چشم هنرمندان موسیقی و تئاتر روشن شد

عاطفه جعفری، خبرنگار:جشنواره چهل‌و‌یکم تئاتر فجر از همان ابتدای بهمن‌ماه که کارش را آغاز کرد در معرض انواع حملات رسانه‌ای قرار گرفت. در فضای مجازی با نشان دادن تصاویری از صندلی‌های خالی سعی بر آن داشتند که بگویند از این جشنواره استقبال نشده است. علی‌رغم فضاسازی‌های مسموم رسانه‌ای در رابطه با خلوت بودن سالن افتتاحیه و تحریم این دوره از جشنواره، واقعیت امر این است که هنرمندان به‌واقع در این دوره همراه جشنواره هستند و در مراسم نیز حضور داشتند، اما انتشار تصاویر پیش از آغاز مراسم به‌عنوان تصاویر مراسم اصلی حواشی بود که نتوانست خدشه‌ای به روند جشنواره وارد کند.  استقبال از آثار هم قابل‌توجه است. در خیلی از سالن‌های تئاتر مردم سرپا می‌ایستند و نمایش‌ها را می‌بینند سالن اصلی هر شب پر است، سالن تالار وحدت هر شب پر است، چهارسو، قشقایی سایر سالن‌های دیگر به شکلی است که مردم روی زمین می‌نشینند، برای مثال استقبال از نمایش «مکبث زار» به کارگردانی ابراهیم پشت‌کوهی که همه سالن نمایش در تالار وحدت پر بود و برخی هم روی زمین نشسته بودند. این اثر نمایشی کاری از گروه تئاتر «تی‌توک» به سرپرستی پشت‌کوهی است. پشت‌کوهی در اجرای «مکبث زار» توانسته است مراسم زار را به شیوه‌ای دراماتیک به‌مخاطب عرضه کند و در‌عین‌حال بر بستر یک نمایشنامه شناخته شده غربی، تلفیقی از آیین‌ها و شیوه‌های نمایش شرقی را برای مخاطب به نمایش بگذارد. 
هنرمندان تئاتر طی دو سال گذشته و به‌خصوص در دوران فراگیری کرونا با مشکلات زیادی همراه بودند. مشکلاتی که معیشت آنها را به خطر انداخت و بخش مهمی از جامعه هنری تئاتر را درگیر کرد. رونق دوباره صحنه‌های تئاتر می‌تواند نوید‌بخش رونق اقتصادی در بخش‌های مختلف این حوزه از هنر باشد. 

     امید به بازگشت کنسرت‌ها و استقبال مردم 
در حوزه موسیقی هم دقیقا همین مسائلی که در مورد تئاتر و دیگر بخش‌ها گفتیم حاکم است با این تفاوت که این حوزه کارش سخت‌تر شده است. بخش مهمی از فعالان این حوزه، این روزها احوال خوشی ندارند. از یک طرف شروع هر کنسرت با هجمه‌های سنگین رسانه‌ای علیه فعالان حوزه موسیقی مواجه می‌شود و از طرف دیگر دستگاه‌های مختلف فرهنگی راهکار مشخصی برای برون‌رفت از چنین وضعیتی ارائه نمی‌کنند. وضعیت تعلیق در صنعت موسیقی، نتیجه‌ای جز این نداشته که همه‌چیز به ضرر بخش پنهان بازار موسیقی باشد. نکته‌ای که محمد معتمدی، خواننده به آن اشاره کرد. 
روز پنجشنبه برج میلاد بعد از چند ماه، میزبان یک خواننده پاپ بود که با استقبال گسترده هوادارانش مواجه شد، زانکو که نخستین کنسرتش را در سالن نمایشگاه بین‌المللی تهران برگزار کرد، توانست استقبال مخاطبان را کسب کند. او اجرایش را با آهنگ «بوم بوم» آغاز کرد. که بسیار در فضای مجازی مشهور شده است. این استقبال می‌تواند نشانه و آغاز نسبتا خوبی باشد تا کنسرت‌های موسیقی آغاز به کار کند و مطمئنا مردم هم از آن استقبال زیادی خواهند داشت. در هفته گذشته گفت‌وگویی را با توتونچیان تهیه‌کننده موسیقی داشتیم که بسیار از اوضاع این روزهای صنعت موسیقی گله‌مند بود. او گفت: «دوسال‌ونیم با کرونا دست‌وپنجه نرم کردیم و با بهتر شدن اوضاع، اجراهای ۳۰ درصد و ۵۰ درصد جمعیت را که درآمدزایی نداشتند، برگزار کردیم. این کنسرت‌ها صرفا به‌دلیل این بود که بتوانیم بازگشت هنرمندان حوزه موسیقی را روی صحنه عادی‌سازی کنیم. با از بین بردن ترس ناشی از انتشار ویروس کرونا شرایط به‌گونه‌ای سوق داده شد تا در ادامه بتوانیم کنسرت‌ها را با صددرصد ظرفیت برگزار کنیم. ولی پس از آن هم در هشتم مردادماه امسال محرم و صفر شروع شد و از آن تاریخ دوباره هیچ فعالیتی نداشتیم، اکنون هم که بیش از ۱۰۰ روز است به‌خاطر شرایط کشور و اعتراضات کنسرتی نداریم.
حرف ما این است که کسانی به نام اعتراض به دنبال تعطیلی صنعت موسیقی در کشور هستند. این افراد که در فضای مجازی به هنرمندان موسیقی حمله می‌کنند باید کمی انصاف داشته باشند. خودشان به محل کارشان می‌روند و خیلی بی‌انصافی است که قشر هنرمند متوقف باشد. زمانی که از تعطیلی هنر می‌گوییم باید بدانیم که برای برگزاری یک کنسرت، سوای خواننده و تهیه‌کننده، حداقل ۱۰۰۰ خانواده از این راه ارتزاق می‌کنند.» 
توتونچیان همچنین درباره وضعیت معیشتی بسیاری از اهالی موسیقی که اوضاع خوبی ندارند، گفت: «بینید هر چه هم که شود، تهیه‌کننده، خواننده و سلبریتی آنقدر پس‌انداز دارند که اگر مدتی هم فعالیت نکنند بتوانند از عهده مخارج روزمره زندگی خود بربیایند، اما مساله اصلی مشکلات اقتصادی یک خانواده ۳۰۰۰ نفری است که راه دیگری برای ارتزاق و بنیه مالی قوی برای اینکه این روزها از پس هزینه‌های هنگفت اخیر بربیایند، ندارند. این آن نقطه تاریکی است که من به آن نقد دارم. اگر شما از هنرمند می‌خواهید برنامه نداشته باشد، بسیاری از عوامل مستقیم و غیرمستقیم آن حرفه و آن صنعت هستند که درصورت ادامه این شرایط دیگر وجود نخواهند داشت. ادامه چنین فرآیندی باعث ضربه به یک صنف، قشر و صنعت در کشور می‌شود.» 
روشن شدن دوباره چراغ کنسرت‌ها می‌تواند نویدبخش روزهای بهتری در دنیای موسیقی و اجرای کنسرت‌ها باشد. روزهایی که هم جامعه هنر موسیقی به روزهای عادی بازگردند و هم اینکه بخش مهمی از مردم را به سالن‌های پر رنگ و نور موسیقی بازگرداند.