عاطفه جعفری، خبرنگار:کتاب موهن «آیات شیطانی» نوشته سلمان رشدی تابه‌حال به زبان‌های انگلیسی، آلمانی، ژاپنی، فارسی، عربی و کردی منتشر شده است. با یک جست‌وجوی ساده شاید بتوان به لیستی 16 تایی از کتاب‌هایی برسید که مسلمانان جهان در پاسخ به کتاب سلمان رشدی نوشته‌اند. اما متاسفانه دسترسی به این آثار در بازار نشر ایران مقدور نیست. این آثار در چاپ‌های ابتدایی مانده‌اند و پی‌دی‌اف و نسخه کاغذی‌شان موجود نیست. این درحالی است که با یک جست‌وجوی ساده می‌توان پی‌دی‌اف کتاب موهن سلمان رشدی را در فضای مجازی پیدا کرد. 

رد شیطان 
کتاب رد شیطان را ژنرال مصطفی طلاس -که زمانی وزیر دفاع سوریه بوده- نوشته است. او معتقد است بر هر مسلمانی واجب است که در حمایت از دین اسلام و پیامبرش سراغ نوشتن برود و سعی کند که جوابی به سلمان رشدی ملعون بدهد. او در مقدمه کتابش می‌نویسد: «در همان سال 1989 در پاریس بودم که جنجال درباره کتاب آیات شیطانی، سلمان رشدی آغاز شد، اندیشیدم که کتاب را مطالعه کنم و درباره آن بنویسم... در این هنگام عکس‌العمل‌های گسترده بین‌المللی درباره فتوای آیت‌الله خمینی مبنی‌بر مهدور الدم بودن نویسنده مرتد، نمودار شد. از یکی از دوستانم در لندن خواستم که نسخه‌ای از کتاب را برای ترجمه به زبان عربی تهیه کند. آنگاه به جمع‌آوری اطلاعات درباره این زندیق مرتد اقدام نمودم. از میان توده‌های انباشته مجلات و روزنامه‌های فرانسوی و انگلیسی و آلمانی و آمریکایی اطلاعات بسیاری را یافتم. در آغاز کوششی نمودم که خلاصه‌ای از کتاب به‌ویژه دو بخش دوم و ششم آن را که برگیرنده ناسزا و دشنام به پیامبر انسانیت و یاران و همسرانش است، تهیه کنم. امید دارم خواننده عذر و پوزش من را خواهد پذیرفت که او را با این کتاب آشنا کردم.»  او معتقد است این کتاب سرشار از بریدگی و گسستگی است و در این باره گفته است: «هنگامی‌که این رمان را می‌خوانی، در این رمان بریدگی‌های بسیاری می‌بینی، این بریدگی‌ها ناشی از متن داستان نیست، بلکه ناشی از تخیلات و آرزوها و اندیشه‌های تکراری و واهی نویسنده می‌باشد، که ناشی از خودبیگانگی نویسنده و ورود به بیراهه‌های جهانی ناشناخته، جهان درندگان است. آیات شیطانی سرتاسر پلیدی و ناپاکی است و از هرگونه هوش بشری مبری است، حرکت و اندیشه‌ او شگفتی و تعجب خواننده را به بار نمی‌آورد؛ چراکه فرهنگ اندیشه در راستای رشد و تعالی روحیه شهامت و شرافت انسانی در جامعه عمل می‌کند. بدیهی است که رمان به‌دلیل اختلاط و درهم‌آمیختگی گذشته به حال و پندارهای هیستریک به خیال‌بافی منحط و بی‌تحرک و یاوه‌گویی‌های شهوت‌پرستانه به هذیان‌گویی‌های احمقانه و پندارهای تسویه‌کننده و آرزوهای سادیسمی، با روح انسان‌های شرافتمند سازگار نیست.
انگیزه‌ام در این کتاب ارزیابی هنری رمان نیست. نویسنده آن همچون خواننده‌اش به‌خوبی درمی‌یابد که این کتاب از نظر هنری بی‌ارزش است. انگیزه نویسنده کینه‌توزی و دشمنی علیه قرآن کریم و پیامبر و همسران و یارانش و سایر مسلمانان بوده، و دگرگون کردن موازین و ارزش‌ها معیارهایی است. همچون همگان از بی‌تعهدی و بی‌مسئولیتی و نداشتن هرگونه نه مروت و شرافت و وجدان، و بیهوده‌گویی‌های این درنده که همچون نابینایان راه‌گم‌کرده می‌باشد شگفت‌زده شدم.» 

با چشم باز 
ابتدای گزارش را با تظاهرات مردم هند و پاکستان شروع کردیم؛ تظاهراتی که خود شروع یک قیام در سراسر دنیا علیه سلمان رشدی و کتابش بود. در مهرماه سال 1367، مسلمانان هند و پاکستان با تظاهرات علیه سلمان رشدی که خود هندی‌الاصل و تبعه انگلیس بود، نفرت خود را از انتشار کتاب اعلام کردند. کتاب «با چشم باز» دقیقا می‌خواهد به این موضوع اشاره کند که باید با چشم باز کتاب سلمان رشدی را نگاه کرد و همه مسلمانان در سراسر دنیا باید نسبت به این کتاب موضع داشته باشند و نقدشان را مطرح کنند. این کتاب در کشورهای هند، پاکستان و برخی کشورهای عربی منتشر شده است. 

سبکی که ساده است! 
حسن بلخاری، یکی از کسانی است که سعی کرده، نسبت به کتاب آیات شیطانی بی‌توجه نباشد و نقدهای زیادی هم در مورد این کتاب دارد. کتاب «نقد تفصیلی کتاب آیات شیطانی»، هفت جلسه سخنرانی او درباره این کتاب است، در این سخنرانی‌ها نخست، تاریخ اندیشه‌های غرب درباره اسلام به‌اجمال بیان می‌شود، سپس علل کینه‌توزی آنها به اسلام تشریح می‌شود، درپی آن نقدی از کتاب «آیات شیطانی» فراهم می‌آید. در این نقد با اشاره به سبک نگارش سلمان رشدی (رئالیسم جادویی یا مژیک‌رئالیسم)، سیاسی بودن مطالب شرح و تبیین می‌شود. نکته مهم در مورد این کتاب را باید در این دانست که تحلیل‌های بلخاری به سبک نگارش سلمان رشدی برمی‌گردد و کاملا این سبک را نقد می‌کند. موضوعی که شاید در کتاب‌های دیگر توجهی نشده و همین این کتاب را خاص و ویژه کرده است.

مقابله داستان با تحریف 
گاهی باید با داستان به مقابله با تحریف رفت، داستان می‌تواند به قلب‌ها نفوذ کند و تاثیرگذار باشد. منوچهر جراح‌زاده در کتاب «خواب‌های قایقی» دقیقا همین کار را انجام می‌دهد. معرفی سلمان رشدی، سپس قصه‌ای فانتزی از زندگی او محتوای اصلی این کتاب را تشکیل می‌دهد. نویسنده در این کتاب می‌گوید که رشدی مقارن با آغاز استقلال هند در بمبئی متولد شد. مادرش (وانیتا) زنی هندی بود که با گرفتن پول از فرماندار انگلیسی علیه اعتقادات مسلمانان وارد عمل می‌شد. فرماندار انگلیسی بین مسلمانان و هندوها جاروجنجال‌هایی برمی‌انگیخت تا بتواند هرچه بیشتر هندوستان را مستعمره اربابان انگلیسی‌اش کند. سرانجام (وانیتا) از فرماندار دارای فرزندی شد که آغاز زندگی او، مرگ وانیتا بود. درپی آن، (راجو) دوست (وانیتا) کودک را درکنار مسجد رها می‌کند و... .

پرتو آیات رحمانی
یکی از کتاب‌هایی که در دهه 80 در رد کتاب سلمان رشدی منتشر شد، کتاب «پرتو آیات رحمانی در رد سلمان رشدی و آیات شیطانی» است کتابی که در آن قسمت‌هایی از کتاب «آیات شیطانی» نقل ‌شده، سپس مطالب آن با استناد به آیات قرآن و منابع تاریخی نقد و بررسی می‌شود. همچنین اصل روایت «غرانیق» آن‌گونه که در تاریخ طبری آمده به ‌طبع رسیده و نشان داده‌ شده که سلمان رشدی چگونه از این روایت در داستان دروغین خود بهره جسته است. برخی از این مطالب نیز در صفحات پایانی کتاب به زبان کردی تدوین شده است و همین ویژگی مثبت این کتاب است که سعی کرده به چاپ به زبانی دیگر بتواند مخاطبانی غیر از مخاطبان فارسی‌زبان داشته باشد. 

پشت‌صحنه یک کتاب 
کتاب «پشت جلد یک کتاب» از منظری دیگر به کتاب آیات شیطانی نگاه کرده است، این کتاب به معرفی، تشریح و بررسی فصول 9 گانه رمان آیات شیطانی می‌پردازد و سعی دارد با بیان مستندات تاریخی و سیاسی، به چگونگی برخورد مسلمانان جهان با این توطئه غرب علیه اسلام بپردازد. داستان اسلام‌ستیزی غرب (تحت فرمان لابی‌های صهیونیستی)، داستان پردامنه و مطولی است که آگاهی از تجربه «آیات شیطانی» آموزنده و الهام‌بخش مسلمانان و عبرت‌آموز برای اسلام‌ستیزان است.
برای بسیاری از جوانان پرسش‌های فراوانی درباره چرایی نگارش «آیات شیطانی» و اهداف انتشار آن وجود دارد. اینکه سلمان رشدی که بود؟ چرا نگارش این کتاب به او واگذار شد؟ و پس از صدور حکم ارتداد او، در جهان اسلام چه رخ داد؟ پاسخ این سوال‌ها را در کتاب «پشت جلد یک کتاب» که توسط موسسه فرهنگی هنری مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده است، وجود دارد.
این کتاب که در قالب دانستنی‌های انقلاب اسلامی برای جوانان منتشر شده است، در چهار بخش، به تشریح و بررسی فصل‌های 9‌گانه رمان «آیات شیطانی» می‌پردازد و می‌کوشد با بررسی وقایع و رویدادها، چگونگی برخورد جهان اسلام با این توطئه را مورد واکاوی قرار دهد.

در این رابطه بیشتر بخوانیم:

نقدِ ذهن و زبان شیطان رشدی(لینک)

صیانت از شیطان(لینک)