فاطمه طاریبخش، خبرنگار گروه دانشگاه: افکارسنجی قشرهای مختلف جامعه، بهخوبی وضعیت اعتقادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی اعضای آن قشر و گروه را نشان میدهد. در این میان افکارسنجی دانشجویان یکی از مهمترین افکارسنجیها محسوب میشود؛ چراکه نهتنها اکثر دانشجویان در سنین جوانی قرار دارند، بلکه قرار است آینده جامعه را در دستان خود بگیرند. افکارسنجی از این قشر باعث میشود تا سیاستگذاران بتوانند بهراحتی نوع ریلگذاری خود را مشخص کنند و به اصلاح یا تقویت برخی افکارها بپردازند. مرکز افکارسنجی باشگاه خبرنگاران دانشجویی ایران در سال 1402، افکارسنجی از دانشجویان واحدهای خود در رابطه با مسائل فرهنگی داشته که در ادامه این گزارش به بررسی و بیان آن میپردازیم. در این افکار سنجی، 332 فرم پر شده و مورد قبول وجود دارد که از این بین، 60 درصد شرکتکنندگان در نظرسنجی زنان و 40 درصد را مردان تشکیل میدهند. برای درک بهتر این آمار باید اشاره کنیم که رشتههای پرتکرار این نظرسنجی، چه رشتههایی بودهاند؟ 9 درصد شرکتکنندگان در رشته روانشناسی، 8 درصد در رشته حقوق و حسابداری، 7 درصد در رشته مهندسی کامپیوتر، 6 درصد در رشته پرستاری و 6 درصد دیگر در رشته میکروبیولوژی تحصیل میکردند. این افکارسنجی در چهار فصل مصرف رسانهای و فضای مجازی، ارزشهای اخلاقی، باورهای سیاسی و ازدواج و رابطه با جنس مخالف دستهبندی شده است.
56 درصد دانشجویان در فضای مجازی به تولید محتوا میپردازند
در بخشی از فصل مصرف رسانهای و فضای مجازی، از شرکتکنندگان پرسیده شد که در فضای مجازی بیشتر مصرفکننده هستند یا تولید کننده؟ 44 درصد از آنها صرفا مصرفکننده بودند. 34 درصد گاها به تولید محتوا میپرداختند و 16 درصد تولید محتوا را برای دغدغه شخصی خود دنبال میکردند اما درآمدی از آن نداشتند و 6 درصد باقی مانده از این راه درآمد کسب میکردند. درواقع میتوان از این دید نگاه کرد که حدود 56 درصد جامعه آماری در فضای مجازی به تولید محتوا میپردازند که از این بین 22 درصد آنها فعالیت جدیتری در این فضا دارند. در سوال دیگری از جامعه آماری 66 درصدی که تولید محتوا داشتند، پرسیده شد که در چه زمینهای تولید محتوا میکنند؛ 18 درصد آنها در زمینه فرهنگی و اجتماعی، 14 درصد در زمینه سیاسی، 15 درصد در زمینه علمی و 12 درصد در زمینه خرید و فروش کالا فعالیت داشتند.
ماهوارهها منبع خبری ۳ درصد دانشجویان
یکی دیگر از سوالات این نظرسنجی در رابطه با منابع خبری دانشجویان بود. در این سوال آمده است در صورتی که بخواهید در مورد یک موضوع اطلاعات دقیق و معتبری به دست آورید از کدام منبع استفاده میکنید. 37 درصد دانشجویان سایتهای خبری را انتخاب کردند. 26 درصد خبرگزاریهای رسمی، 26 درصد دیگر شبکههای اجتماعی و تنها 8 درصد به صداوسیما رای دادند. همچنین 3 درصد از دانشجویان ماهوارههای فارسیزبان را انتخاب کردند. اگرچه باعث امیدواری است که کمتر از 5 درصد دانشجویان ماهوارههای معاند را منبع خبری معتبر میدانند اما از سمت دیگر باید نگران رسانه ملی بود. با وجود اینکه این رسانه در اختیار تمام اقشار جامعه قرار دارد و بسیار در دسترس است اما نتوانسته از این ظرفیت به درستی استفاده کند.
49 درصد دانشجویان بیش از 3 ساعت در فضای مجازیاند
42 درصد دانشجویان در پاسخ به اینکه چند ساعت از زمان خود را در فضای مجازی میگذرانند، یک یا سه ساعت را انتخاب کردهاند. همچنین تنها 8 درصد دانشجویان کمتر از یک ساعت در روز در فضای مجازی هستند. همچنین در سوال دیگری بیش از 60 درصد دانشجویان معتقد بودهاند که استفادهشان از فضای مجازی در زمان بیکاری و اوقات فراغت است و زمان مشخصی ندارد. همچنین 20 درصد دانشجویان نیز صبحها بعد از خواب و شبها قبل از خواب فضای مجازی را رصد میکردند. همچنین 30 درصد شرکتکنندگان، در فضای مجازی بهدنبال محتوای سرگرم کننده، 17 درصد بهدنبال محتوای علمی، حدود 7 درصد بهدنبال محتوای سیاسی و کمتر از 5 درصد بهدنبال اخبار بودهاند. درنتیجه این آمارها میتوان گفت که 91 درصد دانشجویان بیش از یک ساعت زمان خود را در فضای مجازی میگذرانند.
تئاتر در انتهای اولویتهای تفریحی
جامعه آماری مورد بررسی، اولویت خود را برای تفریح، رفتن به سفر و مطالعه و در اولویت سوم ورزش اعلام میکند. بعد از آن و در رتبه چهارم گشتوگذار در فضای مجازی و سپس قدم زدن در پارک قرار دارد. همچنین کمترین رای به تماشای تئاتر و قرار عاشقانه داده شده است.
45 درصد دانشجویان بلیتی با مقصد آسیایشرقی میخواهند
70درصد دانشجویان در پاسخ به آخرین سفر خود گفتهاند که این سفر سیاحتی بوده است و حدود 25 درصد آخرین سفر خود را سفر زیارتی دانستهاند. همچنین نزدیک به 5 درصد آخرین سفر خود را به خاطر نداشتهاند. 45 درصد دانشجویان در پاسخ به سوال دیگری مبنیبر اینکه دوست دارند برنده بلیت هواپیما به چه مقصدی شوند، نام کشورهای آسیای شرقی را آوردهاند. بیش از 15 درصد دانشجویان دوست داشتند تا بلیتی به مقصد آمریکا داشته باشند. حدود 14 درصد کشورهای زیارتی (عربستان، سوریه، عراق)، 11 درصد کشورهای آسیای شرقی (ژاپن و سنگاپور) و حدود 8 درصد کشورهای آسیای غربی (قطر، عمان، عربستان امارات و...) را انتخاب کردهاند.
37 درصد دانشجویان ژانر عاشقانه و جنایی را برای کتاب و فیلم میپسندند
کتاب و فیلم یکی از بهترین سرگرمیها برای اوقات فراغت است. از جامعه آماری مذکور سوال شده است که مطالعه کتاب یا تماشای فیلم در کدام ژانر برای شما جذابتر است. 20 درصد دانشجویان ژانر عاشقانه را انتخاب کردهاند. حدود 17 درصد ژانر جنایی و وحشت و 14 درصد ژانر تخیلی و روانشناسی را جذاب دانستهاند. بهنظر میرسد دانشجویان ایرانی بهدنبال آدرنالین بالا در کتابها و فیلمها میگردند؛ چراکه شاید نمیتوانند آن را در زندگی واقعی و اوقات فراغت خود پیدا کنند.
میزان جذابیت گروههای اسمی مختلف برای دانشجویان
مشاهیر علمی در صدر جذابیت برای دانشجویان
فصل سوم مربوط به باورهای سیاسی دانشجویان میشود. در یکی از سوالات این فصل آمده است که هرکدام از گروههای اسمی زیر چقدر برایتان جذابیت دارد و دانشجویان باید از 1 تا 10 به این گروههای اسمی نمرهای بدهند. بیشترین نمره مربوط به گروه اسمی «ابوعلیسینا، آلویز آلزایمر، مجید سمیعی و لویی پاستور» میشود. رتبه بعدی مربوط به گروه اسمی«کوروش کبیر، داریوش، رضاشاه و شاهعباس» است. کمترین نمره گروه اسمی «حسن روحانی، محمد خاتمی، جواد ظریف و حسن خمینی» است که از گروه اسمی «ابراهیم رئیسی، سعید جلیلی، محمدباقر قالیباف و محسن رضایی» نیز پایینتر قرار گرفته است. گروه اسمی «امام خمینی، آیتالله خامنهای، آیتالله مکارم و جوادیآملی» نیز بالاتر از گروه اسمی«باراک اوباما، ولادیمیر پوتین، زلنسکی و بایدن» قرار گرفتهاند.
بیش از 50 درصد دانشجویان با دیدن نیازمندان احساس مسئولیت میکنند
در ادامه این فصل، بیش از 50 درصد دانشجویان، به گزاره «از اینکه یک فرد مستحق و نیازمند در جامعه میبینم ناراحت میشوم و دوست دارم کمک کنم» بالاترین نمره را دادند. از سمت دیگر تنها 10 درصد دانشجویان به صورت کامل نسبت به فقر و نیاز دیگران بیتفاوت بودهاند. درواقع حدود 77 درصد دانشجویان با دیدن فردی نیازمند در جامعه احساس مسئولیت میکنند.
43 درصد دانشجویان خود را مدیون پدر و مادرشان میدانند
پدر و مادر و خانواده یکی دیگر از گزارههایی است که در این فصل مورد پرسش قرار گرفته است. در این بخش بیش از 43 درصد دانشجویان به صورت مطلق با این گزاره موافق بودهاند که خود را مدیون پدر و مادرشان میدانند. میانگین نمره انتخابی دانشجویان به گزارههای این مورد 2.5 بوده است. تنها 11 درصد دانشجویان معتقد بودند که پدر و مادرشان برایشان کاری انجام ندادهاند.
31 درصد دانشجویان ارتباط عالی با خانواده خود دارند
درمورد ارتباط با خانواده، 31 درصد دانشجویان رابطه خود را با خانواده عالی میدانند در آن سر طیف هم 7 درصد از دانشجویان گزاره «خیلی وقت است که خبری از خانوادهام ندارم و برایم مهم نیستند» را انتخاب کردهاند. دو آماری که به آن اشاره شد، نشان میدهد که دانشجویان همچنان به نهاد خانواده اعتقاد دارند و برای پدر و مادر خود احترام قائلند، که میتوان از این دید به آن نگاه کرد که اگرچه جامعه به سمت مدرنیته در حرکت است اما همچنان دانشجویان خواستار حفظ برخی از قالبهای سنتی هستند.
31 درصد دانشجویان ارتباط عالی با خانواده خود دارند
درمورد ارتباط با خانواده، 31 درصد دانشجویان رابطه خود را با خانواده عالی میدانند در آن سر طیف هم 7 درصد از دانشجویان گزاره «خیلی وقت است که خبری از خانوادهام ندارم و برایم مهم نیستند» را انتخاب کردهاند. دو آماری که به آن اشاره شد، نشان میدهد که دانشجویان همچنان به نهاد خانواده اعتقاد دارند و برای پدر و مادر خود احترام قائلند، که میتوان از این دید به آن نگاه کرد که اگرچه جامعه به سمت مدرنیته در حرکت است اما همچنان دانشجویان خواستار حفظ برخی از قالبهای سنتی هستند.
نگاه دانشجویان به آموزشهای مدیریت رابطه با جنس مخالف
97 درصد معتقد به نیاز آموزش مدیریت رابطه با جنس مخالف
53 درصد کاملا معتقد هستند که پسران و دختران، آموزشهای لازم جهت مدیریت رابطه خود با جنس مخالف را ندارند. 20 درصد دانشجویان خیلی زیاد، 15 درصد زیاد، 5 درصد کم معتقد به این موضوع هستند. تنها 3 درصد این جامعه آماری اصلا به چنین گزارهای معتقد نیستند. به عبارت دیگر حدود 97 درصد دانشجویان معتقدند که آموزشهای درست برای مدیریت رابطه با جنس مخالف داده نمیشود.