شفافیت نمایندگان در بن‌بست

  به گزارش «فرهیختگان»، امید بایرام‌زاده، روزنامه‌نگار طی یادداشتی در روزنامه «فرهیختگان» نوشت: زمانی که اذهان عمومی درگیر موضوع سیلی‌زدن نماینده سبزوار به سرباز راهور بود، الیاس نادران، نماینده مجلس یازدهم در برنامه زنده تلویزیونی جهان‌آرا در پاسخ به پرسش مجری درباره اینکه شفافیت آرای نمایندگان به کجا رسید، گفت: «صادقانه می‌گویم کار سختی است که طرح شفافیت آرای نمایندگان به‌تصویب برسد. مشکل جدی است، خود من موافق شفافیت آرا هستم اما بعید می‌دانم عامه نمایندگان موافق باشند و این هم به نقص سیستم انتخاباتی و عدم‌حزبی بودن انتخابات برمی‌گردد.»

اظهارات نادران تکلیف نمایندگان مجلس و افکار عمومی را روشن ساخت که بعد از گذشت 9 ماه از مجلس یازدهم همچنان طرح شفافیت آرای نمایندگان در بهارستان خاک می‌خورد و جزء اولویت مجلسی‌ها نیست.

اگر بگوییم شفافیت آرا یکی از شعارهای اصلی نمایندگان مجلس یازدهم در ایام انتخابات بوده است و با این نوع وعده‌ها به خانه ملت راه پیدا کردند گزاف نگفته‌ایم؛ جدا از این مساله، مردم این حق را دارند که از رای نماینده‌شان در طرح‌ها، لایحه‌ها و رای اعتماد یا استیضاح وزیران دولت اطلاع داشته باشند.

سوالی که مطرح می‌شود این است که آیا نمایندگان مجلس در ایام انتخابات از این موضوع اطلاع نداشته‌اند که تصویب شفافیت آرا کار دشواری است که حتی مجلس دهم هم نتوانست آن را اجرا کند، چرا وعده شفافیت آرا در حوزه انتخابیه خود می‌دادند و آن را یکی از اولویت‌های خود در مجلس یازدهم عنوان می‌کردند؟

شواهد فعلی نشان می‌دهد نمایندگان مجلس یازدهم علاقه‌ای به شفافیت آرای خود ندارند و به همین خاطر تصویب نهایی این طرح را پشت‌گوش می‌اندازند تا بعد از انتخابات 1400 در رای اعتماد وزرای پیشنهادی برای کابینه دولت جدید بدون شفافیت آرا و پاسخگویی  وارد لابی‌های سیاسی شده و امتیاز بگیرند.

اجرای طرح شفافیت آرا در خانه ملت می‌تواند نظارت مردمی را بر مجلس و وکلای ملت افزایش دهد و عملکرد و آرای نمایندگان زیر ذره‌بین افکار عمومی قرار گیرد و دیگر در پایان دوره مجلس شاهد حبس و زندانی شدن نمایندگان نباشیم چون این طرح باعث حذف چرخه فساد می‌شود.

ما در مجلس دهم این تجربه را داشتیم که به‌خاطر عدم‌شفافیت نمایندگان و نظارت قوی بر عملکرد خانه ملت حدود 75 نفر از نمایندگان ردصلاحیت شدند. عباسعلی کدخدایی، دبیر شورای نگهبان اعلام کرده بود این مساله عمدتا به‌دلیل مسائل مالی بوده و این موضوع باعث شد آنها از ورود به رقابت‌های مجلس یازدهم بازمانند.

در مجلس یازدهم به‌صورت شفاهی اکثر نمایندگان موافق طرح شفافیت آرا هستند، اما در میدان عمل این طرح تا به این زمان عقیم مانده است و عزم جدی برای شکستن این بت بزرگ در خانه ملت وجود ندارد.

اگرچه تبصره ماده 122 آیین‌نامه داخلی دست نمایندگان را برای رای‌گیری پنهان باز گذاشته است، درصورتی‌که 15 نفر از نمایندگان رای‌گیری ورقه‌ای و مخفی را در‌خواست کنند هیات‌رئیسه موظف است آن را در صحن مجلس اجرا کند. اما بازهم اشتیاقی از‌سوی نمایندگان برای تصویب این طرح وجود ندارد.

وقتی از 284 نماینده مجلس یازدهم 170 نفر موافق طرح شفافیت آرا هستند و درصورت تصویب نهایی طرح این امکان وجود دارد که همیشه 15 نفر از نمایندگان درخواست رای‌گیری مخفی کنند و به‌صورت قانونی شفافیت آرا را دور بزنند، مشخص نخواهد شد چه کسانی در طرح‌ها و رای اعتماد مواضع نمایندگان موافق یا مخالف بوده‌اند و این موضوع برای جای خالی دادن درصورت عملکرد ضعیف وزیر انتخابی خواهد بود.