عاطفه جعفری، خبرنگارگروه فرهنگ: سیوسومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در بخش حضوری روز شنبه، 31 اردیبهشت‌ماه به پایان رسید اما بخش مجازی این نمایشگاه قرار است تا ساعت24 امروز دوم خرداد ادامه پیدا کند. 1700ناشر داخلی و 187ناشر خارجی در این دوره از نمایشگاه در بخش حضوری نمایشگاه شرکت کردند.
بخش بین‌الملل نمایشگاه کتاب هم امسال بسیار فعال بود و کشورهای مختلف حضور داشتند، علی رمضانی، سخنگوی نمایشگاه کتاب تهران درمورد این بخش از نمایشگاه کتاب تهران می‌گوید: «32 کشور در نمایشگاه امسال حضور داشتند که در دو بخش ناشران خارجی و بخش بین‌الملل شاهد حضور آنها بودیم. میهمانان و گروه‌های دوستی بسیاری نیز از این کشورها شامل سوئیس، هند، هنگ‌کنگ، ترکیه، ایتالیا، فرانسه، چین، کره‌جنوبی، بوسنی، انگلستان، هلند، استرالیا، آمریکا، آلمان، سوریه، لبنان، افغانستان، عراق، کویت، عمان، بحرین، مصر، مکزیک، صربستان و... در نمایشگاه حاضر شدند. ۲۵میهمان خارجی نیز در نمایشگاه امسال حضور پیدا کردند که تعدادی از آنها روسای نمایشگاه‌های کتاب دیگر کشورها بودند و نشست‌های بسیاری هم در بخش بین‌الملل برگزار شد.»
همچنین 450عنوان کتاب از سال۹۵ برای ترجمه درقالب طرح گرنت به تصویب رسیدند، در غرفه طرح گرنت ارائه شدند. عمده این کتاب‌ها به زبان‌های عربی، انگلیسی، فرانسه و چینی ترجمه شده بود و بیش از 20عنوان کتاب هم در این نمایشگاه درقالب طرح گرنت رونمایی شد.
یاسر احمدوند، معاون فرهنگی ارشاد و رئیس این دوره از نمایشگاه با اشاره به برگزاری این دوره از نمایشگاه گفت: «نمایشگاه کتاب امسال بعد از تعطیلی سه‌ساله بازگشایی شد. در شرایطی که راه‌اندازی این نمایشگاه در مدت کوتاه بعد از تصمیم به بازگشایی و تثبیت شرایط کشور در مهار ویروس کرونا بسیار دشوار بود. علاوه‌بر این همزمانی نمایشگاه با اصلاحات اقتصادی و هجمه سنگین معاندان به جمهوری اسلامی سختی کار را دوچندان می‌کرد. برپایی این اجتماع بزرگ با محوریت فرهنگ و حضور گسترده مردم می‌توانست همه ادعاهای رسانه‌های معارض را مبنی‌بر وجود ناامنی و اغتشاش در کشور نقش بر آب کند. بنابراین دست‌به‌کار شدند تا مانع برپایی این نمایشگاه شوند یا از شکوه آن بکاهند. نخست تلاش کردند ناشران را ترغیب کنند در نمایشگاه شرکت نکنند، فضاسازی کردند و فشار آوردند تا تعداد ناشران شرکت‌کننده در نمایشگاه کم باشد؛ اما با همدلی بین ناشران و وزارت فرهنگ و همکاری تشکل‌ها دوهزار و 800ناشر در این دوره حاضر شدند که از همه دوره‌های قبل بیشتر است. حتی عده‌ای به‌خط شدند و به ناشران فشار آوردند که نمایشگاه را تحریم کنند و موفق نشدند.
گزارش‌های غیرواقعی از نمایشگاه تولید کردند و عیب‌جویی کردند تا حضور مردم کمرنگ باشد اما در این کار هم موفق نبود. تا روز پنجم مبلغ فروش نمایشگاه به میزان فروش دوره آخر رسید. حضور گسترده مردم و نشاط فرهنگی ایجادشده در سراسر کشور دستاورد بزرگی است که شایسته پاسداشت است و باطل‌کننده تبلیغات دشمنان درباره شرایط فعلی کشور است. برخی دلسوزان انقلاب بدون توجه به همه ابعاد موضوع با دیدن چند تصویر از بین صدها هزار بازدیدکننده یا شنیدن برخی روایت‌های مخدوش این دستاورد بزرگ فرهنگی جمهوری اسلامی را نادیده می‌گیرند. نمایشگاه کتاب اعتبار فرهنگی ایران است و محلی برای عرضه و ترویج فرهنگ شکوهمند انقلاب اسلامی.»
فروش بیش از 200 میلیاردی نمایشگاه کتاب تهران
علی رمضانی، سخنگوی نمایشگاه کتاب تهران در پاسخ به سوال «فرهیختگان» درمورد آمار فروش نمایشگاه کتاب تا پایان آخرین روز نمایشگاه با بیان اینکه از فردای روزی که نمایشگاه تعطیل شد، با افزایش‌های تصاعدی فروش مواجه شدیم، گفت: «193میلیارد تومان تا ساعت20 روز شنبه 31اردیبهشت که پایان نمایشگاه مجازی بود درمجموع دو نمایشگاه، فروش داشتیم که از این میان 80میلیارد سهم نمایشگاه مجازی و 113میلیارد سهم نمایشگاه حضوری بود.»
او در ادامه با اشاره به اتفاقی که در سال‌های برگزاری نمایشگاه کتاب تهران برای اعلام فروش انجام می‌شد، گفت: «سال‌های گذشته کاری انجام می‌دادند که نمی‌گویم درست است یا غلط، اما انجام می‌گرفت؛ ما در قسمت فروش، بخشی خارج از تراکنش داریم که شامل پول نقد، کارت‌به‌کارت یا اینکه کارتخوان خود ناشر است، درست است که تخلف صورت‌گرفته اما بالاخره وجود دارد، اگر بخواهیم برآورد را هم درنظر بگیریم؛ فروش تا 220 و 230میلیارد هم می‌شود؛ اما خب ما امسال هر عددی را که اعلام کردیم بدون برآورد بود.»رمضانی همچنین درمورد تعداد بازدیدکننده‌های نمایشگاه گفت: «امسال تعداد بازدیدکننده‌ها را اعلام نکردیم چون کار عبثی است. واقعا نمی‌شود قطعی اعلام کرد چند نفر به نمایشگاه آمدند. این کمکی به ما نمی‌کند. اما اگر در حضوری هم مثل مجازی نسخه داشتیم خیلی خوب بود و می‌توانستیم آمار را به‌راحتی اعلام کنیم؛ اما به‌نظر می‌رسد توانستیم در نمایشگاه امسال، رکورد تعداد نسخه‌های سال98 بزنیم و حتی بیشتر هم بشود، شاید بگویید ما کتاب ارزان نداریم اما در نمایشگاه مجازی اگر نگاه کنید متوجه می‌شوید که ما کتاب‌های خیلی ارزان هم داریم.»
اما اگر بخواهیم مقایسه‌ای بین دوره قبلی نمایشگاه حضوری با این دوره انجام بدهیم باید بگوییم سی‌ودومین نمایشگاه کتاب تهران هم از ۴ تا ۱۴اردیبهشت‌ماه در محل مصلای تهران برگزار شد؛ نمایشگاهی که با کمترین تغییر نسبت به سال‌های گذشته اجرا شد. انتقادهایی هم که به آن دوره از نمایشگاه وارد کردند مثل انتقاهای برگزاری نمایشگاه در همین امسال بود. اینکه نمایشگاه در اصل محل نمایش کتاب‌هاست نه یک بازار مکاره بسیار بزرگ برای فروش. یا انتقادهایی نسبت به دیر آماده شدن زیرساخت‌ها، کامل نبودن ساختمان مصلی یا اختصاص محلی نامناسب به غرفه‌های کودکان‌ونوجوانان که هم پله‌های زیادی داشت، هم کف آن صاف نبود و هم سرما یکی، دو روز مشکل‌ساز شد. اما با زبان آمار و ارقام و اعداد ببینیم در نمایشگاه سی‌ودوم چه خبر بود.
به گفته قادر آشنا که آن زمان قائم‌مقام سی‌ودومین نمایشگاه کتاب تهران بود، میزان کل فروش ناشی از تراکنش‌های نمایشگاه کتاب تهران بالغ‌بر ۹۹میلیارد تومان شد. آشنا در ادامه گفت: «البته این میزان فروش با توجه به آثار فاخری که ما داریم کم است.»
او همچنین در مقایسه‌ای با سال1397 گفت: «۳۷درصد در آمار فروش نسبت به سال97 افزایش داشته‌ایم که این میزان در تعداد تراکنش‌ها هم برابر با ۶درصد افزایش است. درواقع منهای خرید نقدی کتاب تا دیروز ۹۹میلیارد فروش داشته‌ایم.» البته باید توجه داشت که قیمت کتاب‌های چاپ جدید نیز درطول یک‌سال گذشته بین ۳۰ تا ۵۰درصد اضافه شده است. درآمدهای به دست آمده از سی‌ودومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران هم ۸میلیارد و ۷۰۰میلیون تومان است که به حساب وزارت فرهنگ و ارشاد واریز شده است.»سخنگوی نمایشگاه کتاب تهران به آمار تماس‌ها برای بخش مجازی نمایشگاه کتاب اشاره کرد و گفت: «درمجموع 48 هزار تماس را در این بخش از نمایشگاه داشتیم و طبق آن 38 هزار تماس ورودی و ۱۰ هزار تماس خروجی بوده است و رضایتمندی از تماس‌ها براساس امتیازدهی تماس‌گیرندگان هم 84 درصد خیلی خوب، 5 درصد خوب، 3 درصد متوسط و الباقی منفی است.»
74 تخلف در نمایشگاه امسال 17 ناشر از حضور در نمایشگاه سال بعد محروم شدند
تخلفات نمایشگاه البته یک موضوع مهم دیگری است که هرسال اتفاق می‌افتد و در برخی بخش‌ها تخلفاتی صورت می‌گیرد. در این جدول که در ذیل آمده است، مجموع تخلفات نمایشگاه را آورده‌ایم که درمجموع 74تخلف در این 10روز صورت گرفت و طبق نظر هیات رسیدگی به تخلفات این احکام صادر شده است.
