خودکفایی؛ شاید وقتی دیگر

عاطفه جعفری، خبرنگار گروه فرهنگ: از روزی که جشن خودکفایی کاغذ کتاب‌های درسی در کارخانه کاغذ مازندران برگزار و اعلام شد که در این حوزه به خودکفایی رسیده‌ایم و تا چند وقت دیگر به جایی خواهیم رسید که به‌طور کل در حوزه نشر این خودکفایی تکمیل شود، هنوز یک‌ماه نگذشته است. اما حالا خبر رسیده، یکی از کارخانه‌هایی که در این مسیر قرار بود تا بخشی از کاغذ مورد نیاز کشور را تولید کند، رو به تعطیلی است و دیگر نمی‌تواند فعالیت کند.

در گزارش‌های متعدد در این دو سال فعالیت دولت سیزدهم، بارها در مورد موضوع کاغذ که یکی از موارد مهم طی این سال‌ها بوده، صحبت کرده‌ایم. در دولت سیزدهم تلاش برای حل این مساله به یکی از کارویژه‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تبدیل شده و با وجود اینکه شاید اصل این کار باید در وزارت صمت انجام می‌گرفت، اما وزارت ارشاد و شخص وزیر ارشاد این موضوع را به یکی از اولویت‌های اصلی این وزارتخانه تبدیل کردند و از جایی هم به‌سمت اعلام خبر خودکفایی کاغذ رفتند. با اعلام تعطیلی کارخانه کاغذ دیبای شوشتر سراغ این کارخانه کاغذسازی رفتیم تا بدانیم چه اتفاقی در این کارخانه رقم خورده است که به‌سمت تعطیلی رفته و دیگر نمی‌تواند تولیدی داشته باشد.

این کارخانه با مساحت ۹۲ هکتار و زیربنای حدود ۲۰ هکتار در شمال استان خوزستان و با هدف استفاده از باگاس استخراج‌شده از کارخانه‌های نیشکر که یکی از مزیت‌های ایران و خاورمیانه به‌شمار می‌آید‌، سال 1369 راه‌اندازی شد اما سریع به تعطیلی کشید. گاهی فعالیت اندکی داشت، اما نه آنقدر که تولید انبوه داشته باشد. از سال 1399 سعی کردند تا با تجهیز کارخانه، رونق بگیرد. صنایع خمیر و کاغذ دیبای شوشتر ادامه مسیر تکمیل کارخانه بزرگ کاغذسازی است که پیش‌تر «کاغذ کارون» نام داشت. 

فعالیت این کارخانه در اوایل دهه 70، با هدف استفاده از باگاس حاصل از کشت نزدیک به ۲۵ هزار هکتار نیشکر بود و به‌عنوان یکی از واحدهای سرمایه‌گذاری بزرگ در کشاورزی و صنعت منطقه، در بخش شمالی دشت خوزستان در منطقه شوشتر فعالیت می‌کرد. کاغذ کارون به دلایل مختلفی ازجمله جنگ تحمیلی در آن زمان به بهره‌برداری نرسید تا اینکه در آغاز دهه ۹۰ در چند مرحله به بخش خصوصی واگذار شد و بالاخره در سال 1399 به اسم «صنایع خمیر و کاغذ دیبای شوشتر» شناخته شد و درنهایت صنایع خمیر و کاغذ دیبای شوشتر اولین کاغذ خود را در مرداد سال ۱۴۰۰ به تولید رساند. اما هدف از تاسیس این کارخانه و چشم‌اندازی که برایش متصور بودند چه چیزهایی بوده است؟ قرار می‌شود که صنایع خمیر و کاغذ دیبای شوشتر با گسترش خط تولید، استفاده از ماشین‌آلات و تجهیزات به‌روز و بهره‌گیری از متخصصان جزء معدود تولیدکنندگان کاغذ صددرصد ویرجین جهت تولید لیوان یک‌بارمصرف و کاغذ چاپ و تحریر و کاغذ کرافت کاملا بهداشتی در خاورمیانه باشد و به تولید روزانه ۱۵۰ تن کاغذ برسد و همچنین سهم زیادی در صنعت خمیر و کاغذ به‌خود اختصاص بدهد. همچنین از بهره‌برداری از فاز دوم کارخانه جهت تولید خمیر کاغذ طبق استانداردهای جهانی هم برای این کارخانه می‌گویند که علاوه‌بر تولید مواد اولیه موردنیاز خط کاغذسازی خود، با تامین خمیر ویرجین در بازارهای داخلی و خارجی موجب اشتغالزایی و رونق بیشتر اقتصادی کشور شود. 

برای خواندن متن کامل گزارش، اینجا را بخوانید.