ندا اظهری، مترجم: موسسه «کلاریویت آنالیتیکس» Clarivate Analyticsهر ساله بیش از هزاران پژوهشگر را در دنیا مورد ارزیابی قرار داده و از این طریق پژوهشگران پراستناد را معرفی می‌کند و در سال 2023 نیز در جدیدترین آماری که ارائه کرده، 7125 پژوهشگر را به‌عنوان محققان پراستناد معرفی کرده که درنهایت 6849 پژوهشگر هستند؛ چراکه برخی از پژوهشگران در بیش از یک رشته پراستناد شده‌اند. هر محقق منتخب چند مقاله با استناد بالا را تالیف کرده است که در یک دهه گذشته از نظر استنادها برای رشته‌ها و سال انتشار آنها در Web of Science در یک درصد محققان برتر قرار دارند. به‌طورقطع این بخش کوچک از جمعیت محقق جهانی به گسترش مرزهای دانش و به دست آوردن نوآوری‌هایی برای سالم‌تر، پایدارتر و امن‌تر ماندن جامعه کمک می‌کنند. ارزیابی‌هایی که این موسسه برای انتخاب محققان پراستناد انجام می‌دهد تک‌بعدی نیست بلکه فرآیندی پیچیده را پشت سر می‌گذارد که طی آن، اطلاعاتی کمی و کیفی در ترکیب با یکدیگر برای تعبیر پراستنادترین محققان جهان مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. هر ساله، گروهی از موسسه اطلاعات علمی (ISI) فهرست جدیدی از نامزدهای اولیه را فراهم می‌کند که به دلیل عملکرد استثنایی آنها در یک یا چند زمینه انتخاب شده‌اند.
از میان محققان پراستنادی که امسال منتشر شده ایرانی‌ها سهم ناچیزی دارند و تنها پنج محقق ایرانی در آن حضور دارند. به‌طوری که سهم ایران از پراستنادهای سال 2022، 12 محقق بود اما در سال 2023 کاهش چشمگیری را نشان می‌دهد. این در حالی است که از زمان انتشار اولیه تا اعلام نهایی این گزارش رسانه‌های داخلی نسبت به حضور پررنگ پژوهشگران پراستناد کشور در فهرست برترین محققان پراستناد دنیا واکنش‌های زیادی نشان داده‌اند اما انتشار این رتبه‌بندی نشان می‌دهد که اظهارنظرات درباره بالا بودن تعداد محققان پراستناد خلاف آن چیزی است که در واقعیت منتشر شده است. در جدیدترین رتبه‌بندی پراستنادترین محققان دنیا که به‌تازگی از سوی موسسه «کلاریویت آنالیتیکس» منتشر شده، نام پنج محقق ایرانی در گروه میان‌رشته‌ای به چشم می‌خورد.
محمد عبداللهی از دانشگاه علوم پزشکی تهران رتبه نخست را بین دیگر محققان پراستناد ایرانی از آن خود کرده است. کل اسنادی که از او وجود دارد 1142 مورد است و شاخص «اچ ایندکس» او 83 است. تاکنون 947 مقاله از او در Web of Science منتشر شده است که 36713 مرتبه مورد استناد قرار گرفته‌اند. قریب به 28040 مقاله در حال استناد به مقالات عبداللهی هستند. در 82 نمونه از پتنت‌ها به مقالات او استناد شده و 81 مورد از پتنت‌ها نیز در حال استناد به مقالات این محقق ایرانی پراستناد هستند. او پیش‌تر در سال‌های 2021 هم به‌عنوان محقق پراستناد شناخته شده بود.
رتبه دوم هم از آن فرهاد اسلامی است که طبق فهرست اعلام‌شده پراستنادها، محقق وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران عنوان شده است اما در بررسی‌هایی که انجام داده‌ایم او اکنون عضو انجمن سرطان آمریکاست که در مجموع مقالات او 106 هزار و 267 مرتبه مورد استناد قرار گرفته‌اند. شاخص اچ ایندکس اسلامی 93 عنوان شده است. میزان استنادهای مقالات او تاکنون در سال 2023 به 15778 رسیده است.
مهدی کریمی از دانشگاه علوم پزشکی ایران و دانشگاه تربیت مدرس هم که سال گذشته در گروه میان‌رشته‌ای رتبه شش را به دست آورده بود، در رتبه‌بندی امسال به رده سوم در میان محققان پراستناد ایرانی ارتقا یافته است. کل اسنادی که از او موجود است 107 مورد بوده که 106 مقاله از او در Web of Science منتشر شده است. شاخص اچ ایندکس او 31 است. دفعات استناد به مقالات او 5530 مرتبه بوده و 4991 مقاله در حال استناد به مقالات او هستند. 9 پتنت در دنیا به مقالات او استناد کرده‌اند و 9 مقاله نیز در حال استناد به مقالات کریمی هستند.
علی مرسلی از دانشگاه تربیت مدرس هم رتبه چهارم پراستنادهای ایران را از آن خود کرده است. تاکنون 25 هزار و 523 بار به مقالات او استناد شده و شاخص اچ ایندکس او 76 گزارش شده است. تعداد استنادها به مقالات مرسلی تاکنون در سال 2023 به 2961 مورد رسیده است.
در آخر هم وحید وطن‌پور، استاد دانشگاه رازی در رده پنجم پراستنادها در ایران جای گرفته است. کل اسنادی که از او منتشر شده 268 مورد است که 265 مقاله از او در Web of Science منتشر شده است. شاخص اچ ایندکس او 61 گزارش شده است. تاکنون 13436 مرتبه به مقالات او استناد شده و 8062 مقاله هم در حال استناد به مقالات او هستند. 18 پتنت تاکنون به مقالات او استناد کرده‌اند و 17 پتنت نیز در حال استناد به او هستند.
برای خواندن متن کامل گزارش، اینجا را بخوانید.