تب دنگی بیماری شش‌دنگی نیست

فرهیختگان: بیماری تب دانگی یا تب دانگ یک بیماری ویروسی است. راه انتقال این ویروس از طریق یک پشه است که ما به آن پشه آئدس می‌گوییم. پشه آئدس انواع مختلفی دارد اما دو نوع آن مهم‌تر است. یکی پشه آئدس اجپتی‌کوس و دیگری آلبوپیکتوس است.

اجپتی‌کوس نوع شایع این پشه است و بیشتر از انواع دیگر تب دانگی را انتقال می‌دهد و در کشور ما نیز بیشتر این نوع پشه وجود دارد. محل زندگی این پشه گرمسیری و نیمه‌گرمسیری است. بسیاری از کشورهایی که در منطقه ما هستند، مانند افغانستان، پاکستان، اندونزی و مالزی و... این بیماری را داشتند.

همسایه‌های کشورمان به‌خصوص همسایه‌های شرقی این پشه را داشتند. در چندسال اخیر این پشه در استان‌های جنوبی شناسایی شد اما وقتی پایش شد، متوجه شدند خوشبختانه پشه به ویروس آلوده نیست. 

متخصصان بیماری‌های عفونی معتقدند کافی است پشه آلوده شود و پس از آلوده شدن، فرد را بگزد. پس از آن فرد مبتلا به این بیماری می‌شود. بنابراین راه انتقال این بیماری برخلاف بیماری‌های ویروسی دیگر مانند کرونا و... از طریق پشه قابل انتقال است و فرد به فرد انتقال ندارد. یعنی راه اصلی انتقال از پشه آلوده است. پشه در استان‌های جنوبی محدود بود اما متاسفانه پشه‌ها چند خصوصیت دارند. یکی از خصوصیت‌های پشه‌های آئدس این است که به سموم و سم‌پاشی با گذشت زمان مقاومت پیدا کرده‌اند. یکی دیگر از خصوصیت‌های این پشه این است که قبلا فقط در مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری می‌توانستند زندگی کنند اما براساس گفته متخصصان عفونی، پشه آئدس و تب دانگی در اروپا هم پیدا شده است. وجود این پشه و تب دانگی درمجموع بدان معناست که پشه خودش را با محیط سازگار می‌کند و وارد مناطق معتدل‌تر از لحاظ آب‌وهوایی می‌شود. وقتی که پشه با اغلب شرایط جوی سازگار می‌شود، به این نتیجه می‌رسیم پشه تنها مختص به استان‌های خاص نیست؛ چراکه دیدیم کم‌کم از استان‌های جنوبی به سمت سایر استان‌ها حرکت کرد. وقتی در استان‌های دیگر پیدا شده باشد، این امر نشان می‌دهد در یک الی دو سال دیگر احتمال این وجود دارد این پشه در کل کشور شناسایی شود؛ زیرا پشه‌ها مرز نمی‌شناسند. امری که از انتشار پشه‌ها جلوگیری می‌کرد، آب‌وهوا بود که اکنون می‌بینیم در آب‌وهوای معتدل هم می‌تواند زندگی کند. بنابراین به‌تدریج این پشه به استان‌های شمالی و تهران هم وارد می‌شود. 

وقتی ما پشه را داریم، یعنی شرایط مهیا است و تنها امری که لازم است، آلوده شدن به ویروس است. اما ویروس چگونه وارد می‌شود؟ آن‌گونه که گزارش داده شده، کشورهای همسایه ما مواردی از ابتلا به تب دانگی را مشاهده کرده‌اند. توریست‌ها و مسافران ما وقتی به کشورهای حوزه خلیج‌فارس که تب دانگی در آنها گزارش شده سفر می‌کنند و به کشور بازمی‌گردند، ویروس را در بدن‌شان دارند.

کافی است که پشه فرد بیمار را نیش بزند و فرد آلوده شود. آنچه که در این بین ناگفته مانده، این است که تنها پشه ماده چنین مشکلاتی را به همراه دارد. این پشه وقتی آلوده می‌شود، می‌‌تواند ما را تا آخر عمرش آلوده کند. از طرفی آلودگی در بدن پشه می‌ماند و در یک مدت‌زمان، پشه باید سیر تکاملی طی کند. پس از آن تا آخر عمر پشه که یک ماه است، ویروس در بدن پشه می‌ماند.

اما متاسفانه همین پشه به پشه‌هایی که از او متولد می‌شوند هم می‌تواند ویروس را منتقل کند. یعنی انتقال ویروس از پشه به پشه تازه متولد‌شده هم وجود دارد. واقعیت این است ما با طیف کشورهایی روبه‌رو هستیم که این بیماری در آن کشورها شایع است؛ چراکه بارندگی‌های اخیر باعث شده شرایط اقلیمی در دنیا تغییر کند. یعنی هیچ‌وقت در تابستان تا به این اندازه بارندگی نداشته‌ایم. هرقدر به جهان‌گرمایی نزدیک شویم و با تغییرات اقلیمی روبه‌رو شویم و از طرفی افزایش شهرنشینی در جهان داشته باشیم، دنیا را به سمت طغیان بیماری‌های عفونی سوق خواهیم داد؛ مانند همین تب دانگی. 

عبدالرضا میرعلیایی، مدیر برنامه بیماری‌های منتقله آئدس مهاجر در گفت‌وگو با «فرهیختگان» تاکید کرد:  زمانی می‌توان سیر اپیدمی بیماری را مطرح کرد که موارد ابتلا به این بیماری در کشور بسیار زیاد باشد، مانند بیماری کرونا. اما زمانی که بیماران زیادی از یک کشور دیگر وارد کشور می‌شوند، ما به آن اپیدمی بیماری در کشورمان نمی‌گوییم. همچنین تنها ۱۱ نفر بیمار مبتلا به تب دانگی در کشور شناسایی شده‌اند. بنابراین ما در فاز اپیدمی بیماری قرار نداریم.

وی افزود: هیچ‌گونه محدودیتی برای سفر چه در داخل کشور و چه به خارج از کشور وجود ندارد و تنها از مسافران می‌خواهیم اقدامات لازم برای مقابله با پشه آئدس را انجام دهند. همچنین اگر مسافران از منطقه آلوده بازگشتند، حواس‌شان به علائم بیماری دانگ باشد. 

متن کامل این گزارش را در روزنامه فرهیختگان بخوانید.