خلاقیت برای جذب مخاطب

عاطفه جعفری، خبرنگار گروه فرهنگ: برنامه‌های سرگرم‌کننده در همه دنیا، طرفداران خودش را دارد و سال‌هاست که تاک‌شوها یا برنامه‌های گفت‌وگومحور در کنار مسابقات استعدادیابی پای ثابت تولیدات تلویزیون‌های خارجی شده و طرفداران فراوانی دارد. مجریان یا به قول خودشان، میزبانان این برنامه‌ها تلاش می‌کنند، خلاقیت بیشتری در به چالش کشیدن میهمانان‌شان بروز بدهند و با طراحی موقعیت‌های عجیب و غریب، بیننده‌های شبانگاهی خود را خواب‌زده و میخکوب کنند. امروز به سراغ محبوب‌ترین برنامه‌های سرگرم‌کننده در دنیا رفتیم تا بدانیم آنها چه برنامه‌ریزی برای جذب کردن مخاطب دارند و ما چطور می‌توانیم این برنامه‌ها را بومی‌سازی و در کشورمان تولید کنیم. مثل برنامه جوکر که در شبکه نمایش خانگی ساخته شده است.

انتخاب برای میلیونر شدن

چه کســـی می‌خواهــــد یک میلیونر باشد؟ نام یک مسابقه تلویزیونی است که جوایز نقدی با مبالغ زیاد را در مقابل پاسخ دادن صحیح به یک‌سری سوال‌های چند گزینه‌ای که سختی آنها به ترتیب افزایش می‌یابد، می‌پردازد. این مسابقه در آخرین سال‌های قرن بیستم، در کشور انگلیس توسط دیوید بریگز، مایک وایت هیل و استیون نایت طراحی و تولید شد و پس از آن کمپانی سونی پیکچرز با موفقیت به ادامه آن پرداخت و این مسابقه علاوه‌بر انگلیس و آمریکا در سراسر دنیا به‌عنوان پرمخاطب‌ترین مسابقه تلویزیونی از شبکه‌های مختلف پخش شد و ۱۶۰ کشور از روی آن ساختند.  مسابقه‌دهندگان، سوالات متعددی را برای کسب جوایز نقدی بزرگ، با فرمت یک پیچ و تاب در سبک بازی باید پاسخگو باشند و تنها یک شرکت‌کننده در آن زمان بازی می‌کند، شبیه به آزمون‌های رادیویی. این مسابقه در همه کشورها مبلغ یک میلیون از واحد پول همان کشور را به‌عنوان بیشترین جایزه می‌پردازند که در نتیجه مقادیر جایزه بسته به واحد پول هر محل متفاوت است.  اگر یادتان باشد، «جمال مالک» 18 ساله مانند همه مردم دنیا، رویای یک شبه پولدارشدن داشت. زاغه‌نشین اهل بمبئی، روز و شب را در چنین خیالی سر می‌کرد تا اینکه به آن اتفاق بزرگ رسید؛ شرکت در مسابقه‌ای که او را زیر و رو کرد. پسرک یک شبه 10 میلیون روپیه برد.

خود واقعی سلبریتی‌ها

کسانی که به برنامه‌های تاک شو علاقه‌مند هستند، جیمی فالون را با برنامه «تونایت شو» می‌شناسند؛ کمدین مشهوری که آخر هفته‌ها در برنامه محبوب شبکه ABC ظاهر می‌شود و بیننده‌ها را با بازی‌های خنده‌دارش سرگرم می‌کند. او میهمانان سرشناسش مثل تام کروز و دیوید بکهام را به چالش شستن تخم مرغ پخته با سر دعوت می‌کند و خودش هم در این نمایش مسخره با آنها همراه می‌شود. البته از این مدل برنامه ما هم داشته‌ایم که هنرمندان مشهور حضور داشته باشند مانند برنامه «همرفیق» که شهاب حسینی آن را اجرا می‌کرد اما اینکه تلویزیون به سمت ساخت این برنامه‌ها برود متفاوت است.  دلیل دیگر جذابیت این تاک شو، صداقت داشتن بوده است. مجری برنامه با مخاطب روبه‌رو است و همین باعث می‌شود که مخاطب جذب برنامه شود. دلیل دیگر حضور میهمانان معروف در این برنامه است اینکه میهمانان در قامت سلبریتی نیستند و خود واقعی‌شان را به مخاطب نشان می‌دهند و همین باعث جذب مخاطب می‌شود.

چالش‌های جیمی

جیمز کریسشن یا «جیمی کیمل»، کمدین، صداپیشه، هنـــــرپیشه، فیلمنامه‌نویــس، تهیه‌کننده تلویزیونی، نوازنده و مجری آمریکایی است. او مجری و خالق برنامه جیمی کیمل لایو است که یک تاک شو و از شبکه ‌ای‌بی‌سی پخش می‌شود. این برنامه شوی یک‌ساعته شبانه، در ۲۶ ژانویه ۲۰۰۳ در معبد ماسونیک هالیوود کالیفرنیا ساخته شد.  برنامه کیمل را اکثر بیننده‌ها به خاطر کنسرت‌های زنده‌اش دوست دارند که در فضاهای داخلی یا خارجی اجرا می‌شود. این برنامه پر از لحظات عجیب و غریب و مهیج است؛ از فحاشی و بگومگو با مت دیمون گرفته تا تراشیدن موی بازیگران مقابل دوربین. بینندگان نمایش شبانه کیمل هر شب سلبریتی‌های محبوب خود را جلوی دوربین می‌بینند که به چالش کشیده می‌شوند و در موقعیت‌های پیچیده قرار می‌گیرند.

تلاش برای نجات

Survivor یا بازمانده، یک برنامه تلویزیونی واقعی است، این برنامه در ماه می‌۲۰۰۰ در کانال سی‌بی‌اس شروع شد. در این برنامه گروهی از افراد در یک محل منزوی مانند جزیره قرار داده می‌شوند. این افراد در دو گروه مختلف قرار می‌گیرند و هیچ امکان رفاهی در اختیارشان نیست و هر گروه باید خودشان سعی کنند از محیط غذای‌شان را تهیه کنند و برای خودشان جایی برای اقامت تدارک ببینند. دو گروه در مسابقات مختلف شرکت می‌کنند، پاداش گروه برنده این است که تمام افراد گروه در مسابقه بعدی شرکت خواهند کرد و گروه بازنده یکی از افرادشان را از طریق رای سایر افراد گروه‌شان از دست می‌دهد. مسابقات و حذف افراد به این ترتیب ادامه می‌یابد تا اینکه فقط یک‌نفر درنهایت باقی می‌ماند که مبلغ یک میلیون دلار برنده خواهد شد.  این مسابقه آنقدر طرفدار دارد که در کشورهای مختلف اجرا شده و دلیل استقبال از آن هم این است که مردم خودشان را در یک چالشی می‌بینند و باید برای اینکه خودشان را نجات دهند تلاش کنند.

حقیقت را بگو

شاید گفتن حقایق از زندگی شخصی برای خیلی‌ها سخت باشد، اما می‌تواند در کنارش جذابیت‌های خودش را هم داشته باشد. یکی از پرسروصداترین مسابقه‌های دنیا که البته برنده شدن در آن، آنقدری به هوش و ذکاوت شرکت‌کننده‌هایش ربطی ندارد. مسابقه لحظه حقیقت است، شرکت‌کننده‌های این مسابقه باید فقط کمی صداقت داشته باشند. در مسابقه تلویزیونی آمریکایی «لحظه حقیقت»- که بر پایه مسابقه‌ای کلمبیایی به نام «چیزی نیست به جز حقیقت» ساخته شده است، از دستگاه «دروغ‌سنج پلی‌گرام» استفاده می‌شد. در این مسابقه، از شرکت‌کننده 21 سوال شخصی درباره کوچک‌ترین زوایای زندگی خصوصی‌اش می‌پرسیدند که اگر او در هر مرحله‌ای دروغ می‌گفت، مسابقه به پایان می‌رسید. قبل از ضبط برنامه هم، با استفاده از دستگاه دروغ‌سنج، 50 سوال از شرکت‌کننده پرسیده می‌شد؛ شرکت‌کننده به آنها پاسخ می‌داد و بعد، بدون اینکه نتیجه را بداند به استودیوی مسابقه می‌رفت.  آن 21 سوال مطرح شده در جریان ضبط مسابقه، از بین این 50 سوال انتخاب می‌شدند. با توجه به نتایج دروغ‌سنج، اگر شرکت‌کننده پاسخ صادقانه می‌داد، به مرحله بعدی می‌رفت و اگر دروغ می‌گفت هیچ جایزه‌ای نمی‌گرفت. والدین، همسر یا دوستان شرکت‌کننده هم باید در سالن حاضر می‌شدند و به راست و دروغ‌های شرکت‌کننده گوش می‌دادند. برنده مسابقه به نیم میلیون دلار می‌رسید. زمانی این مسابقه 23 میلیون نفر تماشاگر داشت، اما خیلی زود و بعد از یک سال، با مخالفت گروه‌های مختلف مردم، پخش آن در سال 2009 میلادی به پایان رسید.

استعدادیابی در همه دنیا مهم است

امریکن گات تلنت یک مسابقه استعدادیابی است که توسط سایمون کاول ساخته شده است. در این برنامه، مسابقه‌دهندگان از سرتاسر آمریکا و حتی خارج از آمریکا شرکت می‌کنند تا استعداد خود را در رشته‌های مختلف مانند خوانندگی، رقص، شعبده‌بازی و نمایش‌های کمدی به نمایش بگذارند. داوران مسابقه به شرکت‌کنندگان رای می‌دهند و آنها می‌توانند وارد این مسابقه بزرگ شوند.

تاکنون هنرمندان زیادی در این مسابقه در مقام داور حضور داشته‌اند. هنرمندانی مانند پیرز مورگان(Piers Morgan) نویسنده و روزنامه‌نگار انگلیسی، دیوید هسلهاف(David Hasselhoff) بازیگر و خواننده آمریکایی، برندی نروود(Brandy Norwood) خواننده آمریکایی، شرون آزبورن(Sharon Osbourne) شخصیت سرشناس تلویزیونی، هاوی ماندل(Howie Mandel) کمدین و بازیگر کانادایی، مل بی‌(Mel B) خواننده انگلیسی و هادی کلوم(Heidi Klum) مدل و طراح مد آلمانی.  این مسابقه برای اولین بار در 21 ژوئن 2006(31 خرداد 1385) از شبکه NBC پخش شد. برنامه America’s Got Talent یکی از محبوب‌ترین و پربیننده‌ترین برنامه‌های تلویزیونی جهان 2020 است.  البته که ما برنامه «عصر جدید» را در این قالب داشته‌ایم و مخاطبان زیادی را جذب کرده است. همین داشتن مخاطب می‌تواند کمک کند تا برنامه‌سازان به سمت ساخت چنین برنامه‌هایی بروند.

لباهنگ دوست‌داشتنی

برنامه تلویزیونی آمریکایی لیب سینک بتل در ژانر مسابقه رئالیتی موسیقی است که اولین قسمت آن در روز دوم آوریل ۲۰۱۵ از شبکه اسپایک پخش شد. این برنامه مبتنی‌بر ایده‌ای است که اولین بار جان کرازینسکی هنرپیشه و تهیه‌کننده آمریکایی در برنامه آخرشب با جیمی فالون آن را مطرح کرد. در این برنامه، ستاره‌ها و سلبریتی‌ها با اجرای لب‌خوانی با هم مبارزه می‌کنند. این ایده قبل از آنکه به برنامه جداگانه‌ای تبدیل شود، به‌عنوان بخشی از برنامه جیمی فالون بود. در سال ۲۰۱۴ مرچنت و کرازینسکی و فالون این شو را به شبکه NBC برای تولید پیشنهاد کردند ولی این شبکه ایده را رد کرد، زیرا معتقد بود که این ایده برای اینکه تبدیل به برنامه‌ای جداگانه و مستقل شود کافی نیست. شبکه‌های کابلی NBC ازجمله USA Network و Bravo هم آن را رد کردند. درنهایت برنامه مسابقه لب‌خوانی توسط شبکه کابلی اسپایک انتخاب شد.  اولین قسمت برنامه «لیپ سینک بتل» لقب پربیننده‌ترین افتتاحیه تاریخ شبکه اسپایک را به خود اختصاص داد و برنامه بلافاصله برای سه سال پیاپی تمدید شد.  اگر یادتان باشد یک بار در مسابقه «خندوانه» با حضور چهره‌های معروف مسابقه لباهنگ را برگزار کردند و خیلی هم مخاطب داشت.