«فرهیختگان» گزارش می‌دهد
به گزارش «فرهیختگان»، اصلی‌‌ترین سرمایه هر سازمانی نیروی انسانی است؛ تا جایی که یکی از مباحث مهم در مدیریت منابع انسانی موضوع نگهداری نیروی انسانی آن سازمان است؛ برخی معتقدند نیروی انسانی باید در صنایع تربیت شوند تا به‌صورت تجربی به کار اشراف داشته باشند اما در سوی مقابل برخی دیگر به تربیت نیروی انسانی در دانشگاهها معتقدند. در این میان گروهی نیز می‌گویند نیروی انسانی توانمند، محصول مشترک دانشگاهها و صنایع هستند. یعنی نیروهایی که به‌صورت توامان در دانشگاهها تحصیل کرده و در صنایع نیز مشغول کار می‌شوند تا به شکل تجربی نیز کارآموزی کنند. نیروهایی که بعد از فارغ‌التحصیلی از دانشگاهها دیگر بیکار نیستند و در همان صنایع نیز استخدام می‌شوند. در واقع در دنیای امروز با نسل جدیدی از کارگران مواجه هستیم؛ کارگرانی که زاییده پیشرفت‌های علمی هستند. نیروهایی که به «کارگران علمی» نیز تعبیر می‌شوند.
دانشگاه آزاد اسلامی در دوره مدیریت فعلی‌اش به این مهم پی‌برده و می‌داند که تربیت نیروی انسانی باید محصول مشترک دانشگاه و صنایع باشد. بنابراین قدم در مسیری گذاشته که ما را به کارگران علمی می‌رساند؛ کارگرانی که «مغز کارآمد» و «پنجه‌های کارآمد» را در کنار یکدیگر دارند. جاده‌ای که انتهایش صاحبان صنایع در انتظار این کارگران منتظر ایستاده‌اند تا حل مشکلات خود را به آنها بسپارند چراکه می‌دانند حل مشکلات‌شان با دستان و مغزی کارآمد امکان‌پذیر خواهد بود.
پیش از این اما بسیاری گمان می‌کردند همین که یک کارگر با دستانی ماهر تربیت شود کافی است؛ اما دیگر کمتر کسی است که نداند صاحبان صنایع به‌دنبال افرادی هستند که علاوه‌بر پنجه‌های ماهر مغز کارآمد نیز دارند. تربیت چنین نیرویی نیز توسط یک دانشگاه کارآمد امکان‌پذیر است. مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی این روزها برای رسیدن به دانشگاهی کارآمد تلاش‌های زیادی کرده و برنامه‌های خود را نیز در این راستا متمرکز کرده‌اند. طرح پویش و پایش و رویش از همان برنامه‌هایی است که مدیران دانشگاه برای رسیدن به دانشگاه کارآمد پایه‌ریزی کرده‌اند. تاکنون از طرح پایش زیاد گفته و نوشته‌ایم اما به طرح پویش کمتر پرداخته‌ایم.
طرح «پویش» ازجمله تغییرات ساختاری بود که مسئولان دانشگاه برای رسیدن به دانشگاهی کارآمد کلید زدند تا به همان مغز کارآمد در کنار پنجه کارآمد برسند؛ در این طرح، دانشجو از همان ابتدای ورود به دانشگاه، همزمان در دانشگاه و محیط کارخانه حضور دارد؛ یعنی هم آموزش دیده و هم مطابق با استانداردی که صنعت می‌خواهد با کار عملی آشنا میشود. صنعت هم از روز اول دانشجو را بورسیه میکند. در این طرح دانشجو علاوه‌براین که در دانشگاه تحصیل میکند به‌صورت حضوری نیز در کارخانه وارد شده و مهارت خود را افزایش داده و برای حضور در صنایع مختلف آماده میشود. در واقع دانشجویان در این طرح هم به پنجه‌های کارآمد می‌رسند و هم مغزهای کارآمد.
این طرح به‌صورت آزمایشی در تعامل با اتاق بازرگانی و صنایع استان اصفهان آغاز شد. در فاز نخست این طرح، 500 دانشجو از همان ابتدای ورود به دانشگاه، همزمان در دانشگاه و محیط کارخانه حاضر شدند. دکتر طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی معتقد است این تحول بزرگی است تا بتوانیم دانشجو را مطابق با استانداردی که صنعت می‌خواهد با کار عملی آشنا و تربیت کنیم. طرح پویش که ایده‌ای کارآمد برای حل مشکل اشتغال و تخصص در کشور است، علاوه‌بر اینکه می‌تواند درخصوص عدم‌وابستگی به شهریه در دانشگاه آزاد اسلامی ایفای نقش کند، می‌تواند بهعنوان یک برند و نشان تبلیغاتی برای این دانشگاه عمل کند.
همان‌گونه که طرح همزمانی تحصیل و کسب مهارت و اشتغال در بسیاری از کشورهای صنعتی و پیشرفته دنیا نتایج مفید و ارزنده‌ای برای صنایع و بنگاه‌های تجاری داشته است، راه‌اندازی و ایجاد آن در قالب طرح پویش دانشگاه آزاد اسلامی برای بهره‌مندی از ثمرات و نتایج چشمگیر آن در بحث اشتغال و تربیت نیروی متخصص و مجرب با همکاری نهادهای ذیربط، برای نخستین‌بار در دانشگاه آزاد اسلامی استان اصفهان اجرا شد. حالا بعد از گذشت یک سال از اجرای این طرح در دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان قرار است این طرح در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز و واحد یزد نیز اجرا شود.
با این طرح انتظار و خواست اصلی صنایع از مراکز آموزش عالی در کشور، تربیت نیروی ماهر و کارآزموده با تخصص‌های مورد نیاز این صنایع است. بنابراین با عملیاتی شدن طرح پویش قطعا شاهد اتفاقی ارزشمند و تحول‌آفرین در راستای پیشرفت تکنولوژی و صنعت کشور خواهیم بود.
کارآموزی 240 ساعته دانشجویان دانشگاه آزاد اصفهان در صنایع
پیام نجفی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان اصفهان و واحد اصفهان (خوراسگان) در گفت‌وگو با «فرهیختگان» درباره طرح پویش توضیح داد: «طرح پویش، طرحی دانشجومحور در راستای تقویت توانمندی و کارورزی دانشجویان در ارتباط با صنعت است که به تربیت دانشجویی فناور و کارآفرین می‌‌انجامد و زمینه اشتغال دانشجویان را نیز فراهم میکند.»
به گفته او دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان یکی از واحدهای مطرح در سطح کشور در اجرای طرح پویش است؛ با توجه به سیاست آمایش آموزشی دانشگاهها که براساس ظرفیت‌های هر استان، رشته‌های دانشگاه آزاد اسلامی آن استان را گسترش می‌‌دهند، استان اصفهان موضوعی بهعنوان طرح پویش طراحی کرده که این آمایش آموزشی به‌سمت نیازهای صنایع و بنگاه‌های اقتصادی این استان برود و آنها را برطرف کند.
او تاکید کرد: «این دانشگاه بهعنوان دانشگاهی پیشرو با اجرای طرح پویش زمینه‌‌های آشنایی دانشجویان با صنعت و ورود آسان‌تر همراه با تخصص آنان را به بنگاه‌های تجاری تسهیل میکند.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان اصفهان و واحد اصفهان (خوراسگان) درباره اقدامات این واحد دانشگاهی در یک سال گذشته درخصوص طرح پویش گفت: «در این مدت کارهای بنیادین زیادی در این خصوص انجام داده و تفاهمنامه خوبی را در این زمینه با اداره کار منعقد کردیم. اداره کار موافقت خود را در این خصوص اعلام کرد تا کسانی که در طرح پویش فعالیت می‌کنند شامل قانون کار نباشند و دانشجویان در قالب کارآموزی بتوانند وارد طرح پویش شوند.»
او با بیان اینکه در این مدت صنایع نیز استقبال خوبی از طرح پویش کرده‌اند، ادامه داد: «از طریق سرای مشترک دانشگاه آزاد اسلامی و اتاق بازرگانی، دانشجوها به صنایع معرفی شدند و درحال حاضر کارهای مصاحبه آنها درحال انجام است. تعداد قابل توجهی از دانشجویان ثبت‌نام کردند تا بتوانند از طریق سرای نوآوری اتاق بازرگانی به صنایع معرفی شوند.»
نجفی با بیان اینکه برخی از صنایع در قالب طرح پویش از دانشجویان حمایت کرده و تامین هزینه آنها را تقبل کرده‌اند، اظهار کرد: «الان برخی از صنایع اطراف واحدهای دانشگاهی، حمایت خود را آغاز کرده و از دانشجویان در قالب طرح پویش حمایت می‌کنند تا دانشجویان بتوانند بدون پرداخت شهریه به تحصیل خود ادامه دهند. تعداد خوبی از دانشجویان نیز از این طریق جذب صنایع شده‌اند.»
او در ادامه تصریح کرد: «دانشجویان نیز استقبال خوبی از طرح پویش کرده‌اند؛ رشته‌هایی که مشمول طرح پویش هستند، فقط محدود به رشته‌های فنی نبوده و رشته‌های علوم پایه، علوم انسانی و کشاورزی نیز در این مقوله مشارکت دارند و در این راستا ارتباط مؤثر و سازنده‌‌ای با اتاق بازرگانی اصفهان، اداره کار استان اصفهان و سایر نهادهای مرتبط برقرار شده تا با همکاری مشترک بتوانیم به نتایج مثبتی برسیم.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان اصفهان و واحد اصفهان (خوراسگان) بیان کرد: «از طریق سامانه‌ای که در اتاق بازرگانی تعریف شد نزدیک به 3 هزار دانشجو در این سامانه برای ورود به طرح پویش ثبت‌نام کردند. البته تعداد زیادی از دانشجویان نیز در سامانه‌های دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) ثبت‌نام کرده‌اند که این تعداد نشان از استقبال دانشجویان از این طرح دارد.»
او در ادامه گفت: «دانشجویان حدود 240 ساعت در سال یعنی ترمی 120 ساعت در صنایع مشغول به کارآموزی خواهند بود. برخی از صنایع پذیرفته‌اند که هزینه تحصیل این دسته از دانشجویان را پرداخت کنند. کارآموزی‌ها بیشتر از حد متعارف خواهد بود یعنی هر ترم این کارآموزی مستمر ادامه دارد و دانشجو در صنایع مشغول به کار شده و در سوی مقابل این صنایع کمک هزینه دانشجویان را پرداخت می‌کنند.»
نجفی درخصوص صنایعی که پای کار آمده‌اند نیز توضیح داد: «اتاق بازرگانی اقدامات زیادی درخصوص این طرح انجام داده است؛ برخی از صنایع قطعه‌سازی و ماشین‌سازی نیز پای کار آمده‌اند. همچنین برخی از شرکت‌های کشاورزی نیز اقدامات خود درخصوص این طرح را آغاز کرده‌اند. فرش‌ماشینی‌کاشان و صنعت قطعه‌سازی نائین نیز پای کار آمده‌اند. با برخی از صنایع بزرگ مثل پالایشگاه پتروشیمی نیز درحال رایزنی در این باره هستیم. این صنایع نیز پذیرفته‌اند که از دانشجویان حمایت کنند.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان اصفهان و واحد اصفهان (خوراسگان) تاکید کرد: «طرح پویش براساس اعلام نیاز صنایع مختلف بوده و دانشجویان این فرصت را دارند که همزمان با تحصیل، یک صنعت یا یک بنگاه اقتصادی مرتبط با رشته تحصیلی خود را انتخاب کرده تا صاحب مهارت و تجربه شوند و از نظر علمی و دانش کاری، میدان استفاده از اندوخته‌های آکادمیک و ظرفیت‌های علمی خود را داشته باشند. این موضوع باعث میشود امکان قرارگرفتن در اولویت استخدام بنگاه‌های اقتصادی یا صنایع مرتبط برای این دانشجویان فراهم شود.»
طرح پویش به استان آذربایجان‌شرقی رسید
عزیز جوان‌پور، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی آذربایجان‌شرقی نیز در گفت‌وگو با «فرهیختگان» با بیان اینکه رسالت امروز دانشگاهها تربیت نیروی کارآفرین است، تاکید کرد: «برای محقق شدن این امر تغییر در رویکرد دانشگاهها امری ضروری است.»
او ادامه داد: «در همین راستا یک جلسه توجیهی با صنعت، تجارت و خدمات، اتاق بازرگانی و اداره کار و امور اجتماعی، روسای دانشگاهها و صاحبان صنایع برگزار شد. در این جلسه نحوه اجرای طرح پویش ارائه شد و چند واحد دانشگاهی نیز بهعنوان همکار واحد در صنعت تعیین شد. ان‌شاءالله این طرح به‌زودی در استان آذربایجان‌شرقی آغاز خواهد شد.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی آذربایجان‌شرقی و واحد تبریز با بیان اینکه در طرح پویش قرار است نیروی متخصص صنعت تامین شود، اضافه کرد: «به این دانشجویان آموزش‌های مورد نیاز صنعت ارائه میشود که این موضوع به‌نفع صنعت خواهد بود چراکه نیروی مورد نیاز او از سوی دانشگاه تامین میشود. به‌عبارت بهتر دانشجویان براساس نیاز صنعت آموزش داده می‌شوند.»
او با تاکید بر اینکه دانشجویان کارآموزی خود را در صنعت می‌گذرانند، اظهار کرد: «درحال بحث تامین نیروی انسانی مورد نیاز صنعت مطرح است؛ بنابراین دانشجویان نخبه می‌توانند برخی از مشکلات صنایع را نیز حل کنند. این طرح بهعنوان نیروی محرک در چرخه اقتصادی کشور عمل و بسترهای جدید کسب‌‌وکار را ایجاد میکند. مبنای آن هم تقویت اقتصاد دانش‌‌‌بنیان در کشور است و با اجرایی کردن آن قطعا می‌توان فارغ‌‌التحصیلانی تربیت کرد که هم با مهارت و کارآفرین باشند و هم دیگر نگران آینده شغلی‌شان نبود.»
دانشجویان مستعد بعد از 4 سال جذب صنایع می‌شوند
جعفر ابوالحسنی، مدیر توسعه فناوری ارتباط با صنعت و کارآفرینی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز نیز در گفت‌وگو با «فرهیختگان» درباره طرح پویش که به‌تازگی قرار است در استان آذربایجان‌شرقی نیز اجرایی شود، گفت: «اهمیت و ضرورت حضور کارآفرینان در بخش‌های صنعت، تجارت و خدمات در سازمان‌های دولتی و خصوصی مورد توجه جدی قرار گرفته تا جایی که حتی درس کارآفرینی در مقاطع دبیرستانی نیز تدریس میشود.»
ابوالحسنی اضافه کرد: «در این راستا دانشگاه آزاد اسلامی آذربایجان‌شرقی با دعوت از رئیس دبیرخانه علمی دانشگاه آزاد اسلامی استان اصفهان، مدیرکل اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان، رئیس اتاق بازرگانی، رؤسا و معاونان واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی و چند نفر از مدیران صنایع جلسه تبیین طرح کارآفرینی پویش را برگزار کرد.»
او با بیان اینکه با اتاق بازرگانی و با چند واحد تولیدی فعال چندین جلسه در این خصوص برگزار شده است، اظهار کرد: «قرار بر این است که دانشجویان با استعداد براساس یک‌سری از شاخص‌ها انتخاب شده و به صنایع معرفی می‌شوند. برای این دانشجویان مبلغی بهعنوان شهریه پرداخت میشود که در هفته چند روزی را بهعنوان کارآموز در واحد تولیدی مورد نظر بگذرانند. این دانشجویان متناسب با رشته خود فعالیت خود را آغاز کرده و دانشجویان مستعد و با استعداد بعد از 4 سال جذب صنایع می‌شوند.»
مدیر توسعه فناوری ارتباط با صنعت و کارآفرینی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز در ادامه تصریح کرد: «اتاق بازرگانی نماینده تمام واحدهای تولیدی است؛ بنابراین با تمام واحدهای تولیدی در این راستا رایزنی کرده و آنها نیز از این طرح استقبال کرده‌اند. معتقدم اگر بسترهای مورد نظر ما فراهم شود و اداره کار نیز حمایت‌های لازم را در این خصوص انجام دهد، می‌توانیم طرح پویش را 90 درصد در دانشگاه به طور موفق عملی کنیم.»
دانشجویان یزدی واحدهای مهارتی و کارگاهی را در صنایع می‌گذرانند
دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد نیز این روزها قرار است در طرح پویش وارد شده و تلاش برای برقراری رابطه بین اشتغال و آموزش برای دانشجویان جدید از طریق طرح‌هایی مانند پویش را یکی از اولویت‌های خود قرار داده است.
معصومه طباطبایی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد نیز در گفت‌وگو با «فرهیختگان» درخصوص طرح پویش گفت: «درخواست طرح پویش برای واحد یزد را ارائه داده و موافقت اولیه را از دکتر طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی کسب کردیم. قرار بر این است تا مجوز این طرح را دریافت کرده و به‌زودی مراحل اولیه این طرح را در یزد اجرا کنیم.»
او اضافه کرد: «در برخی از رشته‌ها در ارتباط با سراهای نوآوری با صنایع و شرکت‌های مختلف کار را آغاز کردیم تا دانشجویان بتوانند واحدهای اضافی را بهعنوان واحدهای مهارتی و کارآموزی در صنایع گذرانده و در شرکت‌های مربوطه کار کنند و توانمندی کاری خود را بالا ببرند.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد در ادامه اظهار کرد: «درحال حاضر تمام مراحل را طی کرده‌ایم تا بتوانیم مجوز را از سازمان مرکزی دریافت کرده و به‌زودی اجرای این طرح را در استان یزد نیز آغاز کنیم. دانشجو به‌صورت پاره‌وقت در صنایع مشغول به‌کار شده و صنایع در انتخاب دانشجو آزاد هستند.
دانشجو در مصاحبه شرکت کرده و دانشجویان مورد نیاز صنایع در رشته‌های مختلف انتخاب خواهند شد. درنهایت دانشجو واحدهای اضافه بر واحدهای درسی خود را بهعنوان واحدهای مهارتی و کارگاهی در صنایع می‌گذراند.»
طباطبایی در پایان گفت: «صنایع به دانشجویان مبلغی را بهعنوان حقوق پرداخت می‌کنند که دانشجویان نیز می‌توانند با این مبلغ بخشی از شهریه خود را پرداخت کنند. اگر این افراد در صنایع موفق عمل کرده و توانستند نیازهای صنعت را برطرف کنند می‌توانند به استخدام صنایع درآیند.»
* نویسنده: سارا طاهری، روزنامه‌نگار
مطالب پیشنهادی
