پاسخ به پرسش های کودکان درباره خدا

هانیه عدالتی: فرزندان ما از زمانی که محیط اطراف خود را می‌شناسند، نام خدا را در مکالمات روزمره‌ی اطرافیان می‌شنوند و برایشان این سوال ایجاد می‌شود که خدا کیست؟ کجا زندگی می‌کند؟ چه شکلی است؟ چرا ما او را نمی‌بینیم و صدها سوال دیگر. کودکان در حال کشف پدیده‌های اطراف خود هستند و در کنار سوالات مربوط به خداوند، مفاهیم دشوار دیگری همچون عبادت، تولد، مرگو آفرینش هم ذهن کودکان را درگیر می‌کند. 

کودکان ابتدا این سوالات را از والدین خود می‌پرسند،چون به آن‌ها اعتماد کامل دارند. آن‌ها تصور می‌کنند والدین منبع کاملی از پاسخ‌ها هستند و توانایی پاسخگویی به تمام سوالات آن‌ها را دارند. نحوه‌ پاسخگویی و مواجهه ما با این سوالات که در پیِ هم در ذهن جستجوگر کودک به وجود می‌آیند؛ اهمیت بسیاری دارد. والدین نباید پرسش آنها را بی‌جواب بگذارند و از پاسخ‏هایى مثل «بعد مى‏فهمى» یا «بزرگ مى‏شوى و خواهى فهمید»، استفاده کنند؛ چون  ممکن است کودک به دیگران مراجعه کند و پاسخ های نامناسبی دریافت کند و تصویر نادرستی در لوح وجودش ثبت شود.

گاهی والدین نمی‌توانند مسائل توحیدی را به زبان ساده برای فرزندانشان توضیح دهند و مسئله برای کودک پیچیده می‌شود و سوالات و ابهاماتش بیشتر می‌شود. برای جلب اعتماد کودک، پاسخ‌های والدین باید بر اساس حقیقت باشد و با والد دیگر کودک هماهنگ کرده و به سوال کودکان درباره خدا، پاسخی مشابه بدهند. 

کتاب «خدایا اجازه!»، نوشته‌ی غلامرضا حیدری ابهری، منبع خوب و قابل اعتمادی برای سوالات توحیدی کودکان است.  نویسنده، در جهان کودکان تأمل کرده و بسیاری از سوالات و دغدغه‌های توحیدی کودکان را جمع آوری کرده است. پس از آن، پاسخ‌هایی با تکیه بر قرآن کریم و روایات اهل بیت «علیهم السلام» و متناسب با فهم و درک کودکان آورده است. آقای حیدری ابهری، جواب پرسش ها را از زبان خداوند آورده است و این نوآوری باعث شده که کودک خود را مخاطب کلام خداوند بداند و احساسنزدیکی به خالق مهربانش داشته باشد. 

پرسش‌های کتاب در شش فصل جمع‌آوری شده است:

- فصل اول: شناخت خداوند

این فصل به جزئیاتی پرداخته است که کودک دوست دارد در مورد خدای خود بداند؛‌ مثل صفات و مکان و ظاهر خداوند. 

- فصل دوم: دعا

کودکی که در خانواده‌ی مومن پرورش می‌یابد؛ همیشه عبادت و نماز خواندن اطرافیانشان را می‌بیند. ممکن است سوالاتی در مورد چیستی، ارزش و آداب دعا و مسئله‌ی اجابت دعا برایش ایجاد شود. این فصل ابعاد مختلف دعا را برای کودک بازگو می‌کند.

- فصل سوم: آفرینش

کودک هر روز با ابعاد تازه‌ای از جهان آفرینش روبروست. انسان‌های گوناگون، حیوانات و گیاهان را می‌بیند. این فصل بعضی از حکمت‌های خلقت را بازگو می‌کند و توجه کودک را به سمت عظمت و قدرت پروردگارش می‌برد. 

- فصل چهارم: بهشت و جهنم

در این فصل، تلاش شده تا تصویر درستی از دنیای بعد از مرگ و بهشت و جهنم در ذهن کودک شکل بگیرد. نویسنده با بیان توصیف‌های بیشتر از بهشت نسبت به جهنم، جلوه‌های رحمت پروردگار را به کودک نشان می‌دهد.

- فصل پنجم: اخلاق

در این فصل کودک با سبک زندگی مؤمنانه آشنا می‌شود و مصادیق آن را در تعامل با اطرافیان و هم‌سالان خود می‌آموزد.

- فصل ششم: گوناگون

این فصل شامل مطالب مهمی است که می‌تواند دغدغه‌ی کودک باشد ولی در تقسیم‌بندی فصل‌های قبل نمی‌گنجد.

کتاب «خدایا اجازه!» مناسب سنین شش تا دوازده سال است و در مورد بچه‌های کوچک‌تر می‌تواند منبعی قابل اعتماد برای والدین باشد تا با استفاده از آن به سولات فرزندان خود پاسخ دهند. بهتر است والدین کودکان زیر شش سال، قبل از کودکان کتاب را مطالعه کنند و مواردی را که متناسب با رشد فکری آنهاست برایشان بگویند.