98 درصد فروش نوروز سینما برای فیلم‌اولی‌ها

میلاد جلیل‌زاده، خبرنگار گروه فرهنگ: تمام ارزش‌های سینمایی را نمی‌توان در فروش فیلم‌ها خلاصه کرد و حتی میزان سودرسانی اقتصادی فیلم‌ها هم فقط با سنجش بلیت‌فروشی آنها در گیشه امکان‌پذیر نیست. اما به هر حال فروش گیشه‌ هم یکی از معیارهای قابل توجه برای بررسی موفقیت یا عدم موفقیت آثار است. سینمای ایران در چند سال اخیر تحولاتی را از سر گذراند که عمده آنها به تغییر نسل در عواملش برمی‌گشت. تغییری اساسی که بعضی از بنیان‌های زیرساختی را متحول کرد و با پر کردن کانال‌های قدیمی که تعیین‌کننده روابط و ضوابط بودند، به حفر کانال‌های جدید و به راه افتادن جریان‌های نو منجر شد. اولین جایی که این تغییر خودش را نشان داد، جشنواره فیلم فجر بود که به مرور از وابستگی به چند نام قدیمی و تکراری خارج شد و با کار جوان‌هایی درخشش کرد که چون عمدتا فیلم اول یا دوم‌شان را ساخته بودند، نام‌شان از قبل کنجکاوی‌برانگیز نبود اما در عوض فضایی پر از غافلگیری ایجاد کردند. امسال اکران نوروز همزمان شد با ماه مبارک رمضان و این ماه در تمام ادوار گذشته کم‌رونق‌ترین زمان برای اکران فیلم‌های سینمایی است. با این حال اکران نوروز 1403 که طبق روال همیشگی‌اش از نیمه دوم اسفند ماه سال قبل آغاز می‌شود، به فروشی دست یافت که بالای ۱۴۰ میلیارد تومان بود و پای دو میلیون و سیصد هزار مخاطب را به سالن‌ها باز کرد. اکران این فیلم‌ها می‌تواند همچنان ادامه داشته باشد و با توجه به پایان ماه رمضان، امکان اینکه شیب فروش آنها صعودی شود هم دور از نظر نیست. اما نکته قابل توجه ماجرا اینجاست که چنین رقم قابل توجهی توسط فیلم‌اولی‌ها به ثبت رسید. از میان هفت فیلمی که در فهرست اکران نوروزی 1403 قرار داشتند، فقط یکی‌شان متعلق به کارگردانی بود که پیش از این هم چند فیلم دیگر ساخته بود و مابقی همه کار فیلمسازان اول است. حتی این فیلم هم از میان هفت فیلم نوروزی در رتبه پنجم جدول فروش قرار دارد و حذف آن نمی‌تواند صدمه‌ای جدی به آمار فروش یا آمار مخاطبان امسال وارد کند. آنچه از جوان بودن و فیلم اولی بودن کارگردان‌های شش فیلم اکران نوروزی امسال اهمیت بیشتری دارد، این است که آنها تابع مناسبات کهنه و خانوادگی سینمای ایران نیستند. مناسباتی که لااقل چهار دهه قدمت داشتند و کلیشه‌های فرمی و محتوایی به‌خصوصی را در کتاب نانوشته قانون سینمای ایران جا انداخته بودند. امسال ۹۸ درصد از فروش اکران نوروزی متعلق به فیلم‌اولی‌ها بود و اگر فیلم «سال گربه» که ۲۲ فروردین ماه به اکران اضافه شد و جزء اکران اول عید فطر یا اکران دوم نوروز به‌حساب می‌آید را هم به فهرست اضافه کنیم، تا اینجای کار ۹۱ درصد از فروش گیشه امسال همچنان متعلق به فیلم‌اولی‌هاست.