عاطفه جعفری، خبرنگار:فکر کنید به زمانی که مثلا چارلز دیکنز در حال نوشتن یکی از کتاب‌های معروفش بوده است و حالا شما می‌توانید با نشستن پشت کامپیوترتان، شبیه به او بنویسید. حتما نوشتن مانند نویسندگان معروف یک آرزوی لذت‌بخش است و می‌تواند برای هر کسی که دلبسته به نوشتن باشد، جذاب به نظر بیاید.
این روزها هر کسی را که می‌بینی در حال چت کردن با هوش مصنوعی و دستور دادن به آن است تا بتواند یک چیزی را از زبان این هوش مصنوعی بیچاره بیرون بکشد. در گزارش امروز به سراغ فعالیت هوش مصنوعی در حوزه کتاب رفتیم. نتایجش جالب و خواندنی بود. اینکه در تمام دنیا بسیار از این هوش جدید در حوزه کتاب استفاده کرده‌اند، همین برای برخی شادی‌آفرین بوده و برای برخی دیگر ایجاد دلهره و ناراحتی کرده است. درحال حاضر در همه دنیا تعداد کتاب‌هایی که به هوش مصنوعی نوشته می‌شود درحال افزایش است و تقریبا هم از آن استقبال می‌شود. گزارش امروز را به این اختصاص دادیم که این فناوری جدید قرار است چه کاری در این حوزه انجام دهد؟
250 کتاب در آمازون
سایت آمازون را که باز می‌کنید با کمی جست‌وجو می‌توانید به کتاب‌هایی برسید که در این چند ماه توسط هوش مصنوعی نوشته شده است، این روزها هوش مصنوعی درحال فعالیت در همه عرصه‌هاست. گاهی پزشک می‌شود، گاهی در حوزه کامپیوتر فعالیت می‌کند و کدنویسی می‌کند، تصاویر سیاه و سفید را به تصویر رنگی تبدیل می‌کند، صدای افراد معروف را تقلید می‌کند و گاهی هم چرخی در حوزه هنر می‌زند، می‌دانیم که نوشتن داستان و رمان کار آسانی نیست و نویسندگان زیادی را می‌شناسیم که برای نوشتن یک کتاب سال‌ها وقت گذاشته‌اند. حالا همین هوش جدید شروع به نوشتن کرده است و با دادن یک‌سری اطلاعات از او خواسته‌اند که بنویسید. در حال حاضر حدود 250 کتاب در سایت آمازون وجود دارد که «هوش مصنوعی» رسما به‌عنوان یکی از نویسندگان آن معرفی شده است. یعنی کار مشترک در این زمینه صورت گرفته است و یک نویسنده با همکاری هوش مصنوعی کتابش را نوشته است.
هوش مصنوعی در حوزه کتاب چه کاری انجام می‌دهد؟
نوشتن کتاب با فناوری به اسم Novel AI در هوش مصنوعی، انجام می‌شود. اما واقعا این دستیار ویژه چه کار می‌کند؟ به گفته بورت جونز از کارشناسان آمازون در مصاحبه با نیویورک‌تایمز در مورد روش‌های نوشتن کتاب توسط این فناوری گفته است: «نویسندگان می‌توانند از میان ژانرهای پرتعداد این برنامه یکی را انتخاب کرده و بهترین گزینه را برای داستان خود پیدا کنند. این ابزار حتی می‌تواند به آنها در نوشتن داستان به شیوه نویسنده مورد علاقه کمک کند! یعنی شما انتخاب می‌کنید که چه نویسنده‌ای را دوست دارید و این دستیار به شما در نوشتن داستان شبیه به این نویسنده کمک می‌کند. حتی در کانسپت داستان و شخصیت‌پردازی هم ایده دارد. به‌طور خلاصه، این هوش مصنوعی برای نوشتن خطوط داستانی، شخصیت‌پردازی و تنظیمات جدید از معیارهای انتخابی شما استفاده می‌کند. می‌توانید با افراد دیگر تبادل نظر کنید و به دنبال بازخورد برای کار خودتان باشید.
حتی ساخت عکس هم در این برنامه انجام‌پذیر است و به‌طور خاص برای کتابی که نوشته می‌شود، عکس تهیه می‌شود تا تجربه‌ای خلاقانه و بدون محدودیت برای به تصویر کشیدن ایده‌هایتان در اختیار داشته باشید و بتوانید داستان‌هایتان را در ذهن خود رسم کنید. یک کار دیگر این است که می‌توانید با استفاده از این برنامه داستان‌هایی با حیوانات سخنگو تولید کنید!
نکته جالب این برنامه این است که با کمک الگوریتم‌های هوش مصنوعی، هر کسی بدون در نظر گرفتن سطح مهارت، ممکن است نوشته‌هایی با سطح دانش بالا تولید کند. این مدل با استفاده از زمین بازی پردازش زبان طبیعی و مدل‌های هوش مصنوعی که از آثار ادبی معتبر تغذیه شده‌اند، یک انعطاف‌پذیری باورنکردنی ارائه می‌دهد.»
اما نکته تامل‌برانگیز این کارشناس حوزه فناوری در نظر نگرفتن سطوح مهارتی در نویسندگی است؛ اینکه هیچ مهارتی نداشته باشی و یک‌شبه تبدیل به نویسنده شوی نکته‌ای است که نمی‌توان از کنارش به‌راحتی گذشت.
وقتی استفاده از هوش مصنوعی یقه برنده نوبل را گرفت
همین چند روز پیش که خبر استفاده از هوش مصنوعی توسط یک نویسنده معروف، دنیای ادبیات را دگرگون کرد، «مو یان» برنده چینی جایزه نوبل ادبیات در یک رویداد ادبی فاش کرد از برنامه «ChatGPT» که مبتنی بر هوش مصنوعی است برای نوشتن متن سخنرانی خود در تمجید از نویسنده همکار خود «یو هوآ» استفاده کرده است. این نویسنده ۶۸ ساله در جشن شصت‌وپنجمین سالگرد مجله «Shouhuo» که نقش مهمی در شکل دادن به چشم‌انداز ادبیات چین ایفا کرده است، حضور یافت و یک جایزه به «یو هوآ» دیگر شخصیت ادبی شناخته‌شده چینی اعطا کرد.
«مو یان» در سخنرانی پس از اعطای این جایزه گفت: «چند روز پیش قرار بود طبق سنت برای اعطای این جایزه متنی بنویسم، اما چند روز تلاش کردم و نتوانستم به چیزی برسم. بنابراین از یک دانشجوی دکتری خواستم که با استفاده از «ChatGPT» به من کمک کند و تنها با دادن چند واژه کلیدی به این نرم‌افزار مبتنی‌بر هوش مصنوعی، یک متن هزارکلمه‌ای دریافت کرده است.»
این اعتراف برنده جایزه نوبل با شوکه‌شدن حاضران در سالن همراه شد. مو اولین برنده جایزه نوبل است که به‌طور عمومی به استفاده از هوش مصنوعی برای کمک به نوشتن اعتراف کرد، با این حال او تاکید کرده که همه رمان‌هایش را خودش نوشته است و گفت به احتمال زیاد به این کار ادامه خواهد داد زیرا از قدرت نوشتن لذت می‌برد. او در ادامه می‌گوید: «وقتی می‌نویسی، یک نفر هستی و وقتی قلم را زمین می‌گذاری، آدم دیگری هستی.» او افزود که نوشتن به او اجازه می‌دهد تا هویت‌ها و دیدگاه‌های مختلف را بررسی کند، اغلب به روشی که بهتر از واقعیت است.
درحال حاضر، «مو یان» سرشناس‌ترین نویسنده چینی است که آثارش ماهانه میلیون‌ها جلد فروش دارد. این نویسنده تاکنون ده‌ها رمان و داستان کوتاه به نگارش درآورده است. او از سال ۱۹۸۷ با انتشار «ذرت سرخ» به شهرت رسید. استفاده از هوش مصنوعی یک چالش بزرگ برای این نویسنده ایجاد کرده است و بسیاری می‌گویند احتمالا کتاب اخیرش را با هوش مصنوعی نوشته است و خودش نقشی در نوشتن کتاب ندارد.
خلاقیت یا کپی‌سازی
خبرگزاری رویترز، جدیدا در مورد یک نویسنده گزارشی منتشر کرده که توانسته است با هوش مصنوعی چندین کتاب بنویسد، این نویسنده که تیم بوچر نام دارد، ادعا کرده که در ماه‌های اخیر توانسته است با فروش 574 نسخه از 97 کتابی که با کمک هوش مصنوعی نوشته، نزدیک به دوهزار دلار درآمد به دست بیاورد. او درمورد کتاب‌هایش گفته است که هر کتاب بین 2 هزار تا 5 هزار کلمه دارد و این یعنی داستان‌های کوتاه که برای پر کردنش از عکس هم استفاده کرده است. او زمان نوشتن برای هر کتاب را حدود 6 تا 8 ساعت عنوان کرده است. جالب است که این نویسنده مدعی شده که این کتاب‌ها بازده چشمگیری برایش داشته و با تبلیغات بسیار اندک و هزینه ناچیز، درآمد نسبتا خوبی را کسب کرده است. وقتی از او پرسیده‌اند که چرا کتاب‌ها طولانی‌تر ننوشته، گفته است به دلیل محدودیت‌های فعلی فناوری‌های هوش مصنوعی، تولید متن‌های طولانی‌تر که از یک خط داستانی منسجم پیروی می‌کنند، مشکل است.
یک موضوع مهم که در حوزه ادبیات و در تمام دنیا این روزها در موردش بحث می‌شود، خلاقیت است، اینکه هر نویسنده‌ای یک خلاقیتی برای نوشتن دارد و وقتی همه چیز قرار باشد از طریق کامپیوتر منتقل شود و با یک چهارچوب مشخص پیش برود، احتمالا محدودیت‌هایی در خلق یک اثر دارد. ذهن یک نویسنده، محدود به یک سری قوانین نیست و آزادانه می‌تواند بنویسد و دنیایی هم که برای اثرش خلق می‌کند در یک چهارچوب نمی‌گنجد. این محدود کردن در آینده نزدیک نتیجه‌ای جز این نخواهد داشت که با یک‌سری کتاب‌هایی شبیه به هم مواجه شویم.
البته نگرانی دیگر درمورد کیفیت این آثار است، مری راسنبرگر، مدیر اجرایی گروه نویسندگان انجمن نویسندگان آمریکا، معتقد است: «این موضوعی است که واقعا باید نگران آن باشیم، این کتاب‌ها بازار را پر خواهند کرد و بسیاری از نویسندگان بیکار خواهند شد. باید از سوی نویسندگان و پلتفرم‌ها درباره نحوه خلق این کتاب‌ها شفافیت وجود داشته باشد، در غیر این صورت با کتاب‌های بی‌کیفیت زیادی روبه‌رو خواهیم شد.»
از طرف دیگر کسانی هم هستند که معتقدند این نرم‌افزارها شتاب‌دهنده‌های خوبی هستند تا خلاقیت‌های نویسندگان شکوفا شود. شاید هنوز برای نظر دادن قطعی در این حوزه زود باشد و باید صبر کنیم ببینیم هوش مصنوعی چقدر کارش را در حوزه نویسندگی پیش خواهد برد.
