نظام مالیاتی عادلانه باید به ساخت یک جامعه عادلانه‌تر و کاهش نابرابری که به‌واسطه معافیت‌های مالیاتی ثروتمندان ایجاد شده است، کمک کند. اصلاح قوانین مالیاتی در راستای عدالت باید سبب بهره‌مندی و منفعت بیشتر برای اقشار کم‌درآمد شود. یکی از مواردی که سال‌های اخیر محل بحث و مجادله در فضای هنری و رسانه بوده، بحث معافیت یا پرداخت مالیات از طرف جامعه هنری است. البته بحث و حاشیه پیرامون اخذ مالیات از هنرمندان زیاد بوده و حتی دایره انتقادها را به مراجع قانونگذاری کشانده است. اولین‌بار به‌صورت جدی در مجلس شورای اسلامی نهم درمورد این موضوع بحث شد اما درنهایت چیزی تصویب نشد، اما در مجلس فعلی چهارشنبه، 29دی‌ماه در کمیسیون تلفیق مجلس مصوبه‌ای تصویب شده که طبق آن قرار است موسسات کنکور، هنرمندان و انتشارات کتب کمک‌آموزشی نیز مشمول پرداخت مالیات شوند و اگر درآمدشان در سال آینده بیش از 200میلیون تومان باشد، باید مالیات مستقیم پرداخت کنند. فارغ از اهمیت این موضوع بین اهالی هنر، اجرای این قانون نیازمند ضروریاتی است تا بدنه اصلی جامعه هنری که مشکلات معیشتی هم دارند، گرفتار نظامی ناعادلانه در پرداخت مالیات نشوند و ازسوی دیگر بخش پردرآمد به‌دلیل نبود شفافیت مالی، فرار مالیاتی نکنند.
طبیعتا بدون در نظر گرفتن شرایط فعلی اقتصادی کشور و وضع فرهنگ و هنر در شرایط کنونی، تمام شهروندان موظف به پرداخت مالیات هستند و دولت‌ها هم درآمدشان را از طریق مالیات، عوارض و... کسب می‌کنند. اما باید به چند نکته توجه شود؛ اگر قرار است این طرح اجرا شود نباید کسب‌وکار حدود ۲۰۰نفر از هنرمندان مشهور را به تمام جامعه هنری تعمیم داد. بسیاری از هنرها ازجمله هنرهای تجسمی، نقاشی، گرافیک، خطاطی و خوشنویسی، مجسمه‌سازی، صنایع‌دستی، طراحی فرش، هنرهای نمایشی و تئاتر، مرمت و بازسازی، عکاسی، آتلیه‌داری و... مهم‌ترین مشتریان‌شان نهادهای دولتی هستند و بدون حمایت‌های دولتی، به‌سرعت ناپایدار می‌شوند و از بین خواهند رفت. برای همین باید در جزئیات این طرح بسیار دقت شود. واضح است که در چنین مختصاتی، باید حساب هنرمندان را از کسانی که در هنر تاجر هستند، جدا کرد.
برای بررسی کم‌وکیف طراحی این مصوبه در کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی به‌سراغ جعفر قادری، یکی از اعضای این کمیسیون رفتیم تا برایمان از جزئیات طرح بگوید.
این نماینده مجلس در پاسخ به اولین سوال درمورد جزئیات این طرح گفت: «معافیت مالیاتی هنرمندان تا رقم درآمدی 200میلیون تومان دیده شده است و اگر بیشتر از این باشد، مشمول مالیات خواهند شد.»
از قادری درمورد جزئیات و ریزه‌کاری‌های این مصوبه می‌پرسم، او می‌گوید: «یک مصوبه کلی بوده است و جزئیاتی ندارد. همان مصوبه‌ای که منتشرشده برای درآمدهای بالای 200میلیون تومان است.»
مصاحبه را به این‌سو می‌برم که بسیاری از قشر هنرمند در دوران کرونا، دچار مشکلات عدیده‌ای شدند و همچنان به حمایت نیاز دارند، اگر این حمایت‌ها صورت نگیرد، مطمئنا آنها دچار مشکل می‌شوند. چقدر به این موضوع در مصوبه اخیر کمیسیون تلفیق فکر شده است که قادری در جواب گفت: «اگر درآمدی نداشته باشند این قانون شامل‌شان نخواهد شد. 200میلیون تومان را اگر تقسیم بر 12 کنیم می‌شود حدودا ماهی 16میلیون تومان. اگر درآمدشان از این بیشتر شود باید مالیات بدهند. این را هم باید در نظر بگیرید که مالیات تصاعدی است، اگر درآمدش پایین باشد که خب مالیات کمتری می‌دهد اما اگر بیشتر باشد رقم مالیات بالاتر می‌رود. این مصوبه تا جایی که من می‌دانم برای کسانی است که درآمد بالایی دارند.»
قادری در ادامه در پاسخ به این سوال که این مصوبه در مجلس گذشته مورد تصویب قرار گرفت اما با دخالت دولت کلا تصویب نشد و چقدر هماهنگی‌ها با دولت برای این موضوع انجام شده است، گفت: «هر قانونی که در مجلس مصوب می‌شود، دولت ملزم است آن را اجرا کند، دولت گذشته یک حالت خودمختاری داشت و طبیعی است که این دولت خودش را ملزم به رعایت مصوبات و قانون‌های مجلس می‌داند و از آن طرف هم اگر در دولت اراده‌ای برای این موضوع نباشد، باید مجلس از نظارت‌ها و ابزارهایی که دارد برای اجرای این مصوبات استفاده کند، تا اجرا شود.»
این نماینده مجلس درمورد اینکه آیا هزینه‌هایی برای این مالیات‌ها در مصوبه اخیر تصویب شده است که این هزینه‌ها در کجا استفاده شود، گفت: «هنوز درمورد هزینه‌ها صحبت نشده، ممکن است این هزینه‌ها در همین حوزه فرهنگ استفاده شود. ممکن است پیشنهاد بیاید که برای بخش فرهنگ استفاده شود؛ اما هنوز وارد بحث‌های هزینه‌ای نشده‌ایم، باید ابتدا مجلس همه بحث‌های درآمدی را بررسی کند و بعد که سرجمع درآمدها مشخص شد، اگر سرجمع درآمدهایی که مصوب شده بیشتر از سرجمعی بود که دولت آورده است آن‌وقت درمورد مازاد آن تصمیم‌گیری می‌شود. اگر نبود و به‌اندازه قبلی بود، ممکن است پیشنهاد جابه‌جایی داده شود؛ اما همه اینها باید در بخش هزینه‌ای بررسی شود.»