به گزارش «فرهیختگان»، ماه‌ها سپری شده‌اند و باوجود داروها و واکسن‌هایی که محققان هر روز قول آن را می‌دهند، هنوز ویروس کرونا قربانی می‌گیرد و نه‌تنها آمار مبتلایان و فوتی‌ها کمتر نشده، بلکه روزانه شاهد ابتلا و قربانی شدن شمار زیادی از مردم جهان هستیم. تاکنون به‌رغم تلاش‌های شبانه‌روزی دانشمندان، داروی قطعی برای درمان کووید-19 پیدا نشده و درمان‌هایی هم که به تأیید رسیده‌اند، همگی مسکن و کاهش‌دهنده برخی علائم بیماری هستند. واکسن‌هایی هم در دنیا معرفی شده‌اند که برخی از آنها مراحل پایانی تست را می‌گذرانند و برخی دیگر هنوز در ابتدا یا میانه راه هستند. اما آنچه مسلم است، اینکه هنوز محققان به‌طور قطعی نمی‌دانند آیا با ورود واکسن کرونا می‌توان این بیماری را به خاطره‌ها سپرد یا اینکه این واکسن هم مقطعی است و بازهم باید منتظر تداوم ویروس در دنیا باشیم. با همه این اوصاف، تحقیق و مطالعه پیرامون ویروس کرونا، مراقبت‌ها و پیشگیری‌ها، درمان و واکسن هنوز ادامه دارد، به‌طوری‌که مجله nature هنوز هم مصرانه به انتشار جدیدترین اخبار این حوزه می‌پردازد تا مسیر را برای ادامه تحقیقات در دنیا هموار کند.

انتقال ویروس  از بدون علامت‌ها کمتر است

از همان روزهای نخست شروع همه‌گیری کرونا، محققان اعلام کردند عده‌ای از مبتلایان ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند، اما درواقع ناقلان ویروس به‌شمار روند که اتفاقا مهم‌ترین عامل انتشار و سرایت بیماری همین افراد هستند که گاهی حتی خودشان هم متوجه ابتلا به کرونا نمی‌شوند. بررسی‌ها نشان می‌دهد از هر پنج فرد مبتلا به کووید-19، یک نفر بدون علامت است و هیچ علامتی را در دوران ابتلا تجربه نمی‌کند و به‌نظر می‌رسد افراد دارای علامت نقش بیشتری در انتقال ویروس ایفا می‌کنند. باوجود اینکه افراد بدون علامت یا باعلامت در سرایت ویروس نقش دارند، استفاده از ماسک و رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی می‌تواند خطر گسترش ویروس را کاهش دهد. محققان در ابتدای همه‌گیری اعلام کرده بودند میزان مبتلایان بدون علامت بسیار بالا و حتی بالاتر از 81 درصد است، اما مطالعات ماه گذشته نشان می‌دهد نرخ مبتلایان بدون علامت به حدود 17 درصد می‌رسد.

اما باوجود باور محققان مبنی‌بر انتقال بیشتر ویروس از مبتلایان بدون علامت، یافته‌ها نشان می‌دهد افراد بدون علامت 42 درصد کمتر از افراد علامت‌دار در انتقال ویروس کرونا به دیگران نقش دارند. مساله‌ای که اینجا اهمیت پیدا می‌کند، این است که افراد بدون علامت چون علامتی ندارند و متوجه بیماربودن‌شان نمی‌شوند، به‌راحتی می‌توانند عفونت ویروسی را به دیگران منتقل کنند. مطالعاتی که توسط محققان ژنو سوئیس انجام شده نشان می‌دهد که خطر انتقال ویروس از مبتلایان بدون علامت به افراد خانواده یک‌چهارم خطری است که انتقال از مبتلایان علامت‌دار دارد. اما باوجود پایین‌تر بودن خطر انتقال ویروس از مبتلایان بدون علامت، بازهم به‌دلیل حضور مداوم آنها در جامعه و قرنطینه نشدن آنها به‌دلیل اطلاع نداشتن از ابتلا به ویروس می‌تواند در گسترش ویروس نقش مهمی داشته باشد. برخی تحقیقات درباره اتفاقی که در بدن مبتلایان بدون علامت کرونا رخ می‌دهد، نشان می‌دهد که این افراد به اندازه مبتلایان با علامت دارای ویروس هستند، اما به‌نظر می‌رسد افراد بدون علامت سریع‌تر از ویروس پاک می‌شوند و بدن آنها مدت زمان کمتری عفونی باقی می‌ماند.

کووید- 19   و التهاب حاد پانکراس

التهاب حاد پانکراس بیماری شایعی است که جزء بیماری‌های گوارشی دسته‌بندی می‌شود و فرد باید برای درمان در بیمارستان بستری شود. چندی پیش احتمال ارتباط میان بیماری کرونا و التهاب حاد پانکراس مطرح شد که محققان را به بررسی و مطالعه واداشت. ویروس SARS-CoV-2 که عامل اصلی ابتلا به کووید-19 به‌شمار می‌رود، از پروتئین ACE2 و TMPRSS2 برای ورود به سلول‌های انسانی استفاده می‌کند. هر دوی این پروتئین‌ها در سلول‌های اپیتلیال گوارشی تا حد زیادی ایجاد می‌شوند. عفونت اپیتلیای روده در برخی موارد ابتلا به کرونا گزارش شده و محققان توانسته‌اند ویروس را از مدفوع مبتلایان جدا کنند. مجرای پانکراس و جزایر لانگرهاوس در بروز پروتئین ACE2 نقش دارند، بنابراین عفونت غده پانکراس (لوزالمعده) ممکن است در زمان گسترش ویروس از اپیتلیال اثنی‌عشر به مجرای پانکراس و سپس به سلول‌های جزیره لانگرهاوس بروز کند. محققان توانسته‌اند ویروس کرونا را از نمونه‌های گرفته‌شده از کیست‌های پانکراس در مبتلایان به التهاب حاد پانکراس جدا کنند. آنها اشاره کردند که ویروس SARS-CoV-2 می‌تواند باعث التهاب شدید اندوتلیوم عروق زیرمخاطی شود. این تغییرات حتی می‌تواند موجب بروز بیماری پانکراس شود. التهاب مزمن پانکراس نوعی عارضه ایجادشده به‌دنبال عفونت‌های مختلف ویروس در گذشته می‌تواند باشد. ابتدا محققان ویروس SARS-CoV را که عامل سندروم تنفسی مزمن است، در سال 2003 در بافت پانکراس بیماران پیدا کردند، اما التهاب حاد پانکراس به‌عنوان یک گزارش اعلام نشده بود. یافته‌ها حاکی از آن است که ارتباط میان التهاب مزمن پانکراس در مبتلایان به کووید-19 امری شایع نیست. اگر کرونا با التهاب حاد پانکراس در ارتباط باشد، انتظار می‌رود در بیماران مبتلا به کرونا افزایش بروز حاد پانکراس نیز افزایش یابد. نتایج نهایی تحقیقات دانشمندان نشان می‌دهد احتمال ابتلای مبتلایان به التهاب حاد پانکراس در بیماران کرونایی نادر است و نمی‌توان ارتباط قدرتمندی را بین این دو بیماری عنوان کرد.

بررسی سطح چشم و غشای اشک برای یافتن کرونا

پروتئین ACE2 در ورود ویروس به سلول‌های انسان نقش مؤثری ایفا می‌کند و محققان این میزان بالا از این پروتئین را در سلول‌های تنفسی و سلول‌های اپیتلیال کیسه‌های هوایی، مخاط دهانی، مجاری گوارشی، کلیه‌ها و ملتحمه چشم نشان داده‌اند، این در حالی است که محققان بارها اعلام کرده‌اند مهم‌ترین عامل انتقال ویروس ازطریق قطرات تنفسی و تماس مستقیم با فرد آلوده است. تحقیقات اخیر نشان می‌دهد ویروس کرونا در اشک و ترشحات چشم وجود دارد و با قرارگرفتن چشم درمعرض این ویروس، ممکن است یک مسیر بالقوه عفونت ازطریق مجرای بینی و مجرای تنفسی فراهم شود. درکنار تمام علائم شایع و نادری که برای مبتلایان به کرونا عنوان شده، گروهی از افراد علائمی از بیماری در سطح چشم و درگیری چشمی از خود نشان می‌دهند. محققان با مشاهده علائم چشمی در مبتلایان تاییدشده کرونا، حضور ویروس SARS-CoV-2  را در اشک و ترشحات چشمی آنها بررسی کردند. آنها حدود 29 زن و مرد را با میانگین سنی 44 تا 92 سال مطالعه کردند. از این میان، هفت نفر به نوع شدید کرونا و 22 نفر دیگر به نوع خفیف آن مبتلا شده بودند. در بین این افراد چهار نفر به سوزش چشم، سه مورد احساس وجود جسمی خارجی در چشم و سه نفر هم به آبریزش چشمی اشاره کردند. به‌طور کلی، محققان در 17 نفر از 29 نفر مبتلا به کووید-19 علائم چشمی ازقبیل پرخونی ملتحمه، ترشحات چشمی، پرخونی حاشیه کناری چشم و پوسته‌پوسته شدن مژه‌ها را گزارش کردند. تنها پنج نفر از مبتلایان کرونا که علائم چشمی داشتند در ارزیابی‌های چشم‌پزشکی تظاهرات چشمی واضح داشتند و بقیه افراد ازنظر ظاهری مشکلی در چشم نشان ندادند. اما از میان این افراد، هیچ‌کدام دچار کاهش دید نشده بودند. سه‌نفر از بیماران هم سابقه ابتلا به مشکل شبکیه ناشی‌از ابتلا به دیابت و یک بیمار دیگر هم مبتلا به آب‌سیاه بود که با قطره‌های چشمی درمان شده بود. هفت‌نفر از بیمارانی که پیش از ابتلا به کرونا تحت عمل جراحی آب‌مروارید قرار داشتند، همگی علائم چشمی از خود نشان دادند. اما به‌طور کلی، محققان تفاوت معناداری ازنظر تظاهر علائم چشمی در مبتلایان کووید-19 که پیش از ابتلا ازنظر چشمی سالم بوده یا مشکلی داشتند، گزارش نکردند.

تست منفی کرونا مجوز حضور  در جمع نیست

محققان ادعا کرده‌اند منفی بودن تست کرونا نباید به‌معنای ایمن بودن شما باشد. آنها معتقدند اگر امروز تست کرونای شما منفی شده باشد، مجوزی برای حضور آزادانه شما در مجامع عمومی نیست و از آن زمان به بعد هر لحظه ممکن است در معرض ابتلا به ویروس قرار داشته باشید. باوجود اینکه تست کرونا درحال حاضر دقیق‌ترین تست تشخیص ابتلا به ویروس کووید-19 به‌شمار می‌رود، احتمال منفی کاذب بودن آن وجود دارد و ممکن است باوجود منفی بودن نتیجه تست، شما در مرحله ابتدایی بیماری باشید و به همین دلیل تست منفی شود، اما اگر چندروز بعد تست دوباره انجام شود، احتمال مثبت شدن آن وجود دارد.

این دلایل، ازجمله مواردی است که برای جلوگیری از شیوع بیشتر ویروس باید رعایت شود تا افراد بی‌خبر از اینکه به کرونا مبتلا هستند، با دیگران در ارتباط نباشند و ویروس را به آنها منتقل نکنند.

جهش‌های ویروس کرونا خطرناک نیستند

تجزیه و تحلیل دانشمندان نشان می‌دهد جهش‌های ایجادشده در ویروس کرونا هیچ تاثیری روی خنثی شدن واکسن‌ها نمی‌گذارد. مدتی پیش برخی اعلام کردند جهش‌های ایجادشده در ویروس کرونا ممکن است اثرگذاری واکسن‌های کووید-19 را تحت‌تاثیر قرار دهد، اما مقامات بهداشت دانمارک بررسی‌هایی را روی جهش‌های ویروس در بدن راسوهای مزارع انجام دادند. دانشمندان درحال حاضر داده‌های به‌دست‌آمده را بررسی می‌کنند که نشان می‌دهد جهش‌های ایجادشده در ویروس کرونا نگران‌کننده نیستند، چراکه شواهد بیانگر آن است که این جهش‌ها نقش زیادی در انتقال گسترش ویروس بین افراد و مرگبارتر شدن آن و کم‌اثر شدن درمان‌ها و واکسن‌ها ندارد. محققان و ویروس‌شناسان دانشگاه آکسفورد با بررسی جهش‌های ویروس کرونا در راسوها به این نتیجه رسیدند که این جهش‌ها ارتباط زیادی با گسترش سریع ویروس ندارد و تاثیری در تشدید الگوی مرگ‌ومیر و ابتلا به‌جا نمی‌گذارد. اما محققان عنوان کرده‌اند که گسترش سریع و کنترل‌نشده ویروس در راسوها از ماه ژوئن در بیش از 200 مزرعه مشاهده شده که این حیوانات را به منبع اصلی انتقال ویروس تبدیل کرده، تاحدی که به‌راحتی می‌توانند انسان‌ها را آلوده کنند، از این‌رو آنها بر لزوم جمع‌آوری این حیوانات آلوده تاکید کرده‌اند. بررسی‌ها نشان می‌دهد در مناطقی که مزارع نگهداری راسوها وجود دارند، شمار افراد مبتلا به کووید-19 هم بالاتر است. تعداد راسوها در دانمارک تقریبا سه‌برابر انسان‌هاست و همین امر احتمال ابتلا به ویروس را تشدید می‌کند. گسترش کنترل‌نشده ویروس در راسوها فرصت را برای انتقال بیشتر ویروس فراهم کرده و جهش‌هایی را ایجاد می‌کنند که قابل‌توجه هستند. دولت دانمارک برای حل این مشکل دستور جمع‌آوری راسوها را داده است. محققان دانمارکی نمونه‌های ویروس را از 40 راسوی مزرعه گرفته و در آنها 170 نوع کروناویروس پیدا کردند. در نمونه‌های ویروس گرفته‌شده از افراد موردمطالعه که یک‌پنجم کل موارد تاییدشده کووید-19 را تشکیل می‌دهند، در 300 نفر انواع کروناویروس را پیدا کردند که حاوی جهش‌هایی هستند که اولین‌بار در راسوها ایجاد شده‌اند. در نمونه‌های ویروس گرفته‌شده از راسو و افراد، محققان جهش‌های مختلفی را در کدگذاری ژنتیکی پروتئین سنبله کروناویروس شناسایی کرده‌اند که از آنها برای ورود به سلول‌ها استفاده می‌کنند. این مساله از آنجایی اهمیت دارد که ایجاد تغییراتی در این نقطه می‌تواند روی توانایی سیستم ایمنی در شناسایی عفونت تاثیر بگذارد. عملکرد بسیاری از واکسن‌ها این‌گونه است که مسدود کردن پروتئین سنبله را به سیستم ایمنی می‌آموزند.