به گزارش «فرهیختگان»، یک‌سالی از انتشار ویروس کرونا در دنیا می‌گذرد؛ ویروسی که از چین آغاز شد و در کمتر از چند هفته در بیشتر کشورهای جهان گسترش یافت. همین ویروس در سالی که گذشت میلیون‌ها نفر را در دنیا مبتلا کرده و شمار زیادی را هم به کام مرگ کشانده است. کووید-19 در این مدت بالا و پایین‌های زیادی داشت و گاهی شمار مبتلایان پایین بوده و گاهی در اوج اما در بحبوحه سال جدید میلادی خبرهایی از کشف ویروس جهش‌یافته جدیدی از کروناویروس در انگلیس مشاهده شده است. دوباره ترس و وحشت برای دنیا حاکم شد. بسیاری از کشورها خطوط‌هوایی خود را روی انگلیس بستند و آمد و شد از این کشور ممنوع شد. در این میان، ایران هم از این امر مستثنی نیست و تمام پروازها به انگلیس و بالعکس لغو شد. با وجود خبرهای ضدونقیضی که در هفته‌های گذشته به گوش می‌رسد و حکایت از ورود این ویروس به ایران در چند هفته گذشته و توجیه آمار بالای مبتلایان و کشته‌شده‌ها دارد، روز گذشته وزیر بهداشت به‌طور رسمی، نخستین مورد ابتلا به کرونای انگلیسی را در ایران تایید کرد. تست pcr این فرد مبتلا که گفته می‌شود از انگلیس وارد ایران شده، در ابتدا منفی بوده اما آزمایش‌های بعدی توانسته وجود ویروس جهش‌یافته جدید را در بدن این فرد نشان دهد. او درحال حاضر در بیمارستان تحت ‌مراقبت است و حال عمومی خوبی دارد. اما این ویروس جدید جهش‌یافته در انگلیس با توجه به احتمال شیوع بالایی که دارد، هراسی در دنیا ایجاد کرده و پس از آن نیز در چند کشور دیگر مشاهده شده است.

کرونای جدید می‌تازد

 تغییرات ژنتیکی جدید در ویروس کرونا نخستین‌بار در انگلیس مشاهده شده و به دلیل گسترش آمار مبتلایان، مراسم سال نوی میلادی را در انگلیس لغو کرده است. طبق آخرین اخبار، تا روز دوشنبه بیش از 50هزار مورد جدید ابتلا به کووید-19 طی هفت‌روز گذشته در این کشور مشاهده شده است. آمریکا هم جزء کشورهایی است که از این ویروس جدید در امان نمانده و دانشگاه جانز هاپکینز، آمار جدید مبتلایان به کووید-19 در این کشور را بیش از 350هزار نفر اعلام کرده است. محققان، این آمار بالا را به‌دلیل ویروس جهش‌یافته جدیدی می‌دانند که کشورهای زیادی را هم درگیر کرده است. این ویروس از طریق مسافرانی منتقل شده که به نقاط مختلف دنیا سفر کرده بودند.

تاکنون ایالت‌های کلورادو، کالیفرنیا و فلوریدا در آمریکا با این ویروس درگیر شده‌اند. جو بایدن، رئیس‌جمهور منتخب این کشور هفته‌ها و ماه‌های آینده را زمان سختی برای مردم این کشور دانست؛ به‌طوری‌که شاید سخت‌ترین روزها در انتظار مردم خواهد بود. محققان براین باورند که این ویروس جهش‌یافته از ماه سپتامبر در انگلیس پیدا شده اما به‌دلیل پنهان‌کاری‌هایی که توسط مقامات صورت گرفت، ویروس در ماه نوامبر شناسایی و اعلام شد. به گزارش سازمان بهداشت جهانی، این ویروس جدید جهش‌یافته عامل حداقل نیمی از مبتلایان به این عفونت در انگلیس است.

عملکرد ویروس جهش‌یافته  با ویروس قبلی متفاوت است؟

به گزارش npr، محققان در نسخه جدید ویروس کرونا 17 جهش را شناسایی کرده‌اند. جهش‌های ایجادشده در ویروس مدام در حال رشد هستند، به‌طوری‌که این رشد در زمان ورود ویروس به داخل بدن فرد هم ادامه می‌یابد؛ به‌ویژه زمانی که ویروس جدیدی تولید کرده و دسته‌ای از نسخه‌های خود ایجاد می‌کند. این جهش‌ها به دلیل خطاهای اتفاقی هنگام کپی‌برداری از ویروس رخ می‌دهد. در بیشتر موارد، این خطاها بی‌ضرر بوده یا حتی باعث ضعیف شدن ویروس می‌شوند. اما در موارد نادر، جهش‌های ایجادشده به تقویت ویروس کمک می‌کند و ویروس قدرت بیشتری پیدا می‌کند.

  آیا این ویروس انگلیسی خطرناک‌تر از ویروس قبلی است؟

شواهد به‌دست‌آمده از ویروس جهش یافته جدید نشان می‌دهد با وجود اینکه قدرت سرایت این ویروس جدید بالاتر رفته و چند برابر ویروس قبلی شده اما به نظر نمی‌رسد شمار مرگ‌ومیر ناشی از آن بالاتر باشد. به گفته دانشمندان، قدرت انتقال این ویروس جدید در مقایسه با ویروس کرونای قبلی بیش از 50 درصد بیشتر شده است. آنها دلیل سرایت بیشتر را وجود حجم بیشتر ویروس در بینی یا مجاری تنفسی افراد مبتلا عنوان کرده‌اند. این ویروس جدید نسبت به ویروس قبلی راحت از طریق حرف زدن یا سرفه کردن منتقل می‌شود. تئوری دیگری که برای تشریح قدرت سرایت بالاتر این ویروس جهش‌یافته عنوان شده، این است که ویروس جدید راحت‌تر از قبل به سلول‌های انسان متصل می‌شود. نتیجه شیوع این ویروس جدید در انگلیس، حجم بالای مبتلایان طی هفته‌های اخیر در این کشور بوده است. در ماه دسامبر رکورد بیش از 862 هزار مرگ ناشی از کرونا در انگلیس ثبت شده است.

قرنطینه‌های جدید در راهند

به گزارش نیویورک‌تایمز، با توجه به شیوع گسترده ویروس جدید در انگلیس و بسیاری دیگر از کشورهای دنیا، قرنطینه‌های جدید در راهند. بوریس جانسون، نخست‌وزیر انگلیس از روز دوشنبه دستور اعمال قرنطینه‌های سراسری جدید را در این کشور صادر کرد و از مردم انگلیس خواسته جز در موارد اضطراری مانند انجام کارهای فوری و خرید موادغذایی و اقلام دارویی از خانه خارج نشوند. طی آغاز قرنطینه جدید در این کشور، مدارس و دانشگاه‌های انگلیس تعطیل شده و تمام آموزش‌ها دوباره به حالت آنلاین بازگشته‌اند. مقامات هشدار داده‌اند که این محدودیت‌ها حداقل تا اواسط فوریه ادامه خواهد داشت. اعمال این قرنطینه و محدودیت‌ها همزمان با روزی است که نخستین واکسن آزمایشی شرکت AstraZeneca و دانشگاه آکسفورد هم در انگلیس آغاز شده است. این ویروس جدید روزانه در این کشور 60هزار نفر را مبتلا می‌کند. به نظر می‌رسد با شیوع هرچه بیشتر ویروس جهش‌یافته جدید در دنیا، به‌زودی باید در دیگر کشورها هم منتظر اعمال محدودیت‌ها و قرنطینه‌های متعدد باشیم.

ویروس جدید در کدام کشورها مشاهده شده؟

علاوه‌بر انگلیس و آمریکا، بیشترین محل جولان این ویروس اروپاست و بسیاری از کشورهای این منطقه ازجمله بلژیک، فرانسه، آلمان، ایرلند، ایتالیا، هلند، نروژ، اسپانیا، سوئد و سوئیس با آن دست‌به‌گریبان شده‌اند. البته ردپای این ویروس در برخی کشورهای آسیایی، استرالیا، خاورمیانه و آفریقای جنوبی هم گزارش شده است. به‌تازگی هم ایران وارد این فهرست جهانی شده است. در استرالیا، دو مورد مسافر مبتلابه کرونای جدید که از انگلیس وارد این کشور شده‌اند، گزارش شده است. در اتریش هم چهار مورد جدید کرونای انگلیسی گزارش شده که یکی از آنها جزء ویروس‌های جهش‌یافته آفریقای جنوبی است. در برزیل هم دو مورد و در کانادا هم دو مورد مبتلا در اونتاریو مشاهده شده است. در قبرس هم 12 مسافر که به‌تازگی از انگلیس وارد این کشور شده‌اند، مبتلا به این ویروس تشخیص داده شده‌اند. در دانمارک اما آمار بالاتر از اینهاست و تاکنون 800 مبتلا به کرونای انگلیسی گزارش شده است. محققان فنلاندی هم دو مورد کرونای انگلیسی و یک مورد کرونای آفریقای جنوبی اعلام کرده‌اند. در فرانسه و شهر پاریس هم حدود 10 مورد ابتلا در خبرها منتشر شده است. در آلمان هم یک مسافر که در 20 دسامبر از فرانکفورت به لندن رفته و مدتی را در آلمان گذرانده بود، مبتلا به کرونا گزارش شده است. در یونان هم چهار نفر مبتلا اعلام شده است که به‌تازگی از سفر انگلیس بازگشته‌اند. دو دانشجوی هنگ‌کنگی هم که به‌تازگی از انگلیس بازگشته‌اند، در این کشور به‌عنوان نخستین موارد ابتلا اعلام شده‌اند. در هند هم 38 مورد گزارش شده است.

به گزارش financialexpress، در ایرلند هم با توجه به تجمعاتی که در شب کریسمس اتفاق افتاده، انتظار می‌رود در روزهای آتی شاهد موج تازه‌ای از شمار مبتلایان گزارش شود. یک مورد کرونای انگلیسی در ایتالیا و چهار مورد کرونای آفریقای جنوبی در ژاپن و حدود 10 مورد ویروس انگلیسی مشاهده شده است. دو مبتلا به کرونای انگلیسی در اردن و یک مورد هم در لبنان از دیگر موارد گزارش شده است. اما نروژ خبر از 23 مبتلا به کرونای انگلیسی می‌دهد و گویا یک نفر هم به کرونای آفریقای جنوبی مبتلاست. پاکستان هم جزء کشورهای آسیایی است که کرونای انگلیسی در استان جنوبی این کشور گزارش شده است. جزیره مادریا در پرتقال هم منطقه درگیر با کرونای انگلیسی است. در سنگاپور هم یک مورد کرونای انگلیسی ثبت شده و 11 بیمار دیگر هم مثبت اعلام شده‌اند که در قرنطینه به سر می‌برند. در کره‌جنوبی هم سه مبتلا به کرونای انگلیسی و در سوئد هم مواردی از این ویروس گزارش شده است. در سوئیس هم یک مورد کرونای انگلیسی و دو مورد کرونای آفریقای جنوبی اعلام شده است. در تایوان هم که در همسایگی چین قرار دارد، اولین مورد کرونای انگلیسی گزارش شده است. ترکیه هم بعد از مشاهده 15 مورد ابتلا، تمام پروازهای ورودی به این کشور از انگلیس را ممنوع کرد. امارات هم با توجه به اعلام مشاهده مواردی از این ویروس، از تعداد و محل شیوع خبری منتشر نکرده است. در ویتنام هم نخستین مورد ابتلا به کرونای انگلیسی گزارش شده است.

آیا واکسن‌های تولیدشده جوابگوی ویروس جدید خواهند بود؟

آفریقای جنوبی بعد از انگلیس، پرشیوع‌ترین کشور دنیا از نظر ویروس جهش‌یافته کرونا به شمار می‌رود. با توجه به آزمایش واکسن‌های مختلف در کشورهای دنیا برای مهار این ویروس، دانشمندان آفریقای جنوبی نگرانی جدیدی پیدا کرده‌اند مبنی‌بر اینکه نوع جدید ویروس کشف‌شده نسبت به واکسن‌های تولید‌شده مقاومت بیشتری دارد و هشدار می‌دهند که این امر نیاز دنیا به انتشار واکسن را حیاتی‌تر از قبل عنوان می‌کنند. به گزارش bbc، البته موضوعی که در تئوری به آن پرداخته شده، بیانگر آن است که ممکن است این مقاومت به واکسن تنها در ویروس جدید آفریقای جنوبی وجود داشته باشد. بررسی‌های صورت‌گرفته نشان می‌دهد ویروس جدید کشف‌شده در این کشور در مقایسه با ویروس جدید انگلیسی جهش‌های بیشتری دارد و همین مساله می‌تواند مقاومت بیشتر آن را در مقابل واکسن‌های تولید شده برای کرونا توجیه کند. درواقع، نگرانی محققان از این بابت است که یکی از این جهش‌های ویروسی ممکن است از حمله آنتی‌بادی‌هایی که به مقابله با ویروس کرونا می‌پردازند، فرار کرده و جان سالم به در ببرد. آنها بر این باورند که ویروس جهش‌یافته جدید آفریقای جنوبی عملا واکسن‌های فعلی را بی‌اثر می‌کند اما می‌توان امیدوار بود که حداقل اثربخشی آن را کاهش دهد. یک متخصص واکسن در دانشگاه «ویتس» معتقد است برای مقابله بهتر با جهش‌های جدید ویروس کرونا باید تغییراتی در واکسن‌های تولیدشده اعمال کرد تا بتوانند از عهده مقابله با ویروس برآیند. برخی فناوری‌های واکسن در دنیا که در حال تولید و توسعه هستند این امکان را دارند که تغییراتی در آنها اعمال شود که بتوانند با جهش‌ها هم مبارزه کنند.

*   مترجم: ندا اظهری