هیچ‌کدام از نامزدها نمی‌توانند نماینده دولت شهید رئیسی باشند

فرهیختگان: سیدحسین شهرستانی، جامعه‌شناس معتقد است که آنچه درحال حاضر محل نزاع اصلی میان نامزدهای انتخاباتی است همان دعوای دوگانه سیاست خارجی است. او ابتدا به کنش انتخاباتی مسعود پزشکیان اشاره کرد و گفت: «اگرچه هیچ واقعیت منسجم و مشخصی در صحنه وجود ندارد. تشتتی در واقعیت وجود دارد، صحنه شفاف نیست و آنچه در مناظرات خودش را نشان می‌دهد، مشخص نیست. معلوم نیست چه رویکردی در برابر چه رویکردی قرار گرفته است. برای مثال پزشکیان، خیلی از اندیشه‌ها و ایده‌ها را به عهده نمی‌گیرد، برهمین اساس ظریف ورود می‌کند و خیلی از حرف‌هایی که پزشکیان نمی‌زند را می‌گوید. مزاج و رویکرد پزشکیان هم این نیست که کشور را به سمت یک رویکرد مشخص اصلاح‌طلب مثل خاتمی، روحانی و ظریف ببرد.»

شهرستانی معتقد است، رویکرد پزشکیان و شخصیتی که دارد توانسته بخشی از رای افرادی که حتی دولت رئیسی را قبول دارند جذب کند و البته در ادامه به این موضوع اشاره کرد که کسی نمی‌تواند سبد رای آقای رئیسی را تماما جذب کند و توضیح داد: «براساس برخی از نظرسنجی‌ها، بالای 30 درصد از کسانی که از دولت رئیسی راضی هستند روی پزشکیان، تمایل رای دادن دارند. جامعه این‌طور برداشت نمی‌کند که رای به پزشکیان، به معنی نارضایتی از دولت رئیسی و بازگشت به دوره روحانی است. آقای رئیسی رای خودشان را داشتند، هیچ‌کس نمی‌تواند به‌تنهایی رای آقای رئیسی را از آن خود کند. این یعنی که جلیلی و قالیباف نتوانستند، رای آقای رئیسی را آن خود کنند و ناتوان بودند. البته توانمندی‌های شخصی پزشکیان یک افزوده‌هایی بر جریان خاتمی و روحانی دارد.»

وی در ادامه افزود: « پزشکیان بین خاتمی و احمدی‌نژاد را قلق‌گیری کرده و تا الان هم با تمام ناتوانی‌‌اش توانسته بخشی از این سبد رای را فعال کند که هم بتواند بخشی از سبد رای احمدی‌نژاد و آقای رئیسی را کسب کند و هم بخشی از بدنه اجتماعی سنتی و روتین اصلاح‌طلبان را فعال کند. البته نتوانسته بخشی از تحریمی‌ها را به میدان بیاورد ولی در یک اغتشاش گفتمانی دستاوردهایی را به همراه داشته است. یعنی اینکه ظریف برای خود رای طبقه‌متوسطی‌ها را کسب می‌کند و از آن طرف پزشکیان در مناظرات و بدون اینکه رویکرد دقیق خود را عرضه کند، تلاش می‌کند یک رای سیال نارضایتی را جذب کند که البته در گفتارش مشخص نیست و معلوم نیست سلیقه سیاسی آن رای و گفتار سیاسی‌اش چیست.»

شهرستانی در ادامه اشاره کرد که برخی نارضاتی‌ها می‌تواند برای پزشکیان جذب رای داشته باشد و توضیح داد: «البته معلوم است که اگر پزشکیان بیاید، کشور به چه سمتی می‌ر‌ود و اگر نامزدهای گفتمان انقلاب بیایند کشور به سمت توسعه و اقتدار داخلی می‌رود و همکاری‌های بین‌المللی با شرق و غرب بدون اولویت درجه یک حرکت خواهد کرد. الان دعوا سر این است که آیا سیاست‌خارجی به معنای ارتباط با غرب اولویت اول و آخر کشور است یا این طرف، سیاست‌خارجی را تعریف می‌کند و می‌گوید همه‌چیز وابسته به سیاست‌خارجی نیست و منحصر در روابط با اروپا و آمریکا نیست.»

شهرستانی درباره اینکه اصولگرایان هم چقدر توانستند رای افرادی که به شهید رئیسی رای دادند را جلب کنند، گفت: «بالاخره الان بحث بین جلیلی و قالیباف است. این رای تقسیم شده و این‌طور نبوده که هر کدام بتوانند کل آن رای را کسب کنند، اما اثر مثبتی هم نداشته است. خود دولت که الان نامزد مشخصی در میان کاندیداها ندارد، بنابراین به قولی «نسب‌نامه دولت کی‌قباد، ورق بر ورق هرطرف برده باد.» میراث دولت آقای رئیسی ادامه تعریف شده مشخصی ندارد و هر کدام از این کاندیداها بالاخره، به شکلی بدشان نمی‌آید که ایشان را نمایندگی کنند حتی آقای پزشکیان هم دوست دارد وجوه مثبتی از آن دوره را در خود نشان دهد و هیچ‌کدام هم در‌عین‌حال نمی‌توانند تمامیت آن دولت را نمایندگی کنند.»

شهرستانی درباره وعده‌هایی که نامزدهای انتخاباتی مطرح می‌کنند که غیرقابل اجرا به‌نظر می‌رسد هم گفت: «وعده‌ها قابل اجرا هم باشد به شکل نقشه‌ای که بتوانیم روی دیوار سفیدی بکشیم، نیست. با هزار تغییر و تبصره و راه آمدن با دیگران و مماشات، ممکن می‌شود.»

متن کامل این گفت‌وگو را در روزنامه فرهیختگان بخوانید.