به گزارش «فرهیختگان»، دانشگاهها زیربنا یا پایه تولید و پیشرفت صنعت قلمداد میشوند، بنابراین دانشگاههای کارآفرین و مسالهمحور باید از اقتصاد و تولید ملی حمایت کنند و در خدمت کشور باشند. دانشگاه آزاد اسلامی مدت زیادی است که آشتی صنعت و دانشگاه را در دستور کار خود قرار داده است و حالا در جدیدترین اقدام خود قرار است به رفع چالشهای صنعت رنگ و صنایع وابسته به آن از طریق برگزاری یک رویداد کمک کند. چندی پیش مطالعاتی درخصوص «شناسایی گلوگاههای فناوری رشته صنعت غالب استان قزوین و پیگیری راهکارهایی جهت رفع آن» توسط شرکت شهرکهای صنعتی استان قزوین صورت گرفت. بر این اساس صنایع شیمیایی و صنعت رنگ، مهمترین و اولین اولویت گلوگاه فناوری استان قزوین شناخته شد. از آنجا که عمدهترین فعالیت فن بازار، شناسایی عارضهها و نیازهای فناوری صنایع مختلف و کمک به رفع آنها از طریق ایجاد پیوند میان مراکز علمی، دانشگاهها، پژوهشگاهها، استارتاپها، نخبگان و صنایع مختلف است؛ قرار است رویداد رفع چالش و استارتاپ که بهترین گزینه برای معرفی چالشهای موجود و جذب طرحها، ایدههای برتر و ظرفیتهای بالای استارتاپها جهت رفع آنهاست؛ در حوزه صنعت رنگ و صنایع وابسته برگزار شود. رویدادی با عنوان «رفع چالش فناوری و استارتاپ رنگ و صنایع وابسته با رویکرد شبکهسازی» که توسط شرکت شهرکهای صنعتی استان قزوین و با همت دانشگاه آزاد اسلامی قزوین 25 دیماه بهصورت آنلاین برگزار خواهد شد و فرصت ارسال طرح و ایدهها نیز دهم دیماه است. در این رویداد قرار است چالشها و تقاضاهای فناوری مربوط به صنعت رنگ، پلیمر، رزین، نانو و صنایع وابسته، طرحهای فناورانه معرفی و علاوهبر رفع این چالش، ایدههای برتر استارتاپی در این حوزه شناسایی و به این صنایع معرفی شوند. درنهایت قرار است شبکه فعالی در حوزه رنگ و صنایع وابسته در تمام وجوه ممکن ازجمله از صاحبان صنایع، متولیان تحقیق و توسعه، اساتید دانشگاهی و صاحبنظران، پژوهشگاهها و تمام نهادهای پشتیبان و مکمل استان، ایجاد شود تا از این طریق بیشترین پتانسیلهای محلی و ملی موجود در خدمت این رشته قرار گیرد.
دانشگاه آزاد اسلامی قزوین، دانشگاهی با رویکرد صنعتی
اما چرا قرار است این رویداد به همت دانشگاه آزاد اسلامی قزوین برگزار شود؟ دانشگاه آزاد اسلامی قزوین دانشگاهی با رویکرد صنعتی است که آموزش، پژوهش و پرورش از ارکان اصلی آن محسوب میشوند. این واحد دانشگاهی با هدف حرکت در مسیر توسعه و تولید دانش در جامعه گام برداشته و در چهار مقطع کاردانی، کارشناسی، کارشناسیارشد و دکتری به ارائه مهارتها، دانشها و بینشهای موردنیاز دانشجویان میپردازد. دانشگاه خود را ملزم میداند با توجه به روند دگرگونیهای شگرف در عرصههای اقتصادی، فرهنگی، فناوری و اجتماعی، نیازهای تازه و نوظهور آموزشی و پژوهشی جامعه را از طریق طراحی و توسعه دورههای آموزشی و خدمات متنوع با بهرهمندی از فناوری نوین و سیستمهای پیشرفته آموزشی و همکاری با دانشگاههای مطرح جهان تامین کند.
عارضههای ملی و استانی صنعت رنگ شناسایی شدند
سیدحبیبالله رحمتی، مدیر مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین در گفتوگو با «فرهیختگان» درخصوص این رویداد توضیح داد: «ما عارضههای ملی و استانی صنعت رنگ را با بازدید از کارخانهها شناسایی کرده تا اگر کسی در این حوزهها صاحبنظر و ایدهپرداز است به این عارضهها بپردازد که برای آن جوایزی را نیز مدنظر قرار دادهایم. یکی دیگر از محورهای برگزاری این رویداد ارائه ایدههای باز در حوزه صنعت رنگ است که از آن استقبال زیادی نیز شده است.»
او ادامه داد: «افرادی که در حوزه زنجیره ارزش رنگ یعنی تهیه ماده اولیه، تولید، توزیع و ارتباط با مشتری و... نظر و ایدهای دارند (به غیر از موارد و مشکلاتی که ما براساس معرفی کارخانه شناسایی کردیم) میتوانند بهعنوان ایده باز شرکت کرده که برای این ایدهها نیز جوایزی در نظر گرفته شده است.»
مدیر مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین با بیان اینکه قسمت سوم کار ما نمایشگاه و شبکه رنگ است اضافه کرد: «درحال حاضر یک گروه واتسآپی تشکیل شده که همه صاحبنظران رنگ، اعضای پژوهشگاه رنگ، دانشگاه امیر کبیر، دانشگاه صنعتی اصفهان و... در این گروه حضور خواهند داشت. همچنین سایت تمام کارخانههای حوزه رنگ و صنایع وابسته کشور نیز در این راستا آپدیت میشود.»
40 عارضه و چالش به همراه RFB شناسایی شده است
او با بیان اینکه تاکنون بیش از 40 عارضه و چالش به همراه RFB روی سایت بارگذاری شده است، گفت: «همچنین 60 واحد صنعتی نیز اعلام همکاری کردند. بیش از 100 میلیون حمایت مستقیم و غیرمستقیم غیر از قراردادهای احتمالی با صنعت تا این لحظه پیشبینی شده و دانشگاه امیرکبیر، دانشگاه صنعتی اصفهان، پژوهشگاه رنگ، ستاد نانو، تعاونیها و انجمنهای رنگ هم در این رویداد حضور دارند.»
رحمتی با بیان اینکه کارشناسهای پیشبینی شده و آموزش دیده آماده پاسخگویی به تمامی سوالات اعم از نحوه تکمیل پروپوزالهای تهیه شده هستند، اظهار کرد: «این رویداد چیزی بین boot camp و reverse pitch و networking و ideathrophy بوده و بهعلاوه با محوریت چالش فناوری سازمان و رفع نیاز صنعت هستند.»
به گفته او شرکت شهرکهای صنعتی، فن بازار ملی و منطقه، اتاق بازرگانی استان و ادارهکل صمت هم نهادهای پشتیبان این رویداد هستند. همچنین مقرر شده رویداد پس از پایان طبق قراردادی مناقصه شده و شبکه ایجادشده دراختیار بخش خصوصی زیرنظر انجمن رنگ ادامه داده و در سالهای آتی نیز طبق زمانبندی تکرار شود.مدیر مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین با تاکید بر اینکه این رویداد قرار است هر ساله برگزار شود تصریح کرد: «25 دیماه امسال استارت این رویداد زده خواهد شد و هر سال ادامه خواهد داشت و از سالهای آینده به صنعت رنگ با نظارت وزارت صنعت واگذار میشود. درواقع کارهای تولید محتوا از سوی ما معرفی شده و زیرنظر صنعت رنگ با بودجه وزارت صنعت این رویداد برگزار میشود و این سه ضلعی قرار است هر سال برگزار شود.»
او گفت: «بهطور مثال 6 ماه آینده این تعاونی میتواند 100 عارضه شناسایی کند؛ بعد از شناسایی عارضهها فراخوان داده و افراد به صورت مجازی عارضهها را شنیده و ایدههای خود را مطرح میکنند که صاحب صنعت میتواند هم از این ایده استفاده کرده و هم با او قرارداد منعقد کند.»
رحمتی اضافه کرد: «درحال حاضر چند انجمن و تعاونی در حوزه رنگ در کشور وجود دارند و هدفمان این است که این انجمنها معرفی شوند و نهادهای پشتیبانی که میتوانند به صنعت رنگ کمک کنند نیز پای کار بیایند.»
دولت، حاکمیت و نهادهای پشتیبان، ضلع سوم ارتباط صنعت و دانشگاه
مدیر مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین در بخش دیگری از سخنان خود توضیح داد: «معتقدم ارتباط صنعت و دانشگاه ضلع مهمتری دارد به نام دولت، حاکمیت و نهادهای پشتیبان. یعنی برای اینکه یک دانشگاه بخواهد بهصورت مستقیم با صنعت ارتباط گرفته یا صنعت مشکلات خود را به دانشگاه بسپارد آنچه که وجود ندارد یک ارتباط دائمی و زنده است تا با یکدیگر ارتباط داشته و بتوانند مشکلات یکدیگر را حل کنند.»
او تصریح کرد: «در بسیاری از کشورهای دنیا، دولت بهصورت نظاممند عارضهها را شناسایی کرده و بهصورت هرمهای تحقیقاتی در اختیار دانشگاهها قرار میدهد. استادی که در رأس این هرم قرار داد بودجهای را از دولت یا صنعت گرفته و در غالب آن پروژه، دراختیار نیروی انسانی خود برای رفع چالشها و حل معضلات قرار میدهد. این نیروی انسانی همان دانشجوها هستند که جزء سرزندهترین نیروهای انسانی هستند که میخواهند خود را توسعه دهند.»
رحمتی با بیان اینکه لازمه رفع و حل این معضلات این است که این سه ضلعی شکل بگیرد، ادامه داد: «بسیاری از واحدهای کارگاهی کوچک که برای شرکت در این رویداد پیش ما آمدند، با مراکز رشد آشنایی نداشتند و نمیدانستند که با اجاره کم میتوانند یک واحد آر اند دی راهاندازی کرده و از پتانسیل این مرکز رشد استفاده کنند. بنابراین یکی از دلایلی که ارتباط بین صنعت و دانشگاه شکل نمیگیرد این است که بسیاری از واحدها از آییننامهها اطلاع ندارند.»
او تاکید کرد: «بسیاری از کارگاهها با تمام پتانسیل و خلاقیت و نوآوری فعالیت میکنند اما از نحوه ارائه خلاقیت و نوآوری خود اطلاعی ندارند. ما با رویدادهایی از این دست تلاش کردیم این کارگاهها و حتی شرکتهای بزرگ را با مفاهیمی که نهادهای پشتیبان ما بهوجود میآورند آشنا کنیم.»
در دنیای امروز ایدهها تبادل میشوند
مدیر مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین با بیان اینکه در ایران از آییننامهها به درستی استفاده نمیکنیم، اظهار کرد: «بنابراین رسالت را بر این گذاشتیم که در حد توان یک دانشگاه ارتباط بین دانشگاه و صنعت را بهوجود آوریم. در دنیای امروز دیگر کالا تبادل نمیشود بلکه ایدهها تبادل میشوند. یعنی افراد باید بتوانند یکدیگر را پیدا کرده و با آشنایی هم ایدههای مختلفی را ایجاد کنند که همین موضوع نیز باعث میشود مسیرهای توسعه گسترش پیدا کند.»
گفتمان بین صاحبان ایده و اعتماد باعث توسعه میشود
رحمتی با تاکید بر اینکه هرجا گفتمان بین صاحبان ایده و اعتماد شکل بگیرد توسعه نیز ایجاد میشود، تصریح کرد: «اگر اعتماد و گفتمان وجود داشته باشد درنهایت این ایدهها به محصول تبدیل میشود. رسالت و هدف غایی این رویداد نیز این است که ضلع سوم را ایجاد کنیم و ما آنچه را که دولت نتوانسته است به درستی برای صنعت و دانشگاه پرزنت کند در این رویداد مهیا میکنیم. یعنی پتانسیلهای صنعت برای صنعت، پتانسیلهای دولت برای صنعت و پتانسیلهای نهادی پشتیبان برای صنعت را معرفی میکنیم.»
رحمتی معتقد است: «این رویداد قرار است در سالهای آینده ادامه پیدا کند اما دانشگاه بهعنوان نهاد متولی از این رویداد کنار گذاشته میشود. حال سوال اینجاست که این رویداد چگونه ادامه پیدا میکند؟ با یک هسته فرآیندنگر ادامه پیدا میکند. یعنی بودجه توسط یک ارگان، نظارت توسط یک ارگان تخصصی و اجرای تولید محتوا نیز توسط یک فرد متخصص انجام میشود. ما نیازمند میلیونها هسته هستیم چراکه این هستهها و بیزینسها هستند که کشور را هدایت میکنند نه نهاد حاکمیت و دولت.»
او تاکید کرد: «در تمام دنیا ارتباط واحدهای صنعتی و ارتباط بیزینسها مطرح است؛ یعنی وقتی میگوییم دو کشور با یکدیگر ارتباط دارند یعنی بیشتر از هر چیزی بیزینسهای آنها با یکدیگر مرتبط هستند.»
برای 64 شرکت در سطح کشور غرفه مجازی طراحی شده است
مدیر مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین با بیان اینکه در نمایشگاه طراحی شده سعی شده است تمام ظرفیتها و ارتباط نمایشگاه واقعی ارائه شود، تصریح کرد: «تاکنون برای 64 شرکت در سطح کشور غرفه مجازی طراحی و سعی شده تمام طراحیها با هم متفاوت و تداعیکننده یک نمایشگاه واقعی باشد. همچنین حدود 200 نفر ساعت برای طراحی نمایشگاه مجازی زمان صرف شده که بهزودی یک کار نو و یک نمایشگاه دائمی برای صنعت رنگ کشور خواهد شد.» به گفته او این کار قابلیت نمونهبرداری و تعمیم به سایر رشته صنعتها را دارد.
نیازهای فناوری کشور و استان قزوین در حوزه رنگ و صنایع وابسته
در این رویداد طرحها در دو گروه کلی طرحهای تخصصی و آزاد قابل ارائه هستند که طرحهای تخصصی نیز به دو زیرگروه طرحهای استان قزوین و طرحهای کشور تفکیک شده است. برای برنده طرح و ایده تخصصی اول40 میلیون ریال وجه نقد، طرح و ایده تخصصی دوم 25 میلیون ریال وجه نقد و طرح و ایده تخصصی سوم 15 میلیون ریال وجه نقد در نظر گرفته شده است. همچنین برای برنده طرح و ایده آزاد اول40 میلیون ریال وجه نقد، طرح و ایده آزاد دوم برنده 25 میلیون ریال وجه نقد و طرح و ایده آزاد سوم 15 میلیون ریال وجه نقد در نظر گرفته شده است. تاکنون چالشهای زیادی در حوزه رنگ و صنایع وابسته شناخته شدند که بهعنوان نیازهای فناوری صنایع رنگ در دو بخش استانی و کشوری در این رویداد مطرح شدهاند که در این گزارش به برخی از مهمترین آنها پرداختهایم.
پساب حاصل از رنگرزی الیاف نخ و پارچه
پساب حاصل از رنگرزی الیاف نخ و پارچه یکی از چالشها یا همان عارضههای شناسایی شده است که بهعنوان یک نیاز توسط شرکت شهرکهای صنعتی استان قزوین دراین رویداد معرفی و شناسایی شده است. یکی از دغدغههای واحدهای صنعتی تصفیه پساب حاصل از رنگرزی الیاف و نخ و پارچه واحدهای صنعتی است، بنابراین همیشه جهتگیری تحقیقات واحدهای فناور درصدد کاهش آلودگی و تصفیه این ماده حیاتی بوده است. ولی اگر بتوان روی مصرف بهینه مواد کمکی و افزودنی واحدهای رنگرزی کار عملی انجام داده تا تمام واحدها، کمتر مواد آلودهکننده وارد آب کنند خود میتواند فرآیند تصفیه را تسهیل کند.
رنگ پایه آب و یووی برای تولید ورقهای لمیگلاس
رنگ پایه آب و یووی یکی دیگر از چالشهاست. توجه به اینکه استفاده از این نوع رنگها باعث کاهش هزینه در رنگرزی و همچنین کاهش آلودگیهای زیستمحیطی میشود و در گذشته اکثر این رنگها از طریق واردات تامین میشد و امروزه با توجه به مشکلات تحریم و همچنین نوسانات بیعلت قیمت شهرکهای صنعتی استان قزوین در نظر دارد مواد اولیه مصرفی خط پرینت و رنگ خود را از منابع و براساس دانش موجود در داخل کشور تامین کند که این مواد شامل رنگهای پایه آب و یووی برای تولید ورقهای لمیگلاس است که شرکت تمایل دارد با استفاده از دانش موجود در داخل کشور درصورتیکه قابل مقایسه با کیفیت نمونه خارجی باشد اقدام به تامین کند.
سیستم تصفیهپساب حاصل از تولید رزین
با توجه به اینکه شرکت در شهرک صنعتی واقع نشده بنابراین تمام تصفیهخانههای شهرکها از قبول پساب حاصل از تولید رزین خودداری کرده، بنابراین اجبارا باید با شرکتهای بخش خصوصی وارد مذاکره شد که هزینه امحای پساب توسط بخش خصوصی بسیار زیاد بوده و باعث بالا رفتن ریالی سربار این مجموعه نسبت به سایر رقبا شده است.
ریزش نخ از روی بسته در پروسه رنگرزی
ریزش نخ از روی بسته در پروسه رنگرزی یکی از چالشهای مطرحشده در این رویداد در حوزه رنگ و صنایع وابسته است. ارائه پوششی برای بوبین نخ در مرحله رنگرزی برای جلوگیری از به هم ریختن بسته نخ همینطور ریزش نخ به نحوی که محلول رنگ بهراحتی در این پوشش نفوذ کند و این پوشش ممانعتی برای جذب رنگ نخ نداشته باشد و البته خود این پوشش نیز رنگ را جذب نکند و از استحکام و انعطاف لازم نیز برخوردار باشد.
تامین مواد اولیه لاک و رزین
محصولات شرکت با روغنهای خالص و گیاهی بدون مواد شیمیایی، نگهدارنده و سرب ساخته شده است؛ بنابراین مشکل اصلی این شرکت تامین مواد اولیه لاک و رزین است که درحال حاضر از طریق واردات تامین میشود که با توجه به تحریمها تولید شرکت را با مشکلات زیادی مواجه کرده است.
چالش تولید مواد اولیه پرمصرف در رنگ مانند دیاکسیدتیتان
بیش از 50درصد مواد اولیه مصرفی تولید خارجی است و با توجه به تحریمها صنایع رنگ را با مشکلاتی روبهرو کرده است. نکته دیگر اینکه تجهیزات و دستگاههای مورد استفاده خصوصا درمورد رنگهای پودری خارجی است.
* نویسنده: سارا طاهری، روزنامهنگار