فروپاشی دولت بنیامیننتانیاهو در سال 2018 و به دنبال آن دومینوی انتخابات در رژیمصهیونیستی، نتوانست این رژیم را از بیثباتی چند سالهای که درگیر آن است، نجات دهد. صهیونیستها در کمتر از 4 سال، 5 بار پای صندوقهای رای رفتند تا از بحران بیدولتی نجات پیدا کنند اما هیچ یک از کسانی که در سر سودای حکومت داشتند، نتوانستند کاری از پیش ببرند تا درنهایت در پنجمین بار مجددا دولت به دست بنیامین نتانیاهو افتاد. نتانیاهو راهی برای بازگشت به قدرت و در امان ماندن از دادگاه پروندههای فسادش، راهی جز ائتلاف با تندروهای راست افراطی نداشت. در همان زمان مشخص بود که این ائتلاف نیز نمیتواند بیثباتی عمیق در رژیم را درمان کند. ایجاد کمپین «باهم از اینجا میرویم» که هدف خود را خروج صهیونیستها از سرزمینهای اشغالی تعریف کرده بود، یکی از این نشانهها بود. اعتراضات به دولت نتانیاهو، هفته گذشته با تلاش دولت در بازنگری سیستم قضایی بالا گرفت و دو تن از برجستهترین اعضای کابینه دولت سابق یعنی نخستوزیر و وزیر جنگ از صهیونیستها خواستند که به خیابانها بریزند؛ اتفاقی که شنبهشب رخ داد و دهها هزار صهیونیست در اعتراض به دولت راستگرای افراطی این کشور که طی دو هفته پس از روی کار آمدن، برنامههای خود را برای بازنگری سیستم قضایی انجام داده و بحران سیاسی داخلی را تشدید کرده است، در تلآویو، قدس اشغالی و حیفا به خیابانها آمدند. واشنگتنپست تعداد افراد حاضر در اعتراضات را حدود 80 هزار نفر تخمین زده و نوشته که این افراد شامل سیاستمداران برجسته، مقامات قوه قضائیه و چندین گروه حقوق مدنی و عربیهودی هستند. «بنی گانتز» وزیر جنگ سابق رژیمصهیونیستی و عضو فعلی کنست (پارلمان رژیمصهیونیستی)، «یائیر گولان» عضو کنونی پارلمان این رژیم، «ایهود باراک» نخستوزیر اسبق رژیمصهیونیستی، «تسیپی لیونی» وزیرخارجه اسبق این رژیم و تعدادی زیادی از مقامات پیشین رژیمصهیونیستی، در میان تظاهراتکنندگان دیده شدند.
روزنامه عبری «یدیعوت آحارانوت»، شامگاه شنبه در این باره نوشت که حدود ۵۰ هزار نفر در میدان «هبیما» در تلآویو، حدود ۲۰۰۰ هزار نفر در حیفا، تعدادی بالغ بر ۱۵۰۰ نفر مقابل خانه «اسحاق هرتزوگ» رئیس رژیمصهیونیستی در قدس و صدها نفر مقابل منزل «یاریو لوین» وزیر دادگستری رژیمصهیونیستی تجمع کردند.
براساس تصاویری که در شبکههای اجتماعی به اشتراک گذاشته شده است، هزاران معترض دیگر در مقابل اقامتگاه رئیسجمهور در قدس تجمع کردند، جایی که پلیس با گروهی از تظاهرکنندگان که پرچم فلسطین را برافراشته بودند، درگیر شد. ایتمار بن گویر، وزیر امنیت ملی تازهمنصوبشده راست افراطی، این هفته نمایش عمومی پرچمهای فلسطین را ممنوع کرد، چراکه برافراشتن آن را برابر با حمایت از تروریسم میداند.
در تلآویو، بیش از 1000 افسر پلیس مجهز به ماشینهای آبپاش، در شهر مستقر شدند تا مانع از اقدام معترضان در مسدود ساختن خیابانها شوند.
دلیل اعتراضات چیست؟
چهارم ژانویه، دولت صهیونیستی طرحی برای «اصلاح نظام قضایی» ارائه کرد که براساس آن، نتانیاهو که از سالها پیش به اتهام فساد، رشوه و خیانت در امانت تحت محاکمه قضایی قرار دارد، میتواند محاکمه خود را ملغی کند. هدف از این طرح، تغییر قانون مصونیت اعضای کنست، وزیران و نخستوزیر در پارلمان است تا آنها با خطراتی نظیر بازجویی و محاکمه در دوره تصدی مناصب مواجه نشوند. در تغییراتی که کابینه نتانیاهو به دنبال آن است، بند «کلاهبرداری و خیانت در امانت» در قانون کیفری و مجازات، لغو خواهد شد بهنحوی که سیاستمداران و کارمندان کابینه رژیمصهیونیستی به افرادی فراقانون تبدیل خواهند شد و با لغو این بند، منافع شخصی مسئولان به منافع عموم ترجیح داده خواهد شد. این طرح کنست را قادر میسازد تا تصمیمات دیوان عالی را با اکثریت بهسادگی لغو کند. همچنین به وزرا اجازه نفوذ بیشتر بر افرادی را میدهد که در دادگاهها خدمت میکنند، از جمله کسانی که بر دادگاه فساد نتانیاهو نظارت میکنند.
منتقدان این طرح میگویند که این اقدامات به منزله «کودتا» است و سیستم کنترل و توازن کشور را برای نجات نتانیاهو از تعقیب قضایی در سه پرونده فساد جداگانه از بین میبرد و شرکای مذهبی افراطی او را برای پیشبرد قوانین حمایت از گسترش شهرکسازی یهودیان در این کشور جسور میکند. آیالا پروکاچیا، رئیس بازنشسته دیوان عالی کشور در سخنرانی خود در تلآویو گفت: «کشوری که در آن قضات برای اعتراض بیرون میآیند، کشوری است که در آن از همه خطوط عبور شده است.» استر هیات، رئیس دیوان عالی کشور در کنفرانسی روز پنجشنبه گفت، درصورت اجرای اصلاحات قضایی اعلامشده توسط دولت، «ضربه مهلکی» به دموکراسی اسرائیل خواهد بود. بنی گانتز، وزیر جنگ سابق در بیانیهای تلویزیونی به نتانیاهو گفت: «اگر به راهی که میروید ادامه دهید، مسئولیت جنگ داخلی درحال وقوع در جامعه اسرائیل برعهده شما خواهد بود.» با توجه به جایگاه صهیونیستهای راست افراطی در کابینه نتانیاهو، نزاعهای سیاسی در سرزمینهای اشغالی حالت دوقطبی و افراطگونهای یافته است. سهشنبه هفته گذشته یک صهیونیست ارتدوکس تلاش کرد با ماشین خود معترضان ضددولتی را در جنوب سرزمینهای اشغالی زیر بگیرد. یائیر لاپید، رهبر اپوزیسیون پس از این حادثه گفت: «اینگونه است که دموکراسی در یک روز از بین میرود.»
نگرانی از تکهتکه شدن
رژیمصهیونیستی به دلیل درگیریها با اعراب و مردم فلسطین همواره از بیثباتی رنج میبرده است اما بیثباتی در دهههای اخیر بدتر شده است. از سال 1996، بهطور متوسط، دولت صهیونیستی بیش از2.6 سال عمر نکرده است. با این حال، از آوریل 2019، این میانگین بهطور چشمگیری کاهش یافته و به کمتر از یک سال در هر دولت رسیده است. مدتی بحث این بود که نگرش سلطهگرانه و قطبی نتانیاهو عامل این وضع است اما تحولات یکسال گذشته نشان داد که نتانیاهو صرفا نشانهای از ضعف سیاسی از قبل موجود در سرزمینهای اشغالی بود. برخی تحلیلگران معتقدند برای نجات رژیم از این بیثباتی، جایگزینی زبان صلح و آشتی به جای اقدامات تحریکآمیز فعلی خواهد شد. با این حال اما دولت فعلی و راستگرایان افراطی بیشتر از گذشته از شعارهای خشونتآمیز استفاده میکنند و بر آتش میدمند. کابینه نتانیاهو به نظر بنای خود را بر تشدید بیثباتی در این رژیم گذاشته و همین هم باعث نگرانی رئیس رژیمصهیونیستی شده است. «اسحاق هرتزوگ» روز گذشته با اظهار نگرانی از تظاهرات صدها هزار نفری ساکنان سرزمینهای اشغالی، نسبت به تبعات آن هشدار داد و گفت «اختلاف بر سر اصلاحات دستگاه قضا، ملت ما را تکهتکه خواهد کرد.» رئیس رژیمصهیونیستی از محل اقامتش در قدس اشغالی، درباره تحولات در خیابانهای سرزمینهای اشغالی گفت: «ما در چنگال یک اختلافنظر بزرگ هستیم؛ این درگیری من را عمیقا نگران میکند، همانطور که بسیاری را در سراسر اسرائیل نگران کرده است.»