به گزارش «فرهیختگان»، گرچه امانوئل مکرون در مصاحبه اخیر با شبکه الجزیره خود را جزو توهین‌کنندگان به پیامبر(ص) نمی داند و صرفا بر آن است که حافظ آزادی بیان و عقیده بوده است، در مصاحبه حاضر با سیدسلمان صفوی به محدودیت‌های مسلمانان در فرانسه و تفاوت رویکرد فرانسوی به اسلام اشاره شده است که  نشان می‌دهد قضیه صرفا به آزادی بیان محدود نیست.  دکتر سیدسلمان صفوی رئیس مرکز بین‌المللی مطالعات صلح-لندن، نویسنده کتاب «گفتمان انقلابی در جهان اسلام»، پل گفت‌وگوهای فلسفی ایرانی- اسلامی با غرب و فیلسوف نوصدرایی است. با ایشان درباب توهین‌های اخیر به پیامبر اکرم(ص) گفت‌وگویی کرده‌ایم که از نظر می‌گذرانید.

به‌رغم شعار آزادی بیان؛ علت حمایت از توهین به پیامبر1.9 میلیارد مسلمان چیست؟

غرب از منظر فلسفی، سیاسی و دیپلماسی یکپارچه نیست، لذا نمی‌توان حکم واحدی برای آن صادر کرد. دولت فرانسه در صف اول اسلام‌هراسی و توهین به مقدسات اسلامی است. مسلمانان در فرانسه، تحت‌فشار انواع تضییقات مادی، معنوی و حقوق بشری هستند. دختران مسلمان در مدارس و دانشگاه‌ها حق داشتن حجاب و علائم دینی را ندارند درحالی که مسلمانان بریتانیا در چنین وضعیتی نیستند. در بریتانیا دختران مسلمان می‌توانند در مدارس، دانشگاه‌ها و محل کار خود با حجاب حضور یابند. تعداد مساجد در بریتانیا نسبت به فرانسه، بیشتر است و مسلمانان حق آزادی بیان دارند، تنها نباید به خشونت‌گرایی و تروریسم دعوت کنند. در بریتانیا بیش از هزار مسجد وجود دارد. دولت‌های بریتانیا و آلمان، مخالف دیدگاه دولت فرانسه در رابطه با مسلمانان مقیم هستند و مسلمانان مقیم کشورهایشان را تهدید امنیتی تلقی نمی‌کنند. شهردار لندن یک مسلمان حامی حقوق فلسطینی‌هاست.

[علاوه‌بر اینها] به تفاوت لائیسیته (laïcité) و سکولاریسم در غرب باید توجه شود. دولت فرانسه یک حکومت [مبتنی‌بر] لائیسیته (laïcité) است که از اساس با دیانت در تعارض است. یکی از مبانی «انقلاب فرانسه» و «دوره روشنگری» فرانسه، تقابل با نهاد کلیسا و دیانت بود(1) در صورتی که در بریتانیا ملکه ریاست کلیسا را برعهده دارد و سراسقف کلیسا منصوب ملکه/شاه است. ولیعهد انگلستان و برخی از اعضای خاندان سلطنتی، نمایدگان پارلمان و مجلس لردها به عرفان اسلامی علاقه‌مندند. زمین Regent’s Mosque در لندن، اهدایی جرج ششم پادشاه انگلستان به جامعه مسلمان است. این مسجد بزرگ با ظرفیت ۵۴۰۰ نمازگزار، گنبدی طلایی و مناره دارد.

کشورهای غربی مواضع متفاوتی نسبت به اسلام دارند. جریان‌های افراطی در آمریکا و جریان راست‌افراطی در فرانسه، اسپانیا و صهیونیسم بین‌الملل، از اضلاع مهم تقابل با اسلام و مسلمانان هستند. درحال حاضر آلمان، بریتانیا و فرانسه مهم‌ترین دولت­های اروپایی هستند، اما سیاست آلمان و بریتانیا مانند فرانسه نیست. برای مثال در انگلستان و آلمان، مسجد و نمایندگی مقام‌معظم رهبری دایر است، اما فرانسوی‌ها چنین امکاناتی به ایران نداده‌اند. تفاوت سیاست دول غربی در رابطه با مسلمانان، در کتاب‌ها و مقالات علمی متعدد که در غرب نگارش و منتشر شده، تشریح شده است.(2)

دلیل اصرار فرانسه بر مواضع علیه مسلمانان چیست؟

جنگ تمدن‌های هانتیگتون، یک نظریه نیست، یک پروژه است. جریان راست‌افراطی و کارتل‌های اسلحه‌سازی در غرب، پس از فروپاشی کمونیسم نیاز به دشمن جدید دارند تا در سایه آن به سیاست‌های سلطه‌طلبانه و میلیتاریستی خود ادامه دهند. لذا با توجه به ظرفیت فرهنگی- تمدنی و جمعیت حدود دو میلیاردی مسلمانان، آنها را تهدید اصلی معرفی می‌کنند و در بخشی از فیلم‌ها و بازی‌های کامپیوتری نیز اسلام‌هراسی را تبلیغ می‌کنند.

این سیاست، با رشد اسلام‌گرایی در اروپا مرتبط نیست؟

همه کشورهای اروپایی با رشد اسلام‌گرایی در اروپا مخالف نیستند. تعدادی از آنها و نخبگان اروپایی، اسلام و مسلمانان را بخشی از فرهنگ کنونی اروپا می‌دانند، اما متاسفانه کارهای افراطی برخی مسلمانان و اقدامات تروریستی، حربه‌ای برای جریان‌های مخالف اسلام شده که افراطیون نابخرد را نماینده کل مسلمانان و فرهنگ اسلامی معرفی کنند. طبق تحقیقات علمی اینجانب؛ پلیس اسکاتلند نـه‌تنها مساجد را خطری برای امنیت تلقی نمی‌کند، بلکه مساجد اسکاتلند را فرصتی برای پیشگیری از شیوع جرم در اسکاتلند می‌داند و بر این باورند که مساجد با دعوت جوانان به اخلاق و معنویت، آنها را از مشارکت در کارهای شرورانه نظیر قتل، دزدی و توزیع مواد مخدر بازمی­دارند.  برخی جریان‌های راست افراطی اروپا مخالف مهاجران ازجمله مسلمانان هستند. بین معضل مهاجران و اسلام در اروپا باید جداسازی شود. برای مثال در آلمان، نئونازی‌ها مخالف مهاجران و ترک‌ها هستند، اما در عین‌حال مخالف صهیونیسم، اسرائیل و امپریالیسم آمریکا نیز هستند و کمابیش از ایران دفاع می‌کنند. دولت فرانسه و واتیکان مهم‌ترین نهادهای مخالف رشد اسلام و مهاجران مسلمان در اروپا هستند چنانکه به‌خاطر ترس از رشد جمعیت مسلمان در اروپا و مسلمان ‌شدن اروپا، با عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا مخالفت کردند.

این اهانت‌ها سبب رشد افراط‌گرایی و تقابل ادیان نمی‌شود؟

توهین به مقدسات ادیان الهی؛ در تقابل با حقوق بشر، عقل عملی، صلح و امنیت جهانی است. توهین به رسول‌الله محمدمصطفی(ص) که رحمت الهی برای همه جهانیان است، در تقابل با سیاست گفت‌وگوی بین ادیان، فرهنگ‌ها و تمدن‌های متنوع، صلح و امنیت جهانی است.

 واقعیت این است که جهان امروز با تنوع فرهنگی، دینی و تمدنی روبه‌رو است و احترام متقابل و گفت‌وگو، تنها راه همزیستی مسالمت‌آمیز پیروان ادیان مختلف الهی و فرهنگ‌های متنوع است. دیپلماسی فرهنگی و هنری، تنها راه مبارزه با افراطی‌گری دینی و لائیسیته(laïcité) است. عدم توقف توهین به رسول‌الله محمد مصطفی(ص) در فرانسه، موجب رشد افراطی‌گرایی با شیوه داعشی در اروپا می‌شود و جان میلیون‌ها غیرمسلمان در جهان اسلام را به‌خطر می‌اندازد که مخل امنیت و صلح ملت‌های اروپاست. مسلمانان باید جریان تروریستی داعشی‌ها در اروپا را محکوم کنند و با روش‌های نرم‌افزاری، مقابل توهین به رسول‌الله(ص) بایستند و دولت فرانسه را بیدار کنند که سیاست حمایت از توهین به مقدسات اسلامی، در تعارض با منافع و امنیت ملی فرانسه در جهان است و چنانچه دولت فرانسه تغییر سیاست ندهد، با تحریم کالاهای فرانسوی در اکثریت جهان اسلام مواجه می‌شود.

پیام مسلمانان به غرب و ملت فرانسه؛ صلح، امنیت و احترام متقابل است. خشونت؛ یک معضل و بیماری جهانی است که تنها از طریق گفت‌وگو و دیپلماسی فرهنگی قابل درمان است. پیام من به دولت‌های جهان این است: «علمای فیلسوف و عارف ادیان الهی، طبیبان این بیماری هستند، از دستورالعمل‌های آنها برای توقف رشد خشونت‌گرایی در جهان استفاده کنید. راه مبارزه با افراطی‌گرایی؛ مدارا، مفاهمه، دیالوگ و احترام به ارزش‌های خالده میراث فرهنگ جهانی است. ادیان الهی ازجمله اسلام، بخش مهمی از میراث سازنده فرهنگ و تمدن جهانی هستند.»

پی‌نوشت‌ها:
1. See: J. Christopher Soper and Joel S. Fetzer, «Explaining the accommodation of Muslim religious practices in France, Britain, and Germany. « French Politics(2003); see also Abdulkader H. Sinno (2009). Muslims in Western Politics. Indiana UP.
2. همان.

* نویسنده: سیدحسین امامی، روزنامه‌نگار