عاطفه جعفری، خبرنگار:پیوند هنر فیلمسازی و دانش تاریخ‌نگاری، تقریبا سابقه‌ای به قدمت سینما دارد. لومیرها نخستین سازندگان فیلم تاریخی‌داستانی هستند. آنها در سال 1897 فیلمی 13 پرده‌ای به نام زندگی و مصائب مسیح ساختند که 15 دقیقه طول می‌کشید. برخی از مورخان از این پیوند خشنودند، زیرا معتقدند فیلم‌های تاریخی علاوه‌بر سرگرم کردن مخاطب، تاریخ را نیز به او آموزش می‌دهد یا دست‌کم اهمیت شناخت تاریخ را به مخاطبان و هنرمندان به‌عنوان منبع داستان‌گویی و اقتباس خاطرنشان می‌کند.
روبرت روزن استون، تحلیلگر آمریکایی که از مدافعان سرسخت ساخت فیلم در ژانر تاریخی است، از فیلم مستند، به‌مثابه یک حقیقت ژرف نام می‌برد و می‌افزاید که فیلم خودش شیوه‌ای از تفکر تاریخی است. وی شکل فیلم را مدل مناسبی برای تاریخ‌نگاری می‌داند و بر این اساس پیشنهاد می‌کند که مورخان نوشته‌های سینمایی‌شکل را به‌مثابه راه‌حلی برای مسائل روش‌شناختی در عصر پست‌مدرنیسم به کار بگیرند. استون به موضوع دیگری اشاره می‌کند و آن اهمیت تاریخ است. اینکه تاریخ با توجه به قدمتی که دارد می‌تواند مخاطب را جذب کند، مخصوصا اگر در قالب فیلم و سریال باشد. تاریخ آنقدر گسترده است که توجه به جزئیات آن می‌تواند جذاب و اثربخش باشد.
در اهمیت تاریخ، خیلی‌ها صحبت کرده‌اند و در این بخش نمی‌خواهیم تکرار آن حرف‌ها را بگوییم، می‌خواهیم به صحبت منتقدان و کارشناسانی بپردازیم که در دنیا به اهمیت تاریخ و سینما اشاره کرده‌اند.
مثلا لنین از برجسته‌ترین چهره‌های سیاسی قرن بیستم، سینما را پیش از هرچیز، ابزاری نیرومند می‌دانست که از بیشترین ظرفیت در برگیری شناخت واقعیت و انتقال آن به توده‌های میلیونی برخوردار است. او معتقد بود که تاریخ آنقدر بااهمیت است که می‌تواند در همه چیز موثر باشد. یکی از این بخش‌های موثر، سینماست که با کار روی تاریخ و پرداختن به آن می‌تواند نگاه‌های جدید را به مردم بدهد. او بر اهمیت قابلیت شگفت‌انگیز سینما برای نشان دادن جهان و آشنا کردن توده‌های مختلف با اوضاع کشورهای دیگر هم اشاره می‌کند و می‌گوید: «ابزار سینما، دقیق‌ترین ابزاری است که می‌تواند با جذابیت همان چیزی را که می‌خواهی از دل تاریخ بیرون بکشی و به مردمت نشان بدهی.»
چزاره زاواتینی منتقد و نظریه‌پرداز سینمای ایتالیاست. او که برای چند فیلم تاریخی نظر داده است، فیلم‌های تاریخی را واقعیتی می‌داند که نبودن‌شان می‌تواند اثر مخربی برای هر جامعه‌ای داشته باشد و می‌گوید: «سینما باید واقعیت تاریخی را درست مثل یک داستان تعریف و تشریح کند، هیچ فاصله‌ای نباید میان زندگی و آنچه که روی پرده است، وجود داشته باشد و در عین حال آنقدر مهم است که هر کسی نباید به سمت ساخت یک اثر تاریخی برود. فیلم‌های تاریخی مهم هستند و در تاریخ سینمای کشورها باقی می‌مانند و از این نظر اهمیت دارند.»
در اهمیت سینمای تاریخی در دنیا همین بس که بودجه‌های زیادی برای پروژه‌های مختلف تاریخی هزینه می‌شود وسیوالاد ایلاریونوویچ پودوفکین، کارگردان روس سینما را در آغاز شکل‌گیری «عکاسی زنده» می‌نامند و با این تفکر که همه با آن آشنا هستند، سعی می‌کند تا نقش تاریخ را برای این موضوع مشخص کند و تاریخ را عنصر اصلی در سینما می‌داند و می‌گوید: «اگر تاریخ نباشد شاید سینما نمی‌توانست به این شکل به کار خودش ادامه بدهد، چون تاریخ به سینما موجودیت می‌دهد. همان‌طور که سینما به تاریخ جان می‌دهد. هر دو مکمل هم هستند و باید از ظرفیت‌های هر دو برای مخاطب استفاده کرد.»
سریال‌های خارجی با چه بودجه‌ای ساخته می‌شوند
بیش از صد سال است که بشر تصمیم گرفته رویاهایش را با جادوی سینما، تبدیل به تصاویری بدیع و جذاب کند. قصه‌ها و شخصیت‌های هر قصه قرار نیست فقط در دل کتاب یا روی صفحات کاغذ و در حد کلمات باقی بمانند. به کمک فنون هنری و تکنولوژی جدید، کلمه‌ها، جلوه‌های تصویری می‌گیرند و شمایلی نو به تن می‌کنند. فیلمسازان به کمک صنعت نمایشی کردن، قصه‌هایشان را به همه جای دنیا صادر می‌کنند. آنچه می‌خوانید میزان بودجه و هزینه‌کرد تولید سریال‌هایی است که در یکی دو دهه اخیر ساخته شده‌اند.
فصل اول ارباب حلقه‌ها
کل بودجه 465 میلیون دلار
برای هر قسمت از فیلم‌های سینمایی سه‌گانه محبوب جی‌آر‌آرتالکین با فیلمسازی پیتر جکسون در سال 2001 تا رقم یک میلیون دلار هزینه شد اما هنگامی که خبر ساخت سریال ارباب حلقه‌ها در سال ۲۰۱۷ منتشر شد، خیلی‌ها فکر می‌کردند که مانند فیلم‌های مشهور و موفق ارباب حلقه‌ها پیتر جکسون با یک بازگویی از کتاب‌های ارباب حلقه‌ها مواجه خواهیم شد اما مشخص شد که این سریال در واقع یک پیش‌درآمد بر فیلم ارباب حلقه‌ها خواهد بود. بودجه‌ای که برای این پروژه اعلام شد، تنها برای فصل اول این سریال، حدود 465 میلیون دلار اعلام شده است.
سریال تاج
13 میلیون دلار
سریال تاج (The Crown) یک مجموعه تلویزیونی درام ۴۰ قسمتی است که توسط پیتر مورگان ساخته و نوشته شده است. این مجموعه، توسط دو شرکت لفت بانک پیکچرز و سونی برای شبکه نت فلیکس تهیه شده است. این مجموعه سریال، داستان سلطنت ملکه الیزابت دوم بریتانیا را به‌تصویر می‌کشد. فصل اول این مجموعه، شامل ۱۰ قسمت یک‌ساعته است که در تاریخ ۴ نوامبر ۲۰۱۶ منتشر شد. پس از استقبال گسترده تماشاگران از این سریال و همچنین مورد ستایش قرارگرفتن از سوی منتقدان، فصل دوم آن نیز سفارش داده شد و در دسامبر ۲۰۱۷ به نمایش درآمد. هزینه ساخت هر قسمت سریال 13 میلیون دلار بوده است و نکته مهم توجه به جزئیات در ساخت این سریال است و همین توجه به جزئیات باعث کسب جوایز زیادی برای این سریال شد و همه اینها نشان می‌دهد که چگونه یک سریال درباره خانواده سلطنتی به بودجه‌ای به همان اندازه زیاد نیاز دارد.
چیزهای عجیب
30 میلیون دلار
چیزهای عجیب یا اتفاقات عجیب، یک سریال اینترنتی آمریکایی در سبک علمی، تخیلی ترسناک است که توسط برادران دافر ساخته شده‌است. 30 میلیون دلار برای هر قسمت این سریال هزینه شده است و دلیل گران بودن آن استفاده گسترده از CGI است. اگر حداقل براساس بودجه قضاوت کنیم، سریال چیزهای عجیب را می‌توان یکی از گران‌ترین فصل‌های تلویزیونی تمام دوران و مطمئنا گران‌ترین فصل سریال عنوان کرد.
خاندان اژدها
20 میلیون دلار
خاندان اژدها، مجموعه تلویزیونی درام فانتزی آمریکایی است که به‌عنوان پیش‌درآمدی بر بازی تاج و تخت (۲۰۱۱–۲۰۱۹)، دومین نمایش در این فرنچایز محسوب می‌شود و توسط جرج آر آر مارتین و رایان کندال برای اچ‌بی‌او ساخته شده‌است. این سریال براساس بخش‌هایی از رمان آتش و خون، حدود ۲۰۰ سال پیش از وقایع بازی تاج‌وتخت می‌گذرد. وقایع آن آغاز افول سلطنت خاندان تارگرین را به تصویر می‌کشد که منجر به جنگ جانشینی تارگرین‌ها معروف به «رقص اژدهایان» می‌شود. 20 میلیون دلار برای هر قسمت این سریال هزینه شده است. البته این را هم باید بگوییم که تولیدکنندگان این سریال به خود می‌بالند که چگونه توانسته‌اند هزینه‌ها را با وجود اژدهای CGI پایین نگه دارند و البته استقبال از این سریال هزینه‌ها را برای تولیدکنندگان جبران کرد.
بازی تاج و تخت
15 میلیون دلار
بازی تاج‌وتخت اقتباسی از مجموعه فانتزی ترانه یخ و آتش نوشته جرج‌آرآرمارتین است. این مجموعه در پادشاهی متحده، کانادا، کرواسی، ایسلند، مالت، مراکش و اسپانیا فیلمبرداری شد. بازی تاج‌وتخت در ۱۷ آوریل ۲۰۱۱ از طریق اچ‌بی‌او در ایالات متحده به نمایش درآمد و در ۱۹ مه ۲۰۱۹ متشکل از ۷۳ قسمت در هشت فصل به پایان رسید. بودجه اولیه برای فصل اول این مجموعه حدود 6-5 میلیون دلار برای هر قسمت بود. در فصل آخر، این مبلغ به 15 میلیون دلار در هر قسمت افزایش یافت.
مندلورین
15 میلیون دلار
مندلورین یک مجموعه تلویزیونی وسترن فضایی آمریکایی است که توسط جان فاورو برای سرویس پخش اینترنتی دیزنی پلاس ساخته شده‌است. خش مندلورین اولین بار با راه‌اندازی دیزنی پلاس در ۱۲ نوامبر ۲۰۱۹ آغاز شد و فصل دوم آن در 30 اکتبر 2020 هم مثل فصل اول در هشت قسمت تولید شده است. این مجموعه جلوه‌های ویژه شگفت‌انگیز و جلوه‌های بصری چشمگیر داشت. معمولا برای قرار دادن بازیگران در یک محیط دیجیتال از صفحه سبز استفاده می‌شود اما «مندلورین» در عوض از استیج‌کرفت استفاده کرد که راهی است برای به تصویر کشیدن بازیگران در محیط دیجیتال از طریق صفحه نمایش‌های بزرگ ال‌ای‌دی که تصویر را در لحظه، واقعی جلوه می‌دهند. 15 میلیون دلار برای هر قسمت این سریال پرطرفدار هزینه شده است.
See
15 میلیون دلار
سریال دیدن(see) یک مجموعه تلویزیونی آنلاین در ژانر علمی تخیلی درام به تهیه‌کنندگی و پخش اپل‌تی‌وی‌پلاس است. این سریال با بازی جیسون موموآ در نقش اصلی ساخته شد. فصل اول مجموعه از اول نوامبر ۲۰۱۹، به تعداد هشت قسمت پخش شد. در ژوئن 2022، اعلام شد که در فصل سوم، این سریال با هشت قسمت به پایان خواهد رسید. بعد از انتشار فصل آخر در 26 آگوست 2022 برای اولین بار اعلام شد که 15 میلیون دلار برای هر قسمت این سریال هزینه شده است. اگر چه ممکن است بودجه 15 میلیون دلاری برای هر اپیزود به نام‌های بزرگ پشت سریال مانند جیسون ماموآ و کارگردان و تهیه‌کننده این سریال یعنی فرانسیس لارنس نسبت داده شود، اما این بودجه تا حد زیادی به دلیل محل فیلمبرداری آن در ونکوور ارتباط دارد. برای کمک به ایجاد دنیای دیستوپیایی، تیم سازنده یک دریاچه واقعی در ونکوور را شکل دادند، یک دهکده ساختند و پس از پایان فیلمبرداری، دریاچه را پر کردند.
30 قسمت از مارول‌ها
25 میلیون دلار
مجموعه‌های تلویزیونی دنیای سینمایی مارول از جمله آثار ابرقهرمانی آمریکایی است که براساس شخصیت‌هایی ساخته شده‌اند که در انتشارات مارول کامیکس ظاهر می‌شوند. جهان سینمایی مارول به شکل رسمی از سال ۲۰۰۸ با اکران «مرد آهنی» (Iron Man) آغاز شد و با اکران «هالک شگفت‌انگیز» (۲۰۰۸)، «مرد آهنی ۲» (۲۰۱۰) و «ثور» (۲۰۱۱) پی گرفته شد. «پلنگ سیاه 2» در سال 2022 جدیدترین مجموعه پخش‌شده دنیای مارول‌هاست. تا امروز برای این مجموعه 30 قسمت تولید شده است و تقریبا 25 میلیون دلار برای هر قسمت سریال هزینه شده است.