به گزارش «فرهیختگان»، با تغییر چهره جهان و شیوع ویروس کرونا، بسیاری از دانشگاههای جهان نوع فعالیت خود را تغییر دادند و کلاسهای حضوری جای خود را به کلاسهای آنلاین و از راه دور دادند. بسیاری از فناوریها که تا امروز فرصت استفاده در چنین دامنه وسیعی را پیدا نکرده بودند، اما کووید-19 این ظرفیت را ایجاد کرد تا دانشگاههایی که درمقابل آموزشهای از راه دور مقاومت نشان میدادند، دستبهکار شوند و زمینه رشد این فناوریها را فراهم کنند. بهطور قطع نبود فناوریهای امروزی خلأ بزرگی را در امر آموزشعالی روزهای کرونایی ایجاد میکرد، اما حالا باوجود انواعی از فناوریهای جدید، دانشجویان و استادان دانشگاهی میتوانند بهرغم هزاران کیلومتر فاصله از هم به یکدیگر متصل شده و آموزشها را فراگیرند و دیگر نمیتوان دور بودن را مانعی برای تعطیل شدن آموزش دانست.
باوجود اینکه مفاهیم آموزشی دانشگاهها بعد از شروع بحران کرونا بیشتر بهصورت آنلاین آموزش داده میشوند، اما هنوز هم بعد از گذشت 10 ماه از آغاز همهگیری، دانشجویان و حتی استادان دانشگاهی آموزش چهرهبهچهره را به آموزش آنلاین ترجیح میدهند و این میتواند بهدلیل نقصهای این سیستم آموزشی باشد. زمان کلاسها و کنفرانسهای آنلاین و مجازی در مقایسه با کلاسها و کنفرانسهای حضوری بهمراتب کوتاهتر شده و این را شاید بتوان جزء مزیتهای آموزشهای آنلاین بهشمار آورد. اما شاید با بهتر شدن اوضاع کرونا و ترکیب کلاسهای حضوری و آنلاین بتوان انگیزه آموزش و یادگیری را در دانشجویان بالا برد. برخی دانشگاهها، قابلیتهای ویژه و بالقوهای را در گسترش توانایی آموزشهای از راه دور شناسایی کردهاند و استفاده از فناوریهای روز دنیا هم انعطافپذیری بالایی را در اختیار آنها قرار داده تا بتوانند تعادلی را بین زندگی و کار استادان دانشگاه و دانشجویان برقرار کنند؛ مسالهای که تا پیش از بحران کرونا مطرح میشد این بود که بسیاری از دانشگاهها و مراکز آموزشی بهدرستی نمیدانند چگونه باید بهطور مؤثر از فناوری استفاده کنند. در ماههای گذشته، دانشگاهها سرمایهگذاریهای زیادی روی فناوریهای دانشگاهی انجام دادهاند تا بتوانند آموزشهای آنلاین و از راه دور را برای دانشجویان خود فراهم کنند؛ ابزارها، اپلیکیشنها و پلتفرمهایی که بتوانند به استادان و دانشجویان کمک کنند از منزل یا هر نقطهای که هستند وارد فضای آموزش مجازی شوند. در این میان، برخی دانشگاههای دنیا از پیش از همهگیری کرونا هم دستبه کار شده و فضایی برای استفاده از فناوریهای روز دنیا برای دانشجویان خود فراهم کرده بودند که همین امر باعث شد با آمادگی بیشتری وارد دوران کرونا شوند و راحتتر بتوانند با تغییرات ایجادشده در سیستم آموزشعالی و آموزشهای آنلاین دانشگاهی کنار بیایند. امروزه باوجود تداوم همهگیری کرونا، فناوری در تمام ابعاد آموزش نفوذ کرده است؛ چیزی که شاید تا سال گذشته تصورش هم غیرممکن بود. راهاندازی یا گسترش دامنه کار آزمایشگاهها و استودیوهای آنلاین، نمایش گالریهای دیجیتال و تولید نمونه کارهای مجازی جزء اقداماتی هستند که دانشگاهها با ادغام این اقدامات با فناوری توانستهاند یادگیری را بهشکل نوین امکانپذیر کنند.
نرمافزار آزمایشگاه مجازی
ازجمله فناوریهای مجازی دانشگاهها میتوان به تولید نرمافزاری اشاره کرد که تجربه کار با آزمایشگاهی تعاملی و واقعی را در فضایی غیرواقعی و مجازی برای دانشجویان فراهم میکند. این نرمافزار در قالب فناوری واقعیت مجازی و پلتفرم بازی به دانشجویان آموزش میدهد. دانشجویان سال اول رشته مهندسی میتوانند مهارتهای فنی خود را در قالب آزمایشگاههای مجازی کسب کرده و نتیجه کاربردی آن را در استودیوهای طراحی مجازی مشاهده کنند. به این طریق، دانشجو میتواند طرح تکمیلشده مهندسی خود را در قالبی سهبعدی و مجازی ببیند و مشکلات و نقایص احتمالی آن را بهتر رفع کند.
یادگیری دیجیتال و پرینتر سهبعدی
آموزش مجازی دانشجویان پزشکی ازجمله جدیدترین فناوریهای آموزشی در دنیا بهشمار میرود که نمونهای از آن در مدرسه پزشکی دانشگاه ملی سنگاپور وجود دارد و به دانشجویان رشتههای پزشکی کمک میکند که پیش از عمل جراحی در شرایطی ایمن و به دور از استرس آن را انجام دهند. بهعنوان مثال، یادگیری دیجیتال موضوع جدیدی در دانشگاههای سنگاپور نیست، اما وقوع همهگیری کرونا اهمیت یادگیری آنلاین را بیش از گذشته آشکار کرد. حتی پیش از کرونا، دانشجویان پزشکی دانشگاه فنی نانیانگ بخشی از آموزشهای خود را بهشیوه دیجیتال انجام میدادند و این روش در این روزها باب شده و همه دانشجویان ملزم به استفاده از آن هستند. در یادگیری دیجیتال، برای اندامهای بیمارشده که در شیشههای مخصوص نگهداری میشوند یا بدنهایی که درون پلیمرهای پلاستیکی در میزهای تشریح قرار میگیرند، بارکدهایی اسکن میکند. دانشجویانی که به جستوجوی بیشتر نیاز یا علاقه دارند، میتوانند با استفاده از پرینترهای سهبعدی، اسکنهای بازسازیشدهای از اندامها را با کدهای رنگی مشاهده کنند. مدیران دانشگاه سنگاپور باتوجه به حجم فناوریهایی که دراختیار دانشجویان قرار میدهند، در نظر دارند فارغالتحصیلان دانشگاهی را برای ورود به مشاغل دیجیتال برای برآورده شدن نیازهای آینده آماده کنند.
هوش مصنوعی
به گزارش egyptindependent، استفاده از هوش مصنوعی باعث ورود نوآوری به آموزش شده و در مقیاس بحران کرونا، بهخوبی توانسته نیازهای امر آموزش، تحقیق و پژوهش و پیشگیری را برآورده کند. گروهی از محققان دانشگاه قاهره، یک موتور جستوجو برپایه هوش مصنوعی تولید کردهاند که به آنها اجازه میدهد از هر نقطهای از دنیا که باشند بتوانند تحقیقات خود را روی ویروس کرونا انجام دهند و محدودیتی برای آنها وجود ندارد. این موتور جستوجو، دسترسی مستقیم آنها را به خلاصه و نتایج تحقیقات انجامشده روی این ویروس فراهم میکند. محققان از فناوریهای آماری و هوش مصنوعی برای تحقیقات خود استفاده میکنند. دانشگاه مدیریت سنگاپور از یادگیری الکترونیک و هوش مصنوعی برای یادگیری دانشجویان خود استفاده میکند. مدیران دانشگاهی با کمک هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی به دانشجویان در آموزش مجازی و تقویت نقاط ضعف آنها کمک میکند. به گزارش cnbc، دانشگاه فناوری ننیانگ سنگاپور از فناوری هوش مصنوعی برای ردیابی و بررسی دانشجویان و توسعه پلتفرمی استفاده میکند که به آنها درسهای مجازی ارائه میدهد. این فناوری همچنین در همکاری با پلتفرم هوش مصنوعی IBM Watson نوعی استاد مجازی در اختیار دانشجویان قرار میدهد تا دروس پزشکی را بتوانند با یادگیری دیجیتال پیش ببرند. همچنین دانشگاه با هوش مصنوعی، ارزیابیهای دانشجویان را ردیابی میکند تا دانشجویان ضعیفتر هم بتوانند پابهپای دیگر دانشجویان از فرصت برابر آموزشی آنلاین بهرهمند شوند. اینترنت اشیا بهعنوان شاخهای از هوش مصنوعی، رباتیک و دیجیتال شدن زیرساختهای شهری از دیگر فناوریهای استفادهشده در دانشگاه نانیانگ بهشمار میرود. مدیران دانشگاه بوستون از فناوری هوش مصنوعی برای ردیابی و شناسایی دانشجویان مبتلا به کووید-19 استفاده میکنند. آنها با خرید هشت ربات هوش مصنوعی موفق شدند ظرفیت تست دانشجویان را در ماههای نخست حضور در دانشگاه بالا ببرند تا از سلامت آنها هنگام ورود به دانشگاه اطمینان حاصل کنند. این رباتها برنامه تستگیری را بهطور خودکار انجام میدهند که نیاز به نیرویانسانی را در طرح انجام تست به حداقل میرساند.
واقعیت مجازی و واقعیت افزوده
دانشگاههای مختلفی چون دانشگاه سنگاپور از فناوریهای واقعیت مجازی و واقعیت افزوده در یادگیری آنلاین دانشجویان استفاده میکنند. در واقعیت مجازی از فناوری کامپیوتری برای خلق محیطی شبیهسازیشده و سهبعدی استفاده میشود که دانشجو میتواند بسیار تعاملی با آن کار کند و برای آموزش و حتی سرگرمی هم از آن بهره ببرد. به گزارش والاستریت ژورنال، یکی از پرکاربردترین استفادههای این دو فناوری در آموزش دانشجویان رشتههای پزشکی و عملیاتی است تا دانشجویان بدون حضور در کلاسهای حضوری بتوانند بدن انسان یا هر موجود زندهای را بهطور شبیهسازیشده مشاهده کنند. در رشتههای فنی هم که دانشجویان باید با قسمتهای مختلف وسایل آشنا شوند، واقعیت مجازی و واقعیت افزوده میتواند کمککننده باشد.
پلتفرمهای ویدئویی
دانشگاه واشنگتن جزء دانشگاههایی است که در دوران کرونا سعی کرده از روشها و فناوریهای جدید و راهها و ابزارهای خلاقانه برای یادگیری بیشتر دانشجویان استفاده کند. این دانشگاه از پلتفرم آموزش ویدئویی Panopto، نرمافزار ویدئوکنفرانس Zoom و Canvas و مرکزی ابری برای ابزارهای یادگیری از راه دور، برقراری ارتباط و مواد درسی استفاده میکند. بهرغم استفاده از این فناوریها و امکانات، مدیران دانشگاهی هر روز تلاش میکنند از فناوریهای جدیدتری هم برای بهبود آموزش استفاده کنند تا بهتر بتوانند نیاز دانشجویان را حین آموزشهای آنلاین و از راه دور فراهم کنند.
فناوری هولولنز
دانشجویان پزشکی دانشگاه کلولند از سال گذشته از فناوری هولولنز شرکت مایکروسافت بهعنوان بخشی از پروژه مشترک با کلینیک کلولند استفاده میکردند که در آموزش دانشجویان نقشی اساسی ایفا میکرد. این فناوری هوشمند پوشیدنی که از محتوای دیجیتال در آن استفاده میشود، دارای تصاویری شبیه هولوگرام است که نمایی از دنیای واقعی را بهتصویر میکشد و میتوان از آن در کلاسهای آناتومی برای جایگزینی جسد استفاده کرد. در این فناوری که بهنوعی از برنامه واقعیت افزوده استفاده میشود، استاد ازطریق کلاسهای مجازی میتواند در ترکیب با دستورات صوتی، ساختارهای آناتومی را درقالب هولوگرام برای دانشجویان نمایش دهد.
اپلیکیشن تورهای مجازی
دانشگاه کارولینای شمالی در دوران کرونا و برای آشنایی بهتر دانشجویان و خانوادههای آنها با محل تحصیل فرزندانشان، اپلیکیشنی موسوم به Get2CollegeMS را ابداع کرده است که تمام دانشگاههای دولتی و کالجهای میسیسیپی را دربر میگیرد. درست است که این اپلیکیشن هرگز جایگزین رویارویی چهرهبهچهره نمیشود، اما میتواند جایگزین خوبی برای بازدید از دانشگاه بهویژه برای دانشجویان سالاولی باشد که بهدلیل بحران کرونا از حضور در دانشگاه محروم شدهاند و نمیتوانند فضای واقعی دانشگاهها را تجربه کنند. در این نرمافزار از فناوری واقعیت مجازی استفاده شده و تور مجازی را برای دانشجویان فراهم میکند که میتواند در درازمدت و درصورت تداوم بحران کرونا در سال آینده بسیار مؤثر باشد. به گزارش govtech، دانشجویان ازطریق این اپلیکیشن تور مجازی میتوانند بدون صرف زمان و پول و حتی خارج شدن از منزل و درحالیکه داخل خانه نشستهاند، تمام بخشهای دانشگاه را مشاهده کنند. دانشجویان درقالب این تور مجازی، با زندگی دانشگاهی آشنا میشوند و حتی از خوابگاه دانشجویی، باشگاه و کافهتریای دانشگاه نیز دیدن میکنند. درقالب این اپلیکیشن سعی شده دانشجویان با دروسی که قرار است مطالعه کنند و نیز چگونگی استفاده از کمکهای مالی برای ترمهای مختلف استفاده کنند. در این اپ، تمام 16 دانشکده دانشگاه کارولینای شمالی بهصورت مجازی برای دانشجویان بهنمایش گذاشته میشود و آنها با مشاهده تمام ابعاد دانشگاه و درنظر گرفتن مسافت آن با محل زندگی، آن را برای تحصیل انتخاب میکنند.
خلق تجسم مادی در کلاسهای مجازی
یکی از ویژگیهای دانشگاهها در دوران کرونا حضور دانشجویان در کلاسها و کنفرانسهای مجازی است. اما قابلیت و امکان جدیدی را دانشکده مدیریت دانشگاه استنفورد از پنج سال گذشته برای دانشجویان خود فراهم کرده که در روزهای کرونایی بسیار کاربردی بوده است. کاربران و دانشجویان میتوانند ازطریق پلتفرم VirBELA واقعیت مجازی دانشکده، هویتی نمادین از خودشان در کلاسهای درس یا کنفرانسهای مجازی ایجاد کنند. با این کار، دانشجو خود را در کلاس درس حاضر میبیند و مجازی بودن آن را کمتر حس میکند. دانشگاهها با این کار تلاش میکنند کلاسهای درس را از فضایی غیرواقعی و مجازی به فضاهایی واقعی تبدیل کنند. درواقع، این پلتفرم با کمک فناوری واقعیت افزوده میتواند نمادی از شما را در قالب یک هویت مجازی در فضای کلاس خلق کند.
* مترجم: ندا اظهری