زهرا طیبی، خبرنگار گروه سیاست:  با گذشت 5 سال از خروج ترامپ از برجام داده‌های آماری درمورد میزان فروش نفت اما نشان می‌دهد که رویکرد خنثی‌سازی تحریم‌ها نتایج به‌مراتب مطلوب‌تری از رویکرد امتیازدهی حداکثری را داشته است. رسیدن میزان فروش نفت و میعانات گازی ایران به 2.2 میلیون بشکه در روز، آماری است که این روزها در خبرگزاری‌های مختلف دست به دست می‌شود. آماری که برابر با میزان اوج صادرات ایران در ایام غیرتحریمی است. 

براساس آماری که بانک مرکزی منتشر کرده است میزان فروش نفت ایران در سال 97 زمانی که هنوز تحریم‌های گسترده علیه ایران اعمال نشده بود، 56.999 میلیارد دلار در سال بوده است. با خروج ترامپ از برجام و اعمال تحریم‌های گسترده علیه ایران که متمرکز بر کاهش فروش نفت ایران بود و از طرفی نیز با شیوع ویروس کرونا که به بحرانی جهانی تبدیل شد و منجر به کاهش جهانی قیمت نفت شد، میزان درآمدهای ناشی از فروش نفت در سال 98‌، کاهش قابل‌توجهی داشت و به عدد 26.049 میلیارد دلار در سال رسید. این روند کاهشی در سال 99 نیز ادامه داشت و میزان فروش سالانه نفت به عدد 21.043 میلیارد دلار رسید. در سال 1400 با تغییر دولت و آغاز به کار دولت سیزدهم، میزان فروش نفت، روند صعودی پیدا کرد و فروش 21 میلیارد دلاری نفت در سال 99 به 38.723 میلیارد دلار در سال 1400 رسید. این مبلغ در سال 1401 نیز افزایش داشت و به عدد 55 میلیارد و 410 میلیون دلار در سال رسید. عددی که تقریبا نزدیک به میزان فروش نفت ایران در سال 97 یعنی پیش از اعمال تحریم‌های گسترده علیه ایران بود و در مقایسه با سال گذشته نیز این مبلغ رشد 79 درصدی داشته است. قیمت جهانی نفت در سال 1401 و به‌خاطر آغاز جنگ روسیه و اوکراین افزایش قابل‌توجهی پیدا کرد و تا عدد 139 دلار در هر بشکه رسید که این میزان افزایش از سال 2008 بی‌سابقه بود. اما این امر را نیز باید در نظر گرفت که افزایش درآمدهای نفتی ایران در شرایطی اتفاق افتاد که هیچ‌یک از تحریم‌های گسترده‌ای که مانع فروش نفت ایران بودند، لغو نشد و ایران ضمن متحمل شدن هزینه‌های دور زدن تحریم‌ها طبعا باید نفت را با مبلغی کمتر از قیمت جهانی می‌فروخت. این هزینه تا حد زیادی میزان افزایش قیمت جهانی نفت را برای ایران خنثی کرده و عواید آن را کاهش می‌داد. لذا می‌توان گفت افزایش میزان درآمدهای نفتی ایران بیش از آنکه متاثر از افزایش بهای جهانی نفت باشد، حاصل گسترش همکاری با شرکای اقتصادی است. میزان فروش نفت ایران در سال 97 در حالی با میزان فروش در 1401 برابری می‌کند که ایران در سال 97 با این میزان محدودیت همراه نبود و مجبور نبود برای فروش نفت، تحریم‌ها را دور بزند و آن را با واسطه و تخفیف به فروش برساند. بر این مبنا این انتظار می‌رفت که اگر شرایط فروش نفت همانند سال 97 بود، میزان فروش نفت افزایش بیشتری می‌داشت. 

برای خواندن متن کامل گزارش، اینجا را بخوانید.