به گزارش «فرهیختگان»، نشریه فرانس فوتبال امسال تصمیم گرفت بهجای اهدای توپ طلا به بهترین بازیکن سال 2020 فوتبال دنیا، تیم منتخب تاریخ این رشته را انتخاب کند. طبیعی است که چنین انتخابهایی همواره با انتقادات و مخالفتهایی روبهرو میشود و هیچگاه نمیتوان با قطعیت درباره بهترین ترکیب تاریخ فوتبال اظهارنظر کرد. این نشریه فرانسوی روز شنبه در فهرست نهایی خود از تیم منتخب بزرگان تاریخ نام لئو یاشین، پائولو مالدینی، فرانس بکنبائر، کافو، ژاوی، لوتار ماتئوس، پله، دیهگو مارادونا، رونالدو، لیونل مسی و کریس رونالدو را قرار داد. بااینحال عدهای پس از انتشار آن به بیرون ماندن برخی ستارهها و همچنین سیستم 3-4-3 که تیم منتخب براساس آن انتخاب شده است، انتقاد داشتند و از بازیکنانی نام بردند که شایسته حضور در این تیم بودند. نفرات زیادی در این خصوص نامشان به میان آمد و در ادامه به بررسی 11 بازیکنی میپردازیم که جای خالی آنها در این فهرست حس میشود.
11- رونالدینیو
شاعر دنیای فوتبال با تکنیک ناب برزیلی که در دوران حضورش در بارسلونا حتی تمجید هواداران رئالمادرید را نیز برانگیخت و در برنابئو ایستاده او را تشویق کردند. شماره 10 برزیلیها در جامجهانی 2002 به این تیم کمک کرد تا قهرمان جهان شود. در بارسا نیز او در کنار اتوئو و مسی مثلثی مهارناپذیر و گلزن را در خط حمله تشکیل داده بود. ستاره برزیلی در سال 2005 فاتح توپ طلا شد و در بارسا دو قهرمانی در لالیگا و یک قهرمانی در اروپا به دست آورد. در فهرست فرانسفوتبال و در پست وینگر چپ، کریس رونالدو به او ترجیح داده شد.
10-زیکو
یکی از بهترین ستارههای تاریخ فوتبال برزیل که دوران طلایی فوتبالش را در تیم فلامینگو این کشور سپری کرد و در 12 سالی که در این باشگاه بازی میکرد عملکرد فوقالعادهای از خود بهجای گذاشت. به ثمر رساندن نزدیک به 400 گل در 500 بازی آن هم توسط یک هافبک آماری عالی محسوب میشود. زیکو یکی از بهترین متخصصان ضربات ایستگاهی در طول تاریخ است و 101 گل نیز از روی کاشتههای زیبای خود وارد دروازه رقبا کرده است. او همچنین پنجمین گلزن برتر تاریخ تیم ملی برزیل است و همه این افتخارات را درحالی کسب کرده که در خط میانی بازی میکرده است. پله زمانی او را نزدیکترین بازیکن به خودش از نظر عملکرد در زمین مسابقه توصیف کرده بود.
9- فرانکو بارسی
یکی از بهترین مدافعان فوتبال ایتالیا که بهعنوان بازیکن قرن باشگاه میلان انتخاب شد و حتی میتوان او را بهترین بازیکن قرن بیستم سری A نیز نامید. روسونری به کمک درخشش او در خط دفاع و قدرت بالای رهبریاش در این تیم موفق شد 6 قهرمانی در لیگ و همچنین سه جام اروپایی را تصاحب کند. دفاع نفوذناپذیر میلان در دوران بارسی یکی از ارکان موفقیتهای این تیم در اواخر دهه 80 و اوایل دهه 90 میلادی بود. او بههمراه تیم ملی ایتالیا فاتح جامجهانی 1982 نیز شد و در سمت راست خط دفاعی این تیم عملکرد بسیار خوبی داشت. بارسی هرگز فاتح توپ طلا نشد و شاید این یکی از حسرتهای دوران فوتبال او باشد که البته شایستگی کسب آن را نیز داشت. او در سال 1989 در رده دوم نامزدهای دریافت این جایزه قرار گرفت و از این حیث آمار بهتری نسبت به کافوی برزیلی دارد که در این فهرست قرار گرفت. در مجموع میتوان بارسی را بازیکن شایستهتری برای حضور در پست بهترین مدافع تاریخ دانست.
8- فرانس پوشکاش
ستاره اسبق رئالمادرید در گلزنی بسیار قهار بود و البته کیفیت گلهایش سبب شد جایزه زیباترین گل سال به نام او اهدا شود. این ادای احترام به یکی از بهترین بازیکنان تاریخ فوتبال است که در گلزنی عملکرد کمنظیری داشت. مهاجم مجارستانی در مجموع 629 بازی برای بوداپست هانود و رئالمادرید انجام داد و آمار عالی حدود یک گل در هر بازی را به ثبت رساند. او نیز یکی از بازیکنانی بود که هیچگاه موفق به فتح توپ طلا نشد و در سال 1960 درحالیکه یکی از کاندیداهای اصلی بود، رقابت را به لوئیز سوارز، ستاره آن زمان بارسا باخت.
7- گرد مولر
ماشین گلزنی ژرمنها که بسیاری از رکوردهایش همچنان دستنخورده باقی مانده است. او 20 فصل به فوتبال پرداخت و در 8 فصل بیش از تعداد بازیهایش موفق به گلزنی شد. بهترین فصل او 73-1972 بود که در 49 بازی 66 گل به ثمر رساند. او در تیم ملی آلمان غربی، بایرنمونیخ و هر تیمی که حضور داشت، تنها کارش گلزنی بود و در آن سالها توقفناپذیر به نظر میرسید. بمبافکن آلمانها هنوز هم بهترین گلزن تاریخ بوندسلیگاست و بیشک یکی از برترین مهاجمان تاریخ فوتبال محسوب میشود.
6- مانه گارینشا
در دورانی که تصویربرداری از مسابقات فوتبال کمتر انجام میشد، این اعجوبه برزیلی یکی از تکنیکیترین بازیکنان عصر خود بود که کمتر موردتوجه قرار گرفت و البته بیشتر زیر سایه پله بود. دریبلهای او بهگونهای بود که انگار توپ به پایش چسبیده است و کمتر مدافعی قادر به مهار حرکات او بود. گارینشا عاشق فوتبال بود و همواره از او بهعنوان یکی از بهترینهای تاریخ برزیل یاد میشود اما معمولا نام او در چنین فهرستهایی به فراموشی سپرده میشود و بهدلیل اینکه کمتر فیلمی از نمایش چشمنواز او در زمین وجود دارد، معمولا کمتر به او توجه میشود.
5- آلفردو دیاستفانو
یکی از دلایل دشمنی رئالمادرید و بارسلونا دعوا برای خرید این ستاره چندملیتی بود. او که بازی در آرژانتین، اسپانیا و حتی کلمبیا را تجربه کرده است درنهایت رئال را برگزید و به یکی از اسطورههای این باشگاه بدل شد. مهاجمی که خیلی زود در دل هواداران رئال جا باز کرد و توانست محبوبیتی بالا در بین آنها کسب کند. دو بار فتح توپ طلا، 5 قهرمانی در جام باشگاههای اروپا و به ثمر رساندن بیش از 500 گل در رده ملی و باشگاهی از او ستارهای بزرگ در دهه 50 و 60 میلادی ساخت که میتوانست در این فهرست نیز جایی داشته باشد اما مسلما انتخاب از بین تعداد زیادی از مهاجمان بزرگ تاریخ کار بسیار سختی است. بهخصوص که فرانس فوتبال تنها یک مهاجم نوک در این تیم قرار داده است.
4- روبرتو باجو
ستاره محبوب ایتالیایی با لقب بودای کوچک که در زمان خود شهرت زیادی داشت و هواداران بیشماری را به خود جذب کرده بود. لیگ ایتالیا در اوایل دهه 90 در اوج قدرت خود بود و انبوهی از ستارههای بزرگ دنیا در آن بازی میکردند اما باجو محبوبیتی فراتر از همه آنها داشت. او سمبل فوتبال ایتالیا در آن دوران بود که با تکنیک خاص و عملکرد استثنایی خود در زمین نگاهها را بهسمت خود معطوف کرده بود. او بههمراه یونتوس و میلان فاتح سری A شد و بهترین دوران فوتبالش را در این دو باشگاه سپری کرد. باجو بههمراه تیم ملی کشورش تا دیدار نهایی جامجهانی 1994 نیز رسید اما در ضربات پنالتی یکی از ضربهها را از دست داد تا برزیل فاتح این تورنمنت شود؛ یکی از بهترین مهاجمان تاریخ ایتالیا که هم در تیم ملی و هم در رده باشگاهی عملکرد فوقالعادهای از خود بهجای گذاشت و هنوز هم از او بهعنوان یکی از بهترین بازیکنان ایتالیایی یاد میشود. شاید اگر او آن پنالتی معروف را از دست نمیداد میتوانست تیمش را به مقام قهرمانی جهان رسانده و حالا هم در این فهرست جایی برای خود پیدا میکرد.
3- میشل پلاتینی
فوتبالیستی بزرگ که با ورود به دنیای مدیریت و قرار گرفتن در راس اتحادیه فوتبال اروپا نام خود را با فساد آلوده کرد. پیش از این پلاتینی را یکی از بهترین بازیکنان تاریخ فرانسه میدانستند که دوران درخشانی را در یوونتوس پشتسر گذاشت و حتی توانست سه سال پیاپی فاتح توپ طلا شود. افتخاری که نصیب کمتر بازیکنی شده و ثابت میکند که این فرانسوی تکنیکی در دهه 80 یکی از بهترین بازیکنان بوده است. بااینحال پلاتینی پس از پایان فوتبالش وارد سیاست و مدیریت شد و اتفاقاتی که پس از آن برایش افتاد باعث شد محبوبیت خود را از دست بدهد و چهرهاش در بین فوتبالدوستان تخریب شد. محرومیت او از فعالیتهای ورزشی بهدلیل دریافت رشوه باعث شد عملکرد او در دوران فوتبالش تحتالشعاع قرار گیرد و شاید یکی از مهمترین دلایلی که نامش در این فهرست وجود ندارد، همین اتفاقات باشد.
2- زینالدین زیدان
یک فرانسوی تاریخساز دیگر که در خط میانی یکی از بهترین هافبکهای تاریخ بود و تکنیک و خلاقیت او در میانه میدان را کمتر بازیکنی داشت. فرانسه با رهبری و هدایت او در میانه میدان توانست برای نخستینبار فاتح جامجهانی شود و دو سال بعد هم قهرمانی در اروپا را جشن گرفت. زیزو میتوانست خداحافظی باشکوهی از فوتبال داشته باشد اما ضربه سر او به مارکو ماتراتزی در فینال جامجهانی 2006 و اخراجش باعث شد فرانسه از فتح دومین جامجهانی خود باز بماند و زیدان وداعی تلخ با دنیای توپ گرد داشت. از او همواره بهعنوان یکی از بهترین و تکنیکیترین هافبکهای تاریخ نام برده میشود که پس از کنار گذاشتن فوتبال، در دنیای مربیگری نیز موفق بود و توانست رئال را سه سال پیاپی قهرمان اروپا کند. با تمام این افتخارات نام زیدان در فهرست فرانس فوتبال دیده نمیشود و ژاوی و ماتئوس، دو هافبک میانی این فهرست هستند.
1- یوهان کرویف
بسیاری این ستاره فقید هلندی را یکی از بهترین بازیکنان تاریخ میدانند و او را در کنار پله و مارادونا بهعنوان بهترینهای این رشته قرار میدهند. فوتبال اروپا با او و تیم ملی هلند متحول شد و یکی از بازیکنانی بود که در «توتال فوتبال» و شکلگیری این شیوه نقش بسیار مهمی داشت. کرویف تحول بزرگی در دنیای فوتبال ایجاد کرد و اگرچه در تیم ملی هلند نتوانست به قهرمانی جهان برسد اما یکی از ستارههای بیبدیل نسل خود بود. شاید کمتر بازیکنی را بتوان در تاریخ فوتبال نام برد که تاثیرگذاری او را در این ورزش و تحولات آن داشته باشد. مهاجمی که در بیشتر تیمهای منتخب تاریخ حضور داشته است اما اینبار نامی از او در خط حمله این تیم دیده نمیشود. ستاره سابق بارسلونا در این رایگیری کمتر موردتوجه قرار گرفته است و از میان همه مهاجمانی که استحقاق رسیدن به این عنوان را داشتند درنهایت رونالدوی برزیلی بهعنوان بهترین فوروارد میانی تاریخ این رشته برگزیده شد.
* نویسنده: سیامک خاجی، روزنامهنگار