رئیس دانشگاه آزاد در ویژه‌برنامه گرامیداشت روز دانشجو از دلایل تعویق جذب بدون کنکور کارشناسی‌ارشد پرده برداشت
به گزارش «فرهیختگان»، ویژه‌برنامه گرامیداشت روز دانشجو با حضور دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی، فرزاد جهان‌بین معاون فرهنگی و دانشجویی، جواد علمائی معاون علوم، مهندسی و کشاورزی، جمعی از مسئولان دانشگاه و دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی از ساعت 20 روز یکشنبه 16 آذرماه به‌صورت مجازی برگزار شد.
دکتر محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در این ویژه‌برنامه با گرامیداشت یاد و خاطره شهدای جهاد علمی گفت: «شهدای جهاد علمی فخر جامعه دانشگاهی هستند و شهید گرانقدر محسن فخری‌زاده در میان این شهدا بسان خورشیدی در این منظومه قرار دارد. علم و دانشگاه در کشور ما پس از انقلاب اسلامی هویت دیگری یافت و ثمراتی همچنان شهیدان فخری‌زاده، علی محمدی، شهریاری، رضایی‌نژاد و احمدی‌روشن داشت.»
وی ادامه داد: «بی‌شک باوجود این اقدامات تروریستی لکه‌ننگی بر تارک علم غرب خواهد ماند که دانشمندان کشوری را که راه استقلال طی کرده، این‌گونه مورد حمله قرار داد. سال‌ها پیش در دیدار با سفرای یکی از کشورهای عضو 1+5 گفتم که بنده معلم تاریخ علم هستم و شما غربی‌ها هنوز مساله گالیله را حل نکرده‌اید؛ اکنون موضوع ترور شهدای هسته‌ای ما را چگونه می‌خواهید پاسخ بدهید؟ وی در پاسخ گفت: «حق با شماست. دنیا علیه جمهوری اسلامی ایران همه‌چیز حتی علم را به گروگان گرفته است.» پیشنهاد ما این است هشتم آذر که روز شهادت شهیدان شهریاری و فخری‌زاده است، به‌عنوان «روز شهدای جهاد علمی» نامگذاری شود.»
دکتر طهرانچی با ابرازخرسندی از بیان دغدغه‌های دانشجویان در ابتدای این مراسم، گفت: «بسیار خرسند شدم و تشکر می‌کنم از دانشجویان عزیز که نکات اساسی را بیان کردند. این مطالب بر بستر واقعیت‌هایی است که باید از نظام آموزش عالی مطالبه شود و این مطالبه‌گری نشان از بلوغ فکری و رشدیافتگی دانشجویان امروز دارد.»
وی با بیان اینکه دانشگاه محیط رشد است، گفت: «اگر بخواهیم به بررسی محیط دانشگاه بپردازیم، خواهیم دید دانشگاه دارای یک تاریخچه است که درون آن یک سابقه وجود دارد که باید به بررسی آن بپردازیم. دانشگاه به‌عنوان یک نهاد برآمده از مدرنیته در سال 1312 وارد ایران شد، اما 16 آذر نقطه‌عطفی در تاریخ دانشگاه ایران است، چراکه کسانی که دانشگاه را وارد کشور کرده بودند، تصور می‌کردند این دانشگاه می‌تواند مدرنیته موقر را در ایران توسعه دهد، اما واقعه 16 آذر 1332 نشان داد مردم ایران، مردمی با ریشه و فرهنگی هستند.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: «در این واقعه، فرهنگ اجتماعی دانشگاه ابعادی را از خود نمایش داد که در رابطه با نظام سلطه و آمریکایی که در آن زمان درحال پا گذاشتن به رهبری جهانی بود، چنین شهدایی را تقدیم کرد، حتی این رشدیافتگی دانشگاه را کسانی که آن را وارد ایران کرده بودند، تصور نمی‌کردند.»
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به سوالات مطرح‌شده در ابتدای این مراسم، گفت: «موضوعات مطرح‌شده مربوط به دو وجه دانشگاه می‌شود؛ ارتقای افق‌های اقتصادی حال و آینده و حال شخصی و اجتماعی دانشجویان یکی از این دو وجه است و وجه دوم نیز این است که دانشگاه محل ارتقای رشد فرهنگی است. کسانی که تنها به یک وجه دانشگاه نگاه می‌کنند، مانند حکایت «فیل در تاریکی» مولاناست که فیلی در اتاقی تاریک قرار داشته و مردم شهر که فیل ندیده بودند، به آن اتاق رفته و از آن بازدید می‌کردند و سپس مشاهدات خود را برای دیگران توصیف می‌کردند. به علت تاریکی، عده‌ای فیل را ستونی بزرگ و عده‌ای دیگر تختی وسیع توصیف می‌کردند.»
دکتر طهرانچی افزود: «دانشگاه یک چارچوب دارد که در محیط آموزشی جای می‌گیرد که در آن محیط خانوادگی مقدم و محیط شغلی موخر آن است و دانشگاه پلی در رشد انسان برای ورود به جامعه است، بنابراین محیط‌های آموزشی، خانوادگی، شغلی و رفاقتی که در پیرامون ما شکل می‌گیرد، درحقیقت در فضای حاکم بر محیط‌های تربیتی و رشد است.»
وی تصریح کرد: «اینکه اکنون دانشگاه چگونه عمل می‌کند و انگیزه‌ها را با بد آموزش دادن و اتکای صرف به آموزش نه توجه به رشد دانشجو از بین می‌برد، تنها گلایه دانشجویان نیست، بلکه دغدغه ما نیز همین موضوعات است، البته اینکه با عدم ارتباط آموزش و شغل آینده مواجه هستیم، تنها مربوط به کشور ما نمی‌شود و در دانشگاه‌های دیگر نقاط جهان نیز شاهد این موضوع هستیم، همانطور که هری لویس که ۳۰ سال استاد دانشگاه هاروارد و مدتی رئیس کالج آن بود، در کتاب «نگاه انتقادی به دانشگاه هاروارد» می‌نویسد: در طول این دهه‌ها ناظر بحث‌های آکادمیک فراوانی درباره تدریس، برنامه درسی، نمره‌دهی، ورزش و چگونگی مواجهه با رفتارهای خلاف دانشجویان بوده‌ام. با این حال تقریبا هیچ‌گاه ندیده‌ام اساتید در این‌باره صحبت کنند که چگونه می‌توان از دانشجویان انسان‌های بهتری ساخت.»
عضو هیات‌امنای دانشگاه آزاد اسلامی افزود: «هری لویس در بخش دیگری از مقدمه این کتاب، اذعان می‌دارد که رابطه دانشجویان و دانشگاه‌ها درحال تبدیل شدن به رابطه خریدار و فروشنده کالاها و خدمات گران‌قیمت است. غرب فکر می‌کرد با عقل خودبنیان می‌تواند بشر را به سعادت برساند و اینکه اکنون می‌بینیم که غرب شکست خورده، به دلیل چنین تفکراتی است، چراکه همانطور که در این کتاب اشاره شده؛ غرب به جای آنکه استخوان‌بندی اخلاقی دانشجویان را محکم کند، آنها را با آبنبات خوشحال و راضی می‌کند و درنتیجه به جای آنکه دانشجویان را از آشیانه به بیرون هدایت کند، آنها را در حد جوجه‌های تازه پروبال درآورده نگه می‌دارد. در‌واقع در غرب دانشگاه‌ها دیگر در زمینه رشد دانشجویان خوب عمل نمی‌کنند.»
دانشگاه محیط رشد فرهنگی و رشد فرهنگی و اجتماعی است
دکتر طهرانچی با بیان اینکه دانشگاه محیط رشد فرهنگی فردی و اجتماعی است، گفت: «سه شهیدی که در 16 آذر نسبت به معاون وقت رئیس‌جمهور آمریکا که علیه ایران کودتا انجام داده بود، معترض بودند، در بستر اجتماعی دانشگاه ساخته شده و رشد یافته بودند. 16 آذر نماد وجهه فرهنگ دانشگاه ایران اسلامی است. برای همین 16 آذر را نقطه‌عطف دانشگاه در ایران می‌دانیم.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه دانشگاه صرفا محیط آشنا شدن با علم نیست، گفت: «دانشگاه محیط رشد فرهنگی و رشد فرهنگی و اجتماعی است که در آن افرادی همچون شهیدان شهریاری، رضایی‌نژاد، احمدی‌روشن، فخری‌زاده و هزاران شهید انقلاب اسلامی رشد می‌یابند که در یک تحول و زندگی نوین پا به عرصه جهاد علمی گذاشتند. در هسته مرکزی دانشگاه، علم و فرهنگ قرار دارد و اگر از بیرون به دانشگاه نگاه کنیم، ابعاد اقتصادی، اجتماعی و فناورانه آن را می‌بینیم.»
دانشگاه علاوه‌بر آموزش تخصصی باید به آموزش مهارتی و اجتماعی توجه داشته باشد
وی با بیان اینکه دانشگاه علاوه‌بر آموزش تخصصی باید به آموزش مهارتی و آموزش اجتماعی توجه داشته باشد، اظهار داشت: «دانشگاه باید موجب ارتقای دانش، بینش و نگرش دانشجویان شود، بنابراین 16 آذر یادآور این گفته هری لویس است که دانشگاه و دانشجو را نباید با آبنبات چوبی سرگرم کرد، بلکه دانشجو باید مطالبه‌گر و آرمانگرا باشد و درکنار آموزش مهارتی و تخصصی به رشد اجتماعی برسد. اگر این سه با هم نباشد، با کدام عشق و علاقه دانشجوی پزشکی در معرض بیمار کرونایی قرار می‌گیرد و به پیشواز خطر می‌رود و به رسالت اجتماعی خود در کنار دانش تخصصی توجه می‌کند. شهدای سلامت که برخی از آنها دانش‌آموخته دانشگاه آزاد اسلامی بودند، در این تعریف جای می‌گیرند.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: «آموزش تخصصی به تنهایی منجر به شغل نمی‌شود، بلکه از آموزش تخصصی دانش به وجود می‌آید و لازم است درکنار آن به آموزش‌های مهارتی توجه شود، چراکه شغل از آموزش مهارتی به وجود می‌آید و آموزش اجتماعی نیز منجر به حضور موثر افراد می‌شود.»
دکتر طهرانچی به بیان خاطراتی از شهید محسن فخری‌زاده پرداخت و گفت: «وقتی انسان با کسی سال‌ها زندگی می‌کند، انتخاب خاطره برایش سخت است، اما موضوعی که در شهید فخری‌زاده زبانزد بود، این بود که ایشان مدیر دانشمندی بود که هرگاه به یک دانشمند می‌رسید، اگر تشخیص می‌داد که آن فرد از عهده کاری بر می‌آید با همه توان به او اطمینان می‌کرد.»
وی ادامه داد: «این موضوع دانش اجتماعی است که انقلاب اسلامی با نفس مسیحایی امام راحل به دانشگاهی که بنیان آن کج بود، دمیده شد و این دانشگاه پس از انقلاب اسلامی به واسطه افرادی همچون شهید فخری‌زاده، شهید علم‌الهدی و شهید باکری و... تحول یافت.»
دانش تخصصی و مهارتی زمانی موجب ارتقا می‌شود که منجر به رشد دانش، بینش و نگرش شود
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به شرایط به‌وجود‌آمده به‌واسطه شیوع ویروس کرونا در کشور، خاطرنشان کرد: «حدود یک‌سال است که در اثر همه‌گیری این ویروس در جهان، بین ما و دانشجویان فاصله ایجاد شده و در این فضا آموزش اجتماعی را افراد دیگری در دست گرفتند. واقعیت این است همانطور که ساختار دانشگاه را از غرب آوردند، اما از این دانشگاه سه شهید 16 آذر برخاسته است. نکته مهم این است که ما از گذر فضای فیزیکی و حضوری به فضای مجازی باید مراقب آموزش‌های اجتماعی باشیم، چراکه 16 آذر و رفتار بلند آرمانگرایان شهدای جهاد علمی به ما یادآور می‌شود که دانش تخصصی و مهارتی زمانی موجب ارتقای ملت خواهد شد که منجر به رشد دانش، بینش و نگرش شود.»
دکتر طهرانچی ادامه داد: «نکته قابل‌توجه این است که از آموزش تخصصی، دانش بیرون می‌آید، اما دانشجویان باید نگرش و بینش را هم از محیط دانشگاه بیاموزند، بنابراین باید به این موضوع دقت داشته باشیم و چاره‌ای بیندیشیم، چراکه در این دوران سخت است که بتوانیم از فضای مجازی دانش اجتماعی را ارتقا دهیم. دانشگاه محیط رشد‌دهنده اجتماعی است و در فضای حاکم بر جامعه از گذار از فضای فیزیکی به فضای مجازی، باید درباره این محیط تعلیم و تربیت دوباره تامل کنیم.»
وی گفت: «ان‌شاءالله پژوهشگران دانشگاه آزاد اسلامی با همه توان بتوانند افتخار دیگری بیافرینند و پیشقراول تولیدات علمی و پژوهشی ازجمله واکسن کرونا باشند.»
در ادامه این برنامه، دکتر طهرانچی به نظرات، دغدغه‌ها و سوالات مطرح‌شده از سوی نمایندگان دانشجویان پاسخ داد و گفت: «بنده نیز با بسیاری از موضوعات بیان‌شده موافق هستم، اما واقعیت این است که ما با کوهی از رویه‌های دولتی‌گرایی در وزارتخانه‌های متصدی آموزش روبه‌رو هستیم. به‌عنوان نمونه، دانشگاه آزاد اسلامی پیشنهاد راه‌اندازی دکترای حرفه‌ای کشاورزی را یک‌سال گذشته ارائه کرد، اما هنوز این پیشنهاد برای بررسی به شورای تخصصی نرفته است.»
وی تصریح کرد: «دولتی‌گرایی یک بیماری است که به شوراهای حاکم بر آموزش عالی تسلط پیدا کرده و در این زمینه ما نیز مانند دانشجویان معترض و معتقد هستیم که با تصمیمات و نگاه دولتی نمی‌توان به آینده جوان نگاه کرد، چراکه از یک طرف درهای اشتغال تولیدی به روی جوانان بسته است و جوان مستعد و نوآور باید شغل را کشف و خلق کند، این درحالی است که برخی در تحصیل و آموزش حاضر نیستند از چارچوب‌های خود خارج شوند.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به برخی انتقادات مطرح‌شده نسبت به سامانه آموزشیار، گفت: «اگر این سامانه راه‌اندازی نمی‌شد، امسال نمی‌توانستیم در فضای کرونایی ثبت‌نام دانشجویان را انجام دهیم. اکنون افتخار دارم که اعلام کنم روند جمعیت دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی که از سال 93 تا 98 با کاهش مواجه شده بود، به‌گونه‌ای که تعداد دانشجویان از یک‌میلیون و 800 هزار نفر به یک‌میلیون و 20 هزار دانشجو کاهش یافته بود، امسال با تغییر نگرش و تمهید مقدمات این عدد به یک‌میلیون و 90 هزار دانشجو ارتقا یافت و منحنی جمعیت دانشجویی ما تغییر کرد.»
دکتر طهرانچی ادامه داد: «اشکالاتی که درباره سامانه آموزشیار مطرح می‌شود، به‌زودی رفع خواهد شد، اما واقعیت این است که آموزشیار امکانی را برای ما فراهم کرد که بتوانیم بر ثبت‌نام حضوری غلبه کنیم.»
عضو هیات‌امنای دانشگاه آزاد اسلامی همچنین درباره اختصاص اینترنت رایگان به دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی، گفت: «وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات قول داده بود که اینترنت دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی نیز رایگان شود و در این خصوص ما همه ای‌پی‌های مربوط به سرورهای دانشگاه آزاد اسلامی را به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلام کردیم، اما به‌طور ویژه در هفته جاری این موضوع را از وزیر محترم ارتباطات پیگیری خواهم کرد.»
وی با اشاره به برخی انتقادات درباره شهریه دانشگاه آزاد اسلامی، گفت: «اینکه ترم جاری کلاس‌ها به‌صورت غیرحضوری برگزار می‌شود، منجر به کاهش هزینه‌های حقوق و دستمزد کارکنان و اساتید دانشگاه آزاد اسلامی که حدود 75 تا 95 درصد از بودجه دانشگاه را شامل می‌شود، نشده، ضمن اینکه قیمت لوازم آزمایشگاهی نیز در این مدت چند برابر شده و هزینه‌های سنگینی صرف فراهم کردن امکانات حمایتی برای زیرساخت فناوری اطلاعات و برگزاری کلاس‌ها و ثبت‌نام‌های غیرحضوری شد.»
دکتر طهرانچی ادامه داد: «به‌زودی بودجه دانشگاه آزاد اسلامی به‌صورت شفاف اطلاع‌رسانی خواهد شد تا دانشجویان بدانند که ما امین خوبی برای آنها هستیم و آنچه افزایش پیدا کرده، به‌هیچ‌وجه نسبت به آنچه در دانشگاه اعمال شده، برابری نمی‌کند.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی همچنین درباره پرسش مطرح‌شده مبنی‌بر تکمیل‌ظرفیت کارشناسی‌ارشد، گفت: «واقعیت این است که دانشگاه آزاد اسلامی به‌صورت مصوب یک تکمیل‌ظرفیت در مقطع کارشناسی‌ارشد دارد. در این میان اختلاف‌نظری بین دانشگاه آزاد اسلامی و سازمان سنجش وجود دارد که متاسفانه عده‌ای بنا دارند سنگربان کنکور باشند و با همه وجود آن را حفظ کنند، چراکه کنکور یک اقتصاد بسیار بزرگ کنار خود شکل داده است. متاسفانه این افراد بسنده نمی‌کنند و حتی در جایی که قانون اجازه می‌دهد تا به‌صورت ویژه دانشگاه آزاد اسلامی دانشجو پذیرش کند، مداخله می‌کنند و می‌خواهند پذیرش دانشگاه را در دستان خود بگیرند.»
وی تصریح کرد: «این رویکرد خلاف صریح مصوباتی است که این افراد خودشان در آن جلسات حضور داشتند. این اختلاف باعث شده تکمیل‌ظرفیت دانشجویان کارشناسی‌ارشد عقب بیفتد. درحالی‌که این موضوع یک ماه است که مصوب شده است.» دکتر طهرانچی ادامه داد: «بنده تا امروز سعی کردم در قالب نامه‌هایی اعتراض خود را بیان کنم تا دوستان به مصوبات و آنچه در جلسات رخ می‌دهد، پایبند باشند.»
نویسنده: خدیجه معینی، خبرنگار
مطالب پیشنهادی
