به گزارش «فرهیختگان»، شهادت سردار، رکود اقتصادی و کرونا در سال پرحادثه 98 دیگر رمقی برای شور انتخاباتی بین مردم باقی نگذاشته بود، اسفند که از راه رسید کرونا تازه به ایران زده بود و در روز دوم اسفندماه مردم کم‌وبیش به پای صندوق‌های رای رفتند، آنهایی که همیشه پای کار نظام بودند بازهم آمدند اما برخی از مردم نیز ترجیح دادند صدای اعتراض خود را با نیامدن به گوش مسئولان کم‌کار خود برسانند.

  شبی که بالاخره لیست انتخابات مجلس شورای ائتلاف آرام گرفت

شورای ائتلاف که آن روزها به‌واسطه رفاقت سرلیست خود با سردار، تقریبا از پیروزی قاطع در تهران مطمئن بود، تا دقیقه 90 کارزار، چینش انتخاباتی را تغییر می‌داد و بالاخره لیست انتخابات مجلس 98 شورای ائتلاف نیروهای انقلاب اسلامی، در شب انتخابات آرام گرفت و اصولگرایان پس از چندین دوره تشتت و شکست در انتخابات مجلس، بالاخره ذیل یک لیست اجماع کردند.

شورای ائتلاف 98 که به‌نوعی برآمده از جبهه مردمی نیروهای انقلاب اسلامی (جمنا) در انتخابات ریاست‌جمهوری 96 بود، سعی کرده بود سیستم انتخاب و تعیین مصادیق را با توجه به ظرافت‌های انتخابات مجلس، به‌روز‌رسانی و تصحیح کند، گرچه اختلافات جزئی‌ای هم با جمنا داشت اما شاکله و افراد موسس آن همان اصولگرایان جمنا بودند که رئیسی و قالیباف را به صحنه آورده و با رایزنی‌های فشرده، جبهه انقلاب را به نامزد واحد در انتخابات 96 رسانده بودند. اما انتخابات ریاست‌جمهوری 1400 که نوید‌دهنده فصل جدیدی در اتمسفر سیاسی کشور است درحالی به کندی و به آرامی درحال شکل‌گیری است که اصولگرایان آرایش سیاسی جدیدی نسبت به دو دوره انتخابات قبلی گرفته‌اند و به نظر می‌رسد کنشگری متفاوتی نسبت به انتخابات 96 و 98 دارند و حداقل فعلا خبری از اجماع نیست.

  از شورای ائتلاف تا جامعه روحانیت درحال پایه‌ریزی انتخابات 1400

آنطور که شورای ائتلافی‌ها اعلام کردند، مدت‌هاست کار خود را برای انتخابات ریاست‌جمهوری سر و شکل داده‌اند و مشغول رفت‌وآمدهای استانی برای قواره‌دار کردن مدل انتخاباتی خود هستند.

در این سو اما اخیرا خبر شکل‌گیری شورای وحدت با محوریت جامعه روحانیت مبارز، باب جدیدی در سیاست‌ورزی اصولگرایان گشوده است و کارها به شکل موازی درحال پیشروی است.

در جناح راست، پس از فوت آیت‌الله مهدوی‌کنی، حرف و حدیث‌ها درباره جایگاه غیرحزبی جامعه روحانیت از همیشه پررنگ‌تر شده است اما با وجود این پس از انتخابات 96، اصولگرایان سنتی روحانیت مبارز ترجیح دادند تغییراتی در فرم و محتوای جامعه خود ایجاد کنند.

  جامعه روحانیت به‌دنبال نقش‌آفرینی در انتخابات ۱۴۰۰

برهمین اساس بود که جامعه روحانیت مبارز از اوایل سال ۹۷ اصلاحاتش را ابتدا با ایجاد تغییراتی در اساسنامه و تغییر دبیرکل کلید زد و حرکت جامعه روحانیت حتی با وجود حضور کمرنگ در انتخابات 98، با هدف نقش‌آفرینی در انتخابات ۱۴۰۰ تقریبا اکنون به بالاترین سطح خود رسیده است و سعی دارد بار دیگر پس از چند سال محور وحدت اصولگرایان شود.

آخرین‌بار که جامعتین محور اصلی اصولگرایان بودند، انتخابات مجلس در سال 90 بود که در قالب سازوکار 7+8 نقش پررنگی ایفا کردند، هرچند در همان سال هم پایداری تن به این سیستم اجماع‌ساز نداد و به صورت مستقل به انتخابات آمده بود. اما ظاهرا این‌بار شرایط فرق کرده است و آن‌طور که باهنر نیز گفته جبهه پایداری به نسبت سال‌های گذشته بیشتر به سایر طیف‌های جریان اصولگرا نزدیک شده است. حالا به نظر می‌رسد درحالی که کمتر از 6 ماه تا کارزار 1400 باقی است، شیخوخیت پس از چندین دوره دوباره به صدر جریان اصولگرایی آمده و جامعه روحانیت با برگزاری جلسات با دیگر احزاب و رونمایی از یک سازوکار جدید بسیار جدی درحال ایفای نقش است و ظاهرا هنوز از معماری چندوجهی به سبک جمنای 96 که از اشخاص فرهنگی همچون نادر طالب‌زاده مستندساز تا زنانی همچون مرضیه دستجردی و چهره‌های جوان‌تر همچون مهدی محمدی و حتی افراد جداشده از جریان اصلاح‌طلب مانند الهه راستگو در آن جزو اعضای اصلی بودند، خبری نیست.

  اصولگرایان سنتی از نواصولگرایان تحول‌خواه جدا می‌شوند؟

اما شورای وحدت قرار است چگونه عمل کند؛ آن‌طور که غلامرضا مصباحی‌مقدم سخنگوی جامعه روحانیت مبارز اعلام کرده برنامه جامعه روحانیت مبارز آن است که اصولگرایان را زیر یک چتر جمع کند و در عین حال از عدم‌تمایل به ایفای نقش پدرسالاری صحبت کرده است. البته فعال شدن جامعه روحانیت برای انتخابات پیش‌رو به معنای بازگشت این تشکل روحانی به راس هرم جریان اصولگراست و احتمالا مسیر اصولگرایان سنتی از نواصولگرایان تحول‌خواه جدا خواهد شد.

اما مساله اصلی پذیرش این محوریت از سوی همه نیروهای انقلاب است که تاکنون با تردیدهایی مواجه بوده است. در همین زمینه مهدی چمران از چهره‌های اصلی و کلیدی جمنا و شورای ائتلاف درباره خبر تشکیل شورای وحدت با محوریت جامعه روحانیت این اقدام را نوعی پدرسالاری دانسته و گفته است: «جامعه روحانیت هم به اسم جامعه روحانیت فعالیت نخواهد داشت؛ چراکه روحانیت بسیار گسترده است و از جامعه مدرسین و وعاظ تا علمای تهران را شامل می‌شود. از سوی دیگر این جامعه روحانیت هم دیگر آن جامعه روحانیت قدیم نیست و امر جدیدی است که تشکیل شده و اگر می‌خواهند حزب باشند بحث دیگری است، درحالی که اعلام کردند نمی‌خواهند حزب باشند، هرچند از سوی دیگر همه احزاب هم در این شورا حضور ندارند.»البته اعضای شورای ائتلاف آمادگی خود را برای به اشتراک گذاشتن تجارب دو انتخابات قبلی اعلام کرده‌اند و در عین حال بر رویه مردم‌سالاری در شورای ائتلاف تاکید دارند، کمااینکه اعضای این شورا بار دیگر اعلام کردند مجامع، در شهرها تصمیم‌گیر هستند که مجمع مرکزی را تشکیل داده و در نهایت شورای ائتلاف را انتخاب می‌کنند.

  فعالیت موازی به تفاهم و وحدت جامع می‌رسد

البته برخی احزاب نیز در هردو سو حضور دارند و مشغول فعالیت انتخاباتی هستند؛ کمااینکه ترقی عضو شورای مرکزی موتلفه اسلامی که حزب متبوعش هم در جلسات جامعه روحانیت مبارز و هم در شورای ائتلاف نماینده دارد گفته که موتلفه در جلسات جامعه روحانیت و شورای ائتلاف نماینده دارد و درباره موازی‌کاری بین جامعه روحانیت مبارز و شورای ائتلاف هم گفته که درست است الان فعالیت موازی دارند، اما باید به مرور در آینده به تفاهم و وحدت جامع برسند. بنابراین باید در این انتخابات نیز منتظر بود و دید آیا طیف‌های مختلف جبهه انقلاب از پایداری که به تازگی دبیرکلی را به صادق محصولی سپرده تا نواصولگرایان نزدیک به قالیباف و اعضای موسس جمنا و شانا حاضر به پیوستن به سازوکار اجماع‌ساز می‌شوند یا ترجیح می‌دهند جمنای دیگری با ورژن انتخابات 1400 ارائه دهند؟

* نویسنده: مریم عاقلی،روزنامه‌نگار