به گزارش «فرهیختگان»، محمد کریمی در ایران به دنیا آمده اما پنج سالی میشود که دوباره به خاطر شغل پدرش به افغانستان بازگشتهاند. به گفته خودش همیشه عاشق ایران است و به ایران هم سفر میکند. او به خاطر دوست داشتن رمانها و داستانهای تخیلی، عاشق نویسندگان و داستانهای ایرانی است. از رضا امیرخانی میگوید و محمود دولتآبادی که همه کتابهایشان را خوانده است.
او درباره بازار نشر ایران در افغانستان میگوید: «ایران و افغانستان به دلیل زبان مشترکشان، بسیار در زمینه نشر با هم همکاری داشتهاند، سالهاست کتابهای ایرانی در افغانستان وجود دارد. حتی در زمان طالبان باز هم این مراودات از طریق پاکستان انجام میشد. نشر ایران بسیار به پیشرفت نشر افغانستان کمک کرد.»
او میگوید: «اگر به 8 یا 9 سال پیش نگاه کنیم، کتابها در بازار نشر افغانستان از سمت ایران تامین میشد و خیلی از کتابهای ایرانی مخصوصا پرفروشهایی که در ایران وجود دارد، بسیاریشان در افغانستان پرفروش هستند، اما این روند از یک جایی به بعد تغییر کرد.»
از این تغییرات جدید میپرسم و محمد بعد از مکثی طولانی میگوید: «از چند سال پیش زبان انگلیسی بهعنوان یک زبان اصلی در افغانستان مطرح شده است، بیشتر مراکزی که میخواهند کسی را استخدام کنند، تاکید دارند باید زبان انگلیسی بدانند یا اینکه در دانشگاهها تقریبا زبان انگلیسی به یک زبان اصلی تبدیل شده است و اساتید کتابهای انگلیسی معرفی میکنند. همین شکل تصمیمات باعث شده زبان انگلیسی به یکباره، تا درصد قابلتوجهی در افغانستان رشد کند. خب شاید بگوییم اشکالی ندارد بالاخره باید این زبان را یاد گرفت و به درد همه میخورد اما این جریان از جای دیگری به مشکل میخورد. همین امر باعث شده کشورهایی که در منطقه حضور دارند، از بازاری که به سمت زبان انگلیسی میرفت، استفاده کنند. یکی از این کشورها ترکیه است. ترکیه سالهاست به دنبال گرفتن بازار نشر در افغانستان است اما خب بهخاطر فراگیری زبان فارسی در افغانستان این فرصت به آنها نمیرسید تا اینکه، طی سه سال اخیر و با رشد قابلتوجه زبان انگلیسی در افغانستان، ترکیه دوباره یک کار پرقوت را شروع کرد. اول اینکه تعداد کتابهای نویسندگان ترک به زبان انگلیسی در بازار کتاب زیاد شده است. یک کار دیگر هم کردند اینکه درحال زدن مدارس افغانستانی-ترکی در کشور افغانستان هستند و بهدنبال آموزش زبان ترکیهای هستند. یک شکل معمول دیگر هم دارند که کتابهایشان را در اختیار ناشران افغانستانی قرار میدهند تا به زبان فارسی ترجمه کنند.»
از او درباره جدی بودن حضور ترکیه در این بازار میپرسم که میگوید: «بازار افغانستان سالهاست برای ترکیه جذاب بوده است و اگر بازار نشر افغانستان را در این چند سال رصد کنیم متوجه خواهیم شد این میل و علاقه به حضور در کشورم بیشتر شده است. این درحالی است که تا چند سال پیش حتی نمیتوانستید یک کتاب ترکی در کتابفروشیهای افغانستان پیدا کنید ولی حالا این کتابها تعدادشان بیشتر شده است.»