همه آنچه برای دانشجو شدن باید بدانید
به گزارش «فرهیختگان»، دانشجویان جدیدالورود سال تحصیلی 1400-1399، تفاوت اساسی با دانشجویانی دارند که طی چهار دهه گذشته وارد دانشگاه‌های مختلف کشور شده‌اند، چراکه امسال کرونا شرایط دیگری را برای آنها رقم زده است. این ویروس که این روزها امان کادر درمان و مردم را بریده، اجازه نمی‌دهد شروع سال تحصیلی برای این دانشجویان همانند روال سال‌های گذشته باشد، باوجود اینکه چندماهی می‌شود کروناویروس علی‌رغم جثه نانومتری‌اش، زور فوق‌العاده‌اش را به همگان ثابت کرده و شرایط تحصیل را برای همه دانشجویان از یک‌سو و نحوه تدریس را برای اساتید ازسوی دیگر کاملا متفاوت کرده، حالا هم پایش به برگزاری جشن استقبال از دانشجویان باز شده و با تعطیل کردن آن در همه مراکز آکادمیک، جدیدالورودها را وادار کرده تا شروع سال تحصیلی را هم از پشت مانیتورهایشان تجربه کنند؛ اتفاقی که در ابتدای پیدا شدن سروکله این ویروس چینی، هیچ‌کس تصورش را هم نمی‌کرد که این میهمان تا این‌حد در جای‌جای این کره خاکی جاخوش کند که همه اقشار جامعه را در عمل خانه‌نشین کرده و خود یکه‌تاز میدان شود، اما حالا نه‌تنها این اتفاق تلخ افتاده، بلکه هیچ‌کس نمی‌داند بالاخره چه‌زمانی قرار است باردیگر صدای گپ‌وگفت‌های دانشجویان در فضای دانشگاه‌ها بپیچد و این مراکز همانند گذشته جنب‌وجوش را تجربه کنند. با این‌حال دانشگاه‌ها چاره‌ای ندارند جز اینکه همان مسیری را که برای دانشجویان ترم‌های گذشته پیش گرفته‌اند، جلوی راه نودانشجویان نیز قرار دهند؛ راهی که صرفا از بستر اینترنت و با استفاده از گوشی‌های هوشمند، لپ‌تاپ و... می‌توان آن را پیمود. شرایط این روزهای حاکم بر فضای دانشگاهی کشور باعث شده دانشجویان بومی و غیربومی مجبور باشند صرفا در زمان تعیین‌شده به سایت دانشگاهی که در آن قبول شده‌اند، بروند و بعد از پایان ثبت‌نام، منتظر شروع کلاس‌ها بمانند؛ روندی که هرچند هیچ بویی از آغاز سال تحصیلی برای نودانشجویان سال‌های گذشته را نمی‌دهد، اما نباید این موضوع را نیز نادیده گرفت که ویروس چینی چاره دیگری برای دست‌اندرکاران آموزش‌عالی کشور نگذاشته است.
ترم اول کوتاه شد، واحدها کمتر
نحوه برخورد با این ویروس موضوعی نیست که هر دانشگاهی بخواهد شیوه خاص خود را نسبت‌به آن داشته باشد، بلکه وزارت علوم به‌عنوان متولی اصلی آموزش‌عالی در کشور راهکار تداوم آموزش غیرحضوری و بالطبع ثبت‌نام نودانشجویان ازطریق سامانه‌های مختلف دانشگاهی را تعیین کرده و طبیعی است که همه دانشگاه‌ها ملزم به رعایت آن هستند. علی خاکی صدیق، معاون آموزشی وزیر علوم نیز با تاکید بر تغییر نحوه آموزش در دانشگاه‌ها از شیوه چهره‌به‌چهره خبر داده و گفته بود: «باتوجه به شرایط، چاره‌ای نداریم جز اینکه آموزش الکترونیکی را با تمام توان پیگیری کرده و بعد از پساکرونا هم آموزش ترکیبی را جلو ببریم، چراکه سلامت دانشجویان اولویت اصلی وزارتخانه بوده و در همین راستا باید تمام مراحل ثبت‌نام دانشجویان به‌صورت الکترونیکی انجام شود.» یکی از دغدغه‌های امروز دانشجویان به‌ویژه آنهایی که تازه وارد فضای علمی کشور می‌شوند، تاخیر در ورودشان است، چراکه کرونا و تعطیلی دانشگاه‌ها و تاخیر در روند برگزاری آزمون‌ها باعث شد سال تحصیلی برای نودانشجویان با وقفه همراه شود و به همین دلیل می‌طلبد تا دانشگاهیان برنامه‌ریزی‌های آموزشی لازم را برای جبران این مهم انجام دهند؛ موضوعی که این مقام مسئول درباره‌اش اینطور گفته بود: «تعداد واحدهایی که دانشجویان می‌گیرند، مانند سال‌های گذشته نخواهد بود و تعداد واحدها کمتر است تا دانشگاه‌ها در بازه زمانی مناسب ترم را به پایان برسانند. امیدواریم در ترم آینده کلاس‌ها به‌صورت حضوری در دانشگاه‌ها و موسسات آموزش‌عالی برگزار شود.»
چه مدارکی برای ثبت‌نام در دانشگاه نیاز دارید؟
دانشجویانی که بعد از گذشتن از سد کنکور قرار است در واحدهای مختلف دانشگاه آزاد اسلامی تحصیل کنند، از روز گذشته تا نهایتا پایان وقت امروز فرصت دارند تا با مراجعه به سامانه آموزشیار به نشانی edu.iau.ac.ir نسبت‌به ثبت‌نام خود اقدام کنند. درکنار آن دانشجویانی که به‌عنوان ذخیره اعلام شده‌اند نیز باید در همین بازه زمانی با مراجعه به سایت مرکز سنجش و پذیرش دانشگاه آزاد اسلامی برای ثبت‌نام یا تکمیل فرم اینترنتی اعلام آمادگی کنند. همچنین شروع کلاس‌ها در هر واحد دانشگاهی نیز باتوجه به امکانات آموزشی در مهرماه یا بهمن‌ماه سال‌جاری خواهد بود. با این‌حال دانشجویانی که قصد ثبت‌نام دارند، باید اصل دیپلم کامل یا گواهی قبولی پایان تحصیلات نظام قدیم متوسطه، اصل گواهی اتمام دوره پیش‌دانشگاهی یا اصل دیپلم کامل یا اصل گواهی قبولی پایان تحصیلات نظام جدید متوسطه به‌همراه تصویر آنها، تصویر کلیه صفحات شناسنامه، تصویر کارت ملی، 6 قطعه عکس تمام‌رخ و اصل نامه تاییدیه معافیت تحصیلی دریافتی از پلیس+10 یا تصویر مدرک مشخص‌کننده وضعیت نظام وظیفه را داشته باشند و بعد از آن اقدام به تکمیل فرم‌های ثبت‌نام موجود در سامانه آموزشیار کنند. وضعیت ثبت‌نام دانشجویان در دیگر دانشگاه‌های دولتی نیز به همین منوال است، با این تفاوت که ثبت‌نام در تقریبا تمامی مراکز دولتی از 14 آبان‌ماه به بعد شروع خواهد شد و باتوجه به اینکه عمده دانشگاه‌ها کلاس‌های آنلاین خود را از 17 ماه جاری شروع می‌کنند، عملا دانشجویان پذیرفته‌شده در این مراکز دو یا نهایتا سه روز زمان دارند تا با دراختیار داشتن مدارک لازم و بعد از مراجعه به سایت دانشگاه‌ها نسبت‌به تکمیل روند ثبت‌نامی خود اقدام کنند. موضوعی که قطعا باید موردتوجه تمامی دانشجویان قرار بگیرد، این است که عدم ثبت‌نام آنها در بازه زمانی مشخص‌شده، عملا به‌معنی انصراف از تحصیل تلقی می‌شود.
کلاس‌ها کی آغاز می‌شود؟
به‌گفته معاون آموزشی وزارت علوم، به‌رغم اینکه وزارتخانه تلاش کرده بود تا جدیدالورودها بتوانند در دو یا سه هفته ابتدایی شروع ترم‌شان، به‌صورت حضوری در محیط دانشگاه حاضر شوند، اما شروع موج سوم کرونا این مساله را در عمل منتفی کرده و همه آشنایی و کارهای مربوط دانشجویان جدیدالورود با دانشگاه محل تحصیل و مسئولان آموزشی و غیرآموزشی باید ازطریق همین بستر مجازی دنبال شود؛ روندی که قطعا شرایط را تا حدودی برای این دسته از دانشجویان سخت می‌کند. از سوی دیگر اما حسین قنبری، مشاور معاون آموزشی وزارت بهداشت از استقلال کامل دانشگاه‌های علوم‌پزشکی برای شروع ترم جدید دانشجویان جدیدالورود خبر داده و گفته بود: «دانشگاه‌های علوم‌پزشکی کشور می‌توانند ترم جدید نودانشجویان را بعد از ثبت‌نام پذیرفته‌شدگان نهایی از همین آبان‌ماه آغاز کرده یا اینکه برحسب صلاحدید خود زمان شروع آن را به بهمن‌ماه موکول کنند، بنابراین محدودیتی در این زمینه وجود ندارد.» هرچند دانشگاه‌های کشور درحال حاضر عملا درگیر ثبت‌نام دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری هستند و به همین دلیل هنوز آن‌طور که باید همه دانشگاه‌ها نسبت‌به زمان شروع ثبت‌نام دانشجویان کارشناسی و نحوه آن اطلاع‌رسانی نکرده‌اند، اما آنچه واضح است اینکه بسیاری از دانشگاه‌ها 17 آبان‌ماه را آغاز کلاس‌های خود اعلام کرده‌اند و از طرف دیگر سازمان سنجش زمان تعیین‌شده برای اطلاع‌رسانی دانشگاه‌ها در این زمینه را از 14 آبان‌ماه تعیین کرده و این مهم حاکی از آن است که دانشجویان جدیدالورود دانشگاه‌ها باید از چند روز دیگر با مراجعه به سایت دانشگاه‌های پذیرش‌شده در آن، از نحوه ثبت‌نام‌ها آگاهی پیدا کنند. نکته قابل‌توجه دیگر اینکه هیچ دانشگاهی امکان ثبت‌نام حضوری را نخواهد داشت و همگی ازطریق سامانه‌های خود و به‌صورت غیرحضوری اقدام به این کار می‌کنند، هرچند درحال حاضر برای دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری نیز همین روند را طی کرده و به آنها اعلام کرده‌اند که بعد از عادی شدن شرایط حتما باید مدارک خود را به‌صورت حضوری به دانشگاه تحویل دهند؛ مساله‌ای که طبیعتا درباره دانشجویان کارشناسی نیز صدق می‌کند.
جدیدالورود عزیز! لطفا این 10 توصیه را با دقت بخوان
هرساله ورود دانش‌آموزان دیروز که حالا در زمره دانشجویان قرار گرفته‌اند به فضای دانشگاهی، با برگزاری مراسم ویژه‌ای همراه بود؛ مراسمی که شاید اصلی‌ترین هدف‌شان آشنایی دانشجویان با محیط جدید تحصیلی و رفع نگرانی آنها و خانواده‌شان بوده است، موضوعی که حالا به‌خاطر وجود این مهمان ناخوانده کنسل شده، اما این به معنی رفع نگرانی دانشجویان و از طرف دیگر بی‌تفاوتی مسئولان آموزشی کشور به این مساله نیست. در اصل این روزها دانشگاه‌ها هرکدام برنامه‌های خاص به خود را برای این مهم درنظر گرفته‌اند و علاوه‌بر آن فعالان این حوزه نیز توصیه‌هایی را برای دانشجویان داشته‌اند؛ توصیه‌هایی که عمل به آنها می‌تواند نقش بسزایی در تسهیل روند آموزشی هم برای خود دانشجویان و هم دانشگاه‌ها داشته باشد.
1- زمان را دریابید، از آموزش‌ها عقب نمانید
حسین حسینی، معاون آموزشی دانشگاه تهران و عضو هیات‌علمی این دانشگاه در گفت‌وگو با «فرهیختگان» با توصیه به نودانشجویان سال تحصیلی جدید گفت: «در وهله اول به این دانشجویان توصیه می‌کنیم که از همان روزهای اولیه شروع کلاس‌ها، همراه با درس‌ها پیش بروند و با توجه به اینکه در شرایط امروز دسترسی حضوری به اساتید وجود ندارد، عقب افتادن از درس‌ها برایشان مشکل‌ساز نشود.» منظم بودن و حضور به‌موقع در کلاس‌های آنلاین از دیگر نکاتی بود که هادی مرادی، عضو هیات‌علمی دانشگاه تهران برای دانشجویان جدیدالورود داشت. به گفته او این دانشجویان باید از چند ساعت قبل از شروع کلاس‌ها ملزومات لازم برای این مساله را درنظر بگیرند. او کاهش مدت طول ترم جدید را یکی از مشکلات پیش‌روی دانشجویان عنوان کرد و ادامه داد: «به همین دلیل دانشجویان باید تمام تلاش‌شان را کنند که به هیچ وجه از روند درسی عقب نمانند و اگر به هر دلیلی در درسی با مشکل مواجه شدند، مشکل‌شان را از اساتید و... حل کنند و اجازه ندهند که این مساله در طول ترم با آنها همراه شود.»
2- سوال‌هایتان را بپرسید؛ بدون رودربایستی!
پیگیری دانشجویان برای رسیدن به جواب سوالات‌شان دیگر توصیه‌ای بود که حسینی، استاد دانشگاه تهران به دانشجویان داشت. به گفته او اگر دانشجویی چه در زمینه درسی و چه غیردرسی سوالی داشت، حتما آن را از طریق تلفن‌های موجود در سایت دانشگاه و همچنین مسیرهای تعیین‌شده برای پاسخگویی، بپرسد و به هیچ وجه اجازه ندهد سوالی ذهنش را درگیر کند. در شرایط فعلی که دانشجویان اساتید و بالطبع دیگر همکلاسی‌های خود را نمی‌بینند، رفع سوالات‌شان مهم‌ترین مساله محسوب می‌شود. مرادی نیز درباره این موضوع گفت: «یکی از مشکلاتی که گاهی دانشجویان با آن روبه‌رو هستند اینکه آنها از پرسیدن سوالات‌شان واهمه دارند، درحالی که به این دانشجویان تاکید می‌کنم به هیچ وجه از پرسیدن سوالات درسی و غیردرسی خود خجالت نکشند.» یوسف شاقول، معاون آموزشی دانشگاه اصفهان و عضو هیات‌علمی دانشگاه به دانشجویان جدید توصیه کرد درصورت داشتن سوال و حتی انتقادی حتما آن را از طریق این کانال‌ها به گوش مسئولان برسانند و موضوعات ذهنی خود را بدون رودربایستی در میان بگذارند. هرچند او می‌گوید به گروه‌های مختلف آموزشی و دانشکده‌ها اعلام شده تا هرکدام کانال ارتباطی برای دانشجویان درنظر بگیرند.
3- از مطالعه پک‌های آشنایی با دانشگاه غافل نشوید
معاون آموزشی دانشگاه تهران با بیان اینکه بسته‌هایی را برای نودانشجویان درنظر گرفته‌ایم که در آن علاوه‌بر اطلاعات مهم مورد نیازشان، کارت‌های دانشجویی‌شان هم قرار دارد و این بسته‌ها از طریق پست برایشان ارسال می‌شود، تصریح کرد: «تاکیدمان این است که حتما دانشجویان محتوای موجود در این بسته‌ها را مورد مطالعه قرار دهند تا ذهنیتی از فضای دانشگاه داشته باشند.»
4- مقدمات حضورتان در کلاس‌های مجازی را فراهم کنید
یکی از اصلی‌ترین ملزومات برای تحصیل دانشجویان در فضای امروز آموزشی کشور داشتن لپ‌تاپ و گوشی هوشمند است، موضوعی که از نگاه حسینی، عضو هیات‌علمی دانشگاه تهران دور نماند و درباره‌اش گفت: «داشتن تجهیزات و مطمئن بودن از سالم بودن آنها نیز یکی دیگر از موضوعاتی است که از همین الان نودانشجویان باید به فکر آن باشند و درصورت داشتن مشکل در این زمینه حتما قبل از شروع ترم نسبت به رفع آن اقدام کنند تا در طول ترم این مساله برایشان دردسرساز نشود.» داشتن اینترنت با سرعت بالا برای حضور در کلاس‌های آنلاین، رفع مشکلات درسی و... از دیگر توصیه‌های مرادی، یکی دیگر از اعضای هیات علمی به دانشجویان جدیدالورود است. به گفته او این دانشجویان از امروز باید خود را برای داشتن سرعت و دقتی بالا برای انجام کارهای دانشگاهی‌شان آماده کنند. از سوی دیگر اساتید نیز باید برای این دانشجویان وقت بیشتری نسبت به دیگر دانشجویان بگذارند، چراکه قطعا آنها با محیط دانشگاهی آشنا نیستند و اگر در چند هفته ابتدایی این آشنایی صورت نگیرد، قطعا دانشجو با مشکلاتی همراه می‌شود.
5- دانشگاه‌تان را بشناسید، با بخش‌های مختلف ارتباط بگیرید
مرادی، استاد دانشگاه تهران با تاکید بر اینکه قطعا دانشجویان جدید طی چند ماه گذشته تا حدودی آموزش آنلاین را یاد گرفته‌اند، گفت: «با این حال یکی از مشکلات اصلی‌ای که هرساله با این دانشجویان داریم این است که آنها چون از فضای مدرسه وارد دانشگاه می‌شوند، ممکن است در هفته‌های ابتدایی دچار سردرگمی شوند و قطعا این مساله در شرایط فعلی بیشتر نیز می‌شود از این رو دانشجویان باید آمادگی لازم را برای برقراری تعامل درست با دانشگاه داشته باشند. قطعا دانشگاه محیط جدیدی برای این دانشجویان محسوب می‌شود و شرایط فعلی کشور نیز اجازه حضور فیزیکی آنها را نمی‌دهد، از این رو آنها باید تمام اهتمام خود را برای آشنا شدن با این محیط به کار بگیرند و برای این کار نیز از راه‌های مختلفی که دانشگاه‌ها تعیین کرده‌اند، بهره ببرند.» شاقول، عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان نیز با تاکید بر این مساله گفت: «حفظ ارتباط با دانشکده و مسئولان مختلف مهم‌ترین نکته‌ای است که دانشجویان باید آن را مدنظر قرار دهند و در طول ترم نیز آن را حفظ کنند.»
6- مواظب باشید اسیر حواشی فضای مجازی نشوید
بهره‌گیری از فضای مجازی در آموزش‌های دانشگاهی در کنار فرصت‌ها، حتما تهدیدهایی هم دارد که درصورت بی‌توجهی لاجرم هزینه‌هایی هم برای اعضای جدید خانواده دانشگاه خواهد داشت. شاقول، استاد دانشگاه اصفهان از همین رو به دانشجویان توصیه می‌کند به حواشی‌ای که در فضای مجازی منتشر می‌شود، توجه نکنند. او به «فرهیختگان» می‌گوید: «توجه به حواشی تنها نگرانی‌های نودانشجویان را افزایش می‌دهد. امروز مسیر ارتباطی برای دانشجویان باز است و آنها باید اخبار و سوالات‌شان را از این طریق پیگیری کنند. معاونان، مدیران و مسئولان آموزش و پذیرش و سایر مسئولان دانشگاه، راه‌های ارتباطی از جمله ایمیل‌های مختلفی را در سایت دانشگاه قرار داده‌اند که از طریق آن در کمترین زمان ممکن به سوالات و نکات دانشجویان پاسخ می‌دهند.»
7- آمادگی لازم را برای گذراندن ترمی سخت داشته باشید
شاقول عضو هیات‌علمی دانشگاه اصفهان توصیه دیگری هم به دانشجویان جدیدالورود دارد. او از دانشجویان می‌خواهد برای سپری کردن یک ترم سخت آمادگی لازم را داشته باشند. شاقول ادامه می‌دهد: «به‌رغم اینکه به اساتید اعلام کرده‌ایم چندان به دانشجویان جدیدالورود فشار نیاورند، اما قطعا این دانشجویان نیز باید تا حدودی آمادگی داشته باشند تا بتوانند یک ماه و نیم تعویق در شروع ترم را جبران کنند و در اصل باید تا حدی مهیای سختی باشند؛ چراکه ما باید انتخاب می کردیم که یا یک نیم‌سال را به زمان دانشجویان اضافه کنیم و یا به‌صورت جبرانی کلاس‌ها را تعریف کنیم که قطعا این مهم برای دانشجویانی که از مدرسه وارد دانشگاه شده‌اند کمی سخت خواهد بود.»
8- راه‌های ارتباطی با دانشگاه را بیابید، مشکلات را پشت گوش نیندازید
مرادی، عضو هیات‌علمی دانشگاه پیدا کردن راه‌های ارتباطی با بخش‌های مختلف دانشگاه‌ها را یکی از توصیه‌های مهم به دانشجویان مطرح کرد و گفت: «جدیدالورودها باید تلاش کنند تا در همان یک هفته یا 10 روز شروع ترم، لینک‌های مربوط برای ارتباط‌گیری با دانشگاه را پیدا کرده و به‌سرعت از طریق آن مشکلات‌شان را حل کنند.»
9- تفاوت‌های تحصیل در دانشگاه و مدرسه را بشناسید
دانشجویان جدیدالورود نباید این موضوع را فراموش کنند که قطعا تحصیل در فضای دانشگاه تفاوت‌های اساسی با دوران مدرسه دارد. مهم‌ترین این تفاوت را می‌توانید با تفکری درمورد تفاوت نقش متوجه شوید. تاکنون دانش‌آموز بودید، قرار بود صرفا مطلبی را بیاموزید اما حالا دانشجو می‌شوید، پس برای کسب دانش باید جوینده باشید یا بهتر بگوییم خودتان باید تلاش کنید. بالاخص که در شرایط فعلی و عدم‌امکان ارتباط چهره‌به‌چهره با اساتید و مسئولان آموزشی، درس خواندن در دانشگاه‌ها با مشکلات خاص خودش همراه است.
10- اهداف خود را مشخص و مهارت‌آموزی را آغاز کنید
کرونا به‌رغم ایجاد مشکلات زیاد برای جامعه آکادمیک کشور، اما اوقات فراغت بیشتری را نیز در اختیار زمی‌گذارد، فرصتی که این قشر می‌تواند از آن به بهترین نحو استفاده کرده و در کنار درس خواندن به فراگیری مهارت‌های مرتبط با تحصیل خود نیز بپردازد، مهارت‌هایی که قطعا بعد از دوران فارغ‌التحصیلی می‌تواند کمک ویژه‌ای به آنها برای ورود به بازار کار کند. پس به‌جای آنکه 4 سال بعد با نگاهی اندوهگین، افسوس این روزها را بخورید از همین روزها اهداف خود را مشخص کنید و برای رسیدن به اهداف خود برنامه‌ریزی کرده و در همین راستا، یادگیری مهارت‌های لازم را آغاز کنید. فراموش نکنید صرفا فراگیری کامل آموزش‌های دانشگاهی برای ورود به بازار کار کافی نیست.
* نویسنده: زهرا رمضانی، روزنامه‌نگار
مطالب پیشنهادی
