جهان چگونه با آشوب برخورد می‌کند؟

سیدمهدی طالبی، خبرنگار:آشوبگران علی‌رغم آشکار شدن ماهیت براندازانه و تجزیه‌طلبانه جبهه غربی-عربی که در سخنان و اقدامات جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا، امانوئل مکرون رئیس‌جمهور فرانسه، جاستین ترودو نخست‌وزیر کانادا و اولاف شولتز صدراعظم آلمان مشخص است، در راستای عملیات این جبهه و با هدایت خارجی، طرح ایجاد اخلال اقتصادی در کشور را کلید زده‌اند.  آمریکا پس از آنکه با تهدیدات نظامی و تحریم‌های اقتصادی قادر به پیگیری اهداف خود در ارتباط با ایران نشد و علی‌رغم ضربات و فشارها، نبض اقتصاد کشور آن‌گونه که واشنگتن می‌خواست متوقف نشد، به‌دنبال آسیب زدن مستقیم به شریان‌های اقتصادی ایران است. 
آتش زدن بانک‌ها در ابتدای اغتشاشات اخیر، اعلام تحریم علیه شرکت‌های تولیدکننده داخلی، تاکید بر اعتصابات و همچنین اجبار مغازه‌داران به تعطیلی کسب‌وکارهایشان و گریزاندن مردم از بازار و محل کارشان نشان می‌دهد غرب به‌دنبال به‌نتیجه‌رساندن هدفی است که تحریم‌ها و جنگ اقتصادی پیشین قادر به انجام آن نشد.  چنین اقدامی بی‌شک اعلام جنگی سنگین علیه یک ملت است. اقدامی که هرچند با مقاومت جامعه در طول آشوب‌های اخیر و ازجمله اعتصاب اعلامی دیروز تاکنون به شکست انجامیده اما مماشات با آن می‌تواند منجر به جری‌شدن عوامل اجرایی آن شود. 
بر همین مبنا تلاش شده نمونه‌هایی از برخورد‌های صورت‌گرفته علیه آشوب‌ها و اغتشاشات چند سال اخیر در جهان مورد بررسی قرار گیرد. در برجسته‌ترین نمونه، دولت کانادا که یکی از کشورهای پیشرو در دشمنی با ایران است، دربرابر معترضان و اخلالگرانی که زندگی اقتصادی و رفت‌وآمد مردم را هدف گرفته بودند، سیاستی را درپیش گرفت که منجر به محرومیت آنان از حقوق و امتیازات اجتماعی‌شان شد. 

  سرکوب آشوب در کانادا
اوایل سال جاری میلادی کانادا شاهد یکی از سنگین‌ترین آشوب‌های خود بود. این آشوب‌ها زمانی آغاز شد که دولت کانادا اعلام کرد کامیون‌دارانی که از آمریکا وارد این کشور می‌شوند، باید برای مبارزه علیه کرونا واکسینه شوند. 
در روز 22 ژانویه (2 بهمن 1400) کاروان کامیون‌داران از ایالت بریتیش‌کلمبیا شروع به حرکت کرد تا به اتاوا پایتخت برسد. این کاروان در 28 ژانویه (8 بهمن) به اتاوا رسید. اعضای این کاروان تهدید کردند اقتصاد را مختل می‌کنند تا با آسیب به زندگی ساکنان پایتخت، مقامات دولت مرکزی مجبور شوند محدودیت‌های همه‌گیری را لغو کنند. این گروه پس از آنکه در مسیر اعتراضات خود با برخوردی مواجه نشدند با روحیه گرفتن سقف خواسته‌های خود را به سطح بی‌سابقه‌ای رسانده و خواستار انحلال پارلمان و برکناری نخست‌وزیر شدند. 
روز پنجشنبه 17 فوریه 2021 (28 بهمن 1400) صبر دولت کانادا به‌پایان رسید و پلیس دستگیری معترضان را شروع کرد. روز شنبه 19 فوریه (30 بهمن) پلیس اتاوا با دستگیری 170 تن و خارج کردن 46 خودرو از مقابل پارلمان، گذرگاه منتهی به این ساختمان را پاکسازی کرد؛ هرچند معترضان در نقاط دیگری همچنان درحال فعالیت بودند. 
جاستین ترودو نخست‌وزیر کانادا برای مقابله با این اعتراضات تمهیداتی را به‌اجرا درآورد که کم‌سابقه بودند. او برای اولین بار در نیم‌قرن گذشته «وضعیت اضطراری نظم عمومی ملی» را اعلام کرد. 
نخست‌وزیر کانادا که بنا بر اصطلاحات سیاسی به دلیل سابقه نخست‌وزیری پدرش «پیتر ترودو» در سال‌های 1968 تا 1979 یک آقازاده کانادایی به‌شمار می‌رود، معترضان را یک «اقلیت کوچک در حاشیه» توصیف کرد. 
بنا بر دستور دولت او بانک‌های کانادا ارائه برخی خدمات بانکی به معترضان را قطع کردند. او همچنین بیمه گران را مجبور کرد از ارائه بیمه به خودروهای فعال در راه‌بندان‌ها خودداری کنند و پلتفرم‌های تامین مالی جمعی را تحت نظارت قوانین مرتبط با «تامین مالی تروریسم» قرار داد. 
در جریان این اعتراضات پلیس نیز با با پخش اعلامیه‌هایی بین رانندگان کامیون‌ها به آنها درباره «مجازات شدید» هشدار داد و «استیو بل» رئیس پلیس اتاوا نیز به آنها گفته بود: «اگر می‌خواهید به اختیار خودتان بروید الان وقت رفتن است.»

  اعتراضات کوچک جلیقه‌زردها در فرانسه 10 کشته و 14 مورد کور شدن
دولت فرانسه در سال 2018 قیمت بنزین را افزایش داد و همین مساله موجب شد اقشاری از مردم این کشور که به دلیل زندگی در حومه شهرهای بزرگ دچار مشکل می‌شدند به خیابان‌ها بیایند. این اعتراضات در اوج خود موفق شد 300هزار نفر را به خیابان‌ها بکشاند. با این حال به دلیل اصرار دولت امانوئل مکرون بر افزایش مالیات بر سوخت و سرکوب این گروه، آنها برای تاکید بر خواسته خود روش اختصاص هر شنبه به اعتراض را برگزیدند تا قادر باشند به تظاهرات خود ادامه دهند. برخوردهای سنگین دولت فرانسه با این اعتراضات محدود دست‌کم 10 کشته و 4هزار مجروح برجای گذاشت. همچنین استفاده نیروهای امنیتی این کشور از اسلحه با گلوله‌های پلاستیکی موجب کور شدن 14 نفر شد. با این وجود برخی معتقدند تعداد کشته‌های این اعتراضات و همچنین افرادی که آسیب‌هایی جدی دیده‌اند فراتر از آن چیزی است که به‌طور رسمی اعلام شده است.
اقدامات مقابله‌جویانه دولت فرانسه نیز که در بیانیه‌های رسمی دولت این کشور قابل مشاهده است نشان می‌دهد پاریس اقدامات شدیدی علیه این اعتراضات کوچک به انجام رسانده که در برهه‌هایی موجب شده تعداد نیروهای امنیتی بیشتر از معترضان باشند. به‌عنوان نمونه ادوارد فیلیپ، نخست‌وزیر وقت فرانسه در روز دوشنبه 7 ژانویه 2019 (17 دی 1397) در بیانیه‌ای تاکید کرده بود که دولت موضع بسیار سختی علیه ادامه خشونت‌های غیرقابل قبول در سراسر کشور اتخاذ خواهد کرد. در این بیانیه آمده بود؛ برای مقابله با اعتراضات 80 هزار نیروی پلیس ازجمله پنج هزار نیروی پلیس در پاریس مستقر خواهند شد.

  شورش 2020 آمریکا؛ 19 کشته در دوهفته ابتدایی و بازداشت 14 هزار نفر
آمریکا در ۲۶ می ۲۰۲۰ وارد اعتراضات گسترده نسبت به قتل «جورج فلوید» توسط پلیس شد. با گسترش اعتراضات به ایالت‌های بیشتری، قوانین «منع رفت‌وآمد» در بسیاری از شهرها به اجرا در آمد. 
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور وقت آمریکا در توئیت‌های خود به‌شدت علیه اعتراضات موضع‌گیری و اعلام کرد خواستار اعزام گارد ملی به شهرهایی است که اعتراضات در آنها جریان دارد. ترامپ همچنین خواستار تیراندازی به غارتگران فروشگاه‌ها شد. رئیس‌جمهور وقت آمریکا از فرماندهان ارتش خواسته بود دست به استقرار در شهرها بزند تا او بتواند اعلام حکومت نظامی کند. نهادهای رسمی آمریکا از ارائه آمار کشته‌شدگان خودداری کردند اما سایت فوربس در گزارشی با عنوان  «Days Of Protests, 19 Dead 14» (14 روز اعتراض، 19 کشته) که به قلم «Jemima McEvoy» در تاریخ 8 ژوئن 2020 منتشر شد، نوشته بود: «تعداد کشته‌شدگان تظاهرات دوهفته‌ای به‌دلیل مرگ جورج فلوید همچنان رو به افزایش است و حداقل 19 نفر - که اکثریت آنها سیاهپوست هستند - تاکنون کشته شده‌اند.» برخی دیگر از رسانه‌ها نیز تعداد کشته‌شدگان را تا 29 تن اعلام کردند. با وجود این به‌نظر می‌رسد تعداد کشته‌شدگان بسیار بیشتر از اینها باشد، زیرا آمارهای مزبور به‌دلیل سانسور شدید و پیگردها به‌سختی تهیه شده بودند و از سوی دیگر اعتراضات برای چندماه دیگر نیز ادامه یافت. گفته می‌شود آمریکا در جریان این اعتراضات دست‌کم 14 هزار نفر را نیز بازداشت کرد. 

  کودتا و التهاب در ترکیه؛ اخراج 100 هزار کارمند دولت
فتح‌الله گولن یکی از رهبران فرقه‌ای ترکیه که در آمریکا تحت حفاظت شدید دولت این کشور زندگی می‌کند، در سال 2016 از طریق شبکه گسترده از طرفداران ذی‌نفوذ خود در دولت، نهادهای نظامی و قضائی و همچنین استفاده از پشتوانه حامیان خود در جامعه تلاش کرد علیه دولت قانونی ترکیه دست به کودتا بزند.  در پی آن دولت ترکیه بلافاصله مقابله با این جریان را در دستور کار خود قرار داد به گونه‌ای که تا دو هفته پس از کودتا ۴۵ روزنامه، ۱۵ مجله، ۲۳ فرستنده رادیو، ۱۶ فرستنده تلویزیون و ۲۹ بنگاه نشریاتی به ‌طور دائم تعطیل شدند. همچنین دولت ترکیه به مرور با شناسایی افراد طرفدار گولن بدون آنکه تمام آنها اقدامی علیه دولت مرکزی انجام داده باشند، آنها را از مشاغل‌شان اخراج کرد.