رشد امیدوارکننده صادرات غیرنفتی بهار ۱۴۰۲

مهدی عبداللهی، دبیر گروه اقتصاد:طبق آمارهای گمرک ایران، صادرات غیرنفتی کشور در بهار امسال به 35.5 میلیون به ارزش 12.5 میلیون دلار رسیده است. صادرات غیرنفتی بهار امسال گرچه به‌لحاظ وزنی با رشد 24.4 درصدی روبه‌رو شده و رکورد صادرات در بهار 10 سال اخیر را شکسته، اما به‌لحاظ ارزآوری، صادرات در بهار امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته با کاهش 8.8 درصدی روبه‌رو شده است. استدلال‌های مختلفی ممکن است درخصوص این تناقض آماری (رشد وزنی به‌رغم کاهش ارزآوری) مطرح شود که یکی از آنها، تغییر ترکیب کالاهای صادراتی به‌نفع کالاهای با ارزش افزوده پایین و به‌نوعی افزایش خام‌فروشی است. بررسی‌ها نشان می‌دهد تغییر ترکیب کالاهای صادراتی گرچه امکان‌پذیر است، اما بازاریابی صادرات امر زمان‌بری است و نمی‌توان از این زاویه به موضوع نگاه کرد. اما مورد بعدی که در‌خصوص کاهش ارزآوری صادرات در بهار امسال مطرح بوده، کاهش قیمت جهانی برخی فلزات و اقلام پتروشیمی است. بررسی‌های «فرهیختگان» از اقلام عمده صادراتی و صادرات بخش‌های مختلف (ازجمله کشاورزی، فولاد و‌...) نشان می‌دهد کاهش قیمت جهانی اقلام معدن‌پایه و پتروشیمی و شیمیایی مهم‌ترین دلیل این کاهش ارزآوری است. با این وجود، به‌دلیل محدودیت‌های آماری نمی‌توان اثر سیاست ارزی و سیاست تثبیتی دولت را روی صادرات (عمدتا اقلام پتروشیمی) سنجید.

آن‌طور که در نمودار قابل مشاهده است، میانگین قیمت هر تن کالای ایرانی در بهار 1402 حدود 351 دلار بوده که این میزان نسبت به رقم 479 دلار بهار 1401 کاهش 26.7 درصدی داشته است. اینکه چرا ارزش صادرات ایران نیز به همین مقدار کاهش نیافته، دلیل آن افزایش قابل توجه‌ ارزش وزنی صادرات است؛ به طوری‌که درحالی طی بهار امسال ارزش صادرات (مقدار دلاری) با کاهش 8.8 درصدی روبه‌رو شده که صادرات غیرنفتی به‌لحاظ وزنی رشد 24.4 درصدی داشته است.

متن کامل را اینجا بخوانید.