هنرِ آرمانِ فلسطین

عاطفه جعفری، خبرنگار گروه فرهنگ: زمانی که نزار قبانی این شعر را می‌سرود احتمالا همین روزها را می‌دید که گفت: «و کبوتران مهاجم به بام‌های پاک تو بازخواهند گشت...» آرمان فلسطین طی ده‌ها سال تبدیل به نمادی از مقاومت در برابر اشغالگری، نژادپرستی، فاشیسم، سرمایه‌داری، سلطه‌گری و خیلی خبائث دیگر تبدیل شده است، روز گذشته خبرها و تصاویری در رسانه‌ها و فضای مجازی منتشر شد که پیروزی نیروهای فلسطینی را بر اسرائیل نشان می‌داد. پیروزی‌ای که همیشه از آن صحبت کردیم و می‌دانستیم که آن را به چشم خواهیم دید. به بهانه این پیروزی بزرگ که ادامه پیدا خواهد کرد، به سراغ این سوژه رفتیم تا ببینیم در کشورهای مختلف نگاه هنری و فرهنگی در حمایت از فلسطین چه چیزی است و چه کارهایی را فارغ از نگاه سیاسی و به‌عنوان دغدغه انجام داده‌اند.

معنای اسم کشور مراکش می‌شود سرزمین خدا؛ مراکش کشوری که در شمال‌غربی آفریقاست و نامش در یک سال اخیر به علت حضور موفق در جام‌جهانی فوتبال 2022 در همه جا شناخته شده است. شگفتی‌آفرینی مراکشی‌ها در جام‌جهانی بخشی از معروفیت را برای آنها به همراه داشت، اما یک دلیل دیگر حمایت از فلسطین بود، زمانی که بازیکنانش گل می‌زدند و همین گل زدن بهانه‌ای می‌شد تا پرچم فلسطین را به دست بگیرند و در دور شادی با خودشان بچرخانند. یاد تعبیر منصور ضابطیان در کتاب «چای نعنا» می‌افتم که درباره مراکش می‌گوید: «کشور مراکش را می‌شود بارها و بارها دید و هر بار چیزی ته دل آدم فرو بریزد. می‌شود رفت به قصرهایش که انگار آدم را کپی‌پیست می‌کنند در روزگارهایی دور. وقتی در قصر بدیع هستی حتی در خرابه‌هایش، حس می‌کنی روزگاری اینجا جای رفت‌وآمد اهل دانش و فرهنگ بوده. یا وقتی در قصر بیهایا هستی، عطر گل‌ها و شکوه درخت‌ها در کنار دیوارهای سر به فلک کشیده قصر، تو را در خلسه‌ای فرو می‌برد که حتی ستمگری‌های احمد بن موسی، ساکن اصلی قصر را هم به فراموشی می‌سپارد.»

یکی از ویژگی‌هایی که برای مراکش عنوان می‌کنند، پایبند بودن به ریشه و فرهنگ‌شان است که در همین متن ضابطیان هم به آن اشاره شده است.، مراکشی‌ها در مسیر تاریخی خود از تبادلات فرهنگی با بیگانگان جز آنچه را که خودشان خواسته‌اند،سرباز زده‌اند و هویت فرهنگی خویش را در اولویت قرار داده‌اند. به گفته کسانی که در‌مورد مردم و این کشور پژوهش‌های زیادی انجام داده‌اند مردم مراکش همواره تلاش کرده‌اند در گذر زمان به سنت‌های مذهبی‌ـ ملی خود حتی در پوشیدن لباس سنتی خود پایبند باشند. مطابق اصل ششم قانون اساسی مراکش دین رسمی این کشور اسلام است. برای آنها فلسطین از آن جنس چیزهایی است که همیشه در اولویت است. آنها هر جایی که توانستند صدایشان را برای حمایت از فلسطین بالا بردند، چه در وسط مستطیل سبز و جام‌جهانی فوتبال و چه در خیابان، زمانی که افطارهای ماه رمضان را جشن می‌گرفتند. آرمان آزادی فلسطین و حمایت از آن همیشه برای مراکشی‌ها مهم است. انگار که این آرمان به تار و پودشان پیوند خورده و هر جایی این حمایت را فریاد می‌زنند حتی زمانی که حکومت‌شان بحث عادی‌سازی روابط با رژیم‌صهوینیستی را اعلام کرد اما مردم در کنار فلسطین ماندند و بلند‌تر این حمایت را فریاد زدند.

برای خواندن متن کامل گزارش، اینجا را بخوانید.