نقد نشانه‌های فرهنگی المپیک پاریس

فرهیختگان: المپیک پاریس به پایان رسید اما همچنان حاشیه‌های مراسم افتتاحیه و اتفاقاتی که در این رویداد ورزشی شکل گرفت، ادامه دارد. اجرای صحنه‌ای مشابه بازسازی مدرن نقاشی مشهور لئوناردو داوینچی که فیلیپ کاترین، (هنرپیشه و خواننده فرانسوی) در نقش خدای یونانی دیونوسوس ظاهر شد و بدنش را آبی کرده بود و برهنه درحالی‌که تنها با یک دسته‌گل خود را پوشانده بود روی صحنه آمد و با این کار، خشم مسیحیان را برانگیخت.

برای اینکه از نشانه‌های فرهنگی المپیک پاریس بیشتر بدانیم به سراغ احسان محمدی، جامعه‌شناس رفتیم تا با او این نشانه‌ها را بررسی کنیم. 

محمدی گفت: ما درباره فرانسه صحبت می‌کنیم؛ کشوری که به آن «کشور فراقاره‌ای» می‌گویند، زیرا یک طرفش به اروپا متصل است و طرف دیگرش با فاصله کمی با آفریقا ارتباط دارد و همیشه هم با بخش‌هایی از آسیا رابطه داشته است.
برخی معتقدند جریان‌های فکری «چپ» در اروپا، به‌ویژه در فرانسه بسیار قوی هستند. این جریان‌ها معمولا علیه ساختار حاکم عمل می‌کنند و به صورت اغراق‌شده‌ای از هر جمعیت کوچکی حمایت می‌کنند. مثلا در مسائل جنسیتی. یا گروه‌هایی که دغدغه‌های خاصی مانند شرم از بدن، چاقی یا لاغری دارند. اینها چه درصدی از جامعه را تشکیل می‌دهند که برایشان کمپین ایجاد  و فضایی فراهم می‌شود که انگار 90 درصد جامعه هستند؟ درحالی‌که در واقعیت چنین نیست.

جامعه‌شناس افزود: نخست در فیلم‌های هنری‌شان این مسائل را به تصویر کشیده‌اند. این فرصتی بود برایشان تا این نگرش‌ها و دیدگاه‌ها را پیاده کنند. به هر حال، تقویت همجنس‌گرایی، ضدیت با مذهب و سکولاریسم اغراق‌شده، نشانه‌هایی هستند که معمولا ابتدا از طریق هنر و استفاده از شبکه‌های اجتماعی برای وایرال شدن به جامعه معرفی می‌شوند و سپس عادی‌سازی می‌گردند.

او ادامه داد: فرانسه به یک قبله برای عصیانگران اجتماعی و فرهنگی تبدیل شده است؛ افرادی که در جامعه خود نمی‌توانند به راحتی حرف بزنند، به فرانسه می‌روند و این دیدگاه‌ها را از طریق هنرهایی مثل تئاتر، موسیقی و سینما به نمایش می‌گذارند. مساله عادی‌سازی همجنس‌گرایی هم از جشنواره کن و سینما شروع شد. اولین بار که بسیاری از این اصطلاحات را شنیدیم، در فیلم‌های سینمایی بود که در جشنواره کن فرانسه به نمایش گذاشته شدند و جایزه گرفتند.

محمدی خاطر نشان کرد: این مسائل در المپیک به ضد خود تبدیل شد. برخلاف انتظارات، این اغراق و نمایش برجسته باعث واکنش‌های منفی شد و حتی بسیاری از هنرمندانی که طرفدار آزادی‌های مدنی و اجتماعی بودند، گفتند این رفتارها توهین به آزادی است. زیرا شما عملا آزادی دیگران را نادیده می‌گیرید و به گروه‌های اقلیتی که مظلوم‌نمایی می‌کنند، فضا می‌دهید تا از این شرایط سوءاستفاده کنند.

متن کامل مصاحبه عاطفه جعفری، خبرنگار گروه فرهنگ را در روزنامه فرهیختگان بخوانید.