سارا طاهری، خبرنگار: هر سال در آذرماه دانشگاه‌‌ها با نمایش دستاوردهای یک ساله خود به استقبال «هفته پژوهش» می‌‌روند. به همین دلیل مسئولان دانشگاه آزاد هم در سالی که مزین به سال دانش‌بنیان است، تلاش زیادی برای توسعه فناوری و نوآوری به کار گرفته و برای هفته پژوهش نیز برنامه‌های متنوعی برنامه‌ریزی کردند. بر همین اساس واحدهای دانشگاه از 12 تا 19 آذرماه که زمان برگزاری هفته پژوهش استانی است برنامه‌های زیادی را ارائه کرده‌اند. برنامه‌ریزی و برگزاری رویدادهای استانی عصر امید به‌عنوان محور مراسم هفته پژوهش و فناوری استان‌ها است و همچنین برگزاری مراسم تقدیر از پژوهشگران و فناوران برتر مراکز تحقیقاتی و رشد در دستور‌کار استان‌ها قرار دارد.
آن‌طور‌که مدیرکل پژوهشکدهها و مراکز تحقیقاتی دانشگاه آزاد به «فرهیختگان» گفته است با هدف ایجاد انگیزه میان پژوهشگران و فناوران برتر، در واحدهای دانشگاهی ویژه و سطح یک از سه نفر به‌عنوان فناور برتر و 7 نفر نیز به‌عنوان پژوهشگر تقدیر می‌شود. همچنین در واحدهای دانشگاهی سطح دو و سه نیز یک نفر به‌عنوان فناور برتر و 3 نفر نیز به‌عنوان پژوهشگر برتر برگزیده و تقدیر می‌شوند. با این اوصاف از 560 فناور و 1412 پژوهشگر در سطح دانشگاه آزاد مورد تشویق قرار می‌گیرند. همچنین از نوزدهم تا 22 آذرماه نمایشگاه هفته پژوهش و فناوری است که دانشگاه آزاد با 300 محصولی که سطح فناوری بالایی دارند در این نمایشگاه حضور پیدا می‌کند.
بدون پژوهش و فناوری پیشرفت‌ها به نتیجه نمی‌رسد
عبدالله محمدی، مدیرکل پژوهشکدهها و مراکز تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی در گفت‌‌وگو با «فرهیختگان» برنامه‌های هفته پژوهش در این دانشگاه را تشریح کرد. او معتقد است هدف اصلی از اعلام هفته پژوهش و فناوری نشان دادن اهمیت پژوهش و فناوری به جامعه است تا همگان بدانند که بدون پژوهش و فناوری تمام پیشرفت‌هایی که در سطح کشور و دنیا دیده می‌شود به نتیجه نخواهد رسید. او گفت: «در این هفته تمام تلاش خود را می‌کنیم که پیشرفت‌های دانشگاه را در حوزه پژوهش و فناوری با هدف ایجاد امید به مردم و مخاطبان خود نشان دهیم تا همه بدانند که تحقیقات و فناوری می‌تواند امیدآفرین باشد. بنابراین با شعار ا‌میدآفرینی کار خود را آغاز کرده و به سرانجام می‌رسانیم.»
برگزاری رویداد عصر امید استانی تا 18 آذرماه
او در پاسخ به این سوال که مهم‌ترین برنامه‌های هفته پژوهش در دانشگاه آزاد اسلامی چیست و چه تفاوتی با سال‌های گذشته دارد، توضیح داد: «مهم‌ترین برنامه ما که نسبت به سال‌های گذشته متفاوت است بحث رویدادهای استانی عصر‌امید است؛ فرآیند عصر امید خردادماه امسال برای بار‌اول توسط دانشگاه آزاد اسلامی برگزار شد. الان این رویداد را در سطح استان با هدف پایش تیم‌هایی که در عصر امید ایجاد شد، برگزار می‌کنیم.»
مدیرکل پژوهشکدهها و مراکز تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی در ادامه افزود: «رویداد عصر امید یک رویداد انگیزشی آموزشی بود که به‌نوعی بحث بازاریابی را دنبال می‌کرد. حالا استان‌های دانشگاه آزاد اسلامی با همین رویکرد، رویدادی را از 12 آذرماه (دیروز) تا نوزدهم برگزار خواهند کرد. در این رویداد نمایشگاه‌های استانی را خواهیم داشت و همچنین تقدیر از پژوهشگران برتر و فناوران برتر هم در سطح واحد دانشگاهی و هم در سطح استان را خواهیم داشت.»
او با تاکید بر اینکه نمایشگاه با رویکرد عصر امید است، گفت: «نمایشگاه‌هایی که در استان‌های دانشگاه آزاد برگزار می‌شود با رویکرد عصر امید است. رویکرد عصر امید آموزشی است، یعنی به این صورت نیست که ما محصولاتی را انتخاب کرده و بگوییم اینها برترین‌ها هستند، بلکه محصولاتی که قابلیت رشد داشته و یا تازه می‌خواهند در حوزه‌های مختلف، کار خود را استارت بزنند انتخاب می‌شوند.»
ایجاد یک بازار فناوری در نمایشگاه هفته پژوهش
محمدی توضیح داد: «به عبارت بهتر بحث آموزش، تبیین و بازار نیز در آن دیده شده است. این بحث استانی است اما نمایشگاهی که ما در آن شرکت می‌کنیم در سطح ملی است و با دیدگاه فن بازار است، یعنی ما محصولاتی در همین راستا انتخاب می‌کنیم. تیمی توسط بهزادی‌پور مدیرکل سرای نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی محصولات را داوری کردند و محصولاتی که تی‌آر‌ال بالایی داشته و یا به بازار رفته و قابلیت تجاری‌سازی دارند، انتخاب شدند. یعنی انتخاب‌مان با دیدگاه فناوری است. به عبارت بهتر ما می‌خواهیم یک بازار فناوری در نمایشگاه ایجاد کنیم.»
از فناوران و پژوهشگران به‌صورت جداگانه تقدیر می‌شود
مدیرکل پژوهشکدهها و مراکز تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی در ادامه سخنان خود در‌خصوص تفاوت هفته پژوهش امسال با سال‌های گذشته نیز گفت: «تفاوتی که امسال نسبت به سال‌های گذشته داریم این است که فناوران علاوه‌بر پژوهشگران به‌صورت جدا انتخاب می‌شوند. یعنی ما در سطح واحدهای دانشگاهی جامع، مستقل، ویژه و سطح یک، سه فناور برتر را علاوه‌بر 7 پژوهشگر انتخاب کرده‌ایم که مورد تشویق و تقدیر قرار می‌گیرند. همچنین در واحدهای دانشگاه‌های سطح 2 و 3 یک فناور برتر و 3 پژوهشگر برتر انتخاب می‌شوند.» او در پاسخ به این سوال که علت اینکه تقدیر از پژوهشگران و نخبگان جدا شد چه بود؟ بیان کرد: «سال‌های قبل تنها پژوهشگران برتر معرفی می‌شدند که این انتخاب شاخص‌های خاص خود را داشت. به‌طور مثال مقاله‌های معتبر داخلی و بین‌المللی، طرح‌های پژوهشی، پایان‌نامه‌هایی که به فناوری رسیده، کتاب و... ازجمله شاخص‌های انتخاب پژوهشگران برتر بود. البته در انتخاب پژوهشگر برتر هم به‌نوعی به فناوری، تحقیقات مساله‌محور و... توجه شده بود.»
مدیرکل پژوهشکدهها و مراکز تحقیقاتی دانشگاه آزاد اظهار کرد: «اما برای اینکه نشان دهیم دانشگاه آزاد برای بحث فناوری ارزش قائل بوده و می‌خواهد به این سمت حرکت کند، علاوه‌بر شاخص‌های قبلی، تعدادی از افراد که صرفا فناور برتر هستند را نیز انتخاب می‌کنیم. این افراد هم می‌توانند اعضای هیات‌علمی دانشگاه و هم می‌توانند کارمند، دانشجو و یا افرادی باشند که در‌خصوص فناوری فعالیت کرده‌اند. در واقع افرادی که اختراع داشته، شرکت دانش‌بنیان ثبت کرده، منتخب جشنواره‌های برگزیده مانند فارابی، رازی و یا خوارزمی هستند، در استارتاپ عضویت داشته و یا توانسته‌اند سرمایه‌هایی را جذب کرده و یا با شتاب‌دهنده‌ها همکاری می‌کنند به‌عنوان فناور شناخته می‌شوند.»
محمدی در ادامه عنوان کرد: «در‌واقع این افراد به‌عنوان یک منتور عمل می‌کنند و استادکار هستند و یا به‌عنوان سرمایه‌گذار عمل کرده و مکان ارائه داده تا شرکت‌ها در آن مکان استقرار پیدا کرده و فعالیت کنند. در‌واقع در‌صدد بودیم تا اهمیت فناوری را بیشتر بولد کنیم و در همین راستا فناوران برتر این دوره به جمع برگزیدگان در سطح کشور اضافه شدند.»
تقدیر از 560 فناور و 1412 پژوهشگر دانشگاه آزاد
آن‌طور‌که محمدی گفته است به‌دلیل آنکه امسال از فناوران به‌صورت جداگانه تقدیر می‌شود تعداد منتخبان نیز افزایش پیدا کرده است. او در این باره اظهار کرد: «امسال تعداد منتخبان نسبت به سال گذشته افزایش داشته است، ما 3 فناور برتر و 7 پژوهشگر برتر در واحدهای سطح یک به بالا خواهیم داشت و از واحدهای سطح 2 و 3 یک فناور و 3 پژوهشگر برتر تقدیر می‌شوند. بنابراین در‌مجموع در سطح کشور از 560 فناور و 1412 پژوهشگر تقدیر می‌کنیم. به گفته او جوایز نیز بین دو تا 3 برابر افزایش پیدا کرده است.»
مدیرکل پژوهشکدهها و مراکز تحقیقاتی دانشگاه آزاد در بخش دیگری از سخنان خود از همکاری وزارت علوم و استانداری‌ها با دانشگاه آزاد نیز سخن گفت. او در این باره توضیح داد: «هفته پژوهش امسال با سال‌های گذشته یک تفاوت اساسی دیگر نیز دارد. امسال همکاری زیاد و نزدیکی با وزارت علوم در برگزاری رویداد عصر امید و مراسم‌های هفته پژوهش خواهیم داشت. با استان‌ها و استانداری نیز همکاری داشته و برخی از واحدهای دانشگاه آزاد متولی هفته پژوهش و فناوری استان هستند. یعنی با دانشگاه‌های ملی و موسسات استان‌ها و استانداری همکاری می‌کنند. به‌طور مثال استان البرز این مسئولیت را برعهده گرفته است.»
ارائه 300 محصول از استان‌های دانشگاه آزاد در نمایشگاه
او در ادامه در‌خصوص نمایشگاه هفته پژوهش نیز بیان کرد: «در سطح ملی از نوزدهم تا 22 آذرماه در نمایشگاه هفته پژوهش و فناوری شرکت خواهیم کرد. نمایشگاه دانشگاه آزاد در یک فضای 650 مترمربعی است. 900 محصول به ما معرفی شده که از این تعداد، یک‌سوم یعنی 300 محصولی را که سطح فناوری بالایی را دارند انتخاب کرده و این محصولات در نمایشگاه ارائه خواهد شد.»
البته به گفته محمدی در کنار این محصولات، محصولات باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان توسط مسئولان باشگاه و محصولات دانش‌آموزی توسط معاونت آموزش‌های عمومی و مهارتی دانشگاه ارائه خواهد شد.
استان‌های تهران و اصفهان با بیشترین محصولات در نمایشگاه حضور دارند
او در پاسخ به این سوال که این محصولات بیشتر از کدام استان‌ها بوده و کدام استان‌ها سرآمد هستند، گفت: «تلاش کردیم که از همه استان‌ها این محصولات را انتخاب کنیم. استان تهران با 33 محصول، استان اصفهان با 33 محصول، استان خراسان‌رضوی با 30 محصول، استان آذربایجان‌شرقی با 13 محصول و استان مرکزی با 11 محصول به ترتیب بیشترین محصولات را ارائه دادند. تلاش کردیم تا تمام استان‌ها حتی با یک محصول نیز در این نمایشگاه حضور داشته باشند.»
او گفت: «همچنین نشست‌های تخصصی مختلفی را داریم که یکی از این نشست‌ها با معاونان پژوهشی است که البته هنوز قطعی نشده است.»
در نشست‌های تخصصی هفته پژوهش، آیین‌نامه‌ها و بخشنامه‌ها تبیین می‌شود
او در پاسخ به این سوال که این نشست‌ها بیشتر در چه حوزه‌هایی است و آیا به‌صورت میزگرد با حضور پژوهشگران است یا خیر نیز توضیح داد: «نشست‌های تخصصی دو بحث دارد. یکی بحث اداری است که بحث تبیین بخشنامه‌ها، آیین‌نامه‌ها را شامل می‌شود. البته این آیین‌نامه‌ها و بخشنامه‌ها در سطح دانشگاه نیست، بلکه در سطح ملی نیز دولت یکسری آیین‌نامه‌هایی را ابلاغ کرده که حمایت از فعالیت‌های دانش‌بنیان در حوزه‌های مختلف را شامل می‌شود.» مدیرکل پژوهشکدهها و مراکز تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه این آیین‌نامه‌ها پتانسیل‌های بسیار بالایی را دارند، اضافه کرد: «این د‌رحالی است که متاسفانه جامعه مخاطب ما این آیین‌نامه‌ها و بخشنامه‌ها را نمی‌شناسند و فکر می‌کنند که نمی‌توانند کاری انجام دهند. بنابراین یکسری از این جلسات، جلسات تبیینی است؛ یعنی تبیین پتانسیل آیین‌نامه‌های موجود. مخصوصا آیین‌نامه‌های حمایت از فعالیت‌های دانش‌بنیان در حوزه‌های مختلف آی‌تی، نانو و... که دولت ابلاغ می‌کند و ما سعی می‌کنیم از پتانسیل‌های آن استفاده کنیم.»
محمدی در ادامه بیان کرد: «همچنین یک سری از آیین‌نامه‌های دانشگاه نیز در این حوزه وجود دارد. به‌طور مثال بحث زیرساخت‌ها و اینکه ما چه تسهیلاتی ارائه می‌کنیم از مواردی است که دانشجو و فناور از آنها مطلع نیستند. یکسری از مباحث تخصصی ویژه نیز وجود دارد، به‌طور مثال در حوزه گیاهان دارویی، نانو، صنعت ساختمان و... که به‌صورت موردی در هر استان با توجه به پتانسیل آن برگزار می‌شود که در این نشست‌ها این موارد با حضور بازیگران اصلی تبیین می‌شود. این بازیگران اعم از بازیگران صنعت، محققان، دانشجویان و انجمن‌های مختلف و مراکز تحقیقات است.»
بخشنامه جشنواره فرهیختگان دی‌ماه به واحدها ابلاغ می‌شود
مدیرکل پژوهشکدهها و مراکز تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی در‌خصوص وضعیت جشنواره فرهیختگان نیز توضیح داد: «جشنواره فرهیختگان هر‌سال یکبار برگزار می‌شود و امسال چون یکبار خردادماه برگزار شد انتخاب‌های ما برای امسال نخواهد بود و ما بعد از هفته پژوهش و فناوری یعنی دی‌ماه بخشنامه آن را ابلاغ خواهیم کرد. اجرای جشنواره فرهیختگان همزمان با رویداد عصر امید2، در خردادماه سال 1402 خواهد بود و در همین راستا بخشنامه این جشنواره دی‌ماه به واحدها ابلاغ می‌شود.»
محمدی در پایان گفت: «طبیعتا سال آینده رویداد عصر امید2 را خواهیم داشت. البته شاید شکل آن مقداری تغییر کند زیرا استارت کار در هفته پژوهش در استان‌ها زده شده است، اما درمورد شکل آن اطلاع‌رسانی می‌شود.»