علی ملکی، خبرنگار گروه نقد روز: «نتانیاهو باید به جای انحلال کابینه جنگ، دولت را منحل میکرد.» این واکنش یائیر لاپید، رهبر اپوزیسیون رژیمصهیونیستی درخصوص تصمیم غیرمنتظره نتانیاهو بود. علیرغم حمایتهای همهجانبه و مستقیم آمریکا و قدرتهای بزرگ غربی از رژیم اشغالگر در نبرد با سرزمین 360 کیلومترمربعی غزه، روز گذشته بنیامین نتانیاهو از انحلال کابینه جنگی خود خبر داد. موج نارضایتی از سیاستهای نخستوزیر اسرائیل بهویژه سیاست انفعالی وی در قبال آزادی اسرای یهودی، به کابینه او رسیده و استعفاهای پیدرپی مقامات کابینهاش را درپی داشته است. پیش از این و بهدنبال جنایت صهیونیستها در النصیرات، ژنرال بازنشسته و عضو کابینه جنگ رژیم یعنی بنی گانتس، استعفا داده بود و پس از او گادی آیزنکوت، وزیر کابینه جنگ نیز از مقام خود کناره گرفت. هیلی تروپر، یکی از چهرههای نزدیک به گانتس هم سومین نفری بود که کنارهگیری خود از کابینه نتانیاهو را اعلام کرد.
روزنامه عبریزبان «یدیعوت آحارنوت» دلیل این تصمیم را درخواست ایتامار بن گویر، وزیر امنیت داخلی و بتسلئیل اسموتریچ، وزیر دارایی اسرائیل برای پیوستن به این کابینه عنوان کرد. با توجه به سوابق آنها در اتخاذ مواضع تند ضدفلسطینی و احتمال تشدید جنگ غزه، این فرضیه مطرح شده است که هشدارهایی از سوی واشنگتن برای ملحقشدن آنها به کابینه جنگ داده شده. آمریکاییهایی که در ابتدا با ارسال تسلیحات به اسرائیل از آنها در جنگ حمایت میکردند، حالا و با نزدیکشدن به انتخابات ریاستجمهوری ایالات متحده، از تشدید جنگ ابراز نگرانی میکنند. وضعیت اسرائیل پس از هفت اکتبر، روزبهروز ناپایدارتر میشود و از این جهت برخی کاربران در شبکههای اجتماعی، این ناپایداری را با سانحه سقوط هلیکوپتر رئیسجمهور ایران و همراهانش مقایسه میکنند. در یک طرف کشوری بدون رئیس قوه مجریه و وزیر امور خارجه، بیش از یک ماه در آرامش و امنیت حداکثری، پس از برگزاری مراسم بزرگداشت شهدای این حادثه، در حال اجرای سازوکارهای مربوط به انتخاب رئیسجمهور آینده است، در طرف دیگر اما رژیم اسرائیل علیرغم برخورداری از پشتیبانی قدرتهای نظامی بزرگ دنیا نهتنها به دستاوردهای تعریفشده خود در ابتدای جنگ نرسیده بلکه شاکله دولت خود را نیز درحال فروپاشی میبیند. بهمنظور بررسی عوامل انحلال کابینه جنگ رژیمصهیونیستی و تبعات آن با عبدالرضا فرجیراد، کارشناس مسائل ژئوپلیتیک گفتوگو کردیم که در ادامه میخوانید.
فرجیراد: آمریکایی که به دنبال پایان جنگ است، آغازگر کابینه جنگی اسرائیل بود
عبدالرضا فرجیراد، کارشناس مسائل ژئوپلیتیک با بیان اینکه کابینه جنگی اسرائیل بعد از حمله حماس تشکیل شد، روند شکلگیری این کابینه را توضیح داد و گفت: «اسرائیلیها متحمل ضربه ناگهانی حماس شدند و دستپاچه بودند. یکی از کمکهایی که آمریکا به آنها کرد، این بود که کابینه جنگی تشکیل دهند و به غزه بیایند و کار حماس را تمام کنند. در دو روز اول کابینه سیاسی اسرائیل از هم پاشیده بود و فرماندهان جنگ اسرائیل کنترل اوضاع و روحیه خود را از دست داده بودند. فرماندهی سنتکام در اردن اداره اسرائیل برای آن دو سه روز را برعهده داشت. آمریکا تمام رهبران غربی را تشویق کرد تا پشت سر هم به اسرائیل روحیه بدهند و حمایتشان از نتانیاهو را اعلام کنند. همین باعث شد روحیه به این کابینه برگردد. بنابراین پس از حمله حماس، حمایت غرب و آمریکا از اسرائیل شدت گرفت. اکثر رهبران اروپایی به اسرائیل سفر و در کابینه شرکت کردند و به آنها روحیه دادند و اعلام کردند که تسلیحات به اسرائیل میدهند و درنهایت کابینه جنگی اسرائیل شکل گرفت و مقرر شد این کابینه طراحیهای جنگ را انجام دهد و آمریکا هم در این طراحیها هم از لحاظ اطلاعاتی درخصوص موقعیت نیروهای حماس و تونلها و هم از لحاظ ارسال مهمات نقش داشت و مجموعهای از غرب به حمایت از اسرائیل برخاست. بنابراین مقاومت نیروهای حماس و جهاد اسلامی و مردم فلسطین کار بینظیری بود. حتی اگر یک کشور منظم مقابل این حملات قرار داشت به سرعت نابود میشد.»
طرح آمریکا برای پایان جنگ تا 2 هفته دیگر اجرا میشود
فرجیراد با تاکید بر اینکه به سمت سراشیبی و پایان جنگ غزه میرویم، گفت: «همانطور که دیدید، در همین چند روز اعلام شد عملیات به صورت موقت در رفح متوقف شده. هرچند نتانیاهو گفته چرا ارتش چنین کاری کرده اما مگر میشود او بهعنوان فرمانده کل قوا به ارتش ایراد بگیرد که چرا عملیات در رفح متوقف شده. اینها کاملا با یکدیگر هماهنگ هستند و فشارهای بیرونی و کشتار مردم در رفح بهویژه در یک هفته اخیر با بمباران چادرها و آتشزدن مردم، خیلی برای رژیمصهیونیستی در دنیا گران تمام شد. الان جنگ به یک وضعیت چریکی درآمده، یعنی ارتش اسرائیل با نیروی زمینی، هوایی و دریایی غزه را با خاک یکسان کرد و نزدیک ۴۰ هزار نفر را شهید کرد. اما الان حماس و جهاد اسلامی روحیه گرفتهاند. عملیاتی هم که حماس روزهای اخیر انجام داد و تعدادی از نیروهای اسرائیلی را در یک خودرو کشت، نشانگر همین مساله است. بنابراین عملیات وارد فاز چریکی شده و حماس در حال خروج از آن وضعیت دفاعی است.
آمریکاییها طرحی ارائه دادند و حماس هم قبول کرد به شرط آنکه آمریکا تعهداتی بدهد. بلینکن هم اعلام کرد در حال بررسی خواستههای حماس است. گانتس از کابینه خارج شده و کابینه جنگی اسرائیل هم منحل شده. اینها نشان میدهد که جنگ به سمت پایان خودش میرود. البته این به آن معنا نیست اسرائیل الان از غزه خارج میشود اما آن جنگی که در ذهن ماست که امروز بخواهند به یکدیگر حمله کنند و بمباران کنند و تانکها در غزه تردد کنند، دیگر به پایان رسیده و نیازی هم به آن کابینه نیست. لذا عملیات اساسی تمام شده است. بنابراین ما به سمت یک آتشبسی حرکت میکنیم که براساس آن جنگ متوقف میشود و به مرحله دوم کار که گفتوگوها برای خروج نیروهای اسرائیل و اینکه چه قدرتی باید غزه را بچرخاند و چگونه باید کرانه غربی و غزه را با یکدیگر ترکیب کرد، میرویم. همچنین بحثهایی برای آن دوکشوری که بایدن خیلی روی آن تاکید دارد، آغاز میشود. این سیر غیرمعقول نیست و فکر میکنم طرحی که داده شده نهایتا تا یک یا دو هفته دیگر پذیرفته شود.»
هراس صهیونیستها از قدرتگیری جریان راست در اروپا
این کارشناس مسائل ژئوپلیتیک به تبعات پذیرش طرح آمریکا اشاره کرد و گفت: « آمریکا وارد فاز دوم حرکت خودش در اسرائیل میشود و فشارها از طریق گروههای سیاسی داخلی با چراغ سبز و هدایت آمریکاییها برای انحلال دولت فعلی اسرائیل و شکلگیری یک انتخابات جدید فراهم میشود. آمریکا میداند مرحله دوم این جنگ مرحله سختی است و میخواهد تا زمان انتخابات دستاوردی داشته باشد که با دولت نتانیاهو و آن دو وزیر بسیار تندرو، هیچیک از آن طرحها و قدمهای بعدی نمیتواند اجرا شود. دولت یا باید جایش را به دولت دیگری بدهد یا اگر دوباره در انتخابات گروه راستی در اسرائیل بر سر کار بیاید، مقداری تعدیل شده باشد. اهل مذاکره باشد و بپذیرد که با فلسطینیها گفتوگو کند. کابینه نتانیاهو گیج است و در سراشیبی قرار گرفته. این کابینه الان با لبنان هم مشکل پیدا کرده و جرات نمیکند یک جنگ اساسی را شروع کند، چون آمریکا و اروپا مخالفند و حتی ممکن است ارسال تسلیحات به اسرائیل متوقف شود. حتما در مذاکراتی که دارند، تهدیدات علیه اسرائیل مطرح میشود. باید بپذیریم هر اتفاق و خبری که این روزها در رابطه با غزه و اسرائیل میشنویم، عقبگردی برای کابینه نتانیاهو است. اینگونه هم نیست که ما بهعنوان یک ایرانی طرفدار فلسطین، این بحثها را مطرح کنیم. اینها را رویترز و دیلیتلگراف و خبرگزاریها و روزنامههای معتبر بینالمللی میگویند که اسرائیل در مسیر یک شکست قرار گرفته است. از این جهت که علیه نخستوزیرش رای صادر شده، اعتبار بینالمللیاش خدشهدار شده و آبرویشان در دنیا رفته است. نسل جوان دنیا در غرب علیه اسرائیل انگیزه پیدا کردهاند. اینها مساله مهمی است که اگر در فلسطین صلح هم ایجاد شود، تمام نخواهد شد و موج ضدیهود ادامه پیدا میکند. در اروپا هم طیف راست در حال قدرتگیری است و این طیف مخالف صهیونیستهاست. بنابراین هیچ چیزی نه در دیپلماسی و نه در جنگ به نفع نتانیاهو تمام نشد و به هیچکدام از خواستههایی که در استراتژیشان اعلام میکردند، نرسیدند. همچنین آخرین آمار غربیها هم نشان میدهد محبوبیت حماس افزایش یافته است.»
فرجیراد معتقد است طرحی که آمریکاییها دادند، پیش خواهد رفت. وی در اینباره توضیح داد: «بلینکن چهره خوشی نسبت به خواستههای حماس نشان داد. البته ممکن است همه خواستههای حماس را برآورده نکنند اما آمریکا بخشی از آنها را قبول دارد که مثلا اسرائیل دیگر به غزه حمله نکند. این تعهد به نفع آمریکاست. آمریکا نمیخواهد تا ۵ ماه دیگر که انتخابات است، حملات تشدید شود و جنگی صورت بگیرد. با توجه به اینکه بایدن در آمار از ترامپ رای کمتری دارد، میخواهد اعلام کند من مساله غزه و اسرائیل را تمام کردم. پس این موضوع برایشان خیلی مهم است و این اهمیت از یهودیهای داخل آمریکا ناشی نمیشود، بلکه به خاطر طرفداران جوانی است که از غزه حمایت میکنند. نظام انتخابات آمریکا برعکس شده. در انتخابات قبلی کاندیداها بر سر این رقابت میکردند که نشان دهند طرفدار اسرائیل هستند و رای بهتری از این طریق جذب کنند. این بار اما بایدن به دنبال این است جنگ و کشتار را متوقف کند؛ هرچند خودشان در ماههای اول نقش اساسی در این کشتار داشتند. به دلیل اینکه جوانانی که اتفاقا طرفدار حزب دموکرات بودند و به دموکراتها رای دادند، معترض هستند و از مردم غزه در دانشگاهها دفاع میکنند. بنابراین تداوم این کشتار به ضرر بایدن تمام میشود؛ چراکه مردم بایدن را در این کشتارها مسئول میدانند و شاهد این موضوع در اعتراضات دانشجویی آمریکاییها بودیم. لذا ما به سمت آتشبس میرویم و بعد از این آتشبس، مسیر بسیار سختی وجود دارد که نمیدانم بایدن میتواند آن را مدیریت کند یا خیر. اگر ترامپ برنده شود، مرحله دومی که در ابتدا به چند بند آن اشاره کردم متوقف میشود؛ چراکه ترامپ سیاستهای خاص خود را در قبال فلسطین و اسرائیل دارد. البته اگر ترامپ هم بخواهد خیلی افراط کند، اسرائیل دچار ناامنی بیشتری میشود. این ثابت شده که فلسطینیان قابل حذف نیستند. مردم غزه نزدیک به ۴۰ هزار کشته دادند اما محبوبیت حماس افزایش یافت. این نشان میدهد که مردم با اینکه سختیهای بسیاری کشیدهاند اما به مقاومت هم اعتقاد دارند و باور دارند که ما این کشتهها را برای خاک و سرزمینمان دادهایم. تصور من این است اسرائیل چه از نظر نظامی و چه از نظر دیپلماسی بازنده این قضیه است. نکته مهمی که وجود دارد این است که با این اقداماتی که اسرائیلیها و یهودیها در فلسطین انجام دادند، آن مسائلی که در جنگ جهانی دوم اتفاق افتاد و اسرائیلیها روی آن مانور میدادند و براساس آن در سازمان ملل هر کاری که میخواستند انجام میدادند و آمریکاییها هم قطعنامهها را وتو میکردند و به اروپا نفوذ کرده بودند، همه ناپدید و کمرنگ شده است. الان دیگر اسرائیل نمیتواند روی هولوکاست مانور دهد. درست است که هولوکاست اتفاق افتاده اما چیزی شبیه به آن در این ۸، ۹ ماه اتفاق افتاده و مردم دنیا به اسرائیلیها میگویند شما هم از هیتلر چیزی کم ندارید.»