مترو تهران یکی از اساسی‌ترین نیازهای پایتخت محسوب می‌شود و چند سال است که با وجود تمام مشکلات در حال خدمت‌رسانی به مسافران است. سرمایه‌گذاری و ارائه خدمات مناسب در مترو می‌تواند باعث بهبود مدیریت شهری شود و در کم کردن بسیاری از مشکلات بحرانی پایتخت مثل ترافیک، آلودگی هوا و هدررفت سوخت و انرژی موثر باشد. اما با توجه به اینکه به روزهای پایانی سال نزدیک می‌شویم ازدحام در مترو افزایش یافته و مساله کمبود واگن و تاخیر قطارها برای مسافران تبدیل به معضل شده است.
افزایش سرویس‌دهی در خطوط ۲ و ۴ مترو
فرنوش نوبخت، مدیرعامل شرکت بهره‌برداری مترو تهران و حومه در جمع خبرنگاران با اشاره به استفاده حداکثری از توان مترو برای سرویس‌دهی مناسب به مسافران در ماه پایانی سال اظهار کرد: «با نزدیک شدن ایام نوروز سفرهای درون‌شهری افزایش می‌یابد و شرکت بهره‌برداری مترو تهران و حومه از ابتدای اسفند به‌منظور رفاه حال شهروندان و مسافران، در خطوط یک و دو فاصله حرکت قطارها را از چهار و نیم دقیقه به چهار دقیقه کاهش داد.»
وی با بیان اینکه خط یک مترو تهران حجم بالایی از مسافران را جابه‌جا می‌کند و در ایستگاه‌های شهید بهشتی، دروازه دولت و امام خمینی(ره) با خطوط دیگر دارای ایستگاه تقاطعی است، افزود: «روزانه 20 حرکت مسافری به این خط افزوده شده تا در حد امکان خدمات بهتری به مسافران داده شود.»
مدیرعامل شرکت بهره‌برداری مترو تهران و حومه تصریح کرد: «مسافران خط یک مترو تهران پنجشنبه و جمعه آخر سال به‌منظور زیارت اهل قبور، افزایش زیادی پیدا می‌کنند که با کاهش فاصله حرکت قطارها در تلاش هستیم شهروندان را به استفاده از این حمل‌ونقل عمومی ایمن و پاک به‌جای استفاده از خودروی شخصی ترغیب کنیم تا کمی از بار ترافیکی سنگین این روزها کاسته شود.»
نوبخت به افزایش سرویس‌دهی در خطوط 2 و 4 مترو تهران نیز اشاره و خاطرنشان کرد: «در ماه پایانی سال، روزانه 10 حرکت مسافری به خط 2 مترو تهران افزوده شده است، ضمن آنکه در خط چهار 14 حرکت در روزهای عادی و 10 حرکت در روزهای پنجشنبه بیش از گذشته انجام می‌شود.»
وی در پایان گفت: «استفاده حداکثری از ظرفیت خطوط موجود و ارتقای کیفیت خدمات به شهروندان از اولویت‌های شرکت بهره‌برداری مترو تهران و حومه است و امیدواریم با تلاش‌های انجام‌گرفته و اعمال این تغییرات، شاهد کاهش ازدحام جمعیت به‌ویژه در ایستگاه‌های تقاطعی باشیم.»
شهرداری فعالیت غیرجانبی نداشته باشد مشکل مترو حل می‌شود
غلامرضا انصاری، عضو سابق شورای شهر تهران در گفت‌وگو با «برنا» اظهار کرد: «قطعا سرمایه‌گذاری گسترده‌تر در حمل و نقل ریلی می‌تواند بر سلامت شهر، هوای پاک و کاهش ترافیک نقش بسیار موثری داشته باشد.»
وی افزود: «شورای شهر تهران طی سه سال و نیم گذشته چه در بخش اعتبارات و تجهیزات و چه در رابطه با بحث‌های زیرساختی توجه ویژه‌ای را به مترو پایتخت داشته و امیدواریم بتوانیم اقداماتی را انجام دهیم که شهرداری فعالیت‌های جانبی و غیرمرتبط نداشته باشد.»
انصاری با بیان اینکه در سال جاری تخصیص 100 درصدی منابع مترو و کمکی که از همه ردیف‌ها می‌شود را در دستور کار قرار می‌دهیم، افزود: «امیدواریم با این اقدامات بتوانیم بحث کمبود واگن در مترو را در خطوط جدیدی که احداث شده و در حال احداث است، جبران کنیم.»
خواسته شهرداری غیرمنطقی است
غلامرضا تاجگردون، نماینده دوره دهم مجلس شورای اسلامی و رئیس کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس در گفت‌وگو با «فرهیختگان» با اشاره به وصل بدهی دولت به شهرداری‌ها اظهار کرد: «سال گذشته عدد قابل توجهی به شهرداری پرداخت شده است.»
وی افزود: «امسال هم اگر مطالبات حساب‌شده قطعی داشته باشند، می‌توانند با تدابیری که در نظر گرفته شده است مبلغ طلب خود را با سیستم بانکی تهاتر کنند.»
این نماینده مجلس با اشاره به درخواست اختصاص دادن مبلغی به‌منظور تامین خطوط ریلی درون‌شهری تهران گفت: «شهرداری تهران می‌گوید هزینه حمل‌ونقل را دولت بدهد ولی دولت که نمی‌تواند به یک شهرداری بیشتر کمک کند و به شهرداری دیگر کمتر، هرچند که در مورد مترو تهران باز هم تا جایی که می‌شده دولت به شهرداری کمک کرده است.»
شهرداری پولی ندارد
حسن خلیل‌آبادی، عضو شورای شهر تهران در گفت‌وگو با «فرهیختگان» با اشاره به بدهی‌های شهرداری تهران اظهار کرد: «هم مجلس و هم کارشناسان می‌دانند که شهرداری تهران در همه زمینه‌ها بدهکار است و مبلغ بدهی هم بالاست و نمی‌توان در بودجه پیش‌بینی کرد.»
وی افزود: «سهمی که شهرداری تهران از عوارض آلاینده‌ها می‌گیرد حدود 10 تا 12 درصد است که در برابر خدمات شهرداری و هزینه‌های این نهاد رقم بسیار ناچیزی است.»
این عضو شورای شهر با اشاره به کمک‌هایی که دولت به شهرداری داشته است، گفت: «این رقم‌ها نمی‌تواند به شهرداری کمکی کند و مطالبات کلانشهر تهران با این رقم‌ها جبران نمی‌شود و همچنین نمی‌توان با این رقم‌ها به توسعه حمل‌ونقل شهری فکر کرد.»
خلیل‌آبادی خاطرنشان کرد: «مجلس به ما پولی نداده است، دولت یک برنامه‌هایی را برای تهاتر با برخی کشورها که صاحب تکنولوژی واگن‌سازی هستند، داشته و ما امیدواریم بتوانیم توسط وام بانکی یا ال‌سی‌هایی که باز می‌شود واگن وارد کنیم، البته دولت و مجلس می‌توانند این مهم را تسریع کنند.»
وی با اشاره به ادعای مجلس مبنی‌بر اینکه شهرداری پول دارد، گفت: «ما اگر پولی داشته باشیم، قطعا در راستای آسایش و رفاه شهروندان خرج می‌کنیم ولی بسیاری از کارمندان شهرداری و شرکت‌های پیمانکاری هنوز حقوق نگرفته‌اند یا اینکه حقوق ماه پیش را ابتدای این ماه دریافت کرده‌اند، ما اگر پولی داشتیم کارمندان این‌گونه حقوق می‌گرفتند؟»
اضافه شدن 46 دستگاه واگن جدید به مترو
علی امام، مدیرعامل شرکت مترو تهران و حومه در گفت‌وگو با «مهر» با اشاره به افزوده شدن واگن‌هایی به مترو تهران اظهار کرد: «از زمان آغاز مدیریت محمدعلی نجفی، 51 واگن نو و اورهال شده به ناوگان حمل‌ونقل ریلی پایتخت افزوده شده است.»
مدیرعامل شرکت مترو تهران و حومه با اعلام اینکه در آینده نزدیک شاهد افتتاح و بهره‌برداری از واگن‌های جدید مترو خواهیم بود، اظهار کرد: «طی چند روز آینده با حضور شهردار تهران، 46 دستگاه واگن مترو و لوکوموتیو برقی به مدار ناوگان حمل‌ونقل ریلی افزوده خواهد شد.»
وی در ادامه خاطرنشان کرد: «این 46 دستگاه واگن مترو و لوکوموتیو برقی شامل چهار رام قطار جدید معادل 28 دستگاه واگن، دو رام قطار اورهال شده معادل 14 دستگاه واگن، دو دستگاه واگن دو طبقه اورهال شده و همچنین دو دستگاه لوکوموتیو اورهال شده است.»
مشکل فقط با واردات حل می‌شود؟
عضو شورای شهر می‌گوید منتظر هستیم تا بتوانیم واردات واگن داشته باشیم و به تازگی هم تعدادی قطار وارد شده است، این در حالی است که ما در داخل ایران کارخانه واگن‌سازی داریم، شرکت «واگن پارس» از توانمندی‌های بسیار بالایی در تولید انواع واگن اعم از باری، مسافری، مترو و لوکوموتیو برخوردار است. شرکت واگن پارس تنها شرکتی در کشور است که قابلیت ساخت انواع واگن‌ها را دارد و از صفر تا صد هر واگن را با بهره‌گیری از توان متخصصان داخلی انجام می‌دهد، این شرکت با 30 درصد ظرفیت مشغول فعالیت است که علت این ظرفیت پایین، نبود سفارش از سوی شرکت‌های بهره‌بردار به دلیل نداشتن توانایی آنان در خرید واگن است.
آیا نمی‌شود با واگذار کردن بخشی از کار به نیروی داخلی هم در تولید جلو بیفتیم و هم واردات بی‌رویه نداشته باشیم؟
مدیرعامل شرکت بهره‌برداری مترو تهران و حومه اعلام کرده است که در خطوط 2 و 4 افزایش سرویس‌دهی مسافران را داریم ولی همان‌طور که بررسی کردیم مترو تهران همچنان با معضل کمبود واگن و قطار دست و پنجه نرم می‌کند، این یعنی از خطوط دیگر مترو را به این خطوط انتقال داده‌اند و درنهایت یعنی مسافران سایر خطوط را علاف کردند!
امید آن می‌رود که مسئولان ذی‌ربط با اتخاذ تدابیر هوشمندانه، معضل و کمبود مورد اشاره را رفع و دفع کنند؛ چراکه با رفع این مشکل و بهبود وضعیت متروها، بخش قابل توجهی از معضلات و چالش‌های پیش رو در پایتخت مدیریت خواهد شد.
