در بخشی از این گزارش به قلم میثم اکبری خبرنگار گروه اقتصاد فرهیختگان آمده است: در نگاه اول عدد 180 میلیارد دلار شاید عجیب‌وغریب به نظر برسد اما بررسی‌های «فرهیختگان» نشان می‌دهد مجموع تجارت بدون نفت ایران (بدون احتساب نفت و تجارت چمدانی) کشور در سال گذشته بالغ بر 113 میلیارد دلار بوده که صادرات غیرنفتی (به جز نفت) با بیش از 53 میلیارد و واردات نیز با حدود 60 میلیارد دلار اجزای آن را تشکیل می‌دادند. همچنین در بررسی تجارت بخش خدمات (صادرات و واردات این بخش شامل ترانزیت، گردشگری، صدور خدمات فنی و مهندسی و اعزام نیروی کار به خارج) باید گفت این بخش نیز با سهم 26 میلیارد و 450 میلیون دلاری در تجارت کشور حضور دارد. بررسی جزئی‌تر نشان می‌دهد صادرات خدمات ایران براساس تخمین 12ماهه در سال 1401 به حدود 9 میلیارد و 800 میلیون دلار و سهم واردات خدمات نیز به 16 میلیارد و 650 میلیون دلار می‌رسد. مابقی حجم تجارت خارجی نیز به صادرات نفت برمی‌گردد.
اما یکی از نکاتی که در بررسی این آمار باید بدان توجه داشت آن است که علی‌رغم بزرگی رقم 180 میلیارد دلار در کل تجارت سال 1401 کشور، ظرفیت‌های موجود در کف میدان بیش از این مقدار است. برای مثال مطابق با بررسی‌ها حجم ترانزیت قابل انجام کشور به‌عنوان یکی از زیرگروه‌های بخش خدمات در بلندمدت و با بهره‌گیری از تمام ظرفیت‌های ترانزیت هوایی، دریایی و زمینی به 300 میلیون تن کالا و درآمد 12 میلیون دلاری تنها از این زیرگروه بخش خدمات می‌رسد؛ مساله‌ای که آمار موجود نشان از فاصله معنادار کشور با این مقدار دارد. برای مثال حجم ترانزیت خارجی ایران درحالی در بلندمدت به 300 میلیون تن تخمین زده شده که در سال 1400 و 1401 تنها 12.6 و 12.9 میلیون بوده است.
مشروح این گزارش را در اینجا بخوانید.