به گزارش «فرهیختگان»، محمد اطبایی، از پخشکنندگان بنام سینمای ایران در عرصه بینالملل به «فرهیختگان» گفت: «برای امسال ما بیش از 200 فیلم را داریم که در مراحل مختلف تولید قرار دارند و تعداد 100 فیلمی که از سال گذشته باقی مانده که بدون درنظر گرفتن، فیلمهایی که از سالیان قبل باقی ماندهاند، تعداد فیلمهای آماده اکران ما به رقمی فراتر از 300 فیلم میرسد. بخشی از این فیلمها، پروانه نمایش ویدئویی دارند که دایره اکران عمومی برای آنها بسیار محدود است و اگر بخواهند روی پرده نمایش داده شوند باید به سینماهای هنر و تجربه بسنده کنند. یکسری فیلمهای دیگر که درصد کمی را شامل میشوند نیز هستند که در جشنوارههای خارجی نمایش داده شده و فرصت حضور در مارکت داخل کشور را نمییابند، مانند فیلم «شیطان وجود ندارد» رسولاف.»
اطبایی ادامه داد: «در اینکه نظام تولید ما با ظرفیتهای فعلی هیچسنخیتی ندارد، جای شکی نیست. با اینحال نمیتوان فکری بهحال نمایش فیلمهایی نکرد که ظرفیت اکران دارند و تعدادشان هم کم نیست. یکی از راهحلها نمایش آنلاین است که بخشی از این فیلمها راهی آنجا و مانند تمام دنیا فیلمها بر بستر اینترنت نمایش داده میشوند. این اتفاق سبب میشود ما هم حرفهایتر در این زمینه قدم برداریم و هم اینکه شیوه فیلم دیدنمان را تغییر دهیم. این شیوه فیلم دیدن باید برای تهیهکنندگان، سرمایهگذاران و البته مردم جا بیفتد و کرونا این زمینه را فراهم کرده که این اتفاق سرعت بیشتری بهخود بگیرد.»
این کارشناس سینما و پخشکننده بینالمللی سینمای ایران در ادامه گفت: «نگرانی که در این زمینه در کشورمان وجود دارد این است که ما با مشکلات زیرساختها مواجه هستیم. نه سامانههای نمایش فیلم ما از امنیت کافی برخوردار هستند و نه سرعت اینترنت بهنحوی است که دوستداران سینما و مخاطبان جدی این مدیوم از آن راضی باشند. این دو مشکل زیرساختی اگر مرتفع شود، میتوانیم مانند بسیاری از کشورهای پیشرفته و صاحبنام سینما در جهان، به اکران آنلاین نیز توجه بیشتری کرده و تعدادی از تولیدات سالیانه خودمان را روی این بستر نمایش دهیم و یک رفتار جدید سینمایی را برای سینماگران و مردم خود تعریف کنیم که شکل حرفهایتری از نظام عرضه محصول در بازارهای سینمایی جهان است. ضمن اینکه باید در این حوزه، کار فرهنگی زیادی انجام دهیم، چون مردم باید به این شیوه فیلم دیدن عادت کنند و فقط انتظار فیلم دیدن در سالنها را نداشته باشند، کمااینکه در آینده نیز چارهای جز این نیست که به این شکل نمایش روی بیاوریم، چون تعداد تولیدات سالیانه ما مانند کشورهای صاحب سینما در جهان درحال افزایش است و اگر بتوانیم موانع اکران آنلاین خود را درکنار افزایش ناوگان سینمایی کشور به موازات یکدیگر پیش برده و سرعت ببخشیم، مشکل تاریخی صف اکران که سالهاست گریبان سینمای ما را گرفته، حلشدنی است.»
راهکارهایی که اطبایی مطرح کرد، میتواند درصورت مهندسی صحیح و اجرای موشکافانه، نظام هدفمند اکران را بههمراه داشته باشد. آرزوی چندینساله سینماگران ایرانی که در پناه آن، برخی تبعیضها و تصمیمهایی که موافقان چندانی ندارد، برچیده شده و همهچیز طبق یک پارادایم حرفهای و مطلوب، در اختیار مخاطب قرار میگیرد.
کثرت تولیدات سبب میشود این پرسش بحق و منطقی در ذهن تمامی کسانی که دغدغه سینمایی دارند، شکل بگیرد، چرا تولیدات سینمایی در سالی که تمامی شاخصهای کسبوکار، شیب نزولی شدیدی را تجربه کرد، بالاتر از سالیان دیگر روندی صعودی در پیش گرفته و سود این وسط میان چه افرادی تقسیم میشود؟ خطرات جانی و آسیبهایی که از بابت کرونا، تمامی تیمهای تولید را تهدید میکنند بهکنار سرمایهگذاران چگونه حاضر میشوند در چنین شرایطی، چیزی حدود 10 میلیارد خود را به فیلمهایی اختصاص دهند که شاید در سال 1401 به روی پرده بروند؟ سرمایهای که با توجه به بلبشوی بازار کنونی کشور، بهراحتی میتواند طی چندماه، آوردهای چندبرابری داشته باشد، به چه دلیل در سینمایی ریخته میشود که قرار است دوسال دیگر، نیم یا یکسوم آن را به صاحبش برگرداند؟
این پرسش را با اطبایی مطرح کردیم که او در پاسخ به «فرهیختگان» گفت: «این سوالی است که همیشه برای من هم مطرح بوده که چرا یک سرمایهگذار در این تنگناهای شدید اقتصادی- که سالانه شدیدتر هم میشود- باید سرمایه خود را در اختیار پروژههایی قرار دهد که تاریخ نمایش آنها و اصطلاحا به سود رسیدنش مشخص نیست. این سوال را بارها در دیدارها و ملاقاتهایی که با تهیهکنندگان، کارگردان و سرمایهگذاران داشتهام از آنها پرسیدهام، اما جواب مشخصی نگرفتم. بارها گفتهام وقتی ظرفیتهای سینمایی ما تا این میزان محدود است و بازار بینالمللی برای سینمای ما بهدلیل افزایش تولیدات سایر کشورها، روزبهروز درحال کوچکتر شدن است، آنوقت امید سازندگانی که در این فشار اقتصادی سخت و محدودیتهایی که برای کرونا اعمال شده، جان و سرمایه خود را برای تولید یک فیلم خرج میکنند، به چه چیزی است؟»
وی در ادامه گفت: «برای همین امسال که با بدترین شرایط اقتصادی مواجه هستیم، بیش از 200 فیلم، در مراحل مختلف تولید قرار دارند و جالبتر آنکه این پروسه همچنان ادامه دارد و همچنان فیلمهایی درخواست پروانه ساخت میدهند. همین چندوقت پیش بود که از یک دوست تهیهکننده پرسیدم چگونه راضی هستی در این شرایط فیلم بسازی و اینکه استرس نمایش و عدمنمایش آن را نداری و آن دوست در پاسخ گفت فیلمش را برای یک اکران مطلوب، یکسالونیم نگه میدارد. خیلیعجیب است که میلیاردها تومان به نرخ امروز برای فیلمی هزینه میشود و آنوقت تهیهکننده به این راضی است که برای بازگشت بخشی از پولش، یکسالونیم صبر کند. این اتفاق قطعا از منظر اقتصادی، شیوهای منطقی نیست.»
این صحبتها در شرایطی مطرح میشود که تاکنون بارها نسبت به اقتصاد بیمار در حوزه سینما و ورود پولهای مشکوک هشدار داده شده است. اقتصادی که طی آن، سود در همان تولید است و دیگر فرقی نمیکند که فیلم در چه بازه زمانی و با چه میزان فروشی همراه باشد.