به گزارش «فرهیختگان»، دانشگاه آزاد اسلامی از روزهای نخست شیوع ویروس کرونا در کشور، در جهات مختلف تلاش کرد با رفع نیازهای مردمی، به شعار «همواره برای مردم و در کنار مردم» جامه عمل بپوشاند. این اقدام در حوزههای مهندسی با ساخت محصولات فناورانه و تولید مواد ضدعفونیکننده برای جبران کمبودهای این حوزه دنبال شد. در حوزه پزشکی نیز دانشگاه آزاد با تمام توان برای خدمترسانی به مردم به حالت آمادهباش درآمد و بیمارستانهای این دانشگاه، بسته به توان خود تلاش کردند در مبارزه با ویروس کرونا سهمی داشته باشند. یکی از بیمارستانهای فعال دانشگاه آزاد، بیمارستان خاتمالانبیا در شهرستان شاهرود است که از ابتدای شیوع کرونا در زمینه شناسایی بیماران کرونایی مشغول بوده و با توجه به نیازهای شهرستان، توان خود در پوشش خدمات درمانی به سایر بیماران را افزایش داده است. به همین بهانه در شماره امروز با رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود گفتوگو کردیم که در ادامه میخوانید.
سیداحمد ابوالقاسمیفر، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود در گفتوگو با «فرهیختگان» درباره خدمات حوزه پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی در استان سمنان گفت: «واحد شاهرود بهعنوان واحد جامع دانشگاهی و پیشتاز در امر پژوهش در استان سمنان دارای پنج دانشکده ازجمله دانشکده علوم پزشکی و نیز یک بیمارستان اختصاصی با نام بیمارستان خاتمالانبیا(ص) است. دانشکده علوم پزشکیمان از سال 1367 با پذیرش دانشجو در رشته پزشکی فعالیت خود را آغاز کرد و درحالحاضر در رشتههای پزشکی، علوم آزمایشگاهی، پرستاری، هوشبری و بیوشیمی بالینی به پرورش دانشجو و افزایش سطوح آموزشی و پژوهشی در سطح استان و کشور میپردازد.»
او با اشاره به اینکه دانشگاه آزاد اسلامی شاهرود از سال ۶۲ شروع به فعالیت کرده است، تصریح کرد: «این دانشگاه تاکنون ۳۷ هزار فارغالتحصیل داشته که از این تعداد 1000 نفر دانشجوی پزشکی، ۱۳۰۰ نفر پرستار، ۸۰۰ نفر از رشته علوم آزمایشگاهی و ۷۵۰ نفر از رشته هوشبری فارغالتحصیل شدهاند.»
ابوالقاسمیفر با بیان اینکه فضای دانشگاه آزاد اسلامی شاهرود به دو قسمت سایت اصلی دانشگاه و سایت بیمارستان تقسیم میشود، ادامه داد: «از حدود هزار فارغالتحصیل پزشکی این دانشکده قریب به ۳۰درصد در تخصصهای مختلف پزشکی قبول شدهاند که نشاندهنده بار علمی بالای این دانشکده و دانشگاه است. این دانشکده دارای 32 عضو هیاتعلمی تماموقت و بیش از 100 استاد مدعو است و در آن تعداد هفت کمیته اعتباربخشی فعال با هدف گسترش و استانداردسازی فعالیتهای آموزشی، پژوهشی و درمانی، جهت رسیدگی و دقت عملیاتی برنامههای دانشکده مذکور درراستای اهداف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و حوزه سلامت وجود دارد.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود گفت: «در دانشکده علوم پزشکی این دانشگاه علاوهبر تمامی امکانات رفاهی، آزمایشگاهی و کتابخانهای، مجموعه مهارتهای بالینی با مجوز برگزاری آزمونهای صلاحیت بالینی از سوی وزارت بهداشت، با سابقه برگزاری هشت دوره آزمون پایان دوره پزشکی عمومی (صلاحیت بالینی) فعال است. همچنین «مرکز تحقیقات نانوذرات بیولوژیک در پزشکی» این واحد دانشگاهی که اولین مرکز تحقیقاتی تخصصی در زمینه نانوذرات بیولوژیک در حوزه علوم پزشکی در سطح کشور به شمار میرود، در مردادماه سال 98 توسط دکتر محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی افتتاح شده است.»
او در همین زمینه افزود: «این مرکز در حوزه تولید نانوذرات زیستی، نانوفناوری پزشکی، دارورسانی هدفمند، تولید ترکیبات نانودارو، مطالعات اثرات زیستسازگاری نانوذرات، مطالعات خواص سمی و غیرسمی نانوذرات در بدن و مطالعاتی در حوزه خواص التیامبخشی و درمانی نانوذرات و همچنین ارائه امور مشاوره و پذیرش طرحهای تحقیقاتی در حوزه نانوفناوری پزشکی فعال است. در این مرکز آزمایشگاه مرجع اصلی جهت انجام امور تولیدی و خاصیتسنجی و دو آزمایشگاه همکار جهت کشت سلول و بافت و آموزش نیز وجود دارد.»
ابوالقاسمیفر با اشاره به بیمارستان این واحد دانشگاهی افزود: «بیمارستان آموزشی-درمانی خاتمالانبیا(ص) از سال 1382 بهصورت ملکی جهت آموزش دانشجویان پزشکی و پیراپزشکی و درمان بیماران با ظرفیت 120 تخت فعال در جوار دانشکده علوم پزشکی، شروع بهکار کرد. این بیمارستان بهدلیل هتلینگ و خدمترسانی به مراجعان سرپایی و بستری در بخشهای داخلی، جراحی، کودکان، نوزادان، زنان و زایمان، چشمپزشکی، اورولوژی، ICU ,CCU ,NICU اتاق عمل، اورژانس و پلیکلینیک برخی شهرهای مجاور را نیز تحت پوشش قرار داده و بهدلیل آموزشی بودن، تنها بیمارستان وابسته به دانشگاه آزاد اسلامی در استان سمنان است که با توجه به ظرفیت موجود و تعیینشده از طرف سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی، جهت تحصیل و فراگیری دانش پزشکی و پیراپزشکی پذیرش میدهد.»
بیمارستان خاتمالانبیا بخشی از بار درمانی شهرستان را به دوش کشیده است
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود در پاسخ به اینکه آیا بیمارستان خاتمالانبیا(ص) دانشگاه آزاد اسلامی شاهرود با توجه به ظرفیت و گنجایش در بحران بیماری کرونا مورد استفاده قرار گرفته است، اظهار داشت: «بیمارستان خاتمالانبیا(ص) شاهرود یک بیمارستان آموزشی-درمانی است که وزارت بهداشت در شهرستان شاهرود آن را بیمارستان دوم در مقابله با کرونا معرفی کرد و هیچگونه تجهیز یا امکانات ویژهای برای آن در نظر گرفته نشد، اما بخش دیالیز بیمارستان خاتمالانبیا(ص) در دوران شیوع کرونا با دوبرابر ظرفیت قبل بهدلیل درگیر بودن بیمارستان امام حسین(ع) شاهرود فعال شد. این بیمارستان در طول مدت شیوع ویروس کرونا، توانست بخش عظیمی از بار درمانی این شهر را به دوش بکشد.»
شناسایی بیماران کرونایی با روشهای پاراکلینیک و بالینی
وی ادامه داد: «بسیاری از بیماران کووید-19 در این بیمارستان با روشهای پاراکلینیک و بالینی تشخیص داده میشوند و پس از مشاوره عفونی به بیمارستان امام حسین(ع) شاهرود که بیمارستان ریفرال کرونا انتخابی وزارت بهداشت بوده، انتقال داده شده و تحت درمان قرار گرفتهاند. این بیمارستان باوجود بیتوجهی مسئولان شهری و سازمانی و استانی، همچنان به خدمترسانی مشغول است و با توجه به تمامی کمبودهای موجود در پذیرش بیماران شهرستان فعالیت بسزایی دارد.»
او گفت: «بیمارستان خاتمالانبیا(ص) با سابقه بیش از 17 سال، ظرفیت ارائه خدمات درمانی و بهداشتی را به مردم شهرستان و شهرهای مجاور بهصورت کامل داشته و در عمل نیز موفق بوده و بدیهی است شهرستان شاهرود و حتی شهرستانهای اطراف نیازمند خدمات این بیمارستان هستند و بسیاری از پزشکان تنها عملهای خود را در این بیمارستان انجام میدهند، ازاینرو نیاز است که وزارت بهداشت، توجه خاصی در تجهیز و گسترش فعالیت این بیمارستان جهت ارائه بهتر خدمات درمانی و بهداشتی داشته باشد.»
خدمات درمانی بیمارستان خاتمالانبیا با تعرفه دولتی انجام میشود
ابوالقاسمیفر درخصوص ارائه خدماتی اعم از آزمایشگاهی، پرستاری و پزشکی به بیماران کرونایی تصریح کرد: «تمامی امکانات بیمارستانی و نیروهای انسانی در زمان شیوع بیماری کرونا در خدمت نهادهای دولتی جهت انجام امور درمانی و بهداشتی قرار گرفتهاند. همچنین در بیمارستان خاتمالانبیا تعرفه دولتی برای خدمات درمانی ارائه میشود و کلیه بیمههای پایه و تکمیلی نیز تحت پوشش قرار میگیرد. ازاینرو اگر کسی بیمه تکمیلی داشته باشد نیاز نیست برای دریافت خدمات هیچ هزینهای پرداخت کند.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود با اشاره به اهمیت بهروزرسانی تجهیزات بیمارستان خاتمالانبیا(ص) بیان داشت: «تجهیز بیمارستان خاتمالانبیا(ص) میتواند در پذیرش بیماران ترومایی که در تصادفات جاده شاهرود بهسمت تهران دچار سانحه میشوند برای مردم عزیز ما نقش حیاتی داشته باشد. بار اورژانس بیمارستان امام حسین با تجهیز مناسب بیمارستان خاتمالانبیا بهشدت کاهش مییابد که این در خدمترسانی به مردم بسیار مفید خواهد بود. از سوی دیگر بیمارستان خاتمالانبیا متعلق به تمام مردم شاهرود بوده و همه در آن منتفع هستند؛ منتها با توجه به اینکه عمر تجهیزات و امکانات آن زیاد است باید برای بهروزرسانی تجهیزات و امکانات آن تلاش کنیم.»
نخستین تولیدکننده ماسک 3 لایه اتوماتیک در استان سمنان بودیم
او درخصوص دستاوردهای فناوری در ارتباط با بیماری کرونا گفت: «این واحد دانشگاهی اولین تولیدکننده صنعتی ماسک سه لایه اتوماتیک در استان سمنان به شمار میرود. دستگاه تولید ماسک اتوماتیک که با هزینه 20 میلیارد ریال توسط یکی از خیرین شهرستان شاهرود خریداری و در آزمایشگاه واحد شاهرود نصب شده، این قابلیت را دارد که در هر دقیقه حدود 50 تا 60 ماسک سهلایه تولید کند.»
توان تولید روزانه 20 هزار ماسک را داریم
ابوالقاسمیفر درخصوص بازار این محصول ادامه داد: «محصولات این کارگاه که قابلیت افزایش تا حدود 20 هزار ماسک در روز را دارد بهصورت خودکار توسط دستگاه استریل و بستهبندی میشود و فعلا برای تامین نیاز نیازمندان به خیریهها ارائه میشود و انشاءالله در آینده نزدیک برای مصرف عموم مردم به بازار نیز روانه خواهد شد.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود افزود: «سایر امکانات موردنیاز برای تولید ماسک از طرف آزمایشگاههای دانشگاه آزاد اسلامی شاهرود تامین شده است، بهطور مثال کارگاه مربوط به این حوزه در تاریخ 27 مهرماه افتتاح شده و در آن سه نفر مشغول فعالیت هستند.»
جزئیات تولید مواد ضدعفونیکننده در واحد شاهرود
ابوالقاسمیفر درخصوص تولید الکل گفت: «مطابق با نامگذاری سال ۱۳۹۹ و درراستای مبارزه با بیماری فراگیر کووید-19 اقدام به تولید الکل ۸۷درصد تولیدی رقیقسازی کرده که در ساخت محصول ضدعفونیکننده کاربرد دارد. در اصل بهدلیل وجود امکاناتی نظیر دستگاه برج تقطیر و اتوکلاو بخار در آزمایشگاه دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود و با تلاش کارشناسان این آزمایشگاهها و با همکاری شرکت دانشبنیان طب زکریای رازی موفق به تولید ماده ضدعفونیکننده سطوح و دست شدهایم.»
او ادامه داد: «از اسفند سال گذشته و همزمان با تولید مواد ضدعفونیکننده برای بیمارستان، بحث استریل کردن ماسکها نیز موردتوجه قرار گرفت که در این ایام با همکاری با نهادهای مختلف پس از تولید، ماسکها به دانشگاه انتقال یافت و با استفاده از دستگاه اتوکلاو بخار با تعیین دما و فشار خاص تمامی ماسکها استریل شده و در اختیار سازمانهای مختلف قرار گرفت. خوشبختانه میزان تولید محصولات ضدعفونیکننده با توجه به دستگاههای آزمایشگاه واحد دانشگاه در فاز اول به میزان ۳۰۰ بطری در هفته بود.»
ابوالقاسمیفر عنوان کرد: «در حوزه تولید الکل با استفاده از شکر و ملاس چغندرقند نیز وارد شدیم و خوشبختانه الکل تولیدشده پس از خلوص به بالای 70درصد رسید؛ اما بیشتر جنبه آزمایشگاهی این قضیه موردتوجه قرار گرفت و توان دانشگاه روی استریل کردن و تولید ماسک گذاشته شد و اکنون با توجه به همکاری با یک شرکت مستقر در مرکز رشد توانستهایم به تولید بالایی از ماسکهای استریل دست پیدا کنیم که بهزودی پس از اخذ مجوزها روانه بازار خواهد شد. با توجه به نیاز دانشگاه بیشتر محصول ضدعفونیکننده تولیدی برای رفع نیاز دانشگاه و بیمارستان بهکار گرفته شده و مازاد آن برای فعالیتهای جهادی و توزیع در مناطق محروم ارسال شد.»
برنامههای واحد شاهرود برای مبارزه با کرونا تداوم دارد
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود در پاسخ به اینکه با توجه به شروع موج سوم شیوع کرونا، اقدامات این واحد چگونه در این زمینه ادامه خواهد داشت، تصریح کرد: «برنامه مبارزه با این بیماری بهصورت مداوم درحال اجرا بوده و طبق پروتکلهای بهداشتی، تمامی برنامههای آموزشی جهت پیشگیری به دانشجویان، کارمندان و مراجعان ارائه شده است. همچنین براساس دستورالعملهای ستاد استانی کاهش ساعت کاری، دورکاری کارکنان و رعایت فاصلهگذاری اجتماعی، ضدعفونی تمامی فضاهای آموزشی، انجام تبلیغات و آموزش روشهای پیشگیری از بیماری توسط اداره روابطعمومی واحد و... همچنان در دستورکار قرار دارد.»
او درخصوص دستاوردهای حوزه علوم پزشکی دانشگاه در ارتباط با کرونا در واحدهای مختلف استانی بیان داشت: «محصولی برای حذف کرونا در دنیا ساخته نشده است و درحالحاضر کشورهای مختلف مشغول پیگیری آن هستند، اما برخی محصولات ازقبیل داروهای ضدعفونیکننده و وسایل بهداشتی در سطح کشور درحال تولید و پخش است. در این راستا واحد شاهرود در ابتدای سال 99 با مرمت و راهاندازی دستگاه تقطیر مایع به مایع موجود در آزمایشگاه مهندسی شیمی و با توجه به اخذ مجوزهای لازم توسط شرکت کیمیا طیران زکریا مستقر در مرکز رشد پروفسور حسابی خود توانست بالغبر دو هزار لیتر محلول ضدعفونی دست و محیط تولید کند و آن را به مراکز درمانی و بیمارستانی تحویل دهد.»
تولید انبوه دستگاه ضدعفونیکننده محیط و اجسام در دستورکار
ابوالقاسمیفر در همین زمینه افزود: «با استفاده از دستگاه اتوکلاو موجود در آزمایشگاه صنایع غذایی این واحد دانشگاهی در ابتدای سال 99 روزانه حدود هزار ماسک بهداشتی تولیدشده در ستاد مقابله با کرونای شاهرود، استریل شده و مجدد به این ستاد تحویل داده شد. همچنین دستگاه ضدعفونیکننده محیط و اجسام را با استفاده از فرابنفش و گرما تولید کردهایم که با اختراع این دستگاه توسط فریبرز فروهنده و مسعود عربعامری نگرانی از لمس دستگیره پلهبرقی و کاغذ و اسکناس و سطوح در دسترس مانند میز و صندلی و دستگیرهها و... و انتقال میکروب از این طریق از میان رفته است.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود با بیان اینکه این دستگاه برای کاربردهای مختلف به شکلهای مختلف ساخته میشود، اظهار داشت: «این دستگاه مولد گرمای کنترلشده و تابش فرابنفش UVc است که با استفاده از این دو روش عقیمسازی میکروبها انجام میشود و شاهد کاهش چشمگیر تعداد میکروبهای موجود در دو نمونه شاهد و مورد تست در دانشگاه علوم پزشکی شاهرود بودهایم.»
عضو هیاتعلمی دانشگاه آزاد اسلامی شاهرود در توضیح هدف از این اختراع و کاربرد آن، افزود: «در موارد متعددی میتوان از این دستگاه استفاده کرد. بهعنوان مثال مقابله با کاهش تعادل درصورت استفاده نکردن از دستگیره پلهبرقی و مشکلات ایجادشده در عدم قبول وجه نقد و انتقال میکروب از طریق اسکناس و کاغذ در بانکها و ادارات و همچنین صدمه وارده از طریق مواد ضدعفونیکننده به سطوح (صفحه کلید خودپرداز، میز، صندلی و...) ازجمله موارد کاربرد این دستگاه به شمار میرود.»
او با بیان اینکه تستها روی انواع باکتریها انجام شده است، گفت: «با استفاده از این اختراع علاوهبر کاهش هزینهها، عوارض جانبی مایعات ضدعفونیکننده روی سطوح مثل اسکناس، صفحه کلید و... از بین خواهد رفت.
ازاینرو با سنجش بازار مصرف و آماده شدن طرح توجیهی این دستگاه بهزودی تولید این محصولات در استان سمنان انجام خواهد شد.»
ابوالقاسمیفر درخصوص دستاورد دیگر علمی و پژوهشی در مبارزه با کرونا از برگزاری یک نشست با حضور پزشکان و دانشجویان علوم پزشکی خبر داد و گفت: «در تیرماه سال جاری جلسه سخنرانی با حضور پزشکان و دانشجویان علوم پزشکی برگزار شد که در آن یکی از شرکتکنندگان روشی جدید برای پیشگیری از ابتلا به کرونا را پیشنهاد داد که نکات قابلتوجهی را شامل میشد.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود در پاسخ به اینکه با توجه به برگزاری ترم تابستان و همچنین ترم تحصیلی مهر، حوزه علوم پزشکی چه برنامهای برای حوزه سلامت دانشگاهیان دارد، خاطرنشان کرد: «رعایت پروتکلها و فاصلهگذاری، دورکاری، کاهش ساعت کاری، مجازی کردن کلاسهای نظری و رعایت اصول بهداشتی در کلاسهای عملی و فضاهای آموزشی از برنامههای این دانشگاه در این زمینه به شمار میرود.»
*نویسنده: مریم حضرتی، روزنامهنگار