سیدمهدی طالبی، خبرنگار گروه جهان‌شهر: یمن تا دیروز نان برای خوردن نداشت اما امروز به آمریکا و رژیم‌صهیونیستی حمله می‌کند؛ درست همانند ایران. ایران زمانی در معرض قحطی و اشغال بود اما به یکباره پس از وقوع انقلاب اسلامی در سال 1357 (1979) قدرت گرفت. برای یمن این اتفاق در 30 شهریور 1393 (21 سپتامبر 2014) رخ داد که تظاهرات مردمی به رهبری انصارالله باعث دستیابی انقلابیون به مراکز قدرت در صنعا، پایتخت این کشور شد. آنها نیز بلافاصله مورد حمله خارجی قرار گرفتند. هفت ماه بعد در 6 فروردین 1394 (26 مارس 2015) ائتلافی از کشورهای عربی با محوریت عربستان سعودی و امارات به این کشور حمله کردند.
ابتدای این جنگ با انتهای آن، تقریبا هیچ شباهتی با یکدیگر نداشتند. روزها و سال‌های اول عربستان‌سعودی یکجانبه یمن را بر سر ساکنانش ویران می‌کرد و در سال‌های آخر روزی نبود که چندین تاسیسات اقتصادی، زیرساختی و نظامی سعودی‌ها با پهپاد، موشک کروز و بالستیک مورد حمله قرار نگیرد.
یمنی‌ها با آر‌پی‌جی که برد موثر 200 متر دارد وارد جنگ شدند اما با پهپاد وعید با برد 2500 کیلومتر آن را به اتمام رساندند. آنها در بازه 9ساله جنگ به این سطح از جهش صنعتی و نظامی رسیدند. این قدرت باعث شد کشوری که در میانه دهه گذشته قادر به دفاع از خود نبود، امروز دو هزار کیلومتر دورتر از صنعا، از مردم فلسطین در برابر قدرتمندترین ارتش‌های جهان دفاع کند. ارتش رژیم‌صهیونیستی در ترکیب ظرفیت تسلیحاتی و توانمندی عملیاتی پس از ارتش‌های آمریکا، روسیه و چین، چهارمین ارتش قدرتمند جهان شناخته می‌شود. این ترکیب موثر باعث شده بود ارتش صهیونیست‌ها لقب «شکست‌ناپذیر» را کسب کند. بالاتر از رژیم، آمریکا از آنها حمایت می‌کند که 40 درصد کل بودجه‌های نظامی جهان را در اختیار دارند و مهیب‌ترین قدرتی به حساب می‌آیند که تاکنون این کره خاکی در تاریخ به خود دیده است. یمن در حال حاضر پنجه در پنجه این دو قدرت نظامی شده و آنها را به عقب می‌راند.

   یمن وارد می‌شود
یمنی‌ها معروفند به اینکه «آتش‌شان تند است.»‌ آنها از همان هفته دوم جنگ با تسلیحاتی که موشک بالستیک نیز در میان آنها حضور داشت، مستقیم به فلسطین اشغالی حمله کردند. وزارت دفاع آمریکا روز 27 مهر (19 اکتبر) اعلام کرد سه موشک بالستیک و چندین پهپاد از سوی یمن به سرزمین‌های اشغالی پرتاب شده‌اند. پنتاگون مدعی شد تمام آنها را رهگیری کرده است اما چند روز بعد عبدالعزیز بن‌‌حبتور، نخست‌وزیر دولت نجات ملی یمن، تاکید کرد واشنگتن تعدادی از تسلیحات پرتاب‌شده را منهدم کرده اما باقی به اهداف خود اصابت کرده‌اند. آمریکا در حوزه پدافندی به تل‌آویو کمک کرد و سپس عربستان‌سعودی و مصر نیز در دفاع از حریم هوایی رژیم، به این کشور پیوستند. یمن اما حملات خود را پرحجم‌تر کرده و تصاویر آن را نیز منتشر ساخت. فیلم‌ها نشان می‌دادند در هر نوبت حمله، تعداد زیادی پهپاد و موشک کروز به همراه تعداد محدودتری موشک بالستیک به سمت صهیونیست‌ها پرتاب می‌شوند. علی‌رغم تلاش شبکه پدافند هوایی سنتکام که از ظرفیت متحدان منطقه‌ای آمریکا نیز بهره می‌برد، یمنی‌ها بندر ایلات را به عنوان یکی از مراکز اقتصادی و مهم رژیم، هدف قرار دادند.
صنعا سیاست مقابله خود با تل آویو را در کنار تهاجم مستقیم به فلسطین اشغالی، با هدف قرار دادن منافع صهیونیست‌ها در خارج از سرزمین‌های اشغالی نیز توسعه داد. آنها در 28 آبان (19 نوامبر) یک کشتی تجاری صهیونیست‌ها را توقیف کرده و این اقدام را در روزهای آتی، دست‌کم یک بار دیگر تکرار کردند. بنابر گزارش‌ها، درحال حاضر دو کشتی تجاری مرتبط با تاجران رژیم‌صهیونیستی در اختیار یمن قرار دارند.

   یمن با چه سلاح‌هایی با رژیم مقابله می‌کند؟
مقابله نظامی یمن با صهیونیست‌ها به دو حوزه سرزمینی فلسطین اشغالی و خارج از آن قابل تقسیم است.
این دو حوزه را همچنین می‌توان به دو بخش دور (فلسطین اشغالی) و نزدیک (خارج از فلسطین اشغالی) تقسیم کرد. یمنی‌ها در بخش دور، به خود رژیم‌صهیونیستی حمله می‌کنند و در بخش نزدیک منافع آن را در دریای سرخ و دریای عرب هدف می‌گیرند. در حملات یمن به فلسطین اشغالی آنچه اهمیت دارد فاصله زیاد است. این فاصله زیاد نیازمند به‌کارگیری سلاح‌های دوربرد است که کمتر کشوری از آنها برخوردار است. نزدیک‌ترین فاصله میان این دو سرزمین نقاط مرزی استان صعده در شمال یمن تا بندر ایلات در جنوبی‌ترین نقطه فلسطین اشغالی است. طول این فاصله به 1661 کیلومتر می‌رسد. به لحاظ نظامی هدف قرار دادن ایلات به سلاحی با برد دو هزار کیلومتر نیاز دارد. یمنی‌ها در این برد دارای پنج سلاح هستند که در سه حوزه تقسیم می‌شوند؛ یک سلاح در حوزه موشک‌های بالستیک، دو سلاح در موشک‌های کروز و دو سلاح در پهپادهای انتحاری. در حوزه موشک‌های بالستیک یمنی‌ها از موشک بالستیک طوفان بهره می‌گیرند که نمونه ارتقایافته برکان-3 به شمار رفته و در سال 2023 رونمایی شده است. در حوزه موشک‌های کروز نیز برد موشک کروز قدس-3 و قدس-4 که در سال 2023 رونمایی شده است، به فلسطین می‌رسند. در حوزه پهپادهای انتحاری، دو پهپاد صماد-3 و وعید در اختیار یمن قرار دارند. موشک طوفان و قدس-4 بردشان به 2000 کیلومتر می‌رسد و برد موشک قدس-3، 1800 کیلومتر است. برد صماد-3، 1800 کیلومتر و برد وعید 2500 است. صنعا برای حوزه نزدیک که مربوط به مسدودسازی تجارت دریایی صهیونیست‌هاست به دلیل اشراف به دریای سرخ قادر است تجارت و منافع تجاری تل‌آویو را از این ناحیه تهدید کند. برای اقدام علیه کشتی‌های مرتبط با صهیونیست‌ها، یمن به موشک‌های بالستیک و کروز ضدکشتی، پهپادها و قایق‌های انتحاری و همچنین اقدامات کماندویی با استفاده از بالگرد دسترسی دارد. صنعا در بخش ضدکشتی‌ها، 4 موشک کروز و یک موشک بالستیک در اختیار دارد. موشک کروزهای یمن شامل موشک‌های روبیج بی-21 و بی-22 و همچنین موشک‌های باب‌المندب 1 و 2 می‌شود. موشک‌های سری روبیج مشابه موشک ضدکشتی مشهور پی-15 روسیه است که چینی‌ها نیز آن را کپی‌برداری کرده و موشک معروف «کرم ابریشم» را تولید کردند. موشک‌های سری باب‌المندب نیز مشابه موشک سی-801 چین هستند. موشک فالق-1 تنها موشک بالستیک ضدکشتی یمن به حساب می‌آید. یمنی‌ها اما از زمان آغاز جنگ طوفان الاقصی تاکنون از این تسلیحات علیه خط تجارت دریایی صهیونیست‌ها استفاده نکرده‌اند بلکه با انتقال نیرو به وسیله بالگرد یا قایق کشتی‌های مزبور را توقیف کرده‌اند. در این میان حملاتی با پهپاد نیز علیه کشتی‌های رژیم صورت گرفته که یمن مسئولیت آنها را برعهده نگرفته است. به نظر می‌رسد این کشتی‌ها از سوی طرف‌هایی دیگر هدف قرار گرفته‌اند تا پیامی به آمریکا و رژیم مبنی‌بر گستردگی جبهه مقاومت مخابره کنند.

   چرا صهیونیست‌ها پاسخ نمی‌دهند؟
صهیونیست‌ها در جریان جنگ از چهار جبهه بیرون لبنان، سوریه، عراق و یمن هدف قرار گرفتند اما تاکنون به دو جبهه لبنان و سوریه حمله کرده‌اند بدون آنکه پاسخی به عراق و یمن داده باشند. اولین موضوعی که در عدم پاسخ به یمن به ذهن می‌رسد فاصله زیاد است اما این مساله درخصوص عراق وجود ندارد. نزدیک‌ترین فاصله هوایی عراق با فلسطین اشغالی 350 کیلومتر است. با توجه به فاصله هوایی 470 کیلومتری میان بغداد تا مرزهای شرقی، فاصله صهیونیست‌ها تا پایتخت عراق کمتر از 900 کیلومتر است. اگر برد سیستم‌های اصلی تسلیحات متعارف رژیم به یمن نمی‌رسد، درخصوص عراق وضعیت متفاوت است. با این حال به نظر می‌رسد تل‌آویو به این دلیل علیه بغداد دست به حمله نزده‌ تا آمریکا خود دست به اقدام بزند. آمریکایی‌ها در این مدت در دو نوبت 9 نفر از نیروهای حشدالشعبی را در عراق به شهادت رسانده‌اند. واشینگتن ادعا کرده این اقدام به دنبال چندین عملیات علیه پایگاه‌های آمریکایی در خاک عراق و سوریه صورت گرفته که مقاومت عراق پشت سر آنها قرار داشته است. درخصوص یمن اما ناتوانی صهیونیست‌ها مشهودتر است؛ هرچند کمترین فاصله یمن با سرزمین‌های اشغالی 1661 کیلومتر است اما به لحاظ عملیاتی انجام حمله به برد حداقل 2000 کیلومتر نیاز دارد. دوربرد‌ترین جنگنده‌های رژیم اف-15 ئی و اف-16‌ای (سوفا) هستند. اف-15 ئی با حمل چهار تن بمب، سه موشک هوابه‌هوا و سه مخزن سوخت خارجی می‌تواند در فاصله 1200 کیلومتری عملیات کند.
اف-16‌ای بر اساس اف-16 سری اف (نمونه دو سرنشینه) ساخته شده است و به‌دلیل طراحی ویژه برای رژیم‌صهیونیستی پسوند ‌ای در ادامه آن می‌آید. یک ویژگی برجسته این جنگنده دارا بودن مخازن سوخت تطبیقی است. برد انتقالی این جنگنده بدون سلاح و با استفاده حداکثری از امکانات حمل سوختش به 4200 کیلومتر می‌رسد. شعاع این برد برای پرواز و بازگشت به پایگاه مبدا 2100 کیلومتر است. با این حال شعاع عملیاتی این جنگنده به 1640 کیلومتر می‌رسد که برای حمله به یمن کافی نیست. صهیونیست‌ها با جنگنده‌هایشان قادر به عملیات موثر علیه یمن نیستند. جنگنده‌های رژیم برای حمله موثر و مستقل به یمن باید از تسلیحات دوربرد مانند بمب‌ها و موشک‌های کروز هواپرتاب استفاده کنند که وزن بالایی دارند. مشخص نیست آیا آنها با وجود برد این تسلیحات، قادر به حمل آنها تا فاصله مناسب از یمن هستند یا خیر.
به‌نظر می‌رسد تل‌آویو تنها زمانی قادر به حمله هوایی علیه یمن است که واشنگتن به کمک هواپیماهای سوخت‌رسان به جنگنده‌های رژیم بر فراز آسمان سوخت برسانند؛ اقدامی که به معنای مشارکت آمریکا در تهاجم به یمن بوده و می‌تواند واکنش صنعا را برانگیزد. یمنی‌ها پیش از این سابقه حمله به پایگاه‌های آمریکا در امارات را داشته‌اند. از این رو احتمال تکرار چنین اقدامی دور از ذهن نیست.
صهیونیست‌ها برای حمله به یمن، می‌توانند از پهپادهای تهاجمی خود نیز استفاده کنند. برد پهپادهای انتحاری رژیم در حداکثر بردشان که مربوط به هاروپ است به 1000 کیلومتر می‌رسد که کمتر از برد لازم برای رسیدن به یمن است اما در حوزه پهپادهای تهاجمی وضعیت متفاوت است. در حوزه پهپادهای تهاجمی، پهپاد ایتان یا ایتن تنها پهپادی است که بردش به یمن می‌رسد. برد این پهپاد که شبیه پهپاد هارون‌تی‌پی است، 7500 کیلومتر است. این برد حتی اگر برد انتقالی باشد، همچنان این پهپاد می‌تواند بر فراز یمن پرواز کند. با این حال یک خطر بزرگ آن را در یمن تهدید می‌کند. این پهپاد با توجه به محدودیت‌هایی که برای حمل سلاح نسبت به جنگنده‌ها دارد، باید بیشتر از آنها وارد عمق حریم هوایی یمن شود و برای به‌کارگیری سلاح‌هایش نیز باید ارتفاعش را نسبت به میزان اوجی که می‌تواند بگیرد، بکاهد. این اقدامات، پهپاد مزبور را در خطر قرار می‌دهد. یمنی‌ها برای حمله به پهپادها سلاح ناشناخته‌ای به نام «صقر-1» دارند که شبیه موشک موسوم به 358 در محور مقاومت است. این موشک‌ها به شکل قطعی در ساقط ساختن چند پهپاد ساخت آمریکا و ساخت چین که در خدمت ارتش عربستان بوده‌اند، برفراز خاک یمن موفق عمل کرده‌اند. یمنی‌ها در جریان جنگ طوفان الاقصی، با تسلیحات پدافند هوایی خود یک فروند پهپاد ‌ام‌کیو-9‌ریپر آمریکا را ساقط کردند. این پهپاد جزء سنگین‌ترین و دوربرد‌ترین و پیشرفته‌ترین پهپادهای جهان است. با این حساب مشخص می‌شود یمنی‌ها برای ساقط ساختن پهپادهای تهاجمی رژیم نیز قابلیت‌هایی دارند.

   اهمیت سیاسی و منطقه‌ای ورود یمن
در نخستین درگیری‌ها میان صهیونیست‌ها و اعراب که در همان ابتدای تاسیس رژیم صورت گرفت، مصر، سوریه، لبنان، عراق، اردن و عربستان‌سعودی (به شکل بسیار محدود) وارد درگیری با تل‌آویو شدند. عربستان خیلی زود از چرخه برخورد نظامی خارج شد و اردن نیز پس از 1967 به این کشور پیوست. این صف‌آرایی اوج مقابله کشورهای عربی با رژیم بود. یمن نیز تنها با پشتیبانی از کشورهای درحال جنگ مانند مصر به شکل غیرمستقیم در این صف‌آرایی حضور داشت که ناچیز به‌شمار می‌رفت. نکته مهم اقدام نظامی یمن علیه رژیم در سال 2023، نخستین ورود رسمی دولت یک کشور به جنگ با تل‌آویو است؛ هرچند در جنگ کنونی از لبنان، سوریه و عراق نیز علیه رژیم اقداماتی صورت گرفته است، اما این تحرکات در سطح دولتی نبوده‌اند. در صنعا اما دولت نجات ملی و نیروهای مسلح این کشور مسئولیت حملات را به شکل رسمی برعهده گرفته‌اند. این اتفاق اولین رویارویی مستقیم یک دولت اسلامی یا عربی با رژیم‌صهیونیستی از سال 1982 به‌حساب می‌آید که طی آن نیروهای سوریه مستقر در لبنان با ارتش رژیم درگیر شدند. درگیری سال 1982 یک رویارویی منفعلانه از سوی سوری‌ها بود که با تهاجم صهیونیست‌ها به لبنان مواجه شده بودند. 41 سال بعد، مقابله یک دولت اسلامی و عربی با رژیم از سر ابتکار است.
یمن با اقدام خود علیه صهیونیست‌ها و همچنین در مضیقه بودن تل‌آویو و واشنگتن در منطقه را آشکار ساخت. متحدان آمریکا در منطقه می‌دیدند همان واشینگتنی که در سال 2019 در برابر حمله آرامکو واکنشی درخوری نشان نداد و در سال 2021 با فرار از کابل دولت مورد پشتیبانی‌اش فروریخت، قادر به دفاع موثر از رژیم در برابر یمن نیست. کشورهای عرب حاشیه خلیج‌فارس و دیگران با این اتفاق متوجه شدند اگر آمریکا برای رژیم حاضر یا قادر جنگ با یمن نباشد، به احتمال زیاد در شرایط مشابه، کمک کمتری به آنها در یک مخمصه بزرگ خواهد کرد.