معاون پژوهش دانشگاه آزاد مشهد در گفت‌وگو با «فرهیختگان» دستاوردهای فناورانه این واحد را تشریح کرد
به گزارش «فرهیختگان»، سعید خیاط‌مقدم، معاون پژوهش دانشگاه آزاد اسلامی مشهد در تشریح عملکرد پژوهشی این واحد دانشگاهی اظهار کرد: «دانشگاه آزاد اسلامی مشهد در این 9 ماه در چهار مورد موفقیت‌های چشمگیرتری کسب کرده است. توسعه فضاهای استقرار در مرکز رشد برای جذب و پذیرش هسته‌ها و واحدهای فناور بیشتر، توسعه فضاهای کارگاهی و آزمایشگاهی برای استفاده هسته‌ها و واحدهای فناور متقاضی، اخذ موافقت اصولی از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برای مرکز رشد، افزایش تعداد هسته‌ها و واحدهای فناور در جذب و پذیرش در سال‌جاری در مرکز رشد، حضور در نمایشگاه‌ها و رویدادهای فناوری در سطح استان و کشور، برگزاری کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی برای ایده‌پردازان و صاحبان طرح‌های با قابلیت تجاری و تولید محصولات مرتبط با کووید-19 توسط هسته‌ها و واحدهای فناور مستقر در مرکز رشد، ازجمله فعالیت‌های صورت‌گرفته در مجموعه مرکز رشد واحد مشهد بوده است.»
وی افزود: «این تولیدات شامل محفظه ایزوله پرتابل برای حمل بیماران کرونایی، دستگاه‌های ضدعفونی‌کننده دست و البسه، دستگاه استریلایزر پلاسمایسی تجهیزات پزشکی، دستکش نامرئی (ضدعفونی‌کننده) آنتی‌باکتریال با ماندگاری بالا، پک تنفسی ایزوله با فیلتر اکسیژن ثبت برای کادر پزشکی، سنسور و اپلیکیشن تشخیص علائم حیاتی بیماران کرونایی و آمبولانس برقی عمل بیماران هستند.»
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد اعلام کرد تا به امروز چهار مرکز تحقیقاتی (پژوهشکده) فعال، پژوهشکده محیط‌های خشک، مرکز تحقیقات بیولوژی کاربردی، مرکز تحقیقات مهندسی پزشکی و مرکز تحقیقات نوآوری پزشکی در واحد مشهد فعالیت می‌کنند.
خیاط قدم با بیان اینکه پیشرفت عملکرد سرای نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد تحت نام سرای فناوری‌های هوشمند و سلامت یکی از اهداف کلان دانشگاه آزاد اسلامی است، گفت: «به‌طور کلی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد به‌عنوان دانشگاه جامع و بزرگ‌ترین دانشگاه شرق کشور حرکت درجهت دانشگاه نسل چهارم است. در دانشگاه نسل سوم و چهارم که یک دانشگاه پژوهش‌محور و مساله‌محور است، راه‌حل هر مساله کشور در دل دانشگاه و با پتانسیل موجود در آن حل می‌شود. ایجاد افق روشن و مزیت رقابتی نسبت‌به سایر مراکز آموزش‌عالی برای جذب دانشجو، افزایش سطح علمی، فنی و توانمندی کارآفرینی در سطح هیاتعلمی دانشگاه و ایجاد زمینه اشتغال و درآمدزایی برای فارغ‌التحصیلان گروه‌های مهندسی کامپیوتر، مهندسی پزشکی، علوم‌پزشکی و... ازجمله هدفگذاری‌ها در این نسل دانشگاه‌ها محسوب می‌شود.»
خیاط‌مقدم افزود: «برای این منظور البته لازم است ماموریت‌های مشخص و با چارچوب تخصصی‌تر برای دانشگاه تعیین شود. از این‌رو با سیاستگذاری معاونت کل پژوهش و نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی مفهوم سراهای تخصصی در واحدهای دانشگاهی دانشگاه آزاد مطرح شده است. واحد مشهد به‌جهت دارابودن پتانسیل‌های زیر برای فعالیت در زمینه فعالیت‌های مرتبط با فناوری‌های هوشمند و سلامت انتخاب شد.»
به‌گفته وی، سابقه طولانی و دارا بودن هیاتعلمی مجرب با توانمندی علمی بالا در رشته‌های علوم‌پزشکی، مهندسی پزشکی و مهندسی کامپیوتر و فناوری اطلاعات، دارا بودن مرکز رشد واحدهای فناور با تمرکز بر روی تولید محصولات سلامت‌محور، تجهیزات پزشکی و فناوری اطلاعات در حوزه سلامت، شناخته‌شده بودن به‌عنوان یکی از دانشگاه‌های پیشرو در زمینه تربیت دانش‌آموختگان کارآمد در رشته‌های مهندسی کامپیوتر و فناوری اطلاعات، مهندسی پزشکی و علوم‌پزشکی و داشتن چندین مرکز تحقیقاتی در زمینه‌های سلامت و پزشکی مانند مرکز تحقیقات مهندسی پزشکی، مرکز تحقیقات نوآوری‌های پزشکی، وجود مراکز خدمات درمانی و پزشکی، سابقه دانش‌آموختگان دانشگاه در تولید محصولات تجاری در حوزه فناوری اطلاعات و سلامت و مجاورت با آستان قدس رضوی(ع) به‌عنوان یکی از مراکز بالقوه گردشگری سلامت از پتانسیل‌های این دانشگاه محسوب می‌شود.
خیاط‌مقدم درباره سرای نوآوری گفت: «افزایش توان کاری و دانش دانش‌آموختگان در اثر نزدیکی دانشجویان با مفاهیم بازار کسب‌وکار و مهارت‌آموزی، کمک به رشد دانش عملی اساتید هیاتعلمی، ارتقای جایگاه دانشگاه در جامعه و در رقابت با سایر دانشگاه‌ها و مراکز آموزش‌عالی، کمک به رشد ایده‌های فناور و تولید محصول و تجاری‌سازی محصولات و کمک به افزایش درآمد دانشگاه از منابع غیرشهریه‌ای ازجمله ماموریت‌هایی است که این سرا باید درآن حرکت کند.»
وی افزود: «با این اهداف و دورنما پیشنهاد تاسیس سرای فناوری‌های هوشمند و سلامت در تیرماه سال‌جاری آماده شد و مستندات توانمندی‌ها و امکانات مستقر در واحد، افق‌های اجرایی و عملیاتی، مستندات وجود تمایل همکاری از سمت سازمان‌ها، شرکت‌ها و افراد معتبر بخش خصوصی و دولتی ارائه شد. این پیشنهاد در 21مرداد 1399 در جلسه‌ای با حضور دهقانی فیروزآبادی، معاون پژوهش و فناوری سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی و برخی از مدیران پژوهشی بخش‌های مختلف دانشگاه و همچنین ریاست دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد و معاونان ایشان به‌صورت ویدئوکنفرانس دفاع شد و با نظر قاطع به تایید رسید.»
خیاط‌مقدم به اقدامات راهبردی سرا درجهت رسیدن به این اهداف اشاره کرد و گفت: «تعیین ساختار اولیه راه‌اندازی سرا شامل معاون و کارشناس، امضای تفاهم‌نامه با دو شتاب‌دهنده تخصصی در حوزه‌های فناوری اطلاعات و سلامت، اعلام فراخوان استقرار هسته‌ها و تیم‌های فناور، برگزاری جلسات همفکری با گروه‌های آموزشی دخیل در موضوع سرا، برگزاری چهار کارگاه مهارت و کسب‌وکار با همکاری گروه ویراکو و باشگاه پژوهشگران جوان و استقرار برخی تجهیزات کلیدی و مرتبط دانشگاه و راه‌اندازی آنها جهت استفاده تیم‌های فناور (ازجمله تجهیزات مرکز سلامت) از اقدامات راهبردی سرا است.»
سعید خیاط‌مقدم به مهم‌ترین دستاوردهای مراکز تحقیقاتی این واحد در سال 99 اشاره کرد و ادامه داد: «جداسازی و کدینگ ژنی پپتیدهای مفید از سموم زیستی جهت استفاده در ساختار داروهای نوین صورت گرفته است. این ماده موثره امروزه در بسیاری از داروهای مدرن ضدسرطان در کشورهای پیشرفته در صنایع داروسازی مورد استفاده قرار می‌گیرد. مرکز تحقیقات بیولوژی کاربردی موفق به شناسایی و استخراج پپتیدهای زیستی و جداسازی از سم مادری شد. فاز مطالعاتی این طرح تکمیل شده است و می‌توان در مرحله تجاری‌سازی به کشورهایی که دارای صنعت پیشرفته داروسازی هستند، این ماده موثره را صادر کرد.»
وی درخصوص ساخت استیبلیتورهای زیستی جهت استفاده در صنایع غذایی، آرایشی و بهداشتی اظهار کرد: «در ارتباط با استیبلیتورها یا پایدارسازها و یکنواخت‌کننده‌های قابل‌استفاده در صنایع غذایی و دارویی می‌توان به این نکته اشاره کرد که حجم زیادی از این مواد به‌صورت وارداتی در کشور استفاده می‌شود. مرکز تحقیقات بیولوژی کاربردی موفق به شناسایی و ساخت استیبلیتورهای زیستی به‌عنوان همگن‌ساز و جلوگیری‌کننده از ته‌نشین شدن مواد دارویی ترکیبی در حوزه دارو و غذا شد.»
وی همچنین به تولید ربات توانبخش حرکت مچ پا اشاره کرد و گفت: «هدف این طرح پژوهشی طراحی و تولید نمونه اولیه یک ربات پوشیدنی به‌منظور اصلاح حرکت مچ پا حین گام برداشتن افراد فلج نیم‌تنه ناشی‌از سکته مغزی بوده است. عملکرد ربات موردنظر، مبتنی‌بر استفاده ترکیبی از تحریک الکتریکی عصبی- عضلانی و موتور الکتریکی به‌منظور کنترل و بازیابی حرکت مچ پا طراحی شده است. بودجه تولید این محصول توسط صندوق حمایت از پژوهشگران تامین شده است. علاوه‌بر محصول، یک مقاله معتبر ISI، خروجی دیگر این طرح بوده است.»
معاون پژوهشی واحد مشهد پروتز هیبریدی توانبخشی حرکت زانو را یکی دیگر از طرح‌های فناورانه در این واحد برشمرد و اظهار کرد: «پروتز هیبرید عصبی یکی از فناوری‌های نوظهور و توانمند توانبخشی بوده و امروزه نویدبخش بازگردانی حرکت در بیماران سکته مغزی و ضایعه نخاعی است.»
وی درخصوص ساخت برانکارد ایزوله تنفسی گفت: «محصول ارائه‌شده برای حمل‌ونقل اولیه از افراد مشکوک به عفونت بسیار خطرناک یا افرادی که توسط عوامل میکروبیولوژیکی آلوده شده‌اند، استفاده می‌شود. محفظه حاضر قابل‌حمل، سوپر جاذب آلودگی‌ها و دارای پوشش پلاستیکی برای جداسازی براساس تقاضا است.»
خیاط‌مقدم با اشاره به تولید تب‌‌سنج غیرتماسی مادون قرمز پیشانی بیان کرد: «باتوجه به نیاز شدید کشور در دوره بیماری کووید-19 (COVID-19) به تب‌سنج‌های دیجیتالی غیرتماسی پیشانی، تب‌سنجی با مشخصاتی همچون نمایش دما بین 34 تا 42 درجه سانتیگراد با دقت 0.1 درجه سانتیگراد، نمایش دما بین 0 تا 100 درجه سانتیگراد با دقت 0.3 درجه سانتیگراد، نمایش دمای محیط با دقت 0.5 درجه سانتیگراد، قابلیت اندازه‌گیری با فاصله 1 تا 3 سانتی‌متر، نمایش دما در کمتر از 1 ثانیه، دارای سه حالت دمای بدن، دمای جسم، دمای محیط، دارای هشدار دمای بالاتر از37.5 درجه سانتیگراد در حالت دمای بدن، دارای سیستم خاموشی خودکار و گزارش دما به‌صورت فارنهایت و سانتیگراد طراحی و ساخته شد.»
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد در تکمیل سایر دستاوردهای پژوهشی در سال 99 افزود: «باتوجه به سیاست‌ها و برنامه‌های پژوهشگاه و شبکه آزمایشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی و با تلاش مؤثر همکاران متخصص حوزه آزمایشگاهی، اعضای هیاتعلمی گروه شیمی دانشگاه و با بهره‌گیری از نیروهای فنی ماهر و تجهیزات پیشرفته آنالیز دستگاهی، با هدف پاسداری از سلامت شهروندان، آزمایشگاه رازی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد پایه‌گذاری شد. این آزمایشگاه در تابستان 1399، موفق به دریافت گواهینامه سیستم مدیریت کیفیت آزمایشگاه (ISO / IEC 17025) از مرکز ملی تایید صلاحیت ایران وابسته به سازمان ملی استاندارد ایران شد.»
وی افزود: «این گواهینامه در دامنه‌های مختلف، صلاحیت این آزمایشگاه را در ارزیابی و سنجش مقادیر سموم و عناصر سنگین در انواع مواد غذایی، خوراک دام، آب، خاک و محیط‌زیست مورد تایید قرار داده است. این آزمایشگاه تلاش دارد با ارائه خدمات مناسب، دقیق و برتر در زمینه سنجش انواع سموم و عناصر سنگین، صنعت مواد غذایی کشور و به‌ویژه منطقه شمال شرق که قطب صنایع غذایی کشور است را پوشش داده و علاوه‌بر تاییدی بر سلامت این تولیدات در داخل کشور و آسودگی خاطر مصرف‌کنندگان، شرایط را برای صادرات آن فراهم آورد و به اعتلای این صنعت کمک کند.»
خیاط‌مقدم درخصوص تجهیزات پیشرفته آنالیز دستگاهی آزمایشگاه آکرودیته رازی گفت: «این تجهیزات شامل کروماتوگرافی گازی با آشکارسازی جرمی (GC-MASS)، مجهز به پنج بانک اطلاعاتی(Library) جامع از انواع ترکیبات عمومی، ویژه سموم و ترکیبات دارویی، کروماتوگرافی مایع با کارآیی بالا (HPLC) مجهز به آشکارسازی‌های اسپکتروفتومتر، اسپکتروفلورسانس و مشتق ساز فتوشیمیایی، اسپکتروسکوپی جذب اتمی (AAS)، مجهز به سیستم، شعله، کوره گرافیتی، تولید هیدرید شیمیایی و الکتروشیمیایی، کروکاتوگرافی گازی (GC-FID/ECD) و مجهز به آشکارساز یونش شعله (FID) و آشکارساز ربایش الکترون (ECD) است.»
* نویسنده: مریم حضرتی، روزنامه نگار
مطالب پیشنهادی
