فرهیختگان: مراسم اختتامیه دومین رویداد ملی «مشق امید» دیروز با حضور مصطفی رستمی رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها، علی بهادری جهرمی سخنگوی دولت، محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد و فرزاد جهان‌بین معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد در سالن غدیر واحد تهران مرکزی برگزار شد تا پرونده این دوره البته در بخش دانشجویی بسته شود. بخش کارمندی و استاد رویداد نیز قرار است ماه آینده برگزار شود. در این آیین 9 تیم برگزیده دانشجو معرفی شدند و مورد تقدیر قرار گرفتند. سخنگوی دولت نیز در این مراسم وعده داد تا بین تیم های برتر و دستگاه های متولی ارتباط لازم را ایجاد کند.
بیش از ۱۹ هزار نفر در قالب شش هزار و ۴۰۰ تیم در این دوره شرکت کردند که چهار هزار و ۷۰۰ تیم مربوط به حوزه دانشجویی بود و در کنار هر یک از این تیم‌ها، یک استاد مشاور حضور داشت. ۴۱ درصد این تیم‌ها مربوط به تشکل‌ها، ۱۵ درصد بسیج دانشجویی، ۹ درصد بسیج اساتید، هفت درصد بسیج کارکنان، شش درصد تشکل‌های استادی و... است.
مشق امید همان راه درستی است که باید در مسیر حل مسائل اتخاذ کنیم
مصطفی رستمی، رئیس نهاد نمایندگی مقام‌معظم‌رهبری در دانشگاهها در اختتامیه دومین رویداد ملی مشق امید اظهار کرد: «کودک‌کشی، حمله به مراکز درمانی و قطع نیاز‌های حیاتی در غزه که از سوی رژیم‌صهیونیستی صورت گرفته در تاریخ بشریت برای اولین بار اتفاق افتاده است. ما امروز شاهد محصول لیبرال‌دموکراسی هستیم که انقلاب اسلامی یک نه بزرگ به همه جریان‌های دور از معنویت بود و ۴۴ سال در معرض توطئه‌ها قرار گرفت.» وی افزود: «جامعه با شناخت درست، تمرین و کادرپروری باید درمقابل دشمن بایستد. مقام‌معظم‌رهبری بیانیه گام دوم را خطاب به جوانان صادر کرده است و فرموده‌اند که بعد از گام اول که توسط نسل قبلی انقلاب طی شده و کشور را به این توفیقات رسانده حالا گام دوم برعهده جوانان است. همچنین جوانان مسئولیت و ماموریت‌هایی دارند. باید عرصه را به‌درستی بشناسند و پس از فهم مصائب راهکار ارائه دهند و برای آن برنامه‌ریزی کنند.» رئیس نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاهها ادامه داد: «تا زمانی که از آسان دیدن همه مسائل فاصله نگیریم و با مصائب و پیچیدگی‌های حل مسائل آشنا نشویم راه‌حل درست پیدا نخواهیم کرد. ناامیدی لبه همان قیچی است که آسان دیدن و سهل‌نگری لبه دوم قیچی است. اما نباید ناامید شد زیرا راهکار وجود دارد. نگاه امیدوارانه به مسائل و دقت در پیچیدگیها حتما راهگشا خواهد بود.» رستمی با اشاره به رویداد مشق امید گفت: «کاری که در رویداد مشق امید انجام شده و دانشجویان برای شناسایی مساله و ارائه راه‌حل تیم تشکیل داده‌اند و در پرتوی راهنمایی اساتید و کارشناسان خارج از دانشگاه قرار گرفته‌اند و درنهایت ایده‌ها در معرض داوری قرار گرفته؛ همان راه درستی است که باید در مسیر حل مسائل اتخاذ کنیم. پیدا کردن راه‌های میانبر و توجه به استعداد‌ها و ظرفیت‌های مغفول، آن چیزی است که با استفاده از ذهن‌های پویای دانشجویان می‌توان برای آنها اقدام کرد.» وی افزود: «تیم‌های دانشجویی مشق امید به‌صورت موفق ایده‌های علمی را برای حل مسائل ارائه دادند که همین پیدا کردن راه‌های میانبر باید سرلوحه کار دانشجویی قرار بگیرد، بنابراین دانشگاه آزاد در این زمینه موفق عمل کرده است.» رستمی بیان کرد: «درگیرکردن انجمن‌های علمی و تشکل‌های دانشجویی برای مشارکت در پیداکردن راه‌حل‌های مسائل توفیق بزرگی است که رویداد ملی مشق امید ایجاد کرد که آثار آن در تربیت و سیری که در درون دانشجویان رخ می‌دهد و امید و اعتمادبه‌نفس آنان مشهود خواهد بود.»
فعالیت در تشکل‌های دانشجویی بخشی از کلاس درس است
دکتر محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در دومین رویداد ملی مشق امید گفت: «نکته مهمی که در آموزش عالی وجود دارد، این است که دوره آموزش عالی حافظه‌محور با تحول دیجیتال و آمدن هوش مصنوعی و گردآوری داده‌ها تمام شده است. این نگاه، تحول آموزش عالی را می‌طلبد.»
وی با بیان اینکه مشق امید بخشی از آموزش دانشگاهی است، تصریح کرد: «در دوره تحصیلات عالیه باید تأکید آموزش بر تهییج، پژوهش و قابلیت آن در ایجاد درک بهتر از خود و دنیای پیرامون باشد. این تمرکز نباید بر گردآوری دانش داده‌ای که از طریق منابع دیجیتال به طریق فزاینده و بهتر تأمین می‌شود، قرار گیرد بلکه باید بر آموزش ایده‌های بزرگ و چگونگی توسعه آنها و روش‌های درک و حل مساله قرار گیرد.»
دکتر طهرانچی با بیان اینکه فعالیت در تشکل‌های دانشجویی بخشی از کلاس درس و عرصه حضور اجتماعی دانشجویان است، گفت: «این فضا نوعی کلاس درس جدید است. کشورهای پیشرو با روش‌های کلاس سنتی خداحافظی کرده‌اند چون این کلاس‌ها در سایه تحولات تغییر می‌کند. ما نیز در سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد اسلامی به دنبال چرخش تحول‌آفرین از آموزش حافظه‌محور به یادگیری تعالی‌بخش، عمیق، کاربردی، فایده محور، بسترساز اشتغال دانش بنیان و افزاینده اقبال اجتماعی در کنار ارتقای شاخص کارآمادگی و مهارت‌های موردنیاز به ویژه تعاملات، حل مساله، کار گروهی و کارآفرینی هستیم.»
افزایش مهارت دانشجویان با حل مساله اتفاق می‌افتد
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه مسائل پیچیده شده و دیگر حل مساله به صورت فردی امکان‌پذیر نیست، گفت: «اگر می‌خواهیم در آموزش، کار گروهی، حل مساله و تعاملات را تمرین کنیم، باید مسیری که در سند تحول و تعالی دانشگاه ترسیم شده را طی کنیم که یکی از این اقدامات، افزایش مهارت دانشجویان است؛ البته مهارت با حضور در آزمایشگاه افزایش نمی‌یابد بلکه با حل مساله اتفاق می‌افتد.»
وی با تأکید بر کاربردپذیری محتوای آموزشی و کارآمادگی دانشجویان اظهار داشت: «کارآمادگی دانشجویان منجر به اشتغال می‌شود و آنچه امروز نیاز داریم، کارآفرینی است؛ چراکه براساس امار سال 1397 اشتغال دانشجویان فنی‌و‌حرفه‌ای 21 درصد است؛ چرا که در این دوران مهارت صرف کارآمد نیست بلکه جوانان باید کارآفرین باشند.»
مشق امید بخشی از فرآیند آموزشی دانشگاه است
دکتر طهرانچی خاطرنشان کرد: «رویداد ملی مشق امید، مشق حل مساله و بخشی از فرآیند آموزشی است. این رویداد مدل دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی است و نگاه این دانشگاه به نهاد دانشجویی است و قرار است دانشجو که به صورت فرد وارد دانشگاه می‌شود را به شبکه تبدیل کنیم تا هسته اشتغال جوان در دانشگاه شکل بگیرد؛ چراکه دیگر سیستم انفرادی کارآمد نیست. در واحدهای دانشگاهی نیز این موضوع در قالب مأموریت‌محوری (حل مساله و کادرسازی ملی) در دستورکار قرار گرفته است. براساس این نگاه، واحدها از عرضه‌گرایی باید به سمت حل مساله بروند و جای آن تشکل‌ها و هسته‌ها شکل می‌گیرند.»
رئیس دانشگاه آزاد در بخش دیگری از سخنان خود، با اشاره به تأکید اسلام بر سمع، ابصار و افئده گفت: «پیش از اسلام در نگاه تمدن غرب فقط به سمع و تعقل پرداخته می‌شد و ابصار جایی در تمدن غربی نداشت. این در حالی است که ابصار پژوهش مشاهده‌گر است و برای یادگیری سمع که همان فراگیری و آموزش است، کافی نیست. بنابراین باید بعد از ابصار به افئده رسید و در انتها شکرگزاری کرد. باید به دنبال ابصاری باشیم که یک طرف آن توان درک نیازها و طرف دیگر شناخت عمیق پدیده‌ها باشد. ابصار معلق نیست بلکه در زیست بوم است.»
وی با بیان اینکه کارکرد علم و فناوری، جهت دارد، به آیه 25 سوره حدید اشاره کرد و افزود: «خداوند می‌فرماید «وَأَنْزَلْنَا الْحَدِیدَ فِیهِ بَأْسٌ شَدِیدٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ». تمام فیزیک مغناطیس به دنبال شناختن این بأس شدید است و جهت علم و حل مساله منافع للناس است. حتی زمانی که خداوند فناوری ساخت زره را به حضرت داوود می‌آموزد، برای صیانت از انسان‌هاست. وقتی از سمع به ابصار رسیدیم، یک سوی آن اکتشاف و سوی دیگر منافع است.»
وی خاطرنشان کرد: «لازمه حل مساله، فهمیدن و درک پیچیدگی‌هاست. این موضوع، شعار رویداد ملی عصر امید است و درک مساله تابعی از شرایط محیطی است. برای فهم مسائل، درک عمیق لازم است و برخی افراد قدرت مشاهده، عقل و سمع دارند اما چشم دل ندارند و خداوند و عالم ملکوت را در محاسبات خود نمی‌آورند. با این نگاه و از منظر منطق مادی، غزه باید تسلیم می‌شد اما یک منطق الهی بر آن حاکم است و این را جامعه‌شناس مادی‌گرا درک نمی‌کند و فهمی از مقاومت ندارد.»
دانشگاهی بدون تمرین مشق امید، امیدبخش نیست
دکتر طهرانچی در پایان با قدردانی از بسیج دانشجویی، تشکل‌های دانشجویی، استادی، کارمندی و تمامی شرکت‌کنندگان در رویداد مشق امید گفت: «دانشگاهی که مشق امید را تمرین نکند، امیدبخش نیست. تحول، نگاه به درک مساله و حل مساله می‌خواهد و نظام خاص خود را می‌طلبد که در کلاس‌های سنتی مهیا نیست، بلکه در کارگاه‌هایی است که مانند رویداد مشق امید، اساتید هادی در آن حضور دارند و این نظام جدید دانشگاه آزاد که می‌خواهد از نظام کلاس‌محور به نظام حل مساله تبدیل شود.»
قول می‌دهم بین تیم‌های برتر با دستگاه‌های متولی ارتباط برقرار کنیم
علی بهادری‌جهرمی، سخنگو و دبیر هیات دولت سیزدهم در آیین اختتامیه با تمجید از شرکت‌کنندگان دومین رویداد ملی مشق امید بیان کرد: «باید نگاه تحلیلی، عمیق و تخصصی نسبت به حل مسائل داشته باشیم.» سخنگوی دولت با بیان اینکه تکمیل و تقویت پسارویداد یکی از مباحث مهمی است که باید مورد اهتمام قرار گیرد، عنوان کرد: «من از همین تریبون قول می‌دهم که بین تیم‌های برتر این دوره و سال گذشته که طبیعتا ایده و دستاوردهایی داشتند با دستگاه‌های متولی ارتباط برقرار کنیم تا خروجی‌ها به بهره‌برداری برسد.» بهادری‌جهرمی اظهار کرد: «به‌دنبال این هستیم که بین تیم‌های برتر و دستگاه‌های متولی ارتباط برقرار کنیم تا خروجی‌ها به بهره‌برداری برسد.» وی با بیان اینکه نظام دانشی کشور از مسائل اصلی فاصله گرفتند، تصریح کرد: «این اتفاق یکی از آسیب‌های نظام آموزشی کشور است و باید به آن اشراف عینی داشته باشیم، مثلا اگر فردی در رشته اقتصاد تحصیل می‌کند، آن‌طور که باید و شاید در جریان واقعیت‌های اقتصادی کشور نیست و اشراف عینی، عملی و روشنی به زوایای ظرفیت‌ها، نقاط قوت، فرصت‌ها یا حتی آسیب‌ها و تهدید‌ها ندارد.»
مشق امید باعث تقویت نظام آموزشی می‌شود
سخنگوی دولت ادامه داد: «شاید یکی از دلایلی که برخی افراد در حوزه دانشگاهی احساس می‌کنند توانایی حل مسائل کشور را نداریم، همین تفاوت نظام آموزشی ما با مسیر اصلی است که باید طی شود. یکی از نقاط ضعف ما در حوزه آموزشی، مهارت‌آموزی است که رویداد ملی مشق امید و رویدادهای این‌چنینی باعث تقویت نظام آموزشی می‌شود.» وی افزود: «تمرینی که اینجا از نگاه حل مساله با یکدیگر داشتید کلید حل مسائل‌مان در زندگی فردی، خانوادگی، محلی، ملی و بین‌المللی است. از دور که به چالش‌ها نگاه می‌کنیم، می‌گوییم پاسخ فلان مساله این است که چرا انجام نمی‌شود؟ چرا؟ چون ساده‌سازی و ساده‌انگاری می‌شود و به برخی زوایا دقت نمی‌پردازند. وقتی در دل مساله قرار می‌گیرید متوجه خواهید شد که شاید چالشی از بیرون ساده به نظر می‌رسید اما در مسیر تازه مصائب حل مساله خودشان را نشان می‌دهند.» سخنگوی دولت اظهار کرد: «ذات جوان، بن‌بست نمی‌شناسد و اراده او مستحکم است، زیرا آینده‌نگری و ذهن مبتکر دارد. این ویژگی‌ها باعث می‌شود که بدانیم کلید تحول و حل مسائل در دست نخبگان جوان و جامعه دانشگاهی است اما جوانان برای حل مسائل به‌تنهایی نیازمند کلید نیستند، امثال رویدادهای مشق امید کمک می‌کند جوانان ابزار کافی برای حل مساله که همان تجربه، تفکر، تمرین، نگاه عمیق و صبر است را نیز به‌دست بیاورند.» وی افزود: «مشق کردن انسان را پخته می‌کند. این تمرین‌ها مسیری است که کمک می‌کند ظرفیت و استعداد و پویایی درکنار تبحر و صاحب فن و تجربه شدن دست‌به‌دست هم بدهد تا کیفیت و سرعت حل مسائل ایران اسلامی به‌مراتب بهتر از امروز باشد.» علی بهادری‌جهرمی در پایان تاکید کرد: «امروز جامعه جهانی در یکی از نقاط عطف خودش است. کسانی مانند نخبگان با تمام وجود درک می‌کنند که بازی‌های قدرت و ساختارهای شکل‌گرفته در نظم جهانی درحال تغییر و تحول کامل است، به همین دلیل تعامل و عمل امروز ما آینده‌مان را می‌سازد.»
تمرکز اصلی ملی مشق امید بر فهم پیچیدگی‌های حل‌مساله است
فرزاد جهان‌بین، معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد در آیین اختتامیه دومین رویداد ملی مشق امید بیان کرد: «درباره حل مساله در کشور اقدامات بسیار خوبی از جمله رویداد پیشگام انجام شده است که تمرکز اصلی آن روی حل مساله است؛ اما تمرکز اصلی رویداد ملی مشق امید بر فهم پیچیدگی‌های حل مساله است.» وی با بیان اینکه نتیجه ساده‌انگاری ناامیدی است، اظهار کرد: «زمانی‌که افراد فکر می‌کنند مسائل را به‌راحتی می‌توانند حل کنند، به دیوار مساله برخورد می‌کنند. برخی از حل مساله‌ها مشمول مرور زمان، سایر متغیرها و زمینه‌ها می‌شود.» معاون امور فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد ادامه داد: «زمانی‌که مساله حل نشود، ناامیدی ایجاد می‌شود. برخی از چالش‌ها مانند چالش‌های مدیریتی قابل حل هستند؛ اما چالش‌های پارادایمی این‌گونه نیستند. مثلا برای اینکه اقتصاد اسلامی شود نیاز به نظریه اقتصاد اسلامی داریم که برای تولید آن باید حوزه‌ها پای کار بیایند.» جهان‌بین با بیان اینکه نیروی انسانی و فرهنگ سازمانی باید تحول پیدا کند، اضافه کرد: «باید وحدت حوزه و دانشگاه و تعامل علم به‌روز و مباحث دینی صورت بگیرد تا در نهایت منجر به ایجاد یک نظریه گردد.» معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد با بیان اینکه مشق امید مشقی برای پرهیز از ساده‌انگاری در فهم و حل مساله است، اظهار کرد: «از کسانی که در رویداد مشق امید حضور پیدا می‌کنند انتظار می‌رود که جنس فهم و حل مساله آنها از جنس ساده‌انگارانه نباشد. فهم مساله مقدم بر حل مساله است. اگر ما در فهم مسائل، پیچیدگیها را متوجه نشویم درنهایت ناامید خواهیم شد.» وی افزود: «در دومین رویداد مشق امید 588 تیم پنج نفره، 915 تیم چهار نفره و چهارهزار و 835 تیم سه نفره داریم که در مجموع حدود 19 هزار نفر در این رویداد شرکت کردند. در تمام جلسه دفاع سه داور از جمله استاد تخصصی، استاد صاحب مساله و استاد حل مساله حضور داشتند و شبکه‌ای از اساتید به عنوان داور و راهنما در این برنامه حضور یافتند.»
۴ هزار و ۷۰۰ تیم دانشجویی در دومین رویداد شرکت کردند
سید‌حمید مهدیون، مدیرکل تشکل‌های سیاسی اسلامی دانشگاه آزاد در این مراسم گفت: «در اولین رویداد ملی مشق امید که در سال گذشته برگزار شد، نزدیک ۵۰۰ تیم اعم از اساتید و دانشجویان شرکت کردند.» وی ادامه داد: «ما جلساتی را تحت عنوان «پسارویداد آسیب‌شناسی و رویداد خدمت» برگزار کردیم. راهکارهای خیلی خوبی در این رویداد ارائه شد و استقبال شایانی از آن شکل گرفت.» مدیرکل تشکل‌های سیاسی اسلامی دانشگاه آزاد با بیان اینکه شش هزار تیم در این رویداد شرکت کردند، خاطر نشان کرد: «همچنین تقریبا چهار هزار و ۷۰۰ تیم دانشجویی در این رویداد حضور داشتند.» وی افزود: «در رویداد مشق امید تاکید داشتیم که از اساتید تخصصی استفاده شود. در همه استان‌ها هیات داوران تشکیل شده بود که در آن هم بر داوری تخصصی تاکید می‌شد. در مجموع کمک اساتید مشاور باعث شد سطح موضوعات ارتقا پیدا کند.» مهدیون افزود: «کارگاه‌هایی در همه استان‌ها توسط اداره کل تشکل‌های سیاسی دانشگاه برگزار شد و به افزایش سطح کیفی فعالیت‌ها انجامید. همه تیم‌هایی که به مرحله کشوری راه پیدا کردند شرایط لازم را برای تقدیر و تجلیل دارند اما به‌هرحال رسم همه مراسم‌ها این است که تقدیر براساس یک شاخص کلی انجام شود.»
برترینهای مشق امید2 چه کسانی هستند؟
در اختتامیه رویداد مشق امید 9 تیم برگزیده معرفی شدند. درواقع از سه تیم اول، سه تیم دوم و سه تیم سوم تقدیر صورت گرفت.
مساله «بهبود رابط کاربری و تجربه کاربری ( UI&UX) و فرآیند استفاده از سامانه آموزشیار» ارائه‌شده توسط ابوالفضل مستعلی‌زاده و طیبه حاجی‌زاده از واحد بردسیر استان کرمان، مساله «مشکل فرزند‌آوری و افزایش نسل سالم و جوان» ارائه‌شده توسط محمدجواد سروقدی، آیلی توکلی‌قوچانی و متین قرابیان از اعضای انجمن علمی مهندسی پزشکی و کانون هلال‌احمر واحد مشهد و مساله «حل بحران کم‌آبی و بی‌آبی ایجادشده در کشور توسط میکروارگانیسم‌های جدید در ابعاد و حوزه‌های مختلف» ارائه‌شده توسط یاسین سرواهرابی، نکیسا ضرابی‌اهرابی و سارینا نجاتی از تشکل اسلامی نوآوران واحد تهران مرکزی سه مساله‌ای بودند که به‌عنوان برترینهای رویداد معرفی شدند.
زهرا شخص، سعیده ابراهیمی‌صدرآبادی، زهرا همتی‌پور و محمدمهدی صالحی‌خلیل‌آباد از بسیج دانشجویی واحد یزد با مساله «تاثیرپذیری افزایش سطح آگاهی دانشجویان در مفهوم حجاب در اسلام»، علیرضا مهدی آبادی، امین رضا جمشیدی و امیرمحمد فرخی‌پور از کانون مرکزی رشد جوانان واحد کرمان با مساله «پیشنهاد ساخت دستگاهی که با کمترین مصرف آب (راندمان ۸۰ درصد ) سبزی و صیفی‌جات را تولید کند» و حمیدرضا نوروزیان، سمانه مظهری و محمدرسول انصاری‌نیا از تشکل تفکر دانشجویی واحد سمنان با مساله «نقد‌پذیری و ارائه نقد سازنده در سطح جامعه» موفق به کسب مقام دومی رویداد شدند. قاسم عطایی‌تیموری، هستی عباسی، محمدمهدی ناظری، مهدیس خواجه‌محمدی و حسین پیمان اعضای جامعه اسلامی دانشجویان واحد بافت با مساله «مشکلات چارت درسی جدید دامپزشکی»، پارسا فلاح، سیده‌یاسمن رحمتی و احمد حاجی‌رجبی اعضای انجمن علمی دانشجویی از واحد واحد قزوین با مساله «آموزش ملی معلولین در راستای همگام‌سازی با افراد سالم» و امید حاجی‌کندی، سحر ارکیا و یاسمین‌سادات نبی‌پور از تشکل همفکران ایران واحد تهران مرکزی با مساله «تولید مکمل‌های غذایی دام و طیور از پسماند‌های کشاورزی و صنعتی» دانشجویان و تیم‌هایی هستند که مقام سوم این رویداد را کسب کردند.
