غیرقابل توقف؛ توصیف مجله آمریکایی از زیردریایی‌های ایرانی

  به گزارش «فرهیختگان»، علی جمشیدی، دبیرگروه سیاسی طی یادداشتی در روزنامه «فرهیختگان» نوشت: مجله سیاسی‌نظامی نشنال‌اینترست یک نشریه آمریکایی است که بخش مهمی از فعالیت خود را به مباحث نظامی به‌ویژه درمورد وقایع غرب و جنوب‌غرب آسیا اختصاص داده و به‌صورت روزانه تحلیل‌هایی را درمورد این وقایع منتشر می‌کند. این نشریه همزمان با روزهایی که تنش‌ها در جنوب‌غرب آسیا بالا گرفته و رفت‌وآمد نیروهای نظامی آمریکایی به منطقه هم زیاد شده است، دقیقا چند روز پیش از برگزاری رزمایش بزرگ نیروهای مسلح ایران در آب‌های جنوبی کشور تحلیلی درباره توانمندی‌های نظامی–دریایی ایران با تمرکز بر زیردریایی‌ها منتشر کرده و جبهه مخالف ایران در منطقه را از آغاز درگیری در چنین میدانی بازداشته است. این یادداشت به قلم فردی به‌نام سباستین رابلین که فارغ‌التحصیل دانشگاه جورج‌تاون است و سابقه فعالیت نظامی در ارتش آمریکا را دارد، نوشته شده است. در ادامه مهم‌ترین بخش‌های این یادداشت را مرور می‌کنیم.

این چیزی است که باید به یاد داشته باشید: هرچند شناورهای کوچک ایرانی همچنان از طراحی‌های پیشرفته زیردریایی‌های قدری مدرن فاصله دارند اما آنها می‌توانند شناورهای نظامی خطرناک در آب‌های محدود و کم‌عمق خلیج‌فارس باشند. مهم‌تر از همه اینکه اقدام‌ فعلی برای تولید زیردریایی‌های بزرگ‌تر و توانمند‌تر و تولید تسلیحات مصرفی آنها در داخل ایران، دلیلی بر این است که تهران روی برنامه‌های طولانی‌مدتی برای توسعه صنایع دفاعی خود سرمایه‌گذاری کرده و تلاش می‌کند مبدل به یک قدرت نظامی خودکفا در منطقه شود.

نیروی دریایی ارتش و سپاه پاسداران ایران از مدت‌ها قبل برای یک مواجهه دریایی-دفاعی در خلیج‌فارس طراحی و برنامه‌ریزی کرده‌اند، برنامه‌ای که در آن از ناوگان بزرگ قایق‌های تهاجمی سریع مجهز به موشک‌های ضدکشتی استفاده می‌شود. مجموعه‌ای چابک که اجرای آن می‌تواند در طول خلیج‌فارس حملات انبوه سریعی را علیه دشمنان انجام دهند و هدف نهایی‌شان هم این است که عبورومرور از تنگه‌هرمز را درصورت نیاز قطع کنند.

بیست‌ویک زیردریایی کوچک از کلاس غدیر و سه زیردریایی دیزلی-الکتریکی از کلاس کیلو (با توانایی عملیات در آب‌های اقیانوس هند)، پشتیبان اجرای این استراتژی جنگ چریکی دریایی هستند. این زیردریایی‌ها در داخل و برمبنای زیردریایی کلاس یونو از کره‌شمالی تولید شده‌اند. این شناورهای 120تنی می‌توانند با سرعت 11گره یا 13مایل در ساعت حرکت کنند. هرکدام از ‌آنها دو اژدر 533میلیمتری حمل می‌کنند و با این شرایط می‌توانند مانور مناسبی در خلیج‌فارس داشته باشند. حرکت میان صخره‌های کم‌عمق و کاهش طیف‌های ردیابی سونار به‌واسطه امواج پرسروصدا، فرصت‌های فراوانی به زیردریایی‌های کوچک می‌دهد تا مخفی شوند و برای کمین زدن انتظار بکشند. درواقع باید گفت آب‌های کم‌عمق این منطقه مکان مناسبی برای عملیات‌های ‌زیردریایی‌های کوچک است و ایران به‌خوبی از این مزیت بهره می‌برد.

علاوه‌بر این باید به چند موضوع دیگر نیز در این زمینه اشاره کرد؛ اول اینکه ایران چهارسال قبل زیردریایی‌های تولید داخل خود را از کلاس فاتح به‌کار گرفت و عملیاتی کرد. برخی گزارش‌ها درمورد این شناورها می‌گویند که ممکن است این وسایل تولید داخل فاقد تجهیزات پیشرفته نظیر موشک‌های ضدکشتی یا سامانه‌های «رانش مستقل از هوا» باشند، اما واقعیت این است که نمی‌توان به این گزارش‌ها اطمینان کرد و باید گفت شواهد نشان می‌دهد تسلیحات ایرانی یادشده پیشرفته‌تر از آن چیزی است که در این گزارش‌ها آمده است.

علاوه‌بر فاتح که در کلاس نیمه‌سنگین دسته‌بندی می‌شود، برنامه‌های تهران برای تولید دو زیردریایی از کلاس بعثت یا قائم با طول 60متر و جابه‌جایی 200/1 تا 300/1 تن و مجهز به 6اژدرافکن هم اعلام شده است. شناورهایی که گفته می‌شود به عمق 300متری دریا می‌توانند بروند و سرعتی معادل 23مایل در ساعت دارند.

اطلاعات ما مطابق با گزارش‌هایی در مارس2017 کلاس بعثت را جدی ارزیابی کرده و توضیح می‌دهد این زیردریایی با توانایی استفاده از شلیک موشک‌های کروز به خدمت نیروی دریایی ایران درخواهد آمد. چنین تسلیحاتی به‌لحاظ نظری افزایش قابل‌توجهی در توانایی حمله ناوگان زیردریایی‌های ایران است.

درکنار این موارد، اسلحه‌ آماده به خدمت دیگری دراختیار ایران است که مستقلا جای بحث دارد. اژدر فراحفره‌زای حوت که بنابر گزارش‌ها، می‌تواند به‌سرعتی بیش از 200مایل در ساعت برسد که حدود چهاربرابر سریع‌تر از اژدر مدرن معمولی است که یک توانمندی مهم برای ایرانی‌هاست. این سرعت با استفاده از گرمای خروجی موشک به دست می‌آید که آب در مسیر آن را بخار می‌کند و اجازه می‌دهد در حباب گازی با حداقل مقاومت پیش برود. تلویزیون ایران در سال2006 خبر نخستین آزمایش حوت را پخش کرد و گزارش شده که این موشک آزمایش‌های جدیدی در سال‌های2015 و می2017 داشته هرچند نتیجه این آزمایش‌ها نامشخص است.

در این میان اما یک سوال مهم هم مطرح است و آن اینکه چرا ایران باید هزینه و زمانی را برای ساخت زیردریایی‌های خودش خرج کند به‌جای اینکه تجهیزات حاضر و آماده از کشورهایی چون روسیه و چین بخرد؟

دلیل این موضوع بی‌شک از درس ناخوشایندی است که تهران به‌واسطه تغییر در اتحادهای بین‌المللی در سال‌های قبل گرفته و متوجه شده این موضوع تا چه حد می‌تواند طراحی‌های دفاعی را از کار بیندازد. دولت پهلوی قبل از انقلاب ایران برای خرید مقادیر زیادی تسلیحات آمریکایی ولخرجی می‌کرد و البته نگهداری آنها هم مشکل بود؛ اما مساله اصلی وقتی رقم خورد که عراق در سال1980 به ایران حمله کرد و ایران ناگهان خود را مقابل آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی دید. این تاریخ پرفرازونشیب انگیزه خودکفایی نظامی را در ایران به وجود آورد حتی اگر اینکه نتایج کار در کوتاه‌مدت و در مقایسه با سیستم‌های تسلحیاتی بیگانه چندان چیز خاصی نباشد.