مطالعات نشان می‌دهد ازجمله در کشورمان بانک‌ها زیان مرتبط با دارایی‌های غیرجاری را با استفاده از روش‌های حسابداری خلاق پنهان می‌کنند که این امر ضمن اختلال در محو پول بانکی، افزایش خلق پول بانکی به‌دلیل شناسایی درآمد روی این دارایی‌ها را به‌دنبال دارد.

براساس آمار‌های ستاد مبارزه با کرونا در سال 99 تقریبا 223هزار نفر یا کمتر از 3درصد مستاجران کل کشور موفق به دریافت وام ودیعه مسکن شدند. بررسی‌های میدانی «فرهیختگان» از 7بانکی که درحال‌حاضر نام آنها در سامانه وزارت راه وجود دارد، نشان می‌دهد که بانک سامان و سپه به هیچ‌وجه قصد پرداخت وام ندارند.

با تغییر مدیریت در اقتصاد، احسان خاندوزی به یکی از وعده‌های خود عمل کرده و درحال شفاف‌سازی عملکرد تاریک‌خانه‌هایی است که دولت روحانی طی 8 سال ایجاد کرده بود. البته شفاف‌سازی‌های مالی وزیر جدید اقتصاد تنها به سیستم بانکی محدود نمی‌شود و آخرین صورت‌های مالی بیمه مرکزی نیز منتشر شده و قرار است به‌زودی نهاد‌های بسیار مهم دیگری نیز از عملکرد مالی خود رونمایی کنند.

رشد فزایند وام‌های بانکی از پاییز 98 و همزمان با افزایش قیمت‌ها در بازار دارایی شروع شده و همین موضوع نشان می‌دهد دریافت وام بیش از آنکه در خدمت تولید باشد، با اهداف خریدوفروش دارایی (دلالی و سفته‌بازی) پرداخت شده است.

موافقان احیای ارزش پولی ملی در درجه اول معتقدند هرچقدر ریال یا تومان کمتری به ازای یک دلار پرداخت کنیم، پول قوی‌تر و درنتیجه اقتصاد قوی‌تری داریم. از همین‌رو این دسته از اقتصاددانان نظام تثبیت نرخ ارز را کاراتر دانسته و می‌گویند در شرایطی که متغیر‌های برون‌زا مانند تحریم و... درحال رخ دادن است، بایستی هرچه زود‌تر اقدام به تعیین نرخ ارز در نرخی بسیار پایین‌تر از بازار کرد.

در ماه‌های اخیر خبرهایی مبنی‌بر زیان‌های فراوان بانک ایران‌زمین و عدم نظارت از سوی بانک مرکزی در رسانه‌ها منتشر شده که صورت‌های مالی این بانک مهر تاییدی بر آنهاست. این بانک در سایه بی‌توجهی بانک مرکزی منافع مردم و سهامداران را با بی‌قانونی‌های گسترده به‌خطر انداخته و دیر یا زود سهامداران و اقتصاد کشور را به دام ضرر‌های خود می‌کشاند.

طبق بررسی‌های «فرهیختگان» وام ازدواج‌هایی که مجلسی‌ها با هزار اجبار و بند و تبصره و قانون در بودجه گنجانده و بانک‌ها را مکلف به پرداخت آن کرده‌اند، حالا امتیاز بخشی از این وام‌ها به مبلغ 20 تا 30میلیون تومان خرید و فروش می‌شود. فرضیه‌های مختلفی برای فروش امتیاز وام ازدواج وجود دارد؛ مورد اول اینکه برخی زوجین توان پرداخت اقساط ماهانه این تسهیلات 70 و 100میلیون تومانی را ندارند اما مورد دوم که بخش عمده انصرافی‌ها از دریافت وام ازدواج را شامل می‌شود، مربوط به سختگیری بیش از حد بانک‌ها برای اخذ ضامن از زوجین است.

در هفته‌های اخیر مجمع عمومی چند بانک و موسسه بیمه‌ای برگزار و همچنین صورت‌های مالی سالانه آنها منتشر شده است. براساس صورت‌های مالی، بانک‌ها تسهیلاتی را از محل منابع قرض‌الحسنه به کارمندان خود و تسهیلات کلان‌تری را به مدیران‌عامل و همچنین مبالغ سنگینی را تحت عنوان پاداش به اعضای هیات‌مدیره پرداخت کرده‌اند. در موسسات بیمه‌ای نیز پاداش‌های هنگفتی به اعضای هیات‌مدیره پرداخت شده است.

در روزهای اخیر فیلم کوتاهی از جلسه مجمع عمومی بانک تجارت منتشر شد که در عرض چندثانیه مبلغ پاداش 400 میلیون تومانی درنظر گرفته‌شده برای هیات‌مدیره بانک، به 500 میلیون تومان افزایش یافت. تصویب پاداش 500 میلیون تومانی با واکنش‌های گسترده‌ای در شبکه‌های اجتماعی مواجه شد.

براساس آخرین آمار بانک مرکزی در مجموع بیش از 400 میلیون کارت بانکی(اعم از کارت‌های برداشت، کارت هدیه، کارت‌های اعتباری و...) وجود دارد که تنها 119 میلیون آن در خردادماه 1400 حداقل یک تراکنش داشته و 300 میلیون کارت بلااستفاده افتاده است. یک حساب سرانگشتی نشان می‌دهد به ازای هر ایرانی 7 کارت بانکی وجود دارد.

بانک‌های پارسیان و دی وضعیت ترازنامه‌ای خوبی نداشته و زیان انباشته شناسایی کرده‌اند، اما باوجود این، میزان تسهیلات‌دهی خود را در سال 99 به‌ترتیب 30 و 114 درصد افزایش داده‌اند.

«فرهیختگان» در این گزارش 7 ایراد و یا تناقض طرح «مسئولیت، اهداف، ساختار و وظایف بانک مرکزی» با شرایط فعلی اقتصاد کشور را بررسی و سپس گفت‌وگویی با حسین درودیان و مهدی زریباف درمورد مواضع انتقادی آنها دارد.

براساس اطلاعات صورت مالی، در پایان 6ماهه 99 رقم 20 هزار و 254 میلیارد تومان تسهیلات و تعهدات غیرجاری بانک سرمایه دراختیار 64 شخصیت حقیقی و حقوقی بوده است. میزان تعهدات و تسهیلات کلان این بانک در مدت مشابه و در 6 ماهه منتهی به 98 نیز درحدود 70 نفر با رقمی حدود 17 هزار میلیارد تومان بوده است.

بالا بودن دارایی‌های غیرضرور و مازاد بانک‌ها نشان می‌دهد که منابع بانکی به‌جای تسهیلات در شرکت‌ها و بنگاه‌های غیراقتصادی و عمدتا سوداگر محبوس شده‌اند. از همین‌رو نه‌تنها در فروش، بلکه در خرید دارایی‌های بی‌ارتباط با عملکرد بانکی نیز بانک‌ها باید زیر ذره‌بین سیاستگذار باشند.

زیان انباشته بانک شهر به 22هزار میلیارد تومان رسیده، دست‌ودل‌بازی بانک و فعالیت خطرناک شرکت‌های آن به مرحله حساسی رسیده است.