مهدیه قاسمی: یکی از معضلاتی که موجب کاهش توان بانک‌ها در اعطای تسهیلات شده و بخش مهمی از منابع آنها را به خود اختصاص داده است، درگیر بودن دارایی‌های بانک‌ها در بخش‌ها و بازارهای دیگر به غیر واسطه‌گری مالی است. به‌گونه‌ای که طی سالیان گذشته بارها بحث کاهش اموال مازاد بانک‌ها از سوی سیاستگذاران نظام بانکی مطرح شده است. فروش اموال مازاد بانک‌ها از جمله اقدامات لازم برای اصلاح و چابک‌سازی ترازنامه بانک‌ها به شمار می‌آید و استفاده از راهکارهای مناسب به ویژه با استفاده از ظرفیت بازار سرمایه می‌تواند علاوه بر عمل به تکالیف قانونی بانک‌ها، به افزایش قدرت سودآوری و ایفای نقش مؤثرتر به عنوان مهم‌ترین واسطه‌های مالی کشور کمک کند.
مسئله واگذاری اموال مازاد بانک‌ها از سال ۱۳۸۶ با تصویب آیین‌نامه نحوه واگذاری دارایی‌های غیرضرور بانک‌ها شروع شد و در سال ۱۳۸۷ با تاسیس شرکت فروش اموال مازاد بانک‌ها ادامه پیدا کرد. براساس مواد ۱۶ و ۱۷ قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور (مصوب 1394 با آخرین اصلاحات تا تاریخ 28 مرداد 1397) کلیه بانک‌ها و موسسات اعتباری موظف شدند بخشی از اموال خود اعم از منقول، غیرمنقول و سرقفلی را که به تملک آن ها و شرکت های تابعه آن ها درآمده است و به تشخیص شورای پول و اعتبار و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مازاد است، را واگذار کنند.
در همین خصوص بانک ایران زمین در روزهای اخیر اعلام کرده است املاک مازاد بر نیاز خود را به شرح ذیل با وضع موجود و با شرایط نقد / نقد و اقساط از طریق مزایده عمومی به فروش می رساند. طبق اطلاعات درج شده در اطلاعیه بانک، مبلغ پایه 87 فقره ملک مازاد بانک ایران زمین برای مزایده حدود 1233 میلیارد تومان برآورد شده است. بخش عمده ای از این املاک در شهرهای تبریز، ارومیه، کرج، تهران، شهرهای خراسان جنوبی و رضوی، خوزستان، کرمانشاه، گیلان، مازندران، گلستان، سمنان و هرمزگان قرار دارند.
براساس اطلاعیه منتشر شده از سوی بانک، مبلغ سپرده شرکت در مزایده معادل 5% (پنج درصد) قیمت پایه مزایده مندرج در آگهی می‌باشد؛ که می‌بایست به حساب شماره 2-122559-13-198 و شماره شبا IR500690019801300122559002 به‌نام "مزایده و مناقصه امور‌مالی بانک ایران زمین" واریز گردد. شرکت کنندگان در صورت تمایل به دریافت اسناد به صورت حضوری می‌بایست مبلغ 500.000 ریال بابت خرید اسناد به حساب شماره 2-122559-13-198 به نام مزایده و مناقصه امور‌مالی بانک ایران زمین واریز، فیش مربوطه را داخل پاکت الف قرارداده و تحویل بانک نمایند. (ضمناً مبلغ دریافتی جهت خرید اسناد به هیچ وجه مسترد نخواهد شد.) همچنین شرکت کنندگان می توانند اسناد مزایده را از طریق فایل پیوست به صورت رایگان دریافت نمایند.
متقاضیان جهت دریافت «برگ درخواست شرکت در مزایده» از تاریخ درج آگهی در تهران به آدرس: بلوار میرداماد، خیابان شمس تبریزی شمالی، نبش کوچه نیک رأی، پلاک 1، ساختمان بانک ایران زمین، طبقه اول، اداره مهندسی و املاک و در سایر استان‌ها به آدرس مندرج در جدول ذیل مراجعه و پیشنهادهای خود را حداکثر تا پایان وقت اداری روز سه‌شنبه مورخ 1400/09/16از طریق پست پیشتاز دو قبضه فقط به آدرس تهران، بلوار میرداماد، خیابان شمس تبریزی شمالی، نبش کوچه نیک رأی، پلاک 1، ساختمان بانک ایران زمین، طبقه اول، اداره مهندسی و املاک کدپستی: 1919913112 ارسال نمایند.
رعایت مفاد فرم پیشنهاد شرکت در مزایده الزامی می‌باشد و بهای پیشنهادی باید از حیث مبلغ مشخص و معین و بدون خط خوردگی بوده و در پاکت لاک و مهر شده (دربسته) تسلیم گردد. کلیه املاک عرضه شده با وضعیت موجود به فروش می‌رسند، و متقاضیان ضمن بررسی کامل و جامع مستندات و سوابق ملک و پذیرش کلیه اقدامات لازم آتی برای اخذ مجوز‌ها و یا تکمیل کلیه امور مرتبط با ملک و رفع تصرف و انجام کلیه استعلام‌های لازم، اقدام به ارائه پیشنهاد خواهند کرد و بدیهی است بانک هیچ‌گونه تعهدی از این حیث نخواهد داشت. همچنین بازدید از محل با هماهنگی قبلی امکان‌پذیر می‌باشد. واگذاری با شرایط نقد و اقساط، در قالب تسهیلات اجاره به شرط تملیک صورت می پذیرد. با توجه به ماده 5 مکرر اصلاحی قانون صدور چک مصوب سال 1397، نظر به اینکه اعطای تسهیلات بانکی به دارندگان چک برگشتی رفع سوء اثر نشده اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی (شرکت، مدیر عامل، اعضای هیئت مدیره)، همچنین اشخاص دارای بدهی غیر جاری ممنوع می باشد، لذا تا قبل از امضای قرارداد اجاره به شرط تملیک با برنده مزایده، چنانچه متقاضی دارای چک برگشتی و یا بدهی غیرجاری شود، واگذاری متعذر خواهد بود.