فرهیختگان: بیستوپنجمین اجلاس شورای دانشگاه آزاد دیروز در واحد مستقل نجف‌آباد به ریاست دکتر محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد و با حضور معاونان و روسای مراکز سازمان مرکزی و روسای دانشگاه آزاد مراکز استان‌ها در واحد جامع مستقل نجف‌آباد آغاز به کار کرد. بررسی سیاست‌های راهبردی دانشگاه، ارائه گزارش کمیسیون تخصصی حفظ کیان دانشگاه و موضوعات مربوط به معاونت‌های مختلف دانشگاه ازجمله کارنمای فرهنگی، سیمای زندگی و پایش سلامت، کرسی‌های آزاداندیشی، گزارش کمیسیون تخصصی ارتقای علمی دانشگاه و آیین‌نامه دانشکدگان در دستور کار این نشست قرار داشت.
همچنین گسترش فضای انقلابی در دانشگاه، برنامه هفتم توسعه، انتخابات مجلس شورای اسلامی و خبرگان رهبری، دستورالعمل شورای واقفین و خیرین استانی، تبیین نظام‌نامه مدیریت دانشی دانشگاه آزاد اسلامی از مهم‌ترین موضوعات مورد بررسی در این نشست دو‌روزه خواهد بود. در ابتدای این نشست و پس از خوشامد‌گویی فرید نعیمی، رئیس دانشگاه آزاد واحد نجف‌آباد، پیام دکتر علی‌اکبر ولایتی، رئیس هیات‌موسس و هیات امنای دانشگاه آزاد اسلامی توسط مهدی نوید ادهم، دبیرکل هیات‌موسس دانشگاه آزاد اسلامی قرائت شد.
دکتر محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در بیستوپنجمین اجلاس شورای دانشگاه که در واحد نجف‌آباد برگزار شد، گفت: «امروز 59 سال از 13 آبانی می‌گذرد که ژاندارم منطقه‌ای آمریکا امام راحل را به‌خاطر اعتراض به کاپیتولاسیون اخراج کرد و از سرزمین خود راند. حق اینچنین پایدار است که پس از 59 سال شاگرد این مکتب که آن روز در گهواره بود، مقابل چشمان چهار میلیارد انسان در کره خاکی از امام خمینی (ره) نقل می‌کند که آمریکا شیطان بزرگ است و ای شیطان بزرگ بدان برای ناوهایت تدارک دیده‌ایم. چه حجتی بالاتر از این اتفاق مبارک و عظیم است؟» وی با اشاره به کشتار دانش‌آموزان در مقابل دانشگاه تهران توسط رژیم شاهنشاهی در سال 57 افزود: «امروز پس از آن سال‌ها دوباره دانش‌آموزان در سرزمین دیگری به خون کشیده می‌شوند. اکنون نظام سلطه و شیطان بزرگ با حقارت روبه‌روست، حقارتی که پایه آن در انقلاب دوم سال 58 گذاشته شد و امروز با اصابت راکت‌ها به پایگاه‌های آمریکا در منطقه معنای بیشتری پیدا کرده است.»
به گفته رئیس دانشگاه آزاد روزی هیچ‌کس جسارت حرف زدن با آمریکا را نداشت، اما امروز پایگاه‌های آمریکایی در منطقه امنیت ندارند، این نهالی است که معمارکبیر انقلاب آن را غرس کرد و امروز از عالم دیگری درحال مشاهده شفای صدر قوم مومنین است. خدا دشمنانش را در نتیجه این جنگ عذاب می‌کند و آنها را در هم می‌شکند. خدا را باید شاکر باشیم که در سایه نعمت ولایت که پرچم آن حقا به دست امام خامنه‌ای است، زندگی می‌کنیم.
امروز ایران کشوری است که مستقل می‌اندیشد و مستقل عمل می‌کند
دکتر طهرانچی اظهار کرد: «همه مشاهده کردند که چه کشورهایی در مجمع عمومی سازمان ملل علیه اسرائیل رأی ممتنع دادند. ببینید که چگونه اقتصاد خود را به نظام سلطه گره زدند و جرأت اظهارنظر ندارند. اما امروز ایران کشوری است که مستقل می‌اندیشد و مستقل عمل می‌کند. دنیا نیز آن را تصدیق می‌کند. امروز خیابان‌های آمریکا، انگلیس و فرانسه ثابت می‌کند که سنت‌های الهی جاری است، حال درمی‌یابیم آرامش امام راحل که فرمودند با قلبی آرام می‌روم از کجا نشأت می‌گیرد و آن ضمیر پاک چرا امیدوار بود.» وی با بیان اینکه نظم جدیدی در حال شکل‌گیری در دنیاست، خاطرنشان کرد: «آثار و پیامدهایی از این نظم نوین جهانی به علم مربوط می‌شود و ما در حال ورود به دوره جنگ سرد دوم هستیم. دوره‌ای که اجتماع‌زدگی و اقتصادزدگی علم از نتایج آن است. اخیرا رهبر انقلاب خیز جدید علمی مبتکرانه‌ای را از ما طلب کرده‌اند که اتفاقا در بیانیه گام دوم نیز بدان اشاره کرده بودند. در خیز علمی جدید که سنگ‌بنای علمی آن پیش از این در کشور گذاشته شده بود، دستاوردهای از قبیل برون‌دادهای علمی، توسعه دانشگاهی، بهره‌مندی علمی در هسته‌ای و موشکی و... داشته‌ایم. امروز از انتفاضه سنگ به انتفاضه موشکی رسیده‌ایم و با استفاده از علم و محصولات آن، گنبد آهنین رژیم‌صهیونیستی به آبکش آهنی تبدیل شده است. این دستاورد نتیجه علم و محصول دانشگاه و آزمایشگاه است.» دکتر طهرانچی با تاکید بر اینکه پیروزی مقاومت در غزه محصول جهاد علمی است که با سلاح علم صورت گرفته است، گفت: «اگر این تسلیحات وارداتی بود، چنین پیروزی‌های حاصل نمی‌شد. اینجاست که توجه به چشمه علمی، اهمیت پیدا می‌کند. این رستاخیز اول علمی ما بود که منجر به استقلال دانشگاه و دستیابی به محصولات موشکی و هسته‌ای شد.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: «خداوند علمی که اعتقاد و باورش درست نباشد، ظن معرفی می‌کند که مراتب علم آن کامل نیست. سوالی که اینجا مطرح می‌شود این است که آیا علم می‌تواند راه خود را پیدا کند؟ در پاسخ باید گفت، خیر، زیرا علم از بینش و گرایش متأثر است. به قول قرآن آیا ندیده‌اید کسانی را که «هوی» را خدای خود گرفته‌اند. اگر بینش و باورها درست تنظیم نشده باشد و چشم دل کور باشد علم هدایتگر نخواهد بود همچون تمدن‌های دیگر که علم را به دست آوردند اما کارشان به جنایت علیه بیمارستان رسید.» وی با تاکید بر اینکه دانشگاه باید برای تربیت اعتقادی، علمی و اخلاقی دانشجویان خود هدف‌گذاری کند، افزود: «تربیت اعتقادی در بینش که جایگاه آن دل است، تربیت علمی در دانش که در عقل جای دارد و تربیت اخلاقی در گرایش که جایگاه آن نفس انسان است، تاثیر می‌گذارد. بدون بصیرت، حیات طیبه به دست نمی‌آید. پس بینایی ضرورت کار است. علم، مصدر ایمان و عقل مصدر علم است. علم و ایمان باید ملازم هم باشند نه مستقل از هم. ما تاکنون دانشجو را به‌گونه‌ای تربیت می‌کردیم که دل و ایمانش با هم ارتباطی نداشتند درحالی‌که نگاه قرآن این نیست.»
گام‌های جدیدی در مسیر جهاد علمی برداریم
دکتر طهرانچی با اشاره به اینکه خیز دوم در جهاد علمی نیازمند اصلاح پایه‌هاست، خاطرنشان کرد: «روزی که ما هیات‌علمی دانشگاه شدیم کسی مقاله‌ای نداشت یا نمی‌نوشت، اما امروز دیگر مقاله نوشتن را همه یاد گرفته‌اند. حال باید از آن عبور کنیم و گام‌های جدیدی در مسیر جهاد علمی برداریم. اگر پس از پیشرفت در موضوعی وارد خیز دوم آن نشویم دچار سیر نزولی می‌شویم که روند مقالات ما نیز چنین چیزی را به ما نشان می‌دهد.» رئیس دانشگاه آزاد با بیان اینکه رضاخانی را در سال 1300 در ایران حاکم کردند که سوادی نداشت و این اتفاق درست در سال‌هایی افتاد که حرکت علمی دنیا شتاب و اوج گرفته بود، اظهار کرد: «اما امروز داناترین مردمان رهبری کشور را برعهده دارد، پس زمان شتاب در پیشرفت علمی است. توسعه علم از 1956 تا 1989 بر محور دفاع دانش‌بنیان در دو بلوک شرق و غرب، از سال 1989 تا 2001 بر محور اقتصاد دانش‌بنیان، از 2001 تا 2019 با محوریت امنیت و امروز پس از 2019 بر محور بلوک‌بندی جدید صورت گرفته است.
در چنین نمایی از جهان می‌بینیم که ارتباط علمی چین با آمریکا و انگلیس از 2019 به‌شدت افت کرده است و قطب‌بندی جدیدی در حال شکل‌گیری است، بازارهای اقتصادی دنیا نیز به دست چین افتاده است. در چنین فضایی پدیده‌های همچون کرونا، رقابت‌های علمی جدید، جنگ‌های جدید و فروریختن هیمنه علمی و سیاسی آمریکا را در دنیا شاهدیم.
امروز دیگر ایران آنها را نمی‌زند، بلکه گروه‌های مقاومت و هر کسی که از کنارشان رد می‌شود یک راکت و موشکی به آمریکایی‌ها می‌زند.» وی «غذا و دارو وIT، اینترنت و فضای مجازی» را دوگانه جدید در جنگ سرد دوم عنوان کرد و افزود: «صنایعی مانند خودروسازی دچار روند نزولی شده است، درحالی‌که شرکت‌های دارویی، غذایی و بیوتکنولوژی به‌شدت رو به پیشرفت هستند. در آینده هر کس شعار می‌دهد که غذای جسم و روح شما در دست من است، در حقیقت دعوا برسر این است. شما کجای این دعوا ایستادید؟ فقط جهاد، آن هم جهاد علمی است. حکمرانی دانش، هسته سخت این جنگ است و مسائلی مانند هوش مصنوعی، فناوری‌های همگرا، مجازی شدن امور، حضور شبکه‌های اجتماعی، امپراتوری جهانی تجارت دانش‌بنیان، اقتصاد دانش‌بنیان، اقتصادهای نوظهور، ظهور کنشگران جدید در رهبری علم و شکل‌گیری جغرافیایی جدید علمی حول محور حکمرانی دانش قرار دارند. این حکمرانی انحصار در فناوری و اقتصاد را به دنبال خواهد داشت.» دکتر طهرانچی با بیان اینکه بشر از ابتدای این قرن فهمید که جدایی علوم حتی از علوم انسانی کاری اشتباه بوده است و نیاز به یک همگرایی در این حوزه دارد، تصریح کرد: «در کشور ما به اشتباه رشته‌هایی مانند نانوفیزیک، نانوشیمی، نانومکانیک و... ایجاد شدند، درحالی‌که نانو خود یک ابررشته است. دانشگاه نباید در سنت‌های رایج غرب گیر کند. دیگر نمی‌توان مقوله‌ای مانند حمل‌ونقل، مسائل حقوقی و اجتماعی را نادیده گرفت. دانشگاه باید خطرهای راه‌اندازی فناوری‌های نوآورانه را بپذیرد. ماهیت علم در دوره جدید تغییر کرده و دیگر وارداتی نیست.»
روسای دانشگاه‌ها باید برای تقویت قدرت علمی کشور دست به اقدامات جدی و خلاقانه‌ای بزنند
رئیس دانشگاه آزاد با تاکید بر اینکه علوم انسانی کیفی درحال تبدیل شدن به کمی است، گفت: «بانک اطلاعاتی این کمیت هم در حال ساخته شدن توسط غرب است. شبکه‌های اجتماعی خارجی یکی از مصادیق این بانک‌ها هستند. غرب می‌خواهد خود را تولید‌کننده دانش و باقی جهان را به مصرف‌کننده آن تبدیل کند. امروز دیگر فقط ارائه درس‌های قدیمی کافی نیست، روسای دانشگاه‌ها باید برای تقویت قدرت علمی کشور دست به اقدامات جدی و خلاقانه‌ای بزنند.» وی خاطرنشان کرد: «در مرحله رستاخیز علمی با حرکت از شتاب برتر در تولید علمی و کسب جایگاه علمی شایسته باید به نهضت پاسخ به سوالات نظری و علمی جامعه در مصاف با نیازها و چالش‌های ناشی از تحولات اجتماعی فناورانه برسیم و سپس با بیدار کردن عقل جمعی در فضای اعتقادی سالم مرحله انقلاب علمی را هدف‌گذاری کنیم. این‌گونه است که می‌توانیم با تولید نظریه و فکر به مرجعیت علمی و سپس رهبری علم جهانی دست یابیم.»
دکتر طهرانچی تاکید کرد: «مرجعیت علمی با ابتکار به دست می‌آید، با تولید مقالاتی شبیه به مقالات غربی به مرجعیت نخواهیم رسید.
باید در این رابطه توجه داشته باشیم که از 2019 رقیبان جدیدی نیز برای ما ساخته شده است که یکی از آنها عربستان‌سعودی است، البته 80 درصد مقالات آنها با تقلب به دست آمده است.» وی با تاکید بر اینکه دانشگاه آزاد باید بازیگر جدی در خیز دوم جهاد علمی باشد، افزود: «چرخش تحول‌آفرین سند تحول و تعالی دانشگاه به دنبال عبور از عرضه‌محوری مقاله‌گرا به تقاضامحوری و پاسخگویی اثربخش به نیازهای علمی، تربیتی، محلی و ملی است. پژوهش‌ها در دوره جدید به‌منظور حل مسائل و تقویت‌کننده جریان جهانی دانش انجام می‌شود.»
نیازمند اصلاح نظام جذب، حمایت و ارزیابی تحصیلی دانشجویان مبتنی‌بر عملکرد یادگیری عمیق هستیم
رئیس دانشگاه آزاد با بیان اینکه توسعه دانش و فناوری دارای سه‌گانه «اقبال اجتماعی»، «مطلوبیت آمایشی» و «جبهه‌های دانش و فناوری» است، خاطرنشان کرد: «اقبال اجتماعی، مردم‌محور، مطلوبیت آمایشی، زیست‌بوم‌محور و جبهه‌های دانش و فناوری با محوریت روندهای جهانی است. این سه‌گانه باید در کنار هم اجرا شوند. برای مثال نباید بدون توجه به زیست‌بوم‌محوری و روندهای علمی جهانی صرفا به جذب دانشجو پرداخت. در مسیر ارتقای کیفیت و کارآمدی دوره‌های تحصیلی باید به اصولی مانند کاربردی بودن رشته‌های تحصیلی براساس نیازهای آمایشی، روزآمدی رشته‌های تحصیلی و محتواهای آمایشی، نهادینه‌سازی قدرت ابتکار، خلاقیت و رویکرد حل مساله در آموزش و همچنین اثربخشی فرآیند آموزش مبتنی‌بر پرورش استعدادها توجه داشت.» دکتر طهرانچی در پایان تاکید کرد: «در دوره جدید نیازمند اصلاح نظام جذب، حمایت و ارزیابی تحصیلی دانشجویان مبتنی‌بر عملکرد یادگیری عمیق هستیم.»
