نرگس چهرقانی، روزنامه‌نگار: پیرامون سند مشترکی که ایران در دور جدید مذاکرات وین روی میز گذاشته است، با سیدرضا صدرالحسینی، کارشناس مسائل بین‌الملل به گفت‌وگو پرداختیم. صدرالحسینی معتقد است علی‌رغم اینکه طرف‌های غربی تلاش کردند با این سند مشترک برخورد کنند، اما جمهوری اسلامی توانست برای فرآیند گفت‌وگوها یک ریل‌گذاری انجام دهد که در این ریل‌گذاری اروپایی‌ها نه می‌توانستند به صورت منطقی و مستدل متن را رد کنند و نه می‌توانستند گفت‌وگوها را معطل نگه دارند. او می‌گوید: «دور تازه گفت‌وگوهای وین در شرایطی آغاز می‌شود که طرفین در دور قبلی توانستند به یک متن جدید به‌عنوان مبنای حرکت در مذاکرات دست پیدا کنند. در حقیقت این متن جدید، همان متن اسنادی است که جمهوری اسلامی در اختیار آنها قرار داد. درواقع به رسمیت شناخته شدن پیشنهاد ایران، درحال جا افتادن و نهادینه شدن است. اگر این اتفاق نمی‌افتاد، مذاکرات متوقف می‌شد و طرفین مذاکره‌کننده متنی را برای مذاکره نداشتند. بنابراین، این نکته یکی از دستاوردهای مهمی است که ما در دور جدید مذاکرات با آن روبه‌رو هستیم. البته طرف‌های غربی خیلی تلاش کردند که با صدور بیانیه و اظهارنظرهای مختلف و فضای رسانه‌ای با یک نگرش منفی با این موضوع برخورد کنند اما هیات ایرانی بدون اینکه بخواهد امتیازی بدهد، براساس اسناد و مدارک مستند و مستدل کار را پیش برد. در حقیقت جمهوری اسلامی توانست برای فرآیند گفت‌وگوها یک ریل‌گذاری انجام دهد که در این ریل‌گذاری اروپایی‌ها نه می‌توانستند به صورت منطقی و مستدل متن را رد کنند و نه می‌توانستند گفت‌وگوها را معطل نگه دارند. در رابطه با همین مساله گفت‌وگوها و رایزنی‌هایی بین مقامات آمریکایی و رژیم صهیونیستی صورت‌گرفت و حتی در این مورد گزینه‌های جایگزین هم مطرح شد که همه این مسائل به همراه تهدیدات نظامی غیرمعتبر بود. این اقدام آنها نشان‌دهنده سردرگمی راهبردی است که طرف‌های غربی با آن رودررو هستند. از طرف دیگر نشان‌دهنده راه مشخص یا راهبرد مشخص در جمهوری اسلامی برای به نتیجه رساندن گفت‌وگوهاست. بسیاری از کارشناسان منصف و بی‌طرف نسبت به این مساله اظهارنظر کردند که جمهوری اسلامی با دست پر وارد مذاکرات شده و ارزیابی‌ها هم نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی از تهدیدات نهراسیده و حتی این تهدیدات را بی‌اعتبار نیز کرده است. البته میدان هم توانست به مذاکره‌کنندگان کمک کند. رزمایش پیامبر اعظم 17 هم بسیار کمک کرد. درواقع پیام صلح و دوستی این رزمایش هم به کشورهای همسایه رسید و هم پیام اقتدار را به دشمنان جمهوری اسلامی رساند و به آنها نشان داد که فشار حداکثری در حوزه اقتصادی و تهدیدات سیاسی و رسانه‌ای نمی‌تواند جمهوری اسلامی را از مسیر خودش خارج کند.»
این کارشناس مسائل بین‌الملل درباره ارتباط پیش‌نویس چند هفته گذشته با سند مشترک جدید گفت: «این اسناد مشترک با بعضی از صفحات پیش‌نویس به توافق نرسیده و امضا نشده 6 دور مذاکرات قبلی متفاوت است. به دلیل اینکه بعضی از آن توافق‌های اولیه یا پیش‌نویس توافق‌ها با متن و محتوای برجام در تناقض بود و جمهوری اسلامی در این اسناد جدید تلاش کرده براساس متن و محتوای برجام اسناد خودش را تنظیم کند. به همین دلیل است که سندیت و استدلال جمهوری اسلامی درحال حاضر کاملا پذیرفته شده است.»
صدرالحسینی در رابطه با موضع روسیه و چین در رابطه با سند مشترک ارائه شده از جانب ایران گفت: «چین و روسیه در ارتباط با اسنادی که ما در اختیار1+4 گذاشتیم، با جمهوری اسلامی همراهی قابل‌توجهی را داشتند تا حدی که آنها غرب و آمریکا را در شدت تحریم‌ها علیه ایران محکوم کردند.» او در ادامه نیز ابراز داشت: «ما باید توجه داشته باشیم که نگاه جمهوری اسلامی به شرق توانسته است بسیاری از مشکلات ما با غربی‌ها را حل کند. اما اینکه این اسناد مشترک با همکاری روسیه و چین نوشته شده یا نوشته نشده، موضوعی است که شرایطش روشن نیست. بالاخره این سندی است که ایران ارائه داده و روسیه و چین هم همکاری کردند. در این مساله چند نکته هم مطرح است. لاوروف گفته که غرب واقعیت را غیرواقعی جلوه می‌دهد. نکته بعدی این است که او اقرار به توانمندی سانتریفیوژهای هوشمند ما دارد. نکته دیگر اینکه کاری که ما می‌کنیم، یک راه‌حل خوب است و آمریکایی‌ها باید به این راه‌حل توجه کنند و بی‌توجهی آمریکا که تعهدات مشترک را لغو کرده، باعث این خواهد شد که مجددا مساله برجام به بن‌بست برسد. در حقیقت این همراهی وزیر امورخارجه نکته بسیار مهمی است. البته ما از چین انتظار نداریم که خیلی از مسائل و موضوعات را به صورت رسمی بگوید ولی روسیه کاملا این مساله را گفته است که غربی‌ها دارند واقعیت را برعکس جلوه می‌دهند.»
این کارشناس مسائل بین‌الملل در پایان به چشم‌انداز مذاکرات دور هشتم پرداخت و تاکید کرد که ایران علاقه‌مند است در مذاکرات به نتیجه مطلوب برسد اما برای به نتیجه رساندن مذاکرات در اضطرار نیست. او معتقد است: «چشم‌انداز مذاکرات فعلی چند نکته مهم دارد. اول؛ با وجود اینکه ایران علاقه‌مند است در زمانی کوتاه به نتیجه مطلوب برسد، اما برای توافق در اضطرار نیست. این نکته عدم اضطرار جمهوری اسلامی خیلی مهم است چون در طول دو ماه گذشته تلاش رسانه‌ای و سیاسی غرب بر این بود که جمهوری اسلامی در اضطرار قرار بگیرد و سریع بدون رسیدن به نتایج مطلوب خودش تصمیم‌گیری بکند. ما برای رسیدن به توافق ضمن علاقه‌مندی برای به نتیجه رساندن توافق، اما اصول و خطوط قرمز خودمان را داریم و این اصول نمی‌تواند توسط فضاسازی رسانه‌ای شکسته شود و ما در یک قالب اضطرار قرار بگیریم. دوم؛ ما در این رابطه باید توجه داشته باشیم که ما توانستیم با دستیابی به بعضی از منابع ارزی خودمان پیشرفت‌هایی را به دست بیاوریم و در مساله اقتصاد اضطرار شدیدی نداریم و توانستیم شرایط را در داخل کشور از جهت بودجه 1401 به‌گونه‌ای مدیریت کنیم که تحریم‌ها هم نمی‌تواند برای ما شرایط اضطرار ایجاد کند و سوم، مساله آمادگی ما برای دفع هرگونه تجاوز نظامی است. این مساله هم نمی‌تواند ما را در یک اضطرار قرار بدهد. اگر دولت آمریکا در این دام بیفتد، همان‌طور که ترامپ در آن دام افتاد و خودش هم اعتراف کرد، آینده مذاکرات و برجام را در ابهام بیشتری فرو خواهد برد. بنابراین طرف‌های مذاکره ما باید بدانند که ما در یک شرایط عادی داریم گفت‌وگو می‌کنیم و نمی‌توانند از طریق افزایش فشار اقتصادی، رسانه‌ای، سیاسی و تهدیدات نظامی، جمهوری اسلامی را به یک توافقی برسانند که منافع او در آن توافق نباشد.»