به گزارش «فرهیختگان»، مشکلات صنفی دانشجویان نهتنها هیچگاه تمامی نداشته و ندارد، بلکه این روزها با پیدا شدن سروکله کروناویروس شکل و شمایل جدیدی هم بهخود گرفته است. شاید اینطور تصور شود که مجازی شدن آموزشها و دور بودن دانشجویان از فضای فیزیکی دانشگاهها، باعث شده تا عمده اعتراض این قشر که پیشتر مربوط به حوزه خوابگاه و تغذیه و... بود، تمام شده که در عمل هم درست است، اما این بهمعنی تمامشدن مشکلات صنفی نیست؛ چراکه این مصائب جای خود را به مشکلات جدیدی که عموما هم مربوط به فضای آموزش غیرحضوری دانشجویان میشود، داده است. به عبارت دقیقتر در هفتههای اول مجازی شدن آموزشها، اعتراضات گاه و بیگاه دانشجویان به مشکلات این حوزه را شاهد بودیم اما حالا با نزدیک شدن به ایام امتحانات دانشجویی، شرایط متفاوت و نگرانی دانشجویان هم بیشتر شده است. در این میان انتشار آییننامه نحوه آزمونهای آنلاین دانشجویان پزشکی توسط وزارت بهداشت با اعتراض دانشجویان پزشکی کشور مواجه شد؛ آییننامهای که دانشجویان برخی بندهای آن را غیرواقعی دانسته و با انتشار نامهای خطاب به وزیر بهداشت برگزاری امتحانات بر اساس آن را دردسری بزرگ برای خود اعلام کردهاند.
در بخشهایی از این نامه آمده است: «پس از انتشار آییننامه جدید امتحانات برخط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، با وجود برخی از نکات مثبت در آییننامه اما براساس شرایط موجود ازجمله ضعف در آموزش، مشکلات موجود در زیرساخت اینترنت و همچنین ناعادلانه بودن برخی از مفاد آن، خواستار رسیدگی فوری به این موضوع و ایجاد تغییراتی در آن هستیم. مسلما زمان حداقل ۳۰ ثانیهای و متوسط ۴۵ ثانیه برای سوالات آزمون بسیار ناعادلانه است و بهدلیل پیچیدگی سوالات بالینی و کیسمحور بسیاری از رشتهها، عملا این زمان به خواندن سوال نیز کفاف نخواهد داد. پیشنهاد ما درنظر گرفته شدن زمان حداقل یک دقیقه و حداکثر ۹۰ ثانیه است تا دانشجویان بتوانند با استرس کمتر و تمرکز بیشتر به سوالات پاسخ دهند. برخی از دانشجویان بالینی همانند استیجرها، اینترنها، کارورزان سال آخر تمامی رشتهها و دانشجویان سال آخر دندانپزشکی هماکنون در محیطهای درمانی حضور دارند و همپای مدافعان سلامت درحال نبرد با ویروس منحوس کرونا هستند.»
دبیر شورای صنفی مرکزی دانشجویان وزارت بهداشت:
آییننامه وزارت بهداشت بهجای تسهیل برگزاری امتحانات، شرایط را بدتر کرده است
بهرغم اعتراض دانشجویان به این آییننامه اما بهنظر میرسد مسئولان وزارت بهداشت تمایلی برای ایجاد تغییر در روند برگزاری امتحانات ندارد و حتی تا امروز حاضر نشدهاند پیرامون این اعتراضات واکنشی داشته باشند. از سوی دیگر پیگیریهای خبرنگار «فرهیختگان» برای صحبت با مسئولان این وزارتخانه راه به جایی نبرد. درمقابل اما دانشجویان همچنان به اعتراضات خود و جمعآوری امضا در این زمینه ادامه میدهند.
ودود نوروزی، دبیر شورای صنفی مرکزی دانشجویان وزارت بهداشت در گفتوگو با «فرهیختگان» درباره چرایی شکلگیری این اعتراض و نتایج آن گفت: «این امتحانات پیشتر بهصورت مجازی نیز برگزار میشد که برخی مشکلات اعم از قطعی اینترنت، زمان سوالات و... را داشت و دانشگاههای علوم پزشکی هر کدام رفتارهای مختلفی را پیرامون برگزاری امتحانات داشتند، تا جایی که برخی زمان پاسخگویی به سوالات را کم، برخی دیگر نرمال و برخی هم زمان زیادی را اختصاص میدادند و یا امکان برگشت و اصلاح سوالات در برخی مراکز آموزشی وجود داشت، با این حال تفاوت برگزاری امتحانات در دانشگاهها باعث شد تا وزارت بهداشت تصمیم بگیرد شیوهنامه کلی را برای رفع مشکلات ابلاغ کند.»
وی ادامه داد: «متاسفانه وزارت بهداشت با این آییننامه بهجای اینکه مشکلات را کاهش دهد، باعث بدتر شدن شرایط شده است؛ تا جایی که اگر دانشگاهها به روال قبلی امتحانات را برگزار میکردند، قطعا اعتراض دانشجویان نیز کمتر بود. با این حال بعد از اعتراض دانشجویان و راهاندازی کمپین جمعآوری امضا درباره این آییننامه، وزارت بهداشت بهطور کلی موضوع را انکار و اعلام کرد که قرار است به دانشگاهها درباره نحوه چگونگی اجرای این آییننامه اختیار بدهد. در اصل زمانی که این آییننامه به دانشگاهها ابلاغ شد، این بحث در میان معاونین دانشگاهها ایجاد شد که چه بخشی از آییننامه را میتوانند اجرایی کنند و به همین دلیل اجرای آن کمی با تاخیر همراه بود و درنهایت نیز با اعتراض دانشجویان روبهرو شد.»
نمیتوان به دانشجو گفت اختیار مدیریت پاسخگویی به سوالات را ندارد
دبیر شورای صنفی مرکزی دانشجویان وزارت بهداشت با بیان اینکه آییننامه، به نگارش بر اساس اصول علمی تاکید دارد، بیان داشت: «این مساله باعث شد تا به کمک برخی از دانشجویان، آییننامه را مورد بررسی قرار دهیم و متوجه شدیم اصلا اصول علمی در آن رعایت نشده و دانشگاههای کشورهای دیگر اصلا چنین روندی را در برگزاری امتحانات دنبال نمیکنند. بهعبارت دقیقتر کشورهای دیگر نه از لحاظ زمان تعیینشده برای پاسخگویی به سوالات و نه عدمدسترسی به سوالات پاسخ داده شده مطابق این آییننامه عمل نمیکنند و عمده اعتراض دانشجویان هم به این دو مولفه بوده است.»
نوروزی در توضیح بیشتر این مساله افزود: «در آییننامه آمده که دانشجو برای پاسخگویی به سوالات تنها 30 ثانیه زمان دارد، درحالیکه قطعا تسلط دانشجویان روی برخی سوالات بیشتر خواهد بود و اینطور نیست که به دانشجویان بگوییم مدیریت پاسخگویی به سوالاتشان هم با وزارت بهداشت است و این کار باعث میشود که اختیار از دانشجو سلب و درنهایت باعث استرس این قشر شود. از طرف دیگر برخی سوالات مانند رشته داروسازی نیازمند حلمساله است و قطعا زمان بیشتری نیاز دارد. از زمانبندی سوالات که بگذریم، عدمامکان برگشت به عقب برای پاسخ دادن به سوالات در امتحانات نیز در بیشتر دانشگاههای دنیا وجود ندارد و دانشجویان این کشورها میتوانند هر زمان که احساس کردند برگردند و سوالات را بار دیگر نگاه کنند، اما این مولفه هم از دانشجویان پزشکی کشور گرفته شده است.»
او اظهار داشت: «استدلال وزارت بهداشت از این آییننامه آن است که اجرای آن میتواند جلوی تقلب دانشجویان را بگیرد تا در حق دانشجویان پزشکی اجحاف نشود، اما این استدلال غلطی است؛ هرچند برای همگان واضح است که برخی از دانشجویان در روند امتحان سوءاستفاده میکنند اما اینکه زمان پاسخگویی به سوالات کم باشد و یا امکان بازگشت به عقب وجود نداشته باشد، نهتنها در حق همه دانشجویان اجحاف میشود، بلکه دانشجویانی که در امتحانات حضوری میتوانستند نمره 18 یا بیشتر را کسب کنند، حالا صرفا بهدلیل عدمامکان بازگشت به عقب، احتمال دارد که نمره کمتری را بگیرند. در مقابل برای دانشجویانی که درسشان ضعیفتر است، خیلی تفاوت ایجاد نمیشود.»
دبیر شورای صنفی مرکزی دانشجویان وزارت بهداشت با تاکید بر اینکه این وزارتخانه کمی از اجرای آییننامه عقب نشسته است، گفت: «با این حال چون اعلام شده دانشگاهها در میزان و چگونگی اجرای این آییننامه اختیار دارند، خود باعث بروز مشکلاتی در دانشگاهها شده است؛ چراکه دانشگاهها اعلام میکنند هنوز بهصورت رسمی به آنها ابلاغ نشده که درمقابل این آییننامه اختیار دارند. متاسفانه وزارت بهداشت موضوع را بهگونهای پیش برد که بهجای حل مشکل، وضعیت را بدتر کرده است؛ تا جایی که شاید اگر قرار بود امتحانات را بهصورت حضوری برگزار کنیم، حتما مشکلات دانشجویان کمتر میشد. نکته دیگر این است که در آییننامه مباحثی مانند کیفیت تدریس اساتید اصلا لحاظ نشده و اینکه قرار بود معاونتهای آموزشی دانشگاهها ارزیابی از این مساله داشته باشند، در آییننامه دیده نشده است.»
نوروزی اظهار داشت: «سختگیریهایی که در وزارت بهداشت بر سر برگزاری امتحانات اتفاق افتاده، تا حدی نابجاست و این وزارتخانه در حوزه برگزاری آزمونها بسیار ضعیف عمل میکند و قطعا این مهم به ضرر دانشجویان تمام میشود. بهطور مثال در حوزه برگزاری آزمون میانترم بهدلیل تعویق در برگزاری آن دانشجویان ضرر کردند، یا آزمون دستیاری تخصصی پزشکی که خود مسئولان میگفتند باید بین تغییر رفرنس و برگزاری آزمون حداقل 9 ماه زمان باشد اما امروز این زمان به کمتر از 5 ماه رسیده بود و برگزاری زودتر از موعد آزمون کارشناسیارشد و... هم از دیگر مشکلاتی است که امسال برای دانشجویان پزشکی ایجاد شده است.»
معاونت آموزشی وزارت بهداشت در دوران کرونا بسیار ضعیف عمل کرده است
او بیان داشت: «در نامهای که همزمان با روز دانشجو برای وزیر بهداشت ارسال کردیم هم نوشتیم که مشکلات موجود در حوزه آزمونها باعث رفع شود، درحالی که این مهم وظیفه معاونت آموزشی این وزارتخانه است اما بهجای انجام وظیفه، هر بار مشکل جدیدی برای دانشجویان درست میکنند و قطعا این باعث متضرر شدن دانشجویان میشود، از طرف دیگر بهتر بود که قبل از نگارش آییننامه نظر دانشجویانی را که بهصورت علمی در حوزه آموزش پزشکی فعالیت میکنند را جویا میشدند. ما در تشکلمان نیز با همه دانشجویان المپیادی در ارتباط بوده و از نظراتشان نیز استفاده میکنیم، به همین دلیل خوب بود تا وزارت بهداشت نیز از این ظرفیت استفاده میکرد.» دبیر شورای صنفی مرکزی دانشجویان وزارت بهداشت اظهار داشت: «یکی از نکاتی که لازم بود در آییننامه لحاظ میشد، بحث زیرساختهای اینترنت کشور است؛ چراکه پیامهایی را از دانشجویان مختلف داریم که اعلام میکنند اینترنتشان سرعت خوبی ندارد، اما این آییننامه بهجای اینکه مشکل این قبیل از دانشجویان را حل کند، بیش از پیش به استرس آنها دامن میزند.»
معاون آموزش اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان:
برگزاری حضوری امتحانات از اجرای آییننامه آنلاین وزارت بهداشت بهتر است
محمدعلی خداوردی، دبیر آموزش اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان و دانشجوی دانشگاه علوم پزشکی اراک نیز در ارتباط با این آییننامه و پیگیری اعتراض دانشجویان به «فرهیختگان» گفت: «در داخل این آییننامه آمده که سوالات زماندار بوده و پاسخگویی به هر سوال زمان خاصی را دارد و در لحظه حدود 20 درصد از سوالات در اختیار دانشجویان قرار میگیرد و امکان بازگشت به عقب هم برای دانشجو وجود دارد، قطعا این مولفهها شرایط سختی را برای دانشجویان ایجاد کرده، درحالیکه اگر امتحانات حضوری برگزار میشد، قطعا شرایط راحتتری پیشروی دانشجو قرار میگرفت.»
او با بیان اینکه دفاتر ما در دانشگاههای علوم پزشکی مختلف نامهای را به معاونت آموزشی خود فرستادند، اظهار داشت: «بعد از انتشار آییننامه، یکی از معاونان وزارت بهداشت طی مصاحبهای اعلام کرد که دانشگاهها درباره چگونگی برگزاری امتحانات اختیار دارند و زماندار بودن یا نبودن پاسخگویی به سوالات در اختیار خودشان است. بعد از این مصاحبه، دانشگاههای مختلف تغییراتی را در روند اجرای آییننامه اعلام کردند اما درمقابل برخی از دانشگاهها نیز این کار را نکرده و همان آییننامه ابلاغی را اجرا کردهاند؛ البته باید به این مساله نیز اشاره کنم در آییننامه آمده که این آییننامه شامل برخی دانشجویان از اعم از انترنها و اکسترنها نیست؛ چراکه سطح سوالات و درسها متفاوت است.»
دبیر آموزش اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان افزود: «شوراهای صنفی برخی دانشگاهها مانند اراک و... نامهای را در این باره منتشر کردند که چرا تغییرات اعمالشده توسط برخی دانشگاهها در آنها اعمال نمیشود. بهطور مثال دانشگاه تهران اعلام کرده که تایم سوالات در اختیار دانشجویان است اما این اتفاق در دانشگاههای علوم پزشکی نیفتاده و این مشکلاتی را ایجاد کرده که طبیعتا با اعتراض دانشجویان پزشکی هم همراه است.»
آموزش دانشجویان پزشکی ضعیف؛ سطح سوالات امتحانی بالا
خداوردی درباره نتیجهبخش بودن اعتراضات دانشجویی اظهار داشت: «متاسفانه پیشتر نیز اعتراضات مختلفی را داشتهایم و یک ناامیدی در میان دانشجویان علوم پزشکی ایجاد شده است؛ چراکه عملا بیتفاوتی خاصی نسبت به این دانشجویان وجود دارد و نظرات آنها به هیچ وجه ملاک قرار نمیگیرد. از طرف دیگر در شورای آموزشی دانشگاه یک نفر از دانشجویان حضور ندارد، البته منظورمان این نیست که بگوییم آن دانشجو حق رای داشته باشد، بلکه تنها بتواند صحبتهایی را از جانب قشر دانشجو مطرح کند و همین اتفاق باعث شده که هرجومرجی را در دانشگاهها شاهد باشیم.»
او به شرایط آموزشی دانشجویان پزشکی در شرایط کرونا اشاره و تصریح کرد: «با توجه به مشغله کاری اساتید پزشکی در دوران کرونا شاهد هستیم که فایلهای آموزشی دیربهدیر آپلود میشود، بهطوری که در دو روز شاید بهیکباره 50 فایل آپلود شود و قطعا دیگر دانشجو زمانی برای خواندن آنها ندارد؛ چه برسد به اینکه بخواهد در چنین وضعیت آموزشی امتحانی را بدهد که پاسخگویی به سوالات آنها زمان مشخصی هم دارد. در اصل مسئولان برای اینکه بتوانند جلوی تقلب دانشجویان را بگیرند روندی را تعیین کردهاند که دانشجویان نهایتا نمیتوانند دروس را پاس کنند.»
دبیر آموزش اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان افزود: «سطح آموزشی در دوران کرونا بهشدت تقلیل پیدا کرده اما سطح سوالات بهشدت بالا رفته و دانشجویانی که اهل تقلب هم نیستند شرایط سختی را پیشرو دارند؛ درمقابل بخشی از دانشجویان پزشکی ما امروزه در بیمارستانها حضور دارند و فعالیتهای جهادی انجام میدهند، با این حال شرایط امتحانات هم بسیار سخت شده و قطعا شرایط خوبی برای ادامه تحصیل این دانشجویان وجود ندارد. موضوع دیگر که باید مدنظر قرار میگرفت حضور شیفتی دانشجویان در مراکز درمانی است، قطعا با توجه به شرایط امروز دانشجویان پزشکی، باید شرایط آسانتری پیشروی آنها برای امتحانات قرار میگرفت.»
* نویسنده: زهرا رمضانی، روزنامهنگار