به گزارش «فرهیختگان»، دیهگو آرماندو مارادونا که این روزها توسط هواداران ایــرانــیاش بــا عبارت «خداحافظ یاغی» بدرقه میشود، اسطوره فوتبال یا بهتعبیر دقیقتر یک اسطوره که فوتبالیست هم بود و لاتینتبار، یکی از آخرین شمایلهای قهرمانی در عالم ورزش بود که فراتر از ثبت رکوردهای تخصصی و آمارهای معمول در رزومهاش، یک شخصیت منحصربهفرد داشت. مرگ او معیاری بود که روحیه آدمهای محتاط را از افرادی که اهل چالش با دنیا و پدیدههایش هستند، تمیز میداد. بسیاری از افرادی که بعد از فوت او بدترین عکسهایش در دورانی را که خیلی چاق شده بود به اشتراک گذاشتند و در مذمت اعتیاد و دوپینگ کردن حرف زدند، پیش از این هم بهدلیل یک عمر فعالیت رسانهای، هنری، سیاسی و اجتماعی خودشان بهعنوان افرادی باروحیه محافظهکار و عصا بهدست شناخته میشدند. در این مورد روانشناسان باید دقیقتر نظر بدهند اما چنانکه از همین ظواهر پیداست، آدمهای دارای روحیه محتاط اصلا از مارادونا خوششان نمیآمد، چون جهانشان را وارد مهلکه عدم قطعیت و وادی پرهیجان قهرمانی میکرد.
به نام این ورزشکاران دقت کنیم، محمدعلی کلی، غلامرضا تختی و دیهگو مارادونا؛ هر سه آنها در عالم ورزش آدمهای شاهکاری بودند اما رکوردهایشان شکسته شده، بیاینکه اکثر مردم دنیا حتی نام رکوردشکنهای بعدی را بدانند. هر سه این آدمها بهدلیل آنچه افراد محتاطصفت، دیوانگی و رفتار غیرعقلانی آنها میدانستند، مدت زمان فراوانی از ورزش حرفهای را در اوج دوران کاریشان از دست دادند، اما هر سه هزاران برابر محبوبتر از کسانی هستند که بعد از آنها آمدند و تمام قواعدی را که اینها شکستند، رعایت کردند و حتی از رکوردهایشان گذشتند و توانستند تمام سنوسال ورزش حرفهایشان را وسط میدان باشند.
بههرحال اسطوره فوتبال آرژانتین، دیهگو مارادونا، 25 نوامبر 2020 در 60 سالگی درگذشت. او هنوز زود بود که بمیرد اما اجازه نداد همه منتظر مرگش باشند و باز هم از عنصر غافلگیری استفاده کرد. مارادونا مدتی با مشکلات جسمی دستوپنجه نرم میکرد و چندهفته پیش تحت عمل جراحی فوری برای هماتومسابدورال قرار گرفته بود. براساس گزارشهای مختلف رسانهای، علت مرگ او ایست قلبی است.
این ورزشکار که برای بسیاری از افراد انگیزه ورود به عالم هواداری فوتبال بود، میراثی را از قاعدهشکنی و درعینحال بهشکل غیرقابلدسترسی محبوب بودن، از خود به یادگار گذاشت که بیشتر از یک فوتبالیست معمولی او را محبوب میکرد. بهدلیل همین شخصیت خاص، درطول سالیان، چندین مستند سعی کردهاند پدیدهای را که او داشته است، درک و زندگیاش را در مراحل مختلف ثبت کنند. در ادامه به پنج مستند مشهورتری اشاره میکنیم که به زندگی مارادونا یا بخشی از آن پرداختهاند.
دیهگو مارادونا به کارگردانی آصف کاپادیا
برنامه و تصمیم آصف کاپادیا تا قبل از این مستند شامل تهیه و پخش مستندهای جذاب مانند سنا و امی بود، اما برخلاف دفعات قبل، اسطوره فوتبال در زمان فیلمبرداری این مستند زنده بود. با گفتن این مطلب، کاپادیا بیشتر درگیر ردیابی زمان خاصی از زندگی مارادونا است؛ بهطور مشخص از مقطع سال 1984 که او با رکورد 13 میلیون دلار از بارسلونا به تیم ناپولی رفت. این دهه برای افتخارآفرینیها و قهرمانیهای مارادونا بسیار برجسته بود و ما خاطرات مارادونا را که چطور بزرگ و مشهور شده است، تماشا میکنیم. این یک نمونه تاثیرگذار از فیلمسازی است که شامل فیلمهای دیده نشده و تصاویر بایگانی از مارادونا میشود.
مارادونا در مکزیک به کارگردانی آنگوس مککین
در این مجموعه مستند هفت قسمتی که از نتفلیکس پخش شد، مارادونا را میبینیم؛ اما نه در داخل زمین ورزش، بلکه بهعنوان فوتبالیستی که شاهد اخبار خارج از زمین بازیاش هستیم. حوالی سالهای 2018 و 2019 است و او حالا مربی یک تیم دستهدو در کولیاکان مکزیک است. این مستند که چندان طرف مارادونا نیست و به او دید انتقادی دارد، نهایتا در جملهای اعترافگونه میگوید که مارادونا اگر هم انسان کاملی نباشد، مرد خوبی است.
Maradonapoli به کارگردانی آلسیو ماریا فدریچی
این مستند محصول 2017 مجموعهای تاثیرگذار از توصیف هواداران و خاطرات آنها از این فوتبالیست است و روی حضور مارادونا در ایتالیا متمرکز شده. این کار که کاملا در ناپل ایتالیا ضبط شده است، باعث میشود از ماندگاری مارادونا در آنجا و باشگاهی که با او ارتباط داشت، لذت ببریم. این یک بررسی جذاب از طرفداران مارادونا با چرخاندن لنز به طرف دیگر صحنه، یعنی کوچههای پشت استادیومهاست.
عشق به مارادونا به کارگردانی خاویر واسکز
این مستند محصول 2005 یک داستان اصلی و سرراست است که آغاز فروتنانه همراه با فوتبالیست افسانهای در بوئنوسآیرس زندگی او را روایت و کمکم به قدرت رسیدن افسانهای او را ردیابی میکند. همچنین این مستند تصاویری را از زمان خلوت مارادونا در کوبا نشان میدهد و مروری بر بهترین بازیهای او هم دارد.
مارادونا به کارگردانی امیر کاستاریکا
مستند مارادونا به روایت کاستاریکا، درباره ستاره آرژانتینی فوتبال براساس صحبتهای چندتن از بزرگترین بازیکنان فوتبال مدرن ساخته شده است. این فیلم محصول 2008، قطعههایی از زندگی مارادونا را همانطور که میدانستیم جمع میکند که ناب، لطیف و شورانگیز از آب در میآیند. این امر از دسترسی انحصاری فیلمساز صرب بهخود مارادونا حاصل میشود که میتواند لحظاتی از سلطه جهانی و سقوط او را بهلحاظ حسی برای مخاطبش بازآفرینی کند. این فیلم اولینبار در جشنواره فیلم کن در سال 2008 بهنمایش درآمد.
* نویسنده: میلاد جلیلزاده، روزنامهنگار