عطیه همتی، دبیر گروه نقد روز: اگر روزهای کرونایی برای برداشتن یک تکه پارچه از روی صورت‌مان لحظه شماری می‌کردیم تا از دست آن ماسک لعنتی خلاص شویم اما برخی از نوجوان‌ها به‌خصوص دخترها بسیار خوشحال بودند که می‌توانستند چهره‌شان را پشت ماسک مخفی کنند، به‌طوری‌که حالا یکی از معضلات معلم‌های مدرسه دانش‌آموزانی هستند که هیچ رقمه حاضر نیستند ماسک را از روی صورت‌شان پایین بیاورند. پس اگر شما هم این روزها در کوچه و خیابان نوجوان‌هایی را می‌بینید که چه با روپوش مدرسه و چه با لباس‌های میهمانی‌شان و در رنگ‌های مختلف ماسک زده‌اند، بدانید که وجود آن ماسک جنبه سلامتی و بهداشتی ندارد و از سوغاتی‌های دوران کروناست که اثرات روحی و روانی آن روی قشر حساس نوجوان باقی مانده است. به بهانه بازگشایی مدارس سراغ چند دانش‌آموز و معلم رفتیم تا درباره چرایی این ماسک بپرسیم.
عزیز از دست‌داده‌ها می‌ترسند
کرونا و حتی نام کرونا و هرچیزی که شبیه آن باشد ولو یک سرماخوردگی ساده می‌تواند عزیز از دست‌داده‌های دوران کرونا را حسابی بترساند چون دیگر از هر ریسمان و سیاه و سفیدی که یادآور کرونا باشد، می‌ترسند. عبدالمحمد شعرانی معلم بوشهری می‌گوید از حدود 110 دانش‌آموز مدرسه، 20 درصد آنها ماسک دارند و می‌ترسند عذاب روزهای همه‌گیری با آغاز مدارس جدی‌تر هم شود و احتمالا زمان زیادی طول خواهد کشید تا باور کنند، اوضاع مثل سابق نیست و کم‌کم ماسک‌شان را بردارند و مثل روزهای قبل از کرونا به مدرسه بروند. برخی از معلمان مدارس دولتی نیز معتقدند کلاس‌های 38 نفره و نیمکت‌های سه نفره برخی مدارس، این ترس را برای بعضی از دانش‌آموزان دوچندان کرده و حاضر نیستند ماسک‌شان را بردارند. معلم‌ها نیز چون می‌ترسند دانش‌آموزان در چنین محیطی استرس مضاعف بگیرند و از طرفی هم نمی‌توانند فضای تهویه کلاس را بهبود ببخشند، سعی میکنند به این موضوع کاری نداشته باشند.
سرما نخوردیم کیف داد...
اگرچه ماسک در ماه‌های ابتدایی کرونا تبدیل به وسیله‌ای حیاتی شد اما شاید هیچ‌کس فکرش را نمی‌کرد که به سبک زندگی دائمی برخی افراد آن هم نوجوان‌ها اضافه شود. بسیاری از افراد ماسک را ضامن سرمانخوردن فرزندان‌شان در مدارس می‌دانند و از این‌رو با تشویق فرزندشان به ماسک زدن و سرمانخوردن، این موجود پارچه‌ای را روی صورت و بینی‌اش نگه می‌دارند. بدون آنکه حواس‌شان باشد استفاده مداوم از ماسک و درست نفس نکشیدن فرزندشان می‌تواند آسیب‌های دیگری به همراه داشته باشد. مانی دانش‌آموز کلاس هشتم می‌گوید که استفاده از ماسک در سال گذشته تحصیلی باعث شد که با وجود شیوع کرونا مریض نشود و این موضوع احساس بسیار خوبی برایش داشت از این‌رو ترجیح می‌دهد که با زدن ماسک از سرماخوردگی و مریض شدن به‌طور کامل جلوگیری کند. برای همین هر روز با ماسک به مدرسه می‌رود. به گفته برخی معلم‌ها برخی از دانش‌آموزان درسخوان هم از ترس سرماخوردگی و عقب ماندن احتمالی از درس ماسک می‌زنند.
آن‌جور که می‌خواهیم نیستیم!
نزدیک به سه سال دور بودن بچه‌ها از آداب مدرسه و غیرحضوری شدن کلاس‌ها به بهانه‌های مختلف کرونا، آلودگی هوا و حتی کمبود گاز و سرما باعث شده برخی بچه‌ها سبک زندگی متفاوتی را برای خودشان پیش بگیرند. برخی از آنها می‌گویند که در سال‌های قبل با پروفایل‌ها و لباس‌های مختلف خودشان را به همکلاسی‌هایشان می‌شناساندند و حالا باید با روپوش مدرسه و بدون آرایش به مدرسه بیایند و از این موضوع ناراحت نیستند. ممنوع بودن آرایش در مدرسه باعث شده برخی که نمی‌توانند از لوازم آرایشی استفاده کنند برای پوشاندن چهره اصلی‌‌شان به ماسک پناه ببرند و برخی هم که همچنان اصرار دارند از لوازم آرایشی استفاده کنند، سرکلاس با ماسک بنشینند تا از دست تذکرات معلمان و کادر مدرسه در امان بمانند.
پنهان کردن زیورآلات صورت
اگر در گذشته مهم‌ترین تفاوت دانش‌آموزان با فرم مدرسه تنها در لباس خلاصه می‌شد باید گفت این تفاوت با فرم دانش‌آموزی به‌گونه‌ای زیاد شده که ترجیح می‌دهند یا هیچ رقمه تن به فرم دانش‌آموزی ندهند یا اینکه اگر به ناچار تن داده‌اند، ظاهر دانش‌آموزی‌شان را مخفی کنند. سبک زندگی به دور از مدرسه باعث شده که دانش‌آموزان برخی از کارهایی که با صورت‌شان انجام داده‌اند را زیر ماسک پنهان کنند. یکی از معلم‌های مدرسه مقطع متوسطه دوم می‌گوید که تعدادی از دانش‌آموزان در طول این سه سال اصلاح صورت و ابرو داشته‌اند که این کار هنوز یکی از ممنوعات در مدارس است و برخی نیز کارهایی مانند پیرسینگ بینی و لب انجام داده‌اند که استفاده از این نوع زیورآلات در مدرسه ممنوع است، برای همین ترجیح می‌دهند آنها را زیر ماسک پنهان کنند تا دیده نشود.
قیافه‌ام را دوست ندارم
چهار سال کرونا و دوری از مدرسه برخی از دانش‌آموزان را یکباره از سن کودکی و ظاهر یک کودک به نوجوانی و مختصات ظاهری یک نوجوان رساند. تغییراتی که یکباره ظاهر آنها را تغییر داد. نگار یکی از بچه‌های مقطع متوسطه اول می‌گوید وقتی کرونا آمد دانش‌آموز ابتدایی بود و حالا که کرونا مثل گذشته نیست باید با ظاهر نوجوانانه‌ای که صورتش جوش دارد، بینی‌اش بزرگ شده و حتی کمی تپل‌تر شده، وارد مدرسه شود و این تغییرها را دوست ندارد. داشتن ارتودنسی، نامرتب بودن اولیه دندان‌های دائمی، آکنه‌ها و جوش‌های نوجوانی و حتی موی پشت لب نیز یکی از مهم‌ترین بهانه‌هایی است که دختران و حتی برخی پسران برای پوشاندن آن به ماسک پناه می‌برند. برخی نیز معتقدند ظاهرشان را دوست ندارند و هنوز با آن کنار نیامدند و چه اتفاقی بهتر از ماسک!
نیگا استیل گنگو
مجازی شدن بچه‌های دانش‌آموز در سال‌های اخیر باعث نوعی رفتارهای تازه یا حتی ناشناخته برای خانواده‌ها و مربیان آموزشی شده است. خانم آقاپور معلم یکی از هنرستان‌های تهران می‌گوید پوشش با ماسک حسی شبیه هکر بودن به برخی از دانش‌آموزان می‌دهد که رفتار و گفتارشان را با آن تنظیم میکنند، به‌گونه‌ای که انگار پشت مانیتور نشسته‌اند و در حال رصد باقی کاربران در شبکه هستند. برخی نیز با این مدل نوعی مرموز بودن را از خودشان بروز می‌دهند و سعی میکنند تیمی از آدم‌های هم‌شکل خودشان بسازند، شبیه یک تیم مخفی در مدرسه که انگار گاهی ماموریت‌های ویژه دارد و از همین‌رو این کار به آنها حس قدرت می‌دهد. شاید بتوان انتخاب یک شکل ماسک در برخی گروه‌های دوستی را توجیه این موضوع دانست. استفاده از برخی رنگ‌ها یا مدل‌های ماسک به شکل تیمی حس قدرت به آنها می‌دهد.
دوست نداریم شناخته شویم
لباس‌های کلاه‌دار تیره، گشاد و حتی مدل موهای چتری که روی صورت بریزند با ماسک‌های تیره را شاید بتوان از استایل‌های اصلی تیپ و لباس پوشیدن نوجوان‌ها به‌خصوص دختران در سال‌های اخیر دانست. انداختن کلاه روی سر طوری که حتی چهره را بپوشاند و استفاده از اکسسوری و زیورآلات تیره و مشکی، ترندهای پوشش نوجوانان در دو سه سال اخیر بوده است. شاید اگر شما معلم یکی از کلاس‌های درس باشید به خوبی متوجه شوید که مخفی کردن چهره از اطوارها و ترندهای رفتاری نوجوانان شده، طوری که چتری‌هایشان را نیز کوتاه میکنند. حتی عینک‌های بدون نمره روی چشم‌شان می‌زنند و باقی صورت را زیر ماسک می‌برند. این اقدام راهی برای شناخته نشدن چهره توسط مدیر و معاون است. برخی دوست ندارند خارج از مدرسه توسط مدیر و معاون شناخته شوند چون نوع پوش‌شان با شکل مطلوب آنها فاصله دارد.
