نیلوفر مژدهی، خبرنگار:بحث واگذاری سهام استقلال و پرسپولیس مدتی است که به یکی از اصلی‌ترین مباحث فوتبالی تبدیل شده است. با این حال واگذاری سهام این دو باشگاه اصلا کار ساده‌ای نیست. دولت با توجه به حساسیت‌های موجود روی این دو تیم پرطرفدار نمی‌تواند سهامش را به راحتی به هر شخص حقیقی یا حقوقی واگذار کند و شاید بهتر باشد بگوییم نمی‌خواهد از این دو باشگاه دل بکند اما دیگر توان هزینه‌کردن هم ندارد. از طرفی جذابیت‌های فوتبال، خصوصا حوالی این دو تیم باعث شده که شرکت‌های بسیاری خواهان خرید سهام آنها باشند. شرکت‌هایی که بیشتر مایلند بیشترین سهم را خریده و به نوعی خود را مالک آنها کنند.
ایرانسل و همراه اول تنها متقاضیان نیستند
چندی پیش رئیس کل سازمان خصوصی‌سازی از تصویب شرایط واگذاری ۵۱ درصد سهام باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس در هیات عالی واگذاری خبر داد. بر این اساس شرایط واگذاری ۵۱ درصد سهام باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس به صورت یکجا یا سه بلوک ۱۷ درصدی همزمان امکانپذیر شد. این اعلام که تقریبا دو هفته قبل صورت گرفت باعث شد تا اغلب متقاضیان برای مذاکره پیش از مزایده به سازمان خصوصی‌سازی مراجعه کنند.
در پی اتفاقات دو هفته گذشته شنیدیم شرکت ایرانسل برای خرید سهام باشگاه پرسپولیس و همراه اول برای خرید استقلال قرار است پیشقدم شوند. نکته اما این است که این دو اپراتور خواهان سهام 51 درصدی از دو تیم استقلال و پرسپولیس هستند. این به معنی مالکیت بیشتر آنها است و به نوعی سهامداری که بیش از 50 درصد از سهام را در اختیار داشته باشد در تصمیم‌گیری‌ها دخیل است. درواقع وقتی شرکتی سهام 51 درصدی را می‌خرد قطعا در هیات‌مدیره هم نماینده خواهد داشت. این اما به معنی اختیار مطلق یا حتی تعیین اعضای هیات‌مدیره نیست که اخیرا شنیده می‌شود، اما واقعیت این است که اختیاراتی دارد و به نوعی از اصلی‌ترین تصمیم‌گیرندگان خواهد بود و به اندازه درصدی از سهم خود می‌تواند تعیین‌کننده باشد.
با این حال هرچند از ایرانسل و همراه اول به‌عنوان متقاضیان اصلی خرید سهام 51 درصدی این دو تیم نام برده می‌شود اما این اتفاق قطعی نیست. نحوه واگذاری سهام ۵۱ درصدی دو باشگاه با تمام جزئیات واگذاری و شروطی که مدنظر است، مشخص شده است و حتی شروط تشویقی خوبی برای این عرضه درنظر گرفتند. به این ترتیب از آنجا که سازمان خصوصی‌سازی خریداران را هنوز اعلام و مشخص نکرده نمی‌دانیم چه شرکت‌هایی قرار است وارد رقابت شوند اما قطعا شرکت‌های دیگر نیز پیشقدم شده‌اند و این دو اپراتور هم می‌توانند جزء خریداران باشند.
سایپا و ایران‌خودرو خریداران جدید
ازهمین حالا می‌توان حدس زد که به‌جز این دو شرکت، هستند شرکت‌های بزرگ‌تری که آنها نیز در این خصوص تمایلاتی دارند. طبیعی است که ورود شرکت‌های بزرگ برای خرید سهم باشگاه‌های پردردسر استقلال و پرسپولیس با چالش‌هایی روبه‌رو خواهد شد. درنتیجه همین چالش‌ها، برخی با آنها مخالفت می‌کنند و طبیعی است که تمایلی به این همکاری ندارند. نمونه‌اش دو شرکت خودروساز که در این راستا قدم برداشتند اما با وجود مخالفان فعلا موضوع را مسکوت نگه داشته‌اند.
چندی پیش دو باشگاه سایپا و پیکان به دلیل شرایط بد دو کارخانه سایپا و ایران‌خودرو با مشکلات مالی روبه‌رو شدند و همین حالا هم مشکلاتی در این خصوص دارند. در آن مقطع بحث واگذاری امتیاز تیمهای فوتبال این دو باشگاه مطرح شد تا به نوعی از زیان‌ده بودن این باشگاه‌ها جلوگیری شود. تغییرات عدیده در بحث مدیریت یکی از راهکارها برای فرار از این شرایط بود اما مثل همیشه جواب نداد چراکه مشکل چیز دیگری بود.
درنهایت با توجه به مشکلات مالی این دو شرکت خودروساز و از طرفی قابل توجه بودن شرایط دو باشگاه استقلال و پرسپولیس این پیشنهاد مطرح شد که این دو باشگاه با ورود به بورس، سهام 51 درصدی سرخابی‌ها را خریداری کنند و به این شیوه با تبلیغات روی پیراهن استقلال و پرسپولیس به‌جای پیکان و سایپا به نوعی خود را از شرایط بد مالی نجات دهند. به این ترتیب این دو تیم در عین اینکه تیمداری نمی‌کنند اما صاحب سهم بیشتری از دو تیم مطرح کشورند و درنتیجه به‌شدت می‌توانند در بحث تبلیغات این دو تیم فعالیت کنند و به نوعی اسپانسر آنها خواهند بود. این راهکار برای نجات کارخانه از ورشکستگی مطرح شد تا شاید به این شکل بتوانند رضایتمندی مردم را بالا ببرند. ضمن اینکه چون تیمداری نمی‌کنند بسیاری از هزینه‌های اضافه تیمداری در فوتبال را حذف خواهند کرد.
مخالفت با طرح خرید
هدف از این طرح رفع زیان‌ده بودن دو کارخانه است. از طرفی این دو شرکت خودروساز با فروش سهام تیمهای فوتبال خود به شهرهایی که مایل به تیمداری هستند، هم یک شهر دیگر را صاحب تیم می‌کنند و هم برای خود درآمدزایی خواهند کرد. این دو شرکت هرچند با تولیدات خود تاکنون نتوانسته‌اند دل مردم را به دست آورند و مردم به نوعی مجبور به خرید محصولات‌شان هستند اما در‌صورتی‌که سهامدار اصلی این دو باشگاه باشند قطعا بهتر می‌توانند در دل آنها جا باز کرده و با توجه به اینکه صاحب سهام 51 درصدی هستند قطعا به نوعی مالک نیز محسوب می‌شوند و همین امر بر قدرت آنها خواهد افزود. این طرح در دولت مطرح و به‌شدت با استقبال وزارت ورزش همراه شد؛ چراکه به این ترتیب وزارت ورزش خود را کنار نکشیده اما در عین حال هزینه‌ها را از روی دوش خود برمی‌دارد.
طرح خرید سهام دو باشگاه استقلال و پرسپولیس از سوی خودروسازان اما همان ابتدا از سوی برخی در کارخانه‌های خودروساز و وزارت صمت با مخالفت‌هایی روبه‌رو شد و مخالفان بر این باور بودند که درگیری این دو شرکت با دو باشگاه پرطرفدار پایتخت بر دردسرهای آنها خواهد افزود. درنتیجه مخالفان درصدد راهکاری برای نجات این شرکت‌ها از بحران، پیشنهاد دادند تا آنها را از خرید سهام 51 درصدی منصرف شوند. درواقع فروش خودرو در بورس از راهکارهای همین مخالفان بود و آنها تا حدودی موفق بودند. این طرح موفقیت‌آمیز البته برای دو کارخانه از زیان‌ده بودن شرکت‌های خودروساز جلوگیری کرد اما تا حدودی افول کرد چراکه با راه‌اندازی این امکان، به‌سرعت سیل انتقادها به سویشان روانه شد و به ظاهر شکست خورد. حالا شاید این دو شرکت بتوانند نظر مخالفان را جلب کرده و در بورس به‌عنوان متقاضی خرید سهام 51 درصدی استقلال و پرسپولیس وارد عمل شوند. مگر اینکه دو شرکت ایرانسل و همراه اول که در این مدت در کنار این دو باشگاه سود هنگفتی به جیب زدند با قیمت پیشنهادی خود سایر رقبا را کنار بزنند و به حکومت خود بر تبلیغات این دو تیم ادامه دهند. چراکه با وجود تمایل افراد بسیاری در کارخانه و دولت برای خرید سهام استقلال و پرسپولیس از سوی سایپا و ایران‌خودرو اما مخالفان همچنان تلاش می‌کنند تا مانع شوند.